장음표시 사용
411쪽
lum qui assumtus est, habentur Reila sta
plagae mundanae probe notatae fuerine distantiae locorum tunc istae secundum issus, vel alius mensurae speciem medianterata hunc in finem parata,in chartam transfe-untiaradmodum, qui in praxi unica facilius, e quidem verbis multis monstratur. Tota- ue sic abloluitur Topographia. 1 6. . Cum vero muli sint Gonometrica Eiusmodinstrumenta, ita percommode adhibetur in Delineast negotio Mensula, sic dicta, Praetoriana,
nelioris notae, quae cum acu magnetica Gait sussi/ioueoussole, Maliis rebus commode instructa sit institueret Iaec enim in puncto A costitui potest, vel eade Fig. I iiediante fines Regionis quoad latera, atquengulos eo , quem in Geometricis docemus,. nodo perambulando , circumeundo, acci- iuntur quam commodissime. micat tanen quis, quod latera longiora in charta velamina plumbea non possint consignari se Iciendum est , quod anguli tantum hi me liantibus notandi sint, lineae vero instrumenis infra nominandis viatoriis , optime d ignentur. Nimirum certain quidem maloc assuum ratio potest , sicuti in stati depurauneten Maas ta alias solemus, adsumis e falii unius heriusve loc terminiter loricum siluis adiacentibus, montibusta sigillacim istineantur, & anguli ad quae- iis loca, Sc quae iisdem adiacent, colliguntur
412쪽
mediante Mensulat instrumente transpontatorio. Si quis vero attingat locum ela. tioremvi notabiliorem,tunc constitutus in A
tanqua regionis cetrO,I. ante omnia, vir antea
heic sumat lineam merissianam D pernum
vel saltim peracum magneticam n.m 'u; cum L. directe ducat lineas Parallelas tanquare Vice-Meridianos, in debitas partes subdiuisal ubi tamen notetur , quod diuisio in regioni bus admodum exiguis in horas debeat fiere. g. heic duas horas in margine subdiuisas lia. bemus 3.ex loco A primario cuiusLogitudo di
Lat tantum indicetur, ad circumiacentia loca notabiliora C, F,E, M, G,& fluuiorum traictus L,curuitates notabilesvic cum cura insti tuat collineationes. Mox 4 ad manus lint, veper antecedanea subsidia , vel ratione alncognitae ad loca distantiae praecipue illo innquae Septentrionalissimaaiceat sic loqui, KF Se Meridionalissima sunt e. g. abi ad G ut milliaria tunc ita diuiduntur in e g. quaruo partes, hae denuo subdiuiduntur prolubitu. Quod si nunc . parili ratione loca Orientalissima, Occidentalissima nota sunt, diuidinur,habemus Tabulam, in qua dein pecollineationes rite collocatur locoruon signa totiusq; regionis facies,quae ut ab aliis dignoscibilis fiat, coloribus aliisque competentibua natura rebus c. exornetur. Qu2d sit locsint, quae vel ob amplitudinem regionis delineanda
413쪽
xeandae , vel ob impedimenta , praesertim
montium ex A videri nequeant tunc lineae meridianae, acusque magneticae ductu, progrediendum est ad alium locunt, ex quo illa videantur. Hisce indicatis, facile quis conc det, suis niti fundamentis Geomettitis totum hunc processum , multisque iussicultatibus quae alibi discentium animos turbant, carere penituS.a 7. Potest etiam loco Mensulae Astrola Astiolabiibiuio,vulgo dictum, Germ. erno ratilinen cum hoc in ne-Bousole, aliisque instructum rebus commode vel commodius adhiberi ad capiendos angulos e. g. B AD, D A F c. temper in obseruationis loco Acongredientes Vbi tamen perin, de,ut in praecedenti numero monendum restat, Graduum diuisionem non heresaeque sussicere, praesertim in amplioribus regionibus,sed necessariam quoque esse minutorum lubdiuisionem. Sicque post angulorum laterum notitiam domi facile poterit tota delineari regio ubiuis enim seipsum tertium latus desi- signabit e. g. si nota sunt duo latera cum angulo A caeteris paribus , non latebit DB latus
2 8. Nec ulterius inconsultum putamus Regione illum facere, cui cum ac magnetica totam qu/ndRm
modo fit 1 e loco progredior A recta versus septentrionem ad extremum terminum an die
414쪽
Grsti te Rors, regionis delineandae D, ni merumque D si1uae distantiam sumo mecum duco acum magneticam bacillo insistentem,
qui pro lubitu terrae infigi queat. . Pergo ad
dextram vel sim stram, si confinia iuxta finium ductum scit derie audien Mar nach, statim queri ubi notabilis curuitas occurrit in Tabubulam, quae ad manus sit,acus magneticae Declinationes redigo simulque a praecedenti semper statione distantiam dicto modo vel
alio inuentam, Connoto, vivi alia notatu digniora, ceu sunt aquae fontes, notabiliores montes, valles,siluae,viae regiae &c Deber autems quotiescunque recens intueor aliquein locum&ad illuin collineem,circumspecte acus
dirigi, quem etiam in finem praesiente Ole e
centro erigi potest perpendiculariter stylus, delinea Meridiana inueniri nonnunquam . . Post circuitum, regionis perambulationem domi omnia possunt coordinari, ita, ut ali quam chartam, cuius lineae, uti antea die tam fuit, ad margines paratae, iacent, ubi acus magnetica ad eam dirigatur, quae Meridianam spraesentare debet, praestat tamen per chartae medium ducere eiusmodi lineam uti inFig.
