Iosephi Scaligeri ... De re nummaria dissertatio liber posthumus

61쪽

Io IOSEPHI fCALI: ERThettios Distribuamus enim in xx sestertios. Fient xcv scrupula in libram. Atqui libra habet scripti Ia cclxxxvr Ii. Quid ergo hic dicemus'Si scripu lum nummi aurei xx siestertiis valet, hoc est denariis quinque, ii denarii in CcLxxxvi ii ducti pro

ducent denarios argenteOS M CCCC XL, non autem

sestertios 13 cccc ut habent editi de scripti codices. Manifestum est igitur, neque IeLFertios, sed denarios, hic legendum;neque is cccc , sed cII cccc,vno C amplius. Nam appendix sim mulae relicta est , Plinio, ut let in numeroin flammis, in quibus exiscurrens summa stupra Centenarios omittitur: quod a nobis superius abunde declaratum, dc exemplis illustratum est. Igitur anno A. V. C. I xLvi, Iibra argenti erat denariorum C xLI D I, ratione denariorum aeui Pliniani. Et quia aurum decuplumentum, libra auri erat CII CCCC x L dena-

Q. fiorum A. Pliniani. Sed prioris aeculo Libra Ro . quaminerat aequalis xcvr drachmis Atticis,ut supra osteri di auri; quae drachmae erant aequales denariis eui Pliniani, quod ex ipsis nummis hodie constat. Ergo libra pristis taculi ad libram taculi Plinia- ni, erat 'et criti iii,ad xcvI, hoc est,ut iri ad D. Ha berit igitur tib a vetus ad libram Plinianam ra-v 'μ iam is biram ι& proinde denarius vetus ad

anum eandem rationem habebat, xv, xviI Elementi v Euclidis. Scripsit igitur Plinius: e gureus nummus poct annum Lxu percusta eis, quam argenteus, ita ut si uisu Naisteret sectertiis vicenis : quod e cit in libris ratione sectertiorum, qui tunc erant sectertii -x- cIo CCcC.

idesit denarios mille quadringentos. sed subintelligenda de supplenda summula excurrens , XI. de

62쪽

n xii. Quae vero seqtruntur, quo plaS Obituritatui habent, eo binus ab illis is viris Ipsi putant Pirnium loqui de numero inre L m, L in libram cudebantur. In quo fugit eos ratro.

V quum ipsit non ignorent Plinium loqui

imminxitione librae, quae paulatim facta est; qGomodo congruent ea, quae dicit Pimius primum

meinde xcv figiata solere Nam ii primum au-

interpretantur, G ssignati, deinde xLWfane posterior libra aureorum xLv. maIor fuit priore, aureorum XL. Nugae sunt hae. Non enim de aureis hic sermo est, neque de numero auIeorum in libram cudendorum. sed de denariis,Πsque non cudendis in libram, ut ipsi putant, sed deminuξdis de libra. Quo enim maior numerus dem1-nuetur, eo Ininor erit libra,Vt & puero paret. Idque ita semper interpretati sumus. Sedreauit nos Fredenandus Pincianus vir apprime doctus, S cIlioens qui veterem lectionem retulit, quae Inter pretationi nostr egregie fauet. Vbi enim In editis est, Pose haec placuit xL.M. Agmini, Inscriptas codicibus erat, PosF hac placuit XL. M. signara. quae verissima est lectio. m -x- est denarius, ut Scpueri sciunt. A M. est Minus. Vt patet ex InscU-ptionibus: V. A. P. M. XXIIII. Vixit annos plus minin xXIII1. Verba Plinii luce clariora sunt: Po F bacpia it donarios xv minus signara ex aura libris. Paulatimque Principes immnuere pondus- Minutissma υero ad YLv minis. Minutissimae, id est librae. Denariossignari minus quadraginta, Grae

