장음표시 사용
191쪽
3uiescente mox, ubi Sol meridiem attig it, recedatur ad punctum usque circelli so- is radio illustratum A, vel potius ad m- ,ram cruciculi dichirnediam . . Quia cir- ellus iste lucidus in ualem degenerat figuram, ideo eius medium facilius poterit at- endi mediante cruciculi umbrosi figu- a. Stylus . in A ponatur hoc ipso momento, quo Sol tangit quantacunque cura inuentus, meridianum 6. matur per
tica cuiuscunque sit pedis aut digiti, modo iccurate sit diuisa in minores partes, hacque mediante inueniatur xpenduli AB longitulo, dein distantiae penduli B ad punctum
truci culi A,stylo antea notatum .Potest etiam, opus est, tertium trianguli latus X A habe- aeri, sic prout num 8 denuo pro altituline Solis argumentari: ut X B ad Baic Sin. Tol. ad Tang.ang. Caltitud. quaesitam.Debet vitem Refractio obseruari , , ubi per istamiltitudinem desideretur Pol eleuatio,tempo is, quo obseruatio instituta fuit, adcuratanentio, pro invenienda Solis ab Ecliptica de
linationeTab. V. Expedit vero quam maxime, Pt in aestare sedulo repetantur eiusmodi obser-aationes, , ut maioris trianguli semper ha- Ieatur ratio, necesse est.
9s. Potest id ipsum quoque mediante Alluc mo- instrumento ad meridiem exposito, expediri dus inue-itas
192쪽
niendi al Ita, ut quidem Regulae rite diuisae Ac probum dinum adfixae in HAE adplicetur CD eiusdens CH. ii . um tarn dica a, diuisionis, cui ex D adhaeret Fig. II. pendulum DE. Quod si nunc oculus ponatur in C, regula GD attollatur, doneso capiatur, 'uidem eo momento, qui Meridianum attingit, id quod ab eodem uti num 8o dictum fuit,ex speetare licet instrumento, tunc pendulum Dri mox designabiquaesitum triangulum, cuius subsidio deinceps antea dicto modo,inuenitur altitudo solis adparens&caeteris paribus altitudo Polaris,sive quod idem est, Latitudo loci. Q. E. FNipsum 96. Adhuc alium modum B. SCHICKAR
per stellas DUS oc cit docet, quo scilicet sub dio haei δὴ h/, ' omnia expediri posse dicit,sic. mediante trian gulo exignis tribus tantummodo rectis pescrimariam simpliciter parato, cui ex via angulo lamella quaedam Solem, perpendiculum simul admittens, adhaereat,ut palo cuidam commode adplicetur. Verum quia hii modus alia adhuc alere incommoda,& hactenus recensiti sufficere omnino videntur, ide illum lubens mitto. Interea laudatus vir ac
stellas fixas pergit Hidit possunt, qui stellarum habent notitiam, nocte idem praestare scilicet ut inueniant locorum Latitudinem. Irloco quodam editior ubi prospectus multum patet versus occidentem imprimis ad
193쪽
Gnatur mensa, inque hac versus occasum in sc M.tri igatur acus M, quando stella I occidit, alia iis. II. cus in N secundum lineam visivam;& ubi alia tella F mergetur,tertia O figatur,mensuratisq;ribus lineis M N NU, O minueniatur an-:ulus NMO aequalis exteriori MI, μumque Horizontis FI inter parallelos stella-um designans,unde eius obliquitas inuenien-la. Adhuc tamen commodius esse videtur,tres,olos in campo libero secundu radiu visiuunt Tigere, iisque acus infigere, ut habeatur tria , ut unam in maius accuratius , quamluidem in mensa quadam haberi potest. Et luarnuis cuique liberum sit, quas voluerit tellas obseruare, aptissimae tamen sunt eae, luae Tropicis circulis sunt vicinae, de non ongius ab Aequatore distantes, ut Arsitu-us,vi Cor Scorpionis Addit porro Refractio quoque nihil omnino obest , quoniam Detimur angulum non in altum, sed tran aerum ductum in quo multum est com- endii, quod pauci admodum hactenus
9 Cum vero modus hic pleniori careat Plenior temonstratione necesse est, illam sequentibus huiusmodi aro inuentione Eleuationis Poli dare: Nimi ,ἴἰ ' ' um siti BE Horizon. H Aequator,prodibit pia in vox triangulum sphaericum A FI, in quoda- aiunt omnia latera uti FI dictus Horizontia
194쪽
arcus, AF ΑΚ,& AI quae sunt complementa Declinationu notarun 8 stellaru FN Iex quibus nunc facile indagandus est angului A IF Ast vero hic angui. Ad F estra suo verticali in triangulo rectangulo G Ibin, in quc insuper datum est latus I Ginius stellae obser uatae Declinatio cum ipso angulo recto I cId, ex quibus tribus datis trigonometrice in uenitur angulus G HI, qui est mensura arcu L id est Eleuationis Aequatoris, cuius com.