It videre est D E, cui deinde acus magnetica adplicanda sit; &indexsecundum stationes atque angulos in illis acceptos, connotantur iloca unus post alterum, ii suis iuxta scalam certam hunc in fineia dispositam, distantiis,
415쪽
reu in aliis Ceometricis operationibus, quibus heic carere non licet, haec talia clarius cum ipsa praxi monstrantur.
2 ' Verum enim vero vix quis tam accurate procedet, ut ne in fine se paulisperusceptum viderit, partim ob instrumentu,partim impedimenta varia ubi tamen ideo abiiciendus animus non est, sed resumendus potius,Mdesectus ipsi, si adsunt, iis remouendi sunt rubsidiis, quae passim eo laesia docet, inquo
praxi praesentissima monstrat. Nec tamen hoc loco instrumenta alia negligenda sunt, ut
quidem est illud Declinatorium, quod alibi
descripsi, certe maiores hoc in negoti sus praestat, quam quidem Boussole f. acus magnetica illa bacillo insistens, quam antea r quisiui. Suadet etiam B. Schichardus ut ad montes insignes locaque inprimis dissita,&visum propterea supterfugientia regula dirigatur di optica, quia ista plus adserant adiumenti quam quae iunt proxima conspicua autem sunt magis mane, Sc vesperi, quam circa meridiei tempus. Item iuuat, ut ex vigilibus, qui sunt in turribu . quaeratur, an Sc versus quam plagam incendia forsan viderint 3 haec enim miseranda alias infortunia indicant loca profundiora, ad quae obseruanda vix datur occasio. Imo possunt Pyroboliae Artifices tenem initi, ut in F, Κ, M Fig. III Schem. XIX r
perru In Adparatus horogr. Part. II P. I
416쪽
peritur, ex vallibus profundis ad hanc rem tagna ferre, quae adnotari merentur. Nec ea instrumenta, quae montium aesiuitates, aquarum
delapsus, de quibus iam in Sectione Iid sermo fuit, heic omitti debent, ut Millud, quod
Doctissim D MEL in tractatione, multis num laudat inuentum, cuius subsidio omnes tum decliuestum actives superficiei terrestris partes mensurari& simul, quod commodissimum videtur, depingi dicuntur protinus,id quod tamen inuentum videre nondum facta est occasio.
aso. Inter alia autem locorum, vel minimorum distantiae probe consignandae sunt, non quidem semper proficiscentium more aut incolarum, qui milliarium quantitates varie, pro lubitu formant ac fingunt sed eadem semper esse debent in delineationibu Topographicis milliaria iuxta eandem scalaim, Fit. I. de qua antea, consignata Vbi autem maxime 4CH. XX prodest illud Viatorium instrumentu- oder Sesritt-Zelae , quod in cit. Diss. pluribus exposui cum suis utilitatibus,quas sane nulli binon egregias expertus sum;&quia supelioribus rotulis sigillati in adsunt identes,4 minori 1o, possent omnino superiori rotae o istorum dentium adplicariac sic integra milliaria num merari quam commodissime.
417쪽
asi. Equidem ut in Sectione Ima monia ratum, Chorographicae delineationes, quo
natores sunt, etiam maiorem postulant diligentiam circa Locoruni distantias non amplius ita vulgari modo adnotandas, quae tamen iusto minor obseruatur Viplurimum.
Quare pro inueniendis distantiis in addictis modis ita adplicatur Gonio metricum instrumentum ex grat Mensula vel Astrola SCH.XIxbium ' vel aliud 'quodcunque commo HLIII. dius, ut si adsumantur duo loca A B, quorum distantia accuratissime vel secundum pasiasus , vel aliam mensurarum speciem nota est;&4 exin collineetur ad turrim, sic quoque ad eandem ex B luem in finem per optimum est, si duae personae simul iisdem instrumentis iuxta lineam AB probe directis, Observent, quibus Sc eadem locorum nomina antea nota sistic. 3. Trigonometriae ope vel alia exis inueniri potest Ali Alc latus iuxta adsumptam aensuram AB, AC&BC ' ad eundem modum cis in B constitutu easdem potest obseruari distantias,& dein maiores certitudinis cauua non solum istas distantias cum socio suo in Ased, ipsuui
conserre calculum licque reliquas locorum distantias certissime inuenire Vbi etiam, quod in minorum partium terrestrium delineatione probe notandum, picturae rerum ibidem existentium, in quantum scilicet charta aut locus peruiittit, omittendae non sint.
418쪽
Altinio 231. Adhuc alius datur modus, ladu, quo sic adsumuntur, requiruntur
- dum ' aliquod hinc a linea marginalis ut figura refert, vel alia quaevis pro lubitu in aliquot partes aequales ut hoc loco in myriades fisco ooo pro horis, & sic earum dimidiis ac quadrantibus diuidatur , quae linea loco scalae in futura Chorographia est. Sint igitur ab A ad BDooo ab A ad G oooo, i Bad 8oo oo eiusmodi partes, tuncconstituentisthae lineae triangulum A SC iuxta praedictam scalam, desideratum. Aperto enim . circino , istae dein facile sumuntur in scalapartes interfeci iones loca ipsa designabunt 1. Vbi ex A, B propter interiacentes montes non patet prospectus versus Isimul, sed ex A tantum tunc nouum assumitur notae distantiae Alum e g. A E MI, sicque denuo intersectiones monstrabunt competentia chartae loca. Vbi tamen consultum est, si quando antea dictis modis anguli simul ex A ad singula circumiacentia puncta, id quod factu perfacile est, capiantur is scit.
postulante necessitate ubi ad unum notabiliorum locorum venire non licet calculo tamen mediante acquiratu distantia. Reliquas cautelas ipsa praxis tanquam optima magistra
Fig. III docebit. Quod denique scalam AC B atti
419쪽
aet, paratur isthaec eo, quo alias scalas mis lices solemus, excepto illo, quod, sicuti bima pars illato significat pedes, minor di-ritos ita hei maior Aznotat Horam& di aiditur in myriades s. looooci ubi nunci. gr. H inuenitur in campo i hor. tunc in scala sumendae essent una linea maior DC 4d lucrisopo particulae. 233. Ex quibus tandem haec patent, quod I. Topographiae sint meliores , quo magis rerum Geographicarum peritis prostant elaboratae; II quia picturam, tanquam speciale obiectunt, non negligant, etiam res specialissima exhibere debeant; III. recentioresTopogra-i,hia sint meliores, non quide ideo quod recentiores artifices sint accuratiores; sed quia propter instrumentorum adparatum praesupponuntur saltim feliciores: Maxime quod res in terra existentesin sic ipsae superficies suam saepissam more omnium rerum vanarum M seducaru mutant faciem IV. Inde patet quod Chorographicae delineationes sint meliores, quae ex pluribus Topographicis delineationibus tandem compositae sunt; V. quod eo facilius istae sint componendae,quo plures illaria prostent; VI quod illae esse debeant optimae, quae ab illis artificibus paratae sunt,qui regiones,quas delinearunt non solum ipsi oculis p dibusque emetu suut, imo illas inhabitarunt. Cap.
420쪽
GLOBI TERRAQUEI RAPRAESENTATIONE SPECIALE.
ita hist iari potuisset artificium: quod ita
praelanta ipsum Summi artificis opus imitatitionis de conatur ita ex adductis hactenus constat, satri , quod non una vide, sed peruaria Glbbi rerraque repraesentationem adgressi sint multu Permagnum autem ista Repraesentatio acquisiuit subsidium ab ipsa Astronomia,ubivi nunc specialius loquendo num. 2, quasi vera
ratio picturae partis totius, cum his quae tanquam utinum ipsi coniunctaserntilalutata meis xetur.
aues Est itaque isthaec mundi artificiosa imitatio instituta vel in superficie sphaerica, vel in plana, eaque vel uniuersaliter quoad amnes partes simu quidem haec iterum