dem modo Manilius: Tarquinioque minus Reges W

63쪽

i Ios EPHI s CALIGERID οἱ βοα εἰς ενα Τροκυωνιον. Quare est vetus locutio. StaUUS: qua ferunt, terrore minus . . id est,excepto terrore. Ex MCCCC XL primum imminuti sunt denarii xL : & libra facta est denariotarum Cro cccci Tempore Plinii a Vespasiano in libras signati sunt ci Icccxcv. quod est quinque denariis argenteis minus,quam in priore specie. Hi ergo sunt denarii argentei Vespasiani , deducendi de prisca libra, non autem,ut docti interpretabanis tur, denarii aurei cudendi in libram: quo nomine oporteret priorem libram minorem esse posteriore;quum tamen contra sentiat, atque adeo doceazPlinius , de priore gradathri aliquid semper processu temporis detractum fuisse. Nemo non hunc locum vexavit: & nemo esst coram, qui tentarunΓ, qui sie restituisse sibi & aliis non persuaserit. Au-TeuS autem mimarus priscis Romanis dictus fuit denarius auri, vel aureus . posterioribus Imperatoribus, Solidus: Macedonibus Phillippicus, Atticis Asianis Δαρεια ός. Harpocration: Aέγουα δέπεις δύαρο τ Δαρεικον o-οίlὼ. Harispocratio scripi QS-t κ. vrginti. PCffer1orcis librarii deprauarunt in η', quod est ὀκτω ut millies conti gille animaduertimus. SequeC NI co firmant: G τους πεντr Δαρεικῶς δυία μναν αργιρίου. ore Des isti num mi Grie κυαι dicuntur. Omnis aureus primum dicebatur Δαρεικος, tametsi percussus in Graecia.

Postea Philippicus dictus, a Philippo patre Alexandri Magna. & eodem modo omnis quoque aureus Philippicus dictus. ut Philippicus Antoni-

manus. Jc Philippicos vultus nosFra dixit Alexan

der Mamaeae. Sed Solidi appellatio propria esst

64쪽

LE RE NUMMAR . synumini aurei Constantinopolitani, quae nupera ac nouitia, & vix tandem post tempora DiocletI ni recepta mihi videretur, nisi eius mentio aret

Graecis ut & Horatio Regale no- mima. Digestis l. Quintus Mutius. de auro Ata leo. S. cui legatum est. Si tem vel

vuletur teshamento legasse quod tam H 'a formae E expre veluti quae Philippinni, item e nu-- mata, Osimilia. lege : Phitin munomismata. Recentiore appellatioiae Glossae: Τρύω , Soli . Theodoritus lib. I I. p. xv I. Circa finem: o' μα ς ἀπου λεVetus lectis ς. Nam

mirum verbum est ὁλοκη .solidum, ομιν Ib ira etiam vocat Gregorius Turonensis de

Mir . r. x IX. Existimantes enim et meto, aura

dem se eritos aggregatos , e facta claue, 6m ne rimantur intente. Eodem modo locutus est Marcellinus Comes Indict. xv et i I, IustinIano,N Valerio Coss. Famosissimum hu ae Consultatum I semanis prae Conseu sis, omnium Orientalium PGlitatibus edidit. Nam ccLxxxv I I I solidorum Hs libera Consu Dproferiti diligentia mpopulum n-que Oemascula, essem lorum machinam dis rabula siret In Iare OrientalI I 43.πm: Solidorum libras tres. Nam pro solidis do dissimus Lewnclauius sui oblitus astros Vertit. msunt solidi ccxv t, vi patet ex lege Vmca OG. Theod. de obl. vot. item l. xi ii , de suscepi. prπnos. Rursus Solidus dicitur etiam Sextula, quoa

