Dissertatio medica inauguralis, de colica : quam, annuente summo numine : ex auctoritate reverendi admodum viri, D. Gulielmi Robertson, S.S.T.P. Academiae Edinburgenae Praefecti : nec non amplissimi senatus academici consensu, et nobilissimae faculta

발행: 1786년

분량: 64페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

21쪽

DE COLICA.

acutissimis doloribus vexati pereunt, alia notatu digna conspiciuntur; etenim ad omnes intestini reduplicationes inflammatio levior quandoque detegitur; atque materies inflammatoria sanguinis transfluendo crustam gignit, qua illae intestini reduplicationes secum mutuo agglutinantur . Interdum it eum et colon, morboso flexu contigua, arcte coalescunt l.

CAUSA PROXIMA.

A signis jam relatis, necnon cadaverum inspectione, causa proXima, sive morbi natura, Pa tescit: Est partis alicujus intestinorum contractio abnormis, spastica. ' Hanc eo magis pro causa agnoscere volo, quod Peyerus, illustris Anatomicus, eXperimento in rana viva instituto ii iam plenissime comprobavit. Hujusce eXperimenti historiam eleganter adeo et accurate tradit, ut non dubitem ipsius verba proferre. Torminum genesin, atque introsusceptionis conceptionem, anni superioris aestate, ranae jucundo

22쪽

16 DE COLICA.

cundo admodum et utili experimento oculis nostiris exhibuerunt. Etenim intestina, vivente amphibio, lacessita in diversis locis, pertinacissime mox se constringebant, contentis violenter sursum deorsumque, qua data porta, Protrusit S, atque hinc inde in cumulos , quasi congestis:

Unde quaedam intestini portiones valde impletae ac turgidae, quaedam prorsus inanes et arctissime clausae perstiterunt; donec, soluta fibrarum strictura, meatus liberior redderetur: In testinis autem hinc inde se constringentibus, et sive chylum, sive faeces, sursum deorsumVe projicientibus, factum, ut illae alicubi in molem adgestae parietes intestini plus debito ampliarent;

quod in sacci morem dilatatum intra se recepit constrictam inferioris intectini portionem, eamque sinu suo absconditam aliquandiu retinuit: Donec, fibris se denuo eX porrigentibus, intestinum, e latibulo alterius, in apricam pristinamque sedem rediret. Hoc eXperimento quid pulchrius excogitari potest ' Quo propius stes, te capiet magis. Fateor equidem viros summae in physicis autoritatis in gravisti mos errores incidisse, dum euperimentis, in aliis animalibus institutis, de physiologia humana ratiocinia sua stabilire conarentur. In

23쪽

DE COLICA.

1n his scilicet Natura mira varietate ludit, et ad propria munia rite perficienda dotibus suis propriis quodque forsan animal instruitur. Motus

tamen, de quo minc loquor, vermicularis, in uniuscujusque ' intestinis observatur, modo cauta fiat inquisitio, alimenta vi iterata deorsum Urgenῖ. Ergo experimentum Peyerianum multum ad rem 1acit, Colicaeque naturam egregie illustrat. Neque tantum ab analogia pendet causa jam relata, Verum eadem quoque in hominibus animadversa est. Spasmodicae partium constrictiones plerumque a morte solvuntur; non raro Permanent'; hasce autem in hominum Colica extinctorum intestinis nondum solutas medicis

vidi sie contigit. Novimus quoque, inquit De

IIaen, manere quandoque perpetuo haS COI tractiones, tetani in modum, in vita hominum; a molle autem vel solvi, ut aliis in tetanis vidi-mUN, Vel pertinaciter permanere, ut alias biduo

tilia uoque a morte plus semel observavimus '.'

Haecce causa aptam signorum rationem praebere Videtur; neque singula itorum sigillatim C repetam. ' Halter. Elem. Physiol. Vol. VII. p. 77. 8 I. &C.' Rat. Med. Vol. III. p. 186. Vid. quoque Act. Pliij ioph. Angi. n. 76. citat. ab I alter. in Elem. Pitysiol. Vol. VII. p. 78.

