Dissertatio medica inauguralis, de hysteria ...

41쪽

DE HYSTERIA.

iisdem nocentibus utrumque morbum excitantibus, et iisdem sere remediis utroque morbo auscultante, foeminis vel a parentibus arthriticis ortis, morbum incipientem pro hysteria admittere, forsan sapientius erit. Hoc in loco observare etiam liceat, multas puellas et mulieres, sortis praecipue melioris, varias ob causas, hysteriam, more quodammodo pantomimico, adeo bene fingere, ut dolus a cognatis et medicis vix detegi possit. De hac re sic loquitur auctorum apud foeminas facile princeps : The colich, in the stomach Ι 'mean, is a clean genteel distemper, and by no means below Women of the fir st factiton. 'Discrimen hic, ex potestate nocente, eX aegrotae animi statu et moribus, ex ludis publicis, aliisve rebus exoptatis, et denegatis morbum aggravantibus, artibusque similibus, patefacere conandum est.

Non multum discriminis, nisi per alios morbos exitiales, quos in sodalitium trahat, hysteria alit ; sed terrorem multum incutit; et, quoniam mens ipsa, unde maximum expectandum est praesidium, laboret, morbumque foveat, curationem saepe eludit. Quo junior hysterica est, eo spes major ; hysteria enim impuberem adorta, haud raro circa pubertatem terminatur. Μalum ante nuptias aggressum, saepe ubi parere incipit

aegra, statim desinit. Mobilitas sub aetatis incremen

42쪽

to emendatur ; et igitur morbus, hactenus rebellis,

non raro sine ope cessat. Mala hysterica non modo cursu annorum, ple thoram et mobilitatem, genitalium praecipue, minuente, sed mutatione locorum,dietae, et vitae regiminis, sine multa remediorum et medicorum ope, sanata fuisse, crebris constat exemplis. Quo saepius malum invadit, quo vetustius est, quo graviora symptomata excitantur, quo respiratio et pulsus magis assiciuntur, quo altiores radices seminium fixit, quo leviores sunt potestates noceri tes quae paroxysmum inserunt, quo magis imbecillis et valetudinaria hysterica est, quo magis animus demissus, et quo paroxysmi diutius durant, eo periculosius et rebellius observatur. Hisce autem contraria, minus periculi, et sanationem faciliorem indicant. Μorbus a mobilitate illa pendens, quae exinanitate magis quam e plenitudine oritur, plus habet periculi. Si malum a potestatibus nocentibus facile evitandis, liquoribus scit. spirituosis, thea, &c. originem trahat, facile, si ab aliis, amore sine spe, notionibus Venereis, &c. aegre admodum summovendis, disia ficile, curationem accipit. Si sensilitas adsit exquisita, aetas provecta, ac ipsum malum haereditarium, et temporis diuturnitate in pertinacem habitum degeneratum, illud penitus sanare forsan impossibile, levare

perarduum erit. Naturam expellas furca licet, usque recurret.VJudicia terminationis lethalis sint cauta et diu perpensa; plures enim pro desperatis habitae convalue

runt,

43쪽

DE HYSTERIA.

runt. Talibus tamen convalescentibus, quod facile hysteriam recidivam mulieres patiantur, solamen solum plerumque est promittendum. Spes sanationis in hysteria raro penitus abjicienda ;et, quando curationi non obstat labes haereditaria, animus iners et indocilis, vel corpus morbo vel gravibus annis confectum, re familiari idoneorum remediorum facultatem praebente, morbum assiduitate et tolerantia in regimine apposito prostigari, plerumque, ut Videtur, cum fide promittendum est.

CONSILIA MEDENDI

Nunc ad ultimam hujusce opusculi partem, scilicethystiriam curandi rationem, perventum est. Consilia huic aptissime accommodata in quatuor sequentia sese

resolvunt.

. Seminii et potestatum nocentium effectus noxios praecipuos praeVertere, Vel modicos reddere. a. Potestates nocentes eVitare, Praevenire, summo-Vere, Vel corrigere. s. Seminium diminuere, Vel penitus amandare. q. Symplomata quaedam morbum augentia, vel curationem impedientia, mitigare vel amovere.