65쪽

Ios EPHI SCALIGER sit sexta pars unciae, teste Isidoro: quo nominet

Nam ni ινς est nota si a*άMm. Erranti satur, qui pronunciant Stagion. In Edicito Turci Ap romani Praefecti Vrbis aliud est, suB. EXAGIo. PECORA. VENDERE. Ibi enim Exagium est ζάυκ- αι,pensatio ad si bram. Gloiis: E'lois, pensitio. UR 4 examno, perpendo. Ex ios α' Apponebatur enim pani nota pqnderis. quia & panis quoque pensum ab aedilibus exigitur. Pro hoc

verbo, in veteribus pondusculis, qu e Romae reperiuntur, legitur o. o. ExADsA. vltimis illis temis ribus Latiistite pura cum pronunciatione eX-cle cente. Graeci hodierni sicriberent inst. Sed hoc nostrum prima aspera pronunciamdum,quod sit, ut dixi, sexta pars Solidi. Q modum Sextula non solum unciae, sed Soliqi eit Pars e ita non solum Solidi, sed se unciae est sexta pars. Appendici Nicandri libra est unciarum

ΣVI,uncia drachnaarum rx,quae ibi g,νά e vocantur. Nouem drachmarum sextam partem ἔξα ν vocat. Sed non prius Aureus coepit vocari Sextu-ia, quam aurei percussi sunt quaternum scrupulorum,quantorum uncia est viginti quatuor. quCd.

fuit pondus primi Denarii cusi sub Tullio Rege.

teste Varrone. Itaque cum in unciam antea quaterni aurei percuterentur , postea seni percussi sunt, & vocati Sextuta ob eam caussam. Et Δαρεικὸς, siue Σrumpi, ad Solidum eandem rationem Minbuit. Quam tria ad duo. hoc est, Δαρικος

67쪽

os Iog EPRI s CALIGER misina in illis pallibus Hispanue percussit. Quum autem αργυρον Vocet EpiphaniuS,αργρον vero Πδγχυχον constet fuisse,qualia fuerunt illa triginta,quae I udae proditori data fuerunt, vel potius tetradra climat Nam Eusebius lib. I io. 2πδε ξ. sini αι in teroretatur bene, meo iudicio: non iri a te rudicatauimus Miliarensem cile δίδυχbus, duodecimam nimirum partem Solidi, qui drachmarum xx I III erat. Huius duplum suit FOLLis, sexta pals Soliis di. quam Sextula vocare possumus. duobus enim ἀργυροις id est, Tetradrachmo, Valebat. Epiphaniuῶ:

Latine, est Quod Graecis 6αλαντιαν. Iuvenalis: Si reddat veterem cum tota aerugine follem. Idem: ---er tenso fosie reuerti. Sacculm Martiali & Catullo. Isidorus : Foltis di-

Duplicem facit. Communis appellatio utrique ἀβαλαντιου, id est Fossis. alterum duorum didrachia morum, ait rum duorum minutorum. De quibus postea. De hoc igitur Folle, s1ue didrachmo accipienda est verus inscriptio Buccini Lucaniae r fr.

rvIs. AVTEM. INFRINGERE. VEL. APERIRE. VOLET. INFERET. POENE. NOMINE. REI P. FOLLES.

mug. Eiusmodi mille Folles intelligimus C. Th.

68쪽

DE RE NUMMARIA. 3γl. r. si quis pec. conssi item in Fastis Siculis: Vita

Tremisias est tertia pars Solidi, duplum Follis

argentei, semuncia argenti, tetradrachmon. Isidorus de Solido : Hunc, Π,dixi ου, vulm aureum s SolidumJ vocat. curi tertiam partem ideo dixerunt Tremissem, eo quod Solidum faciat ter missis. Meminit&Lampridius in Alexandro. Tremissesnto facro balsamo unctionis solitos exigi prohibet Synodus quarta Carthaginiensis. Legum Ri

pluris valemquam sequentia: Miliarensem, quam Bluλον : & illud, quam Καυκυον, &c. Sed quotae partes Solidi fuerint, non indicauit Imperator. autem putamus dictum ab incusa Mali figura.Καυ-Hον absque dubio,quod cauum es Et, instar acet buli, aut eius poculi quod acetabulum referebar. Suidas: Καυκίνωρ nis, κυλι* γ σοφοῖς. In quarto Anthologiae, cap. Εἰς λίθους legimus et om Λύς

Ergo as υκίον est cyathus,sed 1essalis instar obbae, aut paterae. In Annalibus Glycal: Rursu e cauco bibisti, rursus mentem ami t. de Phoca sermo est. Apud Hieronymum,& in Vitis Imperatorum Ca-

69쪽

nsimulos argenteos cauos non paucos vidimus, n51ὰculi illius Iustinianici; sed vetustissimos,ante luia ce Christianismi. Τεκαγωνια proculdubio a figura, quod n5 rotuda,ut reliqui numi, sed quadrata essent. cuiusmodi argenteos nummulos Turcicos videre est, quos Graeci Q si vocant, id est albos. Glossae: ALPuma - . Α-ρότης, candor. Turci A se id est album. Τεκαγώνων α ρων mentio apud Suidam. Στατἡρ,inquit, et τάγνον. Sed suspinum, vi apud Hesychium, unde Suidas exscripsit. Στα, τεα Nam ibi legendu τε πάδωD-. Secunda diuilio Solidi μαεισμον, in aereo Ios,aut stipem,quae Graeci vocant. Nam Vltimis temporibus Denarii pro exigua stipe usurpari stant,ut hodie in Gallia. Imperator Aurelianus: Philippos minutulos quinquagenos, aeris denarios centum. Eos Vopiscus in Bonosos pertios aeris vocat. Macrobius de nummo ratato loquens , qui erat aereus: Dafuissesignatum hodieque intelligitur in alea lusu, quumpueri denarios in sublime lac tes CAPITA , aut NAVI A lusu tem vel Hatis ex Hamant. In Euangelio secundum Marcum, x II: Δεει δυο, 1eb κιω- Hilarius: Duos denarios vidua in opis Deo acceptiores. Lucae x : EκMλει,δ- δενά c. A mbrosmse duo ara. Venistissimus est igitur Denarii v sius ἀτὶ γ- vel stipe.Nequo

exemplo caret. Nam & Arabes pro di

chma accipiunt, & pro aereolo. & quum iisdem literis scribatur, quum pro argenteo accipiunt. vocant Darbam; quum pro nummulo aereo, Di

hin. Quia vero arbitrarius fuit modus stipis, &

70쪽

ng ny NUMMARIA Sy. denarii; propterea di arbitrarius est modus, erudito in Solido diuidendo. Nam apud Epipha-kaum τετραδ-ον sirue Follis argenteus valet danariis cc Lxxxvi II. Ergo drachma, siuera , pars viceiama quarta Solidi, erat de hariorum xxxii,& Solidus M DCCxxv I i I. Cassiodorus lib. r. Epist.x. Sex misita denariorum Soli m esse --juerunt. Ergo G ον erat denariorum Cc L, qui Epiphanio xxx I i tantum erant. Apud Hesychium Solidus vocatur Τάλκων, idque ab eo diuiditur in Miα, μιιιιες , κρδεικτα , dariaret. sed non paucae αντιλογιαι simi in eo- & non constat sibi. Κοδρονraci

Quadrantem ab aliis pro toto Folle, fidem repetit Suidas,) aliis pro quarta parte Follis accipi: alias esie λεῶον, quod sit sexmillesima pars Ταλά , id

est. Solidi. Ergo Κοθόπις, Λε ὶν, Nόμισμα, est denarius Cassiodori . f Tο 3 τάλαναν λῖ - έ πω ει- α πένri. J Haec non pertinent ad hunc locum, ut ει caeco paret: sed ex alio Ioco huc in farcta sunt.

Hic enim dis ταλάν ου νομίσσωτρο,non de ponderati Talento, sermo est. O be Κοωντας νοέσματα, πια

Hὰc νομισματα alibi nμ a vocat. Itaque Solidus diuiditur in Quadrantes sexies mille, νουμ-- decies octies mille. ὁ θ ἔχετο- υδων- τὸ τέταρπντης φόγλεως. InteIligit de Folle aerario. Infra : Κο-