plementum ad Quadrantem usque E es Eleuatio Pol siue Latitudo loci Q. E. D. Definitio. Possent adhuc alii modi adponi,sed sussciant hi, modo termini nonnulli notentur adhuc in generali hoc capite, qui in sub
SCH. VI. sequentibus non raro occurrent. Sic enim ubi
Fig. II. circulus B L AO loci Meridianus est,i sidus ibi visum D, erit verticalis per sidus transiten BC DH;item si Horizon L O,&polus I,erit arcus horizontis LE Aetim ut hum dicti sideris D AElmuthi. Vt ideo Agim ullium sit nihil aliud quam arcus
Horizontis inter meridianum loci tertica, lem per sidus aut datum punctum transeun- Culmini te interceptus i Vbi vero ad solum Meri. io dianum refertur sidus, tunc istius ad illum ac- Ascensio celsus dicitur Culminatio. Ascensio vero recta sideris aut puncti Eclipticae, quae fit in Recta sphaera recta, obliqua, quae fit in sphae-1 . I. ra obliqui, est longitudo aequatoria side.
195쪽
is D, siue arcus Aequatoris Κ HIX a prin-ipio tis Musque ad Declinationis arcum
OG per sidus transeuntem secundum ordi-iem signorum numeratus. Et sic quoad rem tediatio coeli i. e. accessus sideris vel puncti Mediatio clipticae ad meridianum superiorem cum ς ςli. erto Aequatoris gradu nihil est aliud, quam esseensio recta. 99 Verum enim vero uti haec talia in Exstellighstronomia respiciuntur de demonstrantur fixarumnaxime ita in Geographica hac tractatione 'μδ' egligi haud debetit eorum more, qui hacte furinu. Ilus multa ediderunt Systemata Geographica, vire. tamen praecipua Geographiae capita de origitudine etatitudine Locorum vel ex egligentia , vel potius vano difficultatis raetextu saltim frigide tractarunt. Ne igia ex eorum esse numero videar, haec talia antum in paruo hoc libro nominasse mihi assiciant, quia magnum Geographiae systea scribere in animo non habui. Alias plura cistis Geographico studio proficu produciotuissent. Id unicum notasse sufficiat, quod si uae stellae in circulo verticali constitutae sint,um data eleuarione Poli, ascensione recta oli , c datarum stellarum declinationec ascensione recta , etiam obseruationis orae minuta , inueniri possint. Sit B ELequator ela circulus DF verticalis , in quo gaII.
196쪽
duae stellae iuxta perpendiculum ex givum. 3. obseruatae X dc A sit Polus C, eius coii. 4Cri. IV. sequenter altitudo CE, atque comple
mentum ad quadrantei CD, erantque circuli Ca ex per stellas duet declinationum circuli, arcusque isti C A CX, erunt Declinationum stellarum ab Aequatorem com .plementa, cingulus X in erit disserenatia stellarum Ascensionum Recta. rum. Adsumatur itaque triangulum XC in quo, ut dictum iam est, datum est latus A CED C cum angulo intercepto C, ex quibus per Trigonometriam sphaericam facile inue nitur angui. XC. Hoc dato adsumat tu Triangulum X DC. in quo iterum data sunt, vi istorum quae supra admittebantur, latera XC O C cum angulo intercepto CX D. complemento ad semicirculum angulRX C , quorum subsidio inuenitur angR-lus XCD, qui est stellaei distantia a meri diano ab Aequatore reputato. Q uod si nunc stella a meridiano versus orientem existitit tunc ejus distantia inuenta subtrahitur ab . ius ascensione recta ; vel si occidentem ver. sus deprehenditur tunc additur , ut euenias ascensio recta Medii Coeli a qua subtrahitur Solis adscensio recta ad inueniendam distan. tiam Solis a meridiano in gradibusi minu. eis,quae per nun 63. in horasi minuta con.
Fiersa, dant obseruationis tempus Q E. F.
197쪽
ι.o Vere dissicile erit Astronomiae culto Quaedam ri Problema,media ue se Planeta aliquo,prae muscoda sertim lunavi stella fixa eunderia verticalem linea inuice iuxta rig. III n.3 SCHAVconstituente,obseruationis tempus rite inueniendi item. que punctum Eclipticae culminans, cum angulo Eclipticae meridiani, Agim ullium de ex tabulis Astronomis locos Planetarum in sua Orbita&alia, quae tanquam alius locie occasionis doctrinas, hoc loco, ne iusto longior sit in in proponendis per num. 62 Geo graphicis doctrinis, lubens praetereo. Cui vero talia heic adposita sint, quae haud levem pri in intuitu videantur alere dimaeustatem, non est , quod miretur Benevolus Lector: st enim haec talia, quae iuxta Sectionem I eographicum studium mire perficiunt, cqua tandem, perinde ut multa alia, quae inscientiis aliis videntur ob sicura vel ideo, quia tam raro tractantur , per crebriorem usum sunt facillini a. ior praesertim vero, quia cin inueniendis In Loni, r. Locorum Longitudiuibus tempus requiritu tudinibus accurat illime notum tanquam basis ac uia inueniendam 'latram ideo necesse quam maxilne est, di xς ivlut ante quain ad modos ipsos quibus Longi οἱ
tudines inuenimus, perginaus, de obsiemarao seruationis ni tempore in horis ac minutis certi simus tempus,
equidem qua id fieri oporteat ratione, iacti
198쪽
num. go ex parte percepimus , modo non sint,quae istam facile perturbentie um. Dcii vel minusquis habeat quietum obseruationis locum vel etia iniquis saepe pertur betur tempestatibus.Praesert in vero,ut noeturno etiam tempore certior habeatur obseruationis ratio, dispiciendum est quare, ut ordine procedamus, debemus ante omnia ex Solis data Alti. tudine supra Horia B Eri Declinatione,eiusdemque Eclipticae loco una cum Pol Eleuatione C loci illius. in quo obseruatio instituitur inuenire obscurationis tempus Est autem ob triplicem Solis locum, ubi scilicet vel in ipso Aequatore IH , vel in signo Boreali, vel australi deprehenditur, triplex etiam huius Problematis resolutio. Ex sole ior. Primo igitur Sol, si in Aequatore in Aequ- est eonstitutus in quidem sub certa Poli Cl
stituto,in Eleuatione e gr. P , tunc Δlum aliquocnym DIS format Rectangulum, in quo noture
latus D Sta 6 tanquam complementuri obseruatae, datae altitudinis S Solis e. gras, i, His nunc mediantibus quaeritur latu Al SI tertium, id est Elongatio solis a Meridiano, siue arcus Aequatoris, qui per Meridianun
199쪽
98yro Os quod est quam proxime . nimirumatus tertium Alia S, sue Elongatio Solis a
neridiano quaesita. Hae long si
ier num. 6s ab IlI permutatur in tempus ea hor. XII subtrahitur, prodii desideratim telii pus Solis in Aequatore constituti. E.F. io Quod a vero Sol in signo quodam Sole in si oreali existat, gr. in grad. &conse gnoBorea. uenter Sineius Declinatio vi ab V eritii constitu
i, i omissis secundis,&eiusAltitudo SN poli Vρμ- aeridiana deprehensa sit quadrantis ope
s8, quidem in loco, cuius ex. gr. Ele-O atio Poli CE sit et o 3s quaeritur Elonatio Solis Io, quae est mensura temporis inera proxima meridie elapsi. Videtur omnis
hiscedatis earum in si solatu, nisi con-M 1 stet
200쪽
set ex Sphaerica doctrina , quod nouites inde prouenia Δlum, scilicet S DC obli
quangulum, in quo datur arcus DC
datae Eleuationis Poli complementum, porro D datae lis Altitudinis postmo.
dum complementum denique notus es
in Alo arcus CSa . Declinationis Solii
datae coni plementum. Nune Trium istorun laterum subsidio inuenitur angulus C , quest arcus quaestus Io, sue Elongatio Solis,3 insimul temporis a meridie proxima elapsi mensura. Quia vero problema hoc nonnulla supponit, quae in Trigonometria sphaeraddi lci docerique oportet, ideo saltim praeparatoria quaedam iuYta BAR. ITl SCI