De peste, dysenteria et ophthalmia Aegyptiaca

191쪽

solutionis instillatur. Si post instillationem dolor Ie-

Dis Sequitur, oportet vim ejus Sub Seque exacuere ; Sie contrario solutio haec dolorem vel mentiorem excitat, solutioni adhuc paululum a litae adfundendum, et dein uSus ejus adhuc per plures menSens continuanduS, HS que dum persecta sanatio obtineatur. Cum individua, quae in hoc morbo curavi, ConStitutionis debilis essent, appetitu ciborum carerent, nec alvus rite responderet, dedi eis cum insigni utilitate pilulas ex aloe, cujus do Sin ita adaptavi, ut ianium his intra diem alvum moverent. Alia sequela ophthalmiae consistit in eo, quod glandulae Methomianae obstruuntur, et in Statu relaxationis permanent, quod facile ex tumore palpebrarum cogno Scitur. Exinde citius tardiusve cornea obscuratur; interdum palpebra inferior colorem obscure rubentem adSumit, et ero Siones largorum quandoque occurrunt. In diversis hisce casibus cum

utilitate Adhibui unguentum anti ophthalmicum, vel solutionem muriatis hydrargyri hyperoxyge nati. Alia porro Sequela frequentis ophthalmiae eSt,

quod cilia versus bulbum oculi convertantur, eumque apicibus suis continuo irritent, et omni momento ruborem et lachrymationem permole Stam excitent. Morbum hunc optime descriptum invenies sub Domine trichiasis Vide Harder dissert. de ectropio

et trichiasi. Jenae , 1 85. Experientia me docuit rem summi momenti es Se, ut cilia adtente examinemus, ubi nobis homines occurrunt , qui omni momento ophthalmia afficiuntur. Consuete enim caUSsa talis Ophthalmiae sunt Donnulli pili palpebrarum superiorum, qui oculum irritant. Vidi persaepe individua, apud quae pili ciliorum indistincte oculo incumbebant. Ad malum hoc

192쪽

173Yemovendum simplicissimum remedium est, Si omnes pili, ope vulsellae evellantur, quorum directio vitiosa est. Pernecessarium autem est, ut ii quam proxime tarSum, et quam celerrime evellantur. Si individuum hoc malo assectum, Sub hac operatione magnos dolores patitur, ea repetitis vicibus suscipienda. Sed quantumcunque laboris in evellendis pilis cum eorum bulbis, impendas; is tamen ita di

ficulter Saepe Succedit, ut ego ei Supersedere debuerim. Hinc post aliquot tempuS eadem incommoda, et eadem nece S Silas hujus operationis redit. Beli, celebris professor EdinburgenSis, suadet, ut si huic malo mederi velis, cilia versus superiora inflecti,

et ope emplastri glutinantis palpebrae adglutinari debere , quo sic aliam directionem obtineant. Egomet ipse non habui occasionem, experiundi, an haec methodus levamen aegroto adferat ZRicliter, ad tollendam hanc vitiosam directionem ciliorum, Suadet, Ut Spiritus salis communis

dimidiae superficiei tarsi, vel etiam solutio lapidis infernalis, ope penicilli illiniatur, quo sic tola facies

interna tarsi, po Stquam pili evulsi sunt, cicatricetur. Viri me magis periti, decernent, quaeniam methodus hic praeferri mereatur. Vidi etiam post Ophthalmiam, inversionem , mox palpebrae Superioris , mox inseriori S, et quandoque utriusque Sequutctinsuisse. Cum nullam occasionem habuerim, ob Servationes speciales in hoc morbo instituendi, cujusnntura et Curatio Praeterea nota est, nihil amplius habeo de eo dicendum. Ceteroquin praefero aliiS, methodum I anni ni, quae etiam in casibus inve le- ratis utilem se praestitit.

195쪽

Μ orbus, post pestem maxime in Aegypto timendus, est dysenteria, quae huic climati inhaeret, et frequentius Europaeos, quam indigenas invadit. Quamvis morbus hic plane eadem Symplomata offerat, quae in Europa in dysenteria ObServantur, multum tamen is ab hoc dissert, ratione Suae naturae, et modi curationis, quem requirit. Dysenteria Aegyptiaca prorSuS eadem e St, a C ea, quae in India orientali, vel sub gona torrida observatur. Ut eo Clarius momentum hoc, medico practico adeo eSSentiale , explicem , plures animadverSione S praeviaS adseram,

quae fortassis ad illustrandum objectum, de quo hicogo, quidpiam conferre poterunt. Medici omnes, qui in climatibus calidis habitarunt, annotant, ibidem locorum varias lethales dysente rictS , eaSque persaepe ad curandum perdifficile S, regnare. Sed paucisSimi eorum, essentialem disserentiam, perspexerunt, quae inter haS,- et dysenterias Europae, locum habet. ComplureS Crediderunt, morbum hunc in utraque regione unum eundemque esse. Secundum hanc opinionem, nonnulli medici exercitus Gallici in Aegypto, morbum

hunC considerarunt et curarunt ; et hoc fortassis etiam in caussa fuit, quod nullus eorum de hoc morbo scripserit, qui tamen tot aegrotos in exercitu

196쪽

132.

Gallico peremit. Tantummodo medici Savare si '), Renati et Ceres ole, eandem mecum de eo oDinionem

habuerunt. Non ignoro, cognitionem nostram de diversis speciebus dysenteriae esse adhuc impersectam ; nam dum alii eam pro febre putrida habent, quae Intestina invadit, - alii eam ut catarrhum intestinorum Cori Siderant, - alii denique eam ab acrimonia bilis, a Saburra , vel a Suppressa transpiratione, - ab exulceratione intestinorum dependere affirmant; - dantur etiam nonnulli medici, qui dysenteriam pro morbo nervoso intestinorum habent, et cum hac opinione Videtur mea quam maxime congruere. Sunt etiam

medici chymici, qui eam ab aetolo oxydato Sit Venia verbis,3 dependere docent; alii praeterea eam ut morbum inflammatorium considerant. '')Notandum disserentiam, quae in dysenteriis Io

cum habet, non tam diversitatem Symplomatiam, quam actionem et essectuS cauSarum, a qua pendent, attingere. Cum hunc morbum frequenter et per plu-YeS ΙΠΠΟS, Summa cum attentione tractaverim: Pla- Me perSUAESUS Sum , eum neque characterem inflammationis, nec putredinis nec malignitatis habere, et credo, ei optime nomen dysenteriae a dynamicae, vel irritativae, vel dysenteriae Climatum calidorum, quae sedem Suam in ') Vide: Savarosi, sur Ia sevre jaune. Naples, 1800.

p. 20. Vide etiam B ii clinor de singulari quadam Indorum Orientalium dysenteria, ejusdemque Praecipuo nostra aetate disrerentia. 1 alae, I 752. InteΥHali eri disputati otios ad morborum historiam eleurationem etC. TOm. 5. P. 427.

197쪽

membrana mucosa intestinorum habet, Convenire.

Plurimi medici anglici, qui dysenteriam in climatibus

Calidis observarunt, credunt eam a quapiam assectione hepatis dependere. At mihi periculo Sum videtur de ea regulam generalem Statuere; et qriam is ex parte verum sit, assectionem hepatis in ea ades Se ; haud quaquam tamen eviden8 e St, an hae C pro CaUSSA, ve I pro effectu morbi habenda sit 8 Mihi nihilominus videtur, dysenteriam ab infinite multis circumstantiis, et diversis modificationibus dependere pOSse, in quas

medicus summam attentionem convertere debet, ut curationem ejus recto institia at.

Medici omnis aevi diversas opiniones de eo habebant, utrum mi asina dy8enteriae proprium, An ero nullum tale existat 3 Qui de hac controversiacva te edoceri volunt, legant erudite conscriptum Caput de Dysenteria in Dictioiana ire des Sciences medicales Vol. X. p. 334. Hic sufficiet dixisse, obser-xationes Summa cum attentione a me institutas, nulla mihi data obtulisse, quae probarent, dySenteriam Aegypti es Se contagi OSam. Ad melius intelligendum , cui rei innitatur de nominatio dysenteriae adynamicae, monendum primum habeo, digestionem apud omnia sero individua in Aegypto, inde ab eorum nativitate, ad mortem usque languere: hominesque ibidem minus comedere , quam in climatibuS temperatis, quia communiter digestio illic lentius peragitur. Constanter ObSeΥ-va i , Ob levissimam cauSSam, et minimo errore in diaeta commisso, fastidium Cthorum, saluS, Interdum et diarrho eam, vel etiam dysenteriam oriri.

Medicus quotidie similes observationes apud indigenas Aegypti sacere pote St. Si jam consideremus, militem Gallicum, qui in

198쪽

Aegypto e navi ad terram eXPOSIt Ius, Se Sub Sequenter ob privationes omnis generis infelicem Sensit, praeterea interdiu calore oppressus, noctu frigori expositus, et itineribus molestissimis fatigatus suit: facile perspiciemu8, ejUS valetudinem magnam mutationem subire debuisse, quae pro ratione Circum instantiarum adhuC augebatur. Exercitus Gallicus, paullo post, quam AleX andriae e Davibus ad terram expoSitu S fuisset, VerS HS

Eatrum 1 iam ingressus, per plures dies in hoc itinere aqUa carebat; tandem sitim suam aquae Nili potatione, et esu cucurbitarum citrullorum, quas avide Consum Sit, re Stinguere Conabatur. Post permolestum

iter 24 dierum, est post celebre proelium ad pyra mi des dictum , viginti millia copiarum, in VaStam Urbem Hairum intrarunt, ubi sufficientia quidem

Dutrimenta, at vini, et potuum spirituosorum defectum deprehenderunt. Brevi post diarrhoeae et dysenteriae inter Gallos se manifestarunt, qua S Solummodo immoderato e sui fructuum, et in primi S potalioni o quae Nili adscribere voluerunt. Paulo po8t permulti recenter advenae , crapulae , et omni S generis excessibus indulserunt. Mulieres Aegyptiacae inter se de primatu apud recenter adveniente S certabant, et testimonia amoris, quae Galli ab iis obtinuerunt, multum limites exceSSerunt, quos pruden'tia, omnibuS recenter e navibus expositi S advenis, in tali climate, ut Aegyptia S e St, SUδdet. Hae Stant principales caussae, ob quas di arrhoea et dysen eria exercitum Gallicum, tempore adventUS ejus, in hac peregrina regione invasit. Una parS hujus exercitus victoris, profecta est in Aegyptiam Superiorem; altera verSus mare rubrum, et limites desertorum Asiae, iter movit; tertia Persequebatur Pe'

199쪽

des , et in Summa ae8late, indefatigabilem equitatum hostium. Summis liis saligiis, accessit aliud incommodum, quod nempe continuo milites rori expositi, sub dio dormire debuerint. Noctes enim in Aegypto frigidae sunt, et pro ratione caloris, qui interdiu locum habet, copiosior ros , Valetudini maxime noxiuS, qualibet nocte cadit. Omnes hae circumstantiae multum ad mutationem valetudinis militis Gallici contulerunt; et certe mirum adhuc eSt, eum tot mali S, interitum minantibus, adeo restitisse; et post tot satigia et pericula, Sat magnam partem, tanti et tam pulchri exercitus, in Galliam rediisSe. Alia, peraeque attentione digna observatio est, dysenteriam rariorem fuisse apud ditiores; sed eam neque his pepercisse, Si legis diaeteticae, magni omnino momenti obliviscebantur, nempe in climatibus calidis maxime sobrietati studendum esSe. Existimo, me satis in medium protulisse, ut

evidenter demonstrarem, Omne S CauSBS, quae uni- έrSum SyStema organismi, Vel in Specie, organa

digestionis debilitant, tacillime dysenterias in Aegypto eXCitare. Communiter morbus hic se modico sub triplici forma offert, vel ut d y Senteria levis, vel eam Sympto mala violenta annunciant, vel ea jam characterem chronicum adepta est. Interdum diar- rhoea simplex, per aliquot dies continuans, eam antecedit; Sed ut plurimum ea Subito comparet; alias eam languor organorum digestionis, et debilitas universalis antecedit. Communiter egestiones alvinae sunt plus minusve Sanguinolentae, cum lene Smo et torminibus conjunctae. Sed vidi etiam homine S. quorum complexio robu8ta erat, Sanguinem Purum, m

200쪽

magna copia ege88isse. Huic morbo rarissime est febris characteris determinati juncta. Apud complures aegrotos admirabunduS Ob Servavi, SyStema arterio-

Sum plane tranquillum suisse. Alia animadversio , quam hic facere debeo , e St, videri mihi dysenleriam apud individua robuSta, Sub initium solummodo assectionem localem organorum digestionis esse; sed si aliquantulum negligatur, eam, uti apud individua debilia, in morbum ianiversalem mutari, cujus actio principali S organa ab dominis petit.

Diversae hae animadversiones do Cent, rem SUmmi momenti esse, ut variae hae conditiones, ad lectum aegroti probe distinguantur. Non minus essentialeeSt, ut Sciamus, in nulla alia specie dysenteriae, mimiam hanc irritabilitatem intestinorum, et a CC elerationem motus peristallici Occurrere. Quam vi S rarum Sit, ut jam antea monui, sebrim cum dysenteria conjunctam esse; vidi tamen casus , ubi hanc febris remittens, ac interdum etiam intermittens con- Comitabatur. Oportet omnino tres diversas periodos

in hoc morbo distinguere; prima e St, a momento invasionis usque ad diem decimam; haec est periodus irritationis et plena periculi ; secunda a momento relaxationis, quae communiter ab undecima, usque ad vigesimam diem locum habet; ast periodus irritationis interdum ultra decimam diem protrahitur; et in hoc casu etiam secunda periodUS longe tardius succedit. Si dysenteria ultra 20 vel ad Summum 30 dies durat; reserenda est ad classem dySenteriarum chronicarum. Haec distinctio tanto magis necessaria mihi videbatur, cum quaelibet periodus curationem plus minusve disserentem

exigat.