' De hysteria symptomatica nihil dicere volo. Sed morbus diu symptomaticus, primario tandem amoto, eX consuetudine, aliisve causis, idiopathicus manere potest. Tales igitur in hoc loco conside, j're necesse est,

44쪽

Ab hysteriae causis earumque effectibus rite per pensis, haec curandi consilia, ni fallor, dilucide orium tur. De primo: Ex causis hysteriae, haec mala notabilia, paro Xysmus regulae congruens, syncope hysterica, et colica symptomatica 1 equuntur. Ad consilium igitur hoc implendum, imprimis utilia sunt antispasmodica ', et stimulantia. Si symptomata praenuncia paroxysmi

regulae congruentis syncopes vel colicae sentiantur, utilitas stabilita his malis obviam eundi, aeque ac dolor et molestia, idem facere clare et potenter jubent- Augentur enim talibus malis solidorum atonia et mobilitas ; unde et ex consuetudinis pertinacis potestate, recursus frequentiores vel rebelliores evadunt. Si

hysteriae regulae congruentis sit species fausta, scit. ex mobilitate statu plethorico stimulata, sanguinis detractio indicata videretur. Detractio sanguinis fluido

rum quantitatem rapide minuit, tensionem et aequilibrium vasorum celeriter mutat, et igitur, opportune

si facta fuerit, omnibus antispasmodicis plane palmam praeripit. Praeterea, antispasmodica, postea forsan praescribenda, tutiora reddit et essicaciora, sublato scilicet insigni stimulo. Sed hoc remedium vix unquam iterari debet ; quia corpus laxando, id plenitudini reddit magis obnoxium t. Per intervalla ergo exercitatione aucta, et victu

i Per hoe vocabulum potentiora antispasmodica, sedativa nuncupata, etiam intelliguntur.

45쪽

victu parco, status plethoricus potius tollendus. Si

mobilitas a plethora vacet, praecipue si ex inanitate pendeat, sanguinis detractio summe perniciosa est. Accessionem ingruentem saepe avertunt, felici cum eventu, antispasmodica. Inter haec spiritus aethereus vitriolicus, optum, hyoscyamus, moschus, camphora, alafoetida, athali volatile, cicuta, electricitas, rhododendron chrysanthum, valeriana silvestris, animi affectus, semicupium, pediluvium, mani luvium, et fotus, optima videntur. Deliis, sigillatim sumptis, jam proxime pauca dicenda

sunt.

Spiritus aethereus vitristicus.-Ρro remedio palmario in morbis convulsivis spiritus aethereus jure habetur ; et vires ejus antispasmodicae indies magis enitere videntur. Haud raro aura epileptica, paroxyΩmum appropinquantem demonstrante, progredi adhibitus vetat. In malo hysterico feliciores etiam eventus, quam in epileptico, edit. Laus liquoris anodynim ineralis Ito anni, quatenus Veritati consona, huic remedio debetur. Liquor enim anodynus, nihil ni si spiritus aethereus in spiritu vinoso diffusus, fuisse videtur l. E vi stimulante, narcotica fortasse vacua, atonia nulla, qualis ex opio aliisque, relinquitur. Spiritus hujus usus externus, in doloribus abigendis, a plerisque laudatur ; et vomitum et singultum, symptomata clare convulsiva, ab eo ventriculi regioni appli

cato,

46쪽

eato, brevi et seliciter, quasi carmine amoveri, quo

non observantior alter Duncan testatur i. ivm -In usum a plerisque optum frequenter ad- Οcatur, et revera effectibus non sine praestantissimis. Cura tamen opus est maxima, ne usu perfrequenti a-tonia et sensilitas augeantur. Inter potestates nocenteS enumeratum optum, noxa paroxysmo minus perniciosa habendum sit. Hγω amus. - Hic pari ac Opium ratione agere Videtur. Sedativa haud aspernanda vi potitur ; et celebri Dunc an extractum administrante, rarius quam Opium caput turbare observabatur Praeterea, in hy- iteria, potestate potius laxante gaudens, opto iterato longe utilior apparet. Auctor vere gravis Whyttius, se ejus extractum cum fructu administratie asseverat. Moschus,-Vires sorsan omnium ess cacissimas possi det purus et genuinus moschus ; sed summa cum difficultate talis comparatur, et nimio pretio, et ideo nunc raro praescribitur. Camphora-De virtutibus camphorae antispasmodicis maximis, ab ili. Hope, artis Apollinaris exercitatione sagace publica, pervulgatis et stabilitis, inter multos convenit. Effectus autem ejus admodum incerti cogis noscuntur, neque semper periculo carent ; quippe quia parva quantitate interdum vehementissimi, a largiore aliquando parvi omnino, observantur. Vires sedati-tivas

47쪽

tivas sortes et utiles maniaci saepe experti sunt ; et perpauca remedia corporum status diversos melius

demonstrant.

A foetida -In locum aliorum gummi foetentium, non absque gravi causa, a foetida suffecta est. Potestates ejus salutiferas quotidianus in spasmis intestinorum usus docet. In hysteria perutilis est; flatus expulsioni favet, distentionem exinde prohibet, alvum leniter solvit, et saepe iterata damnum corpori vix insert. At ali volatile. Eodem sere modo athali volatile optimos edit effectus. Sed, acido saepe irritanti obviam eundo, vires celeriter exhauriuntur, et haud facile quantitas ejus satis larga tuto exhibetur. Cicuta .--Velut opium sensilitatem minuit, animum exhilarat, et effectus alios narcoticos edit. Has vires

possidens, cur in hysteria neglecta sit, vix ratio danda est. Insuper, potestatibus tonicis valde aestimandis gaudere existimavit vir clarus Cierk f, et idem adhuc docet sagax Hope t. In pertussi saepe, rheumatismi statu irritabili nuper, selices effectus in medium prodidit j. Ex omnibus simul sumptis, quare neque ad

paroxysmum praeVertendum, neque tollendum seminium, in usu publico, quatenus scio, adhibita fuerit,

48쪽

Electricitas. n hysteria ignis electrici usum multi

mirabuntur, et fateor non sine gravi causa. Quicunque vero celebris Duncani asseverationem, scilicet, electricitatem haud minus efficacem existere, ad sensum nimium et morbidum minuendum, quam ad restaurandum debitum sensum corpori praeter naturam

torpenti, audiverit ', et usu fausto publico saepe repetito stabilitam, testis oculatus viderit ' ; potius cur in

hysteria raro electricitas applicata fuerit, mirum existimaverit. In tetano et trismo, spasmos solvendi vires efficaces electricitas, Doctoribus Walson et Spry administrantibus, exeruit. Ferguson praeclarus gastrodyniam per succussus electricos sustulit De I aen eruditus choream St. Viti, morbum convulsivum a debilitate pendentem, electricitate saepe curavit f ; et hoc anno celebris Home, istiusmodi exemplum unum, eodem remedio,

quasi principe profligavit l. Lindliouit epilepsiam

igne electrico amovebat Illust. Hope morbos convulsi vos, atque hysteriam ipsam, electricitate haud raro olim consopiebat ''. Forsan igitur usus ejus in valetudinario Edinburgensi, ob rotae electricae saepe fractae incommoda, omissus fuit. Machinae ad valetudinarium pertinentis statui imperfecto, vel simili causae sortasse,

Praelect. de mult. aegrot. chron. et Cases and observations, &c.

49쪽

ortasse, etiam tribuendus est ignis electrici in paralysi inanis successus. Clarus enim Duncan, electricitatis admodum avidus, longe feliciores effectus in medium profert. Wesey hysteriam electricitatis usu sustulit'. Mulier irritabilis conjugata, sine prole tamen ViVens,

morbum a cognatis scientiae medicae imperitis, colicam mihi nominatam, saepe experta est. Multis remediis in paroxysmo uno incassum tentatis, succussus electricus unicus malum statim abegit. Neque metu solo agere videbatur; morbus enim iterum atque iterum recidivus, succussu uno vel altero,

ad curationem usque perfectam, . semper profligatus fuit. Rhododendron Ch fanthum.-Hoc remedium narcoticum Siberiae luxus nobis suppeditavit Vires ejus sedativas patefecit eruditus Home θ. A viribus hisce, cum auxilio nuper rheumatismi statu irritabili laborantibus, sub doctoribus Home et Duncata tractatis, praebito, usum in hysteria mihi proponere liceat. In genus nervosum sicut opium agere videtur; hinc nervis rheumatismo praecipue laborantibus formicatio communicatur il . Formicatio, curationem sequentem indicans, dilucide sentiebatur et clare depingebatur, a quibusdam aegrotantibus, per peritos Home et Dunon tractatis. Valeri

1 Desideratum. t Μedic. Commos Clin. EXP. Duncam Praeleciti

50쪽

Valeriana si uiris. ost Fabii Columnae, herbarum

periti, epilepsiam fugatam, Valerianae fama increbruit. Virium in seles non expers est ; harum enim cereobrum vehementer turbat.

Hae, ex omnibus animalibus domesticis, morbis generis nervosi saepius laborant; et forsan hanc ob causam, Valerianam, natura jubente, appetunt. In speciem humanam, nunc dierum, ullos vix edit effectus; et, nisi capitis dolore urgente hysterico, felici cum eventu, a paucis, praeter admodum fortunatum De Uaen, adhibita est. Forsan tamen quantitate exigua herbae male siccatae, eventus faustus saepe frustratus fuit. Animi assectus.-Tum excitantes tum reprimentes, quamvis natura sibi invicem oppositi, in hoc morbo saepe prosunt, aeque ac utriusque generis remedia externa, scilicet stimulantia et sedantia Timoris potestatem, in domo qua pauperes ex eleemosynis publice aluntur, in civitate Harlemensi, eruditus et sagax Boerhaavius demonstravit. Ingens autem et subitus terror, ni fallor, semper evitandus est, et potius minis futurorum periculorum, nisi contra morbum

vires ipsa exerat maximas, terreatur aegra, quam malis imminentibus. Male vero, et contra tum 1in guae usum tum experimenta, pro tonico remedio habetur timor. Opium veluti, vel quodvis aliud validum remedium, impressionem fortem esiicit ; et si afuturo periculo adultis incumbente, vel a praesente aut praeterito, quod pueri a futuro male distinguere solent, vel cujus repetitionem a levissimis causis metuunt, oria-