장음표시 사용
311쪽
DE IMMORTALITATE ANIMAE. 299 La ni ratio e cim S COSSati Conservationis, et conservatio est, ut in Theologia Videbimus, continuata Creatio ergo, quum Deus Solus creet et onservet animas, Ipse solus eas an nihilare potest. Ergo probatur anima Semper Xtituras hoc ipso, quod probatur ea numquam annihilutum iri a Deo.
Anima humana, post separati0nem a c0γ0re, perpetuo emistet et vivet. 398. Anima a corpore Sejunota non aliter existentiam amittere posset nisi quatenus a Deo annihilaretur Atqui anima nunquam a Deo annihili bitur Ergo nunquam exi- Stentiam amittet, atque adeo est immortalis. Nam ut Deus aliquid antithilare dicatur, debet esse motivum divina sapientia dignum quod licio tostulet Atqui non modo nullum datur motivum, quod animae antithilationem postulet, verum etiam Plura dantur motiva, quae ΡOStulant Perpetuam animae eon SerVationem Ergo anima nunquam annihilabitur a Deo. 1'. Probatur prima pars minoris. Si quod esset motbVum quod postularet animae annihil ationem, illud repeteretur vel ex ipsius nimbe natura vel e separatione corpore vel ex fine animae praestitutori velis aliquo bono quod Deus intenderet Atqui: a motivum hoc reliet nequit ex animae natura, quia non modo nihil si in anima quod perpetuae conservationi opponitur, sed etiam nihil est quod conservationem non pOStulat est quippe natura sua indestructibilis. b Neque motivum repeti potest X separatione. Nam eatenu Separatio praeberet motivum cur anima annihilaretur, quatenus anima ViVere nequiret a corpore Sejuneta; Atqui anima vivere potest a corpore Sejuncta Ergo Separatio motivum annihilationis praebere nequit Vita enim,
312쪽
300 ANΤHROPOLOGIA. quae animae est propria, eontinetii aetibus rationalibus, Atqui lii actus exerceri possunt, OSita Separatione Ergo anima Vivere liotest et arata a Corpore. Revera ut habeatitur aetus, requiruntur olentia objeetum, UtriuSque conjunctio Atqui ha)o Omnia dantur. Datur olentia, quia intollectus et volunta sunt saeuitute inorguti leae, Seu animae solius Atqui quod proprium est alicuju non amittitur alio pereunte Ergo hae Olentiae non Pereunt, Pereunte Orpore. Datur Objectum, nam Si nullum esset objectum pro anima Separata, nullum etiam esset pro aliisentibus intellectualibus, quae On Sortium nullum Cum m
teria habent Atqui hoc dici nequit Ergo neque illud.
Datur tertium quod notus requirit Si quidem facultas attingere debet suum Objectum pro diversa Suίe Xistentiae conditione. Ergo sicut nunc anima humana attingit Suum objeetum Per converSionem ad materialia, ita ab omni COTI Ore Soliata, hae conVersione On indiget, sed intelligibilia immodiat attingit. Stat ergo animam Vi Vere POSSe
o Ex sine homini praestituto non modo nullum peti potest argumentum ad vincendam animae humanae desitionem, sed otius Vincitur contrarium. Nam sui naturae noStrae praestitutus est propria felicitas et gloria Dei hic primarius, ille secundarius n. 300); Atqui hic finis potest attingi ab anima separata. Gloria quippe Dei eousistit in eognitione et amore quem entia rationalia de Ipso habent; et in hae etiam Dei cognitione et amore ita est hominis felicitas Atqui cognitio et amor Sunt eius intellectus et voluntatis Ergo his facultatibus manentibus, illi uetus Ossunt ab anima exerceri Atqui probavimus facultates rationales non desinere, nee POSS deSinere per Separationem animae a corpore Ergo finis adhuc attingi potest; immo potest tum perfectius attingi, quia a corpori graVamine liberata, melius anima elicere potest
actus qui Sia e naturae reSpondent.
313쪽
DD IMMORTALITATE ANIMAE. 301d Demum nullum potest assignari bonum, quod Deus intenderet animam anti illitando. Certe bonum X trinse- cum Dei est sua Ipsius gloria Atqui haec Obtinetur erentia rationalia Ergo si anima in nihilum redigeretur,
non modo non daretur bonum ullum quod Xinde proveniret, sed illud ipsum bonum quod est proprium Dei, amitteretur. Stat ergo ullum esse motivum quod animae annihilutionem a Deo cistulet. 2'. Probatur altera par minoris. Plura dantur motiva lude OSitive Xigunt perpetuam animae OnServationem. Tria iudicabimus, quorum primum etitur e natura anima rationalis alterum ex ultimo sine creationis 'ertium, et rutcipuum, ex felicitatis desiderio. a Primum argumentum Sic aueis verbis evolvit D. Thomas: Deus qui est institutor naturae, iton retrahit rebuS, quod est proprium naturi earum; Sten Sum autem
est quod tu oprium naturi intellectualibus est, quod sint perpetui H Ergo hoc ei a Deo non Subtrahitur Contra Gentes lib. 11 e. 55 . Aliis verbis: si Deus animaeliumanae extinctionem Vellet, aliquid pugnans eum Sapientia sua decerneret Atqui hoc admitti nequit Ergo nec illud. Nam Deus creavit animam indestructibilem, atque
Operationum Vitalium capacem etiam Ost discessum corpore Atqui Si eam Ostea annihilaret, manifeste ageret contra conditionem in qua Ipse hanc eamdem animam constituit Ergo eam nunquam anni hilabit.b Finis ultimus creationis, ut Saepe diximus, est gloria Dei extrinseca Atqui nem uno erpetuum esse ratio ostendit Ergo perpetua esse debet illa creatura Per quam solam potest hic finis obtineri Atqui haec est aninia humana Ergo perpetuo hae extitura dicenda est. Revera finis ultimus est ille in quo ultimatim quiescit agens Ergo si gloria Dei extrinseca perpetua non foret, non SSet finis ultimus sed medius, atque adeo id ad quod terminaretur
314쪽
Dei operatio esset illitum Atqui patet hoc esse absum tum Ergo ei gloria perpetua esse debet, ideoque ipsa
o Deus ipse posuit in humana natura desiderium elicitatis Atqui Deus sibi contradioeret Si hoc posito desiderio, animam annihilaret Ergo hanc nunquam annihilabit. Desiderium enim quod in omnibus reperitur, quod numquam non se rodit, quod iominem movet ad agendum et
cohiberi equit, ab ipsa hominis natura proficiscitur; Atqui hujusmodi esse constat desidorium foliuitatis Ergolio a natura proficiscitur Atqui quod a natura proficiscitur id a Deo, naturiae auctore provenit Ergo Deus est qui posuit in nobis felicitatis desiderium Atqui felicitas et immortalitas ita connectuntur ut sine lia illa obtineri nequeat Ergo anima humana immortalis dioenda est. Nam sesiderium felicitatis in hac vita non expleri patet;
ergo debet posse expleri in altera. JamVer ut e XPleatur, requiritur ut adsint illa omnia bona quae Ognoscuntur humanae naturae respondere, et absint illa omnia mala quibus humana natura refugit; Atqui Omin a cognoscit perpetuitatem existentiae esse bonum animae humanae reSpondens, quippe in qua nullium reperire est destructionis elementum, ac proinde datur positiva capacitas vivendi Semper, ob et totalem Xtinotionem magnum maluinducit, et quidem tale ae tantum ut se illius timore non possit non angi Ergo felicitatis assequendae homo nequiteSse capax nisi immortalitas sit una ex proprietatibus animae humanae essentialibus. Ergo vel negandum Stanimam felicitatis esse capacem vel dicendum nonnisi ad ludibrium et tormentum desiderium verae felicitatis Deum homini indidisso vel admittendum animam in nihilum numquam iri redactum. Primum et alterum falsa esse patent Ergo tertio est adhaerendum, animae humanae immortalitatem profitendo.
315쪽
399. b. 19. Evidenter probari nequit Deum non OSSenniinani liumanam an nihilare immo, attenta tum infinita Dei potentia, tum creaturarum contingentia, ratio Suadet contrarium. Hine argumentum illud quod a libera Dei Voluntate pendet, cognOSei ab homine nullatenus potest; Atqui perpetua animae conservatio a libera Dei voluntate pendet Ergo ab homine cognosci nequit utrum Deus dabit vel secus sempiternam XiStentiam animae humanae. Resp. Hi non agitur de eo quod fieri possit vel non posSit at Deo, Sed de eo quod Deus faciet vel non faciet. Argumenta quae dedimus probant Deum de facto animam non esse annihillaturum, atque id Susicit ad rem nostram. Certe si una Dei potentia attendatur, Vel una contingentia creaturarum, illud omne potest Deus in nihilum redigere quod ex nihilo produxit; sed divina potentia sumi debet cum aliis attributis divinis probavimus autem animae annihilationem componi non Osse eum Dei Sapientia et bonitate. Quamobrem argumentum deductum duplieitePpeccat 1'. quia Deus Satis Voluntatem Suam manifeStavit, ut probant rationes quibus thesim stabilivimus; ' quia negari debet, Deum, posita hominis creatione qualis nune obtinet, animam humanam immortalitate privare
400. Obj. 29. Forma existere equit extra id cujus est forma Atqui anima humana est forma corporis Ergo
extra corpuS XiStere nequit. Hoc argumentum magis valet relate ad animam humanam quia anima humana Separata a Corpore SSet in Statu violento, vel certe in Statu minus eriecto, nam pSiu activita nimium contracta foret. Rev. Di8t. s. Forma quae ita unitur materiae ut nullam actionem habeat intri See a materia independentem, existere nequit extra id cujus est Ornia eo=io. forma
316쪽
804 ANTHROPOLOGIA. quae licet uniatii nantempse notionem sibi propriam habet et a materia intrinseo independentem, existere nequit extra materiam, ego Et pariter distinguo minorem: anima est orpori forma, ita tamen ut non omnis ejus actio intrinsece a corpore dependeat, conci SeeuS, nego. Falsum praeterea est Statum Separationis esse Violentum; quia te et uni animae et corporis Sit naturalis, ipsorum Separatio etiam naturali eSt, - unio quippe durare non potest eum corpus sit conjunctioni ineptum Activitas autem animae separatae licet aetensive minor it quia non amplius habentur Operationes vitae animaliS, quae corporis eoia Sortium neeeSSario requirunt; Si tamen major intensive quia anima, ut ait D. Thomas, se est liberior ad intelligendum in quantum per gravedinem et oecupationem corporis a puritate intelligentiae impeditur.' Loquimur hic, ut patet, juxta ea quae ratione naturali cognoScuntur; scimus autem per fidem animam corpori, non quidem corruptibili sod incorruptibili, iterum conjunctum iri. 401. Obii 3'. Si anima esset immortalis, homine mortem non timerent Atqui tomines timent mortem Ergo
anima non est immortalis. Rem Dist. f. mortem non timerent, quatenus StViolenta separati a corpore, nego quatenus Si tranSitUS ab hac vita ad futuram, stibii. Si rebus sensibilibus non adhaererent, et raeSertim Si certi essent de sorte quae eos manet in futura ita, o=io. Seous euo. Applica lianc distinctionem mitiori Ex Tongiorgi.)402. b. 4'. Argum0ntum X desiderio felicitatis deductum nihil probat quia si quid probaret, dici deberet
nullum dari naturale sesiderium quod non Xpleatur; Atqui multa dantur desideria, quae liuet naturalia, ne X-pleta manent, qualia sunt desiderium divitiarum, honorum, Vitae temporalis, te. Ergo argumentum illud nihil
Resp Nullum desiderium quod respiciat vel finem toti
317쪽
DI IMMORTALITATE ANIMAE. 305 human e naturae praeStitutum, Vel medium cum eo neces- Sari Conne Xum con , nullum iesiderium quod neque finem illum respiciat, neque medium cum eo DeeeSSario cotineXum, nego. Porro desideria quae non explentur respiciunt finem toti humanae naturae praestitutum vel medium eum e Conne Xum, nego respiciunt bonum utraque Onditione carenS, cono. Revera bona illa quae objectio commemorat talia sunt ut eorumdem tam possessio
quam deiectus potest esse medium ad felicitatem futuram. 403. Ob 5'. Si hoc argumentum valeat, unum aut alterum ex his duobiis admitti quoque debet videlicet, vel ipsas impiorum animas fore felices, Vel Saltem eas non futuras immortales primum, quia desiderium naturale
nequit esse inane Atqui impii quoque homines soliditatem naturaliter desiderant Ergo hoc desiderium non potest in illis esse inane proinde ipsi quoque felicitatem RSSequentur Secundum, quia destinatio ad immortalitatem consequitur destinationem ad felicitatem Atqui impii ad felicitatem non destinantur Ergo neque ad immortalitatem.
Resp. Neutrum est admittendum. Quare :a ad primum distinguo majorem desiderium naturale non potest esse inane ita ut natura non destinetur ad id quod desiderat con . ita ut individua non assequantur id ad quod destinantur ld.; si ad hoc destinentur abSolute, eone. Si ad O destinentur conditionate, nego. Applicanda lite distinctio caeteris argumenti artibus. Felicitatis desiderium inane foret si eam assequi tomo nullatenus posset Atqui omnes ad eam destinantur omnesque eam assequi possunt ergo felicitatis desiderium in nullo
inane St. Non omnes tamen eam assequuntur, quia ad
eam non abSolute destinantur sed conditionale, scilicet dependenter ab uniuscujusque meritiS.b ad se eundum Destinatio ad immortalitatem consequitur destinationem ad felicitatem : nempe destinationem
318쪽
306 ANTHROPOLOGIA. ad capacitatem felicitatis, oric. ad ejusdem asseeutionem, nego. Impii ad elicitatem non destinantur i. e. non destinantur ad hoc ut sint capace felicitatis, nego ad assequendam felicitatem, Od.; abSolute cono. conditionate, nego. Deus abSolute Oluit humanam naturam felicitatis eSSe capacem, quia in ea hominis finem collocavit independenter ab uniuScujusque meritis, et a felicitatis eOn Secutione ergo ubSolute quoque voluit id sine quo homo verse felicitatis non esset capax, immortalitatem nempe. Hinc immortalitas animae Stina e proprietatibus humanae naturae SSentialibus. Quemadmodum igitur ex eo quod homo aliqui finem Suum RSSecuturia non erat, homo esse non desiit, ne eeSSavit finis iste esse ejus finis,
nee ipse capacitatem ejus 8Sequendi amisit ita quoque nec fuit immortalitate privatus. EX TOngiorgi 8yoh. lib. 2. . . art. V.)
DE PoΤΕΝΤIIS COGNOSCITIVIS ET APPETITIVIS. 404. Exactis quaestionibus de animae humanae natura, nec non de ejusdem duratione ac unione eum Corpore, gradum facimus ad potentias quae vel compositi Sunt propriae, vel animae soliuS. De Omnibus tamen agere tempuS non Suppeditat quare, missis iis quae vegetativae et Oeo- motivae Oeantur, ad sola potentias cognOSeitiva et appetitivas sermonem contrahimus. Scimus Porro utraSque
partiri in sensitivas et intellectivas.
ART. I. DE POTENTIIS SENSIBILITER COGNOSCITIVIS.
405. De iis potentiis hira jam hic illi attigimus diximus enim ea&- ab OSSe essentialiter Organiens, Seu ad
319쪽
DE POTENTIIS SENSIB COGNOSCITIVIS. 307compositum pertinere, non autem ad animam aut Corpus
separatim sumpta n 883λ;-b easdem dividi in internas et externus; li que ut illas multiplices esse n. 338); earum actus haberi in propriis Singulorum Sensuum O ganis n. 387), etc. Quare hie ista, quae raecipua Sunt relate ad potentia ipSaS, Supponentes, quaedam alia vel addimus vel fusius Xplicamus. Haec proprie respiciunt
Actio immanens ea est quae Ii pSO agente ut in subjecto recipitur Atqui patet talem esse Sensationem; nam visio v. g. non transit in aliud Subjectum, sed remanet in ipsa facultate visiva a qua elicitur Ergo Sensatio est actio immanens. Porro actio immanens potest non 8Secognoseitiva, Sed actio nequit non esse immanens si est cognoscitiva. Haec id addit supra illam, ut objectum aliquod advertat et notum laeta operanti Atqui per Sens tionem aliquid certe advertitur et notum fit operanti; objectum nempe ad quod actio relationem dicit, et quod in se exprimit Ergo senSatio est inSuper ueti cognoscitiVa. 407. ASSERTI 2'. Ut sensatio in nobis locum habeat - a printer facultatem et obeetum, L requiritur tinio inter utrumque et quidem ae in ipsa facultate mee autem unio d habetur per speciem quam vocant sen8ibilem
Primum probatur ex eo quod nulla actio dari possit Sine principio a quo procedit, et termino ad quem relationem dicit; Atqui sensatio est actio Ergo requirit principium et terminum Atqui principium est saeuitas, terminus est Objectum Ergo sensatio essentialiter requirit facultatem et objectum. - Requirit insuper unionem aliquam. Num saeuitas Sensitiva ex se indifferens est ad hoc vel illud objectum percipiendum Ergo ut hoc potius
320쪽
quam illud percipiat, ab eodem determinari indiget. Porro objectum nequit acultatem determinare quin ipsi aliquomodo conjungatur haec enim determinatio est realis et physicus esse eius Ergo producitur per actionem phys, cam et realem objecti Atqui actio in distans repugnat; Ergo requiritur conjunctio quaedam Objeoti cum facultate. Ratio tertii est, quod Sensatio est actu immanenS; Ergo si ad eam habendam requiritur unio objecti cum facultate, hujusmodi uni in ipsa facultate, a qua actio intrinsece procedit, et in qua recipi debet, locum habeat Oportet. - Quartum fauile constat. Ex dictis enim patet non facultatem ad rem, sed rem ad facultatem ire debere; Ergo res cognita Sit aliquo aut Oportet in ipso cognoscente Atqui Objectum externum esse nequit in O-gnoscente Seeundum Suum Sse physicum et materiale;
Ergo sit oportet in ipso per aliquam sui actionem Atqui actio Objecti in facultat sensitiva recepta est id quod vocari solet species sensibilis impressa Ergo requisita
unio habetur per Speciem. Datur porro rati cur hoc nomine Oeetur: Oentur nempe pecie8, quia Si quaedam
objecti similitudo, seu objectum spectabile facit Vocatur
sensibilis pro natura pereeptionis quam determinat Vocatur impressa ut ab empressa discriminetur, quo nomine appellatri solet ipsa Sensatio. 408. ASSERTI 3'. Sensatio aeterna ita non 8 in materiali receptione speciei sensibilis, ed in operatione quin hujusmodi receptionem consequitur.
Hae assertione magis distinet exprimimus illud quodpOStremo loco innuimus hoc ipso enim quod distinximus inter speciem impreSSam et XpreSSam, jam negavimuS sensationem in illa esse sitam. Id nunc facili hoc argument probamus. Facultas sensitiva vel aliquid agit ad illam receptionem spe olei SenSilis, aut impresSionis organicae, vel nillil agit. Si aliquid agit, falsum est quod sensatio in materiali illa impressione consistat, a proinde