24쪽

i; DE COLICA.

repetam necesse est; de duobus tantum sustus disserere fert animus. Vo Mia Us autem initio biliosus, progressu Leculentus, imprimis adcuratius notari debet; etenim habita cum structurae partium anatomicae, tum motus intestinorum naturalis, ratione, non possumus non mirari, unde aliquid insoliti adeo evenire possit. A natura sane cautum esse vide

tur, ut cibus qui intostinis stimulo idoneo est

a ventriculo descendens, superiorem duodeni partem irritet; haec contractione sua in partem inferiorem relaXatam cibum deorsum promoveat; intestina autem alia tenuia tum se adstringendo, tum relaXando, in intestina crassa tandem materiam depellant. Novimus autem, et a signis morborum qui hunc canalem infestant, et ab experimentis ad hanc rem probandam institutis, motum vermicularem adeo immutari posse, ut

omnia alimenta sursum retro ferantur. In canali adeo flexuoso nihil huic motui pondus obstat;

deorsum sane natura fertur; si vero descendenti cibo obex aliquis resistat, et ulterius progredi non detur, erit ibi sedes praecipuae contractionis, et cibus relecta tota intestinorum longitudine ad Vpntriculum ipsum reduci, et hujusce actiones Abnormes ciere, possit. In Colica ita se res habeti

25쪽

DE COLICA.

culum relatis vomitione rejicitur. De faecibus autem ore rejectis apud medicos permagna est dissensio, quam valvulae dictae sul-pianae contemplatio movet ; haec enim, Ut modo dixi, prorsus impedire videtur, ne ex Coloquidquam in ileum remeet. Morgagniu8, qUem veri amantissimum veneramur, dubitat, anne unquam ii, qui stercus vomere creduntur, faeces a colo remeantes evomant; sed materiam potius stercori similem esse putat, qualem in iis, quibus ileum intra hernias arctissime compressum, atque adeo prorsus occlusum, supra occlusionis locum observare consueverat '. Swietentus contra non modo faeces ipsas a colo, sed etiam clysmata a recto remeasse adfirmat; μ etenim, inquit, probatissimi autores hoc observarunt, et ipse manifeste vidi Ego sane facile adducor ut credam materiam, non modo stercori similem, verum ipsam stercoraceam, per os rejici, etsi a colo ne minimum quidem revehatur. Cuncta alimenta, postquam in ventriculo rite subacta fuerint, intestinis exhaurienda traduntur. In

' Morgag n. Advers. Analom. III. Animadv. 9.l Van SNieten. Comment. in Boeth. Aptior. 96O.

26쪽

his paullatim descendendo mutantur, et tandem toto intestinorum tenuium peragrato tractu, succoque alimentario vassis bibulis resorpto, in materiam es etam, sive faeces convertuntur, Entequam in crassa depellantur '. Si igitur in ipso it eo stercus adsit, in leviori malo hoc tantum e-Vomi posse putem. Quandocunque Vero morbus vires majores adquisiverit, vel in. ipso colo morbi causa lateat, nullus dubito quin faeces, mutato cursu, in intestina tenuia sursum ferantur. Ad hanc rem dijudicandam experimenta in canibus instituit Halesius. Elutis primo faecibus, in rectum inserebatur instrumentum idoneum, tubus scilicet productior, cui ad altitudinem quinque pedum infundebatur aqua. Tum demum animadvertit aquam in intestina tenuia per valvulam Tuli lanam guttatim illabi. Haecce tanti viri, qui vana dixisse ViX Credatur, experimenta laudare nequeo: Imo enim, Intestinum colon in canibus et aliis quibusdam animalibus non eadem, ac in homine, structura gaudet l,

Inveni aliquoties scybala pauca, alia vice stercus Iiquidum copiosus: Κalschmidius' vero ad ulnae a colo distantiam usque repletum it eum. De Uaen Rat. Med. Vol. II. P, 3O3ρ Morgagia. Advers. Anat. 3.

27쪽

DE COLICA.

aret fibrae musculares rariores valvulae orificium forsan minus arcte claudunt: ado, In mortuis omnia saccidiora fiunt; ergo haud apte quