De peste, dysenteria et ophthalmia Aegyptiaca

71쪽

57 facere soleant, tran8Scribam liac Iocum Sequentem.

ΜΝeli' Egitto furono cosi avide, et distriaggitrici, chedi vorarono tulta I erba, e tulit i frutti, at quali ave va perdonato la grandine, e niente vi rimas e di ver-de. Ed ii prosela Gioele do po aver chi amato i Ve chi ad ascoltare, acci oche dices Sero, Se giammai

da desolagione, e ordinato loro, che di essa ne sa-Ce8Sero con Sapevoli i loro figlivoli, od i figliuolide'figliuoli loro, acci occho sempre fres Ca ne rima-nesse Ia ricordanaea, passa dipol a descrivere gli ax venimenti funesti di questo stro e castigo, e toStodice che erano confusi gli agricollori, perche langui-va Ia terra spo gliata assato deli' erbe , delle biade, edet grano , ed era per ita tutia Ia messe, che si que rela vano i vigiliaioli perche erano per lute te vite ;che mancavano gli illivi, e i si chi erano scorte cciati, si renduti hi anchi i loro rami, e che te melagrane, te palme, e te mele, e tuiti i fruiti erano guasti, e consumati e giugne a tali 1l 1 ac conto deli' acerba dis aventura, che invita sino a plangere sopra di essai sacerdoti, e i ministri deli' altare , perche era maricato it sacrificio, e l' ilbaκione dalla casa dei signo re : Iquali essendo soliti d 'osseririi, uno cot fior di farina , I 'altro Col vino, tanta e si grave era stata laro ina, Che non vi era rimasto modo di potere osse-xire a Dio gli usati olocausti. Fino a questo grado si Spaventevole, e tremendo, giugne Ia voracita insagiabile delle Cavalle ite, colla quale portano Ia fame SOpra la terra; ma ne purelia termine qui la Ioro rabbia, pol che talvolta iacenda guerra ancora dopo che Son morte , arre cano IapestilenZa, Ia quale, come gia Si e deito, cogionario coli' orribit fetore, che tramanda Ia multiplicita

72쪽

grondissima deqoro corpi, aliora quando Son mori I. Cosi narra it sopracitato S. Girolamo che vide eglisuccedere Della Giu dea, dove dat cattivo odore, e Salato da cadaveri di questi perfidi animali che asso gati Dei mare, erano stati ributiati al lido, venne una gravissima peste avariti Nel tempo, Che erano Con- soli di Roma Marco Platagio I pόeo, e Marco Fulvio Flacco , che su l 'anno di Roma 629 , te numerosisSime squadre delle CAvalet te, essendo State portate datin vento impetuoso Dei mare 'Agri Ca, tornate po8cia morte Sulla Spiaggia, Ia massa putresatta di e88e, tali mortiferi vapori tramando che nella Numidia Iape Ste miserabit mente otio cento mila uomini uoci se, e pi i di ducento mila intorno alla marina di Cartagine, e in Utica trent a mila soldati Romani, Cheerano stati mandati alia custodia deli Affrica. E cogi Appianto avvenne neli' anno 154 2 alia Germania, alia Francia, e alia Polonia, dove dopo aver te locu-Ste Cagio nata la carestia, la peste nata dei fetore de loro corpi morti, una quantita grandissima d uomini sece morire. Quindiniuno si dei maravi gliare , chole Ca aletle, che cosi gravi mali cagionano a i mortali, Steno chlamate forte Σga e virtu grande, pol che

Siccome Delle plaghe , che afflissero gli Eglaiani permeaeto di pio coli animali apparve la forga divina, cosim questo piccoIo, e debole vermicci uolo, Che appe in Si puote inuovere, e con uia leggier locco si dissa, la pote nati di Dio, e la frateZZa umana apertamen e si dimostra. Ρercio essendo rico noscitato per instrumento speciale di cui si serve ii supremo, eduni Ver8a Ie Monarca. Iddio per punire i miscredenti, e far pales e la sua grandezza, fovente si trox a saltamenZione di esse con espressioni di inaraviglia, econ nomi dinotanti quanto si a terribile questo flagel -

73쪽

Allegata, et simul resutata est opinio eorum, qui credunt Caussam peStis e S Se quaedam in Secta, quae tamen huc tum nullus mortalium vidit. At haec opinio non est fortassiS adeo salsa, ut in genere existimant, si consideremus, dari animalcula vix visibilia ut exempli gratia rotatoria Sunt, adhuc duabus Seriebus infinite minor'. An non ri Sui exposuerunt vaccinam 8 Quot ridiculosae picturae Parisiis in vallo Boulexard) anno 130 1, expOSitae fuerunt 8 Persuasio de utilitate hujus inventionis gravis, hodie dum in toto orbe est propagata. Doct. Sacco Mediolanensis observavit in

maleria Vaccinae quaedam animal ula. An non derelictus e St error, i CujUS per Sae Cula Scabiem pro morbo Cuti S, cujuS CIUS Sa Viria S Cont3gio Sum e Sset, habebant 8- Hodie de eo certi Sumus, morbum hunc originem Suam a caro exulceranti debere. -- HircherHS, ut notiam e St, affirma Vit, peStem originem suam ab animalculis petere. Valisnerio opinio haec verisimilis videbatur. - Certum e St in Spermate animalcula adesse. Hinc non plane rejicienda opinio Ilircheri, pro qua adhuc alia argumenta adduci possent; et hanc ob cauSSam non e St negligendus USUS externus mercurii et Sulphuri S in hoc morbo, quae remedia, ut venena in Se Ctorum humanorum Considerari poSSunt. Omnia adtuli, qua de tam mySteriOSO argumento dici poterant. Nescio an veniam, et plauSum IectoriS exspectare potero; ea quae CeVtct Sunt, SCopo practico ex observatione haiasta Adduxi. Ceterum malo ignorantiam meam confiteri , quam tiae0riarn.

74쪽

publicare, quam inanem esse, facile domonstrari P0SSit.

Quaenam indiuidua facillime a Peste

coVrmiuntur 2 Prima eaque tristis observatio Aegypti incolas adtingens, eSt, pe8tem in genere, nulli aetati, nulli sexui, nulli conStitutioni corporis parcere. Longa experientia docuit, sacilius ab hoc morbo corripi peregri HOS , qu'm indigenaS, eum majores Strages Semper edidisse inter Mamelucco8, qui fere omnes ex individuis Georgianis, Circassiis, Abessynis etc. constant; ita Se reSetiam apud Aethiopes viros et foeminas, recenter Nairum advenientes habet. Mille quoque occaSiones Observandi habui, Gallos majorem facilitatem pestem contrahendi habuisse, quam TurcaS. In genere tamenii, qui in nulla re intemperantes suerant, rarius ab ea corripiebantur; et e contrario, contagium Se Celerrime manifeStavit, apud potatores, et eos, qui ventri inimis litarunt, sicut etiam apud omnes luxurio SOS. Vidi virum quendam, qui post vehementem he quitationem plurium horarum, subito a peste fuit Correptus; alter, qui in saltu nimis incaluerat, alterai die peste fuit adfectus ; tertius idem satum habuit, lPΟ8tquam ex arbore decidisset. - Existimavi me haec facta hic adducere debere, ut ostendam, oportere' maxime moderatam vitam ducere, dum pestis ini Aegypto viget. - Inter alia constanter observavi, fabros

ferrarios, et pistores Gallicos iacilius, quam alios ab hoc morbo fuisse correptos. Diembroech, et aliis l

75쪽

6ICum ab antiquo inde tempore observarim, mi-asma pestis non omnia individua aequaliter adgredi; multi medici nimis generaliter crediderunt, CauSSamyrae dispontem debere antecedere, ut infectio pestis Iocum habeat. Equidem affirmare non posSum eos in

do rem explicandi. Celeberrimus Vari Smiten supposuit, debere quandam mutationem in maSSa humorum corporis feri, quae quaedam individua ad mlasma suscipiendum magiS apta reddat' etiam plures alii medici ejusdem opinionis Sunt, 'IUam tamen ego pro periculosa hypothesi habeo , quia ea ad negligendam ob

Servationem, Solam et UniCam magi Stram, disponit. Cur Siapponam HS qualitatem OCCultam humorum, cum omni passu experientia DOS doCeat, Omne S CAUSSas

Systema organismi magis debilitantes, homines inrrimis capaces reddere , ad contagionem Suscipiendam. Jam Celeb. Dimerbroech, graviter adnotavit inter omnes quos viderat, muliere S citissime a peste fuisse correptas. Hac ex cauSSaS duo conjuges tertia die post nuptias fuerant Sepulti. Dr. Valli observat, Graecos Smyrnae facilius victimas hujus morbi fieri, quam Turcas; - et majorem illorum capacitatem suscipiendi contagionem, tribuit eorum frequentibus jejuniis, abusui spiritus vini, et debilitatae corporis constitutioni. Si consideremus habitum corporis militum Galli- Corum, tempore eorum adventus in Aegypto, jam fuisse immutatum, per eXpeditiones aeriam no Sas in Europa, per morbo S, et SequelaS longae Davigationis; Si perpendamus eosdem coactos fuisse ad itine-Ta, viribus intensis, Sole ardente, de die calore rente, noctu frigore accedente, Su Scipienda; Si perpen- domuS eos, coelum ab eo, cui acuueti erant, longe diver-

76쪽

sum mutaSSe, omni generi intemperantiae, et in primis usui noxio spiritus vini nimium indulsisse : sa-cile perspiciemus, cur miasma pestilentiate Iacilius copias Gallicas adfecerit, et e contrario indigenaS,

quorum temperantia omnino nota est, intactos reliquerit. Nonnulli crediderunt, pestem tantum inter Gallos regnasse, qui in nullo commercio clam Turcis fuerant. Ego auten in Contrarium perSURSUS Stam,

eos ubique cum Turcis mixtos fuisse , quod ex iis elucet, quae in antecedentibus dixi. Praeter hanc nimiam capacitatem peregrinorum pestem Suscipienti, quaeri adhuc pote St , an miliusmiasma, quod Gallum inficit, sufficiat ad inficien

dum Aegyptium 3 Ego id in dubium voco et quidem

ob sequentes Motione S. Anno Septimo et Octavo pe Sti Sinter Gallos exiguam stragem secerat, quia non nimis contogiosa fuit ; et mortalitas inter Turcas quoque minOY erol. Anno nono e Contrario, pro ratio De datorum, mortalitas inter Turcas et Gallos aequalis fere fuit, Cum mi asina tunc magiS activum fuerit. Constanter observavi, ubi in no Soco mi is typhus contagioSuS dominatur, novos ministros infirmorum faciliuS pe Stem contrahere, quam veteres; idem Circa juvene S medico S, chirurgo S et pharmace utaS Ob Servavi. Si considerem vespillone S, qui peSte mort UOS sepeliunt, et ministros qui peste adfectis inserviunt,

viX unquam morbum Contrahere; inducor ad credendum, ConStitutionem eorum Corporis adeo esse impressioni contagii adsuetam, ut id nulliam effectum in eos amplius habeat. Vidi Hatri chirurgum Turci Cum, et alterum RoSetiae, quorum uterque Gallis peste laborantibus, per longius tempus venam incidebat, qui nunquam morbum hunc contraxerit. - ΙΩ DOSOCO-

77쪽

mio Alexandriae anno nono, duos habui ministros aegrotorum, quorum alter Per SeX, alter per novem menses aegrotis mini Strabat, quin Vel minimum aegrotaverint. In hoc eodem nos occimio Vidi Vespillones , qui Veste S aegrorum pridie ex seste mortuorum in

duerunt.

Quot res miras et incomprehensibiles, in simili bus calamitatibus observare licet, quas vel doctis Sinai, et amplissimae experientiae viri, vix Sufficienter explicare poterunt.

principii contagiosi exposui, evidenter elucet, Circa hoc objectum summam adhuc e Sse ob SCuritatem; et id, quod de eo Scire credimus, pluS minusve ad verisimilitudinem, et nudas conjectura S reduci po88 e.

Hoc posito, facile perspici potest, difficilem mihi

fore explicationem, quae Sufficiat, quomodo mi aS-ma pestilentiale in organismum hominis ogat Interim nolui quaestionem hanc magni momenti declinare, et eam plane intaCtam relInquere. Hinc tentabo minimum aliquas conjectura S huc pertinentes, et nonnullas observationeS momentoSa S adferre, qυae Simul sumtae, fortas Si8 me propiorem citi piam Solidiori fundamento reddent, quod requireretur, ad stabiliendam methodum curationis, magi S factiS, quam hypothesibus SuperStru Ctam.

Omnia phoenomena , quae apud homines peste adsectos, ob Servavi, docent, si incipium quoddam

78쪽

Summe nocivum, modo inobservabili, in organismum penetrare; de qua tamen insinuatione, absolute nihil scio, et aeque tempu8 ignoro, per quot minS-ma in organi Smum penetranS, in eo qui e SCit. -- Consuete ejus praeSentia in corpore tantummodo tuo C cognoscitur, ubi id jam agere incipit. Quod ad ipsam actionem mi asmatis adtinet, medici temporum priorum, nimiS generaliter Crediderunt, id rapidam putredinem in tota massa humorum, praeSertim autem in m ASSA Sanguinis excitare. Ego penitus opinioni Valli, Milimanni, et Vaccae adsentior, qui monent, quod Si humores, in morbis, quos putridos adpellant, et in peste, ita immutati essent, ut ad Seritur, infelice S hos aegrotos sanare impossibile esset; Si ConSideremus actionem remediorum anti Septi Corum, eorum quantitatem, et tempuSquod requiritur, usquedum Sufficiens quantitas in massam humorum tran8ire pOSSit, evidens est, quod secundum hanc hypothesin nihil inde sperari posset; et tamen se Ste affecti perSaepe celeriter ex ea Con valuerunt. Si humores adeo fuissent immutati, ut supponunt, hae SanationeS explicari non poSSent. Alii voluerunt haec phoenomena, ex actione Stimulorum in excitabilitatem explicare, sed haec quoque

Opimo e Si arbitraria, ut ante Cedens. -- Tandem quidam medicorum credebant, magnum hoc Ce mySte rium POSSe per autopSiam, et investigationem Cadaverum detegi. Sed quaecunque opera fit, quam in id impenderunt, tamen nihil huc dum detectum e St, quod objectum hoc magis illustraret. Immo argumenta habeo, quae mihi verisimile faciunt, investigationes Cada erum, nunquam hoc Scopo exacte factas sui S se. Non sufficit, ut existimo, si tantum vi Scora abdominis, cavi pectoris, et capitis examinentur; Sed

79쪽

Oportet etiam Systema nervOSum, in majoribus ejus ramis, et in primis spinam dorsalem investigare. CelebriS anatomus Soemeringius mihi narravit, se in aliquot individuis, ex typho contagio So mortui S,

Profess. Reil ) hac de re sic se exprimit: vEx cadavere hominis typho peremti, qui

eminente Her Vorum paSSione Stipatus erat, Her VOS excidebam sanguinolento S, eo Sque Corro del) ani acido nitri, sed pro colore flaVO- fusco, sordidum obtinebam quoniam Sanguis intimam medullam penetra erat eam que Suo colore infe-

Plura alia testimonia, omni consideratione digna me ad credendum inducunt, inflammationem gangraenofam, quae nonnunquam nervo S in typho occupat , non sufficienter huc dum fuiSse examinatam. Cum investigatio peste defunctorum penitus huc suin neglecta fuerit, optandum esset, ut in futurum medici ad hanc rem magis adtenti essent, et diligenter

SyStema arterio Sum et nerVOSum examinarent.

Si ea consideremus , quae in homine peste ad C to, e eniunt, negctre non pOSSumu8, principium Contagio Sum mox celerius, mox tardius multiplicari. Actio ejus videtur in primis vim vitalem adgredi. Hanc opinionem sequentes ob Servationes sussulciunt. Mus culi animalium mi asinati gangraenae expo Siti, non amplius ad actionem galvanismi ut Sue adfirmat Contrahuntur; interim contractio locum habet, in musculis animalium, quae actioni diverSarum Specie

80쪽

rumgaZium, et diversis Venenis expositi erant. Unde sequitur intasma putridum magis letaliter principium irritabilitatis assicere, quam Venena, et Specie S gagi S. Praeterea experimenta Galvanica docent, animalia, in quibus ea instituta suere, et quorum vires per id exhala Stae Sunt, CitiuS in. putredinem

obire , quam alia. Hoc novum argumentum e St, irritabilitatem in multis febribus, et praesertim in peste, vel nimis immutari, vel imminui. Major vel minor celeritas mortiS in peste, dependere videtur a majori vel minori multiplicatione con

tagii pestiferi in organismo ; inde simul intelligi pot

e Si , Cur Pe Sti8 Semper pro morbo mortifero habita fuerit; contra quem APS me di Ca, tantum exiguum Successum est habitura. -- Multiplicatio haec principii contagiosi medicum excitare debet, ad quaerendii remedia, quae hanc multiplicationem, et ejus effectus terribiles Coercere pOSSent. Sed pote Sine haec multiplicatio coerceri y Antequam ad quaestionem

hunc in Agni momenti re SpqndeamuS, OhSerVare oportet, medicos omnis aevi operam dedi 88e, ut mi asina hoc mortiferum ex corpore eliminarent; inde illa multitudo remediorum alexipharmacorum dilauda-tOTum, quIe Τὼmen nunquam Salutaria suere; inde continuum illud conamen, pe Stem Ope remediorum omitoriorum eliminandi, quae nullum salutarem esse sectum habuerunt.

Experientia nec huic opinioni, nec his remediis avet. Ego intime persuasu S Sum medicos magis ad id adtentos esse debere, ut principium ipsum Contagioni S exstingriant, quam ut contra Symplomata bellum gerant. Non est hic locus dis querendi , in quantum ad obtineri possit; at hac de re in capite de the rapia, uberii S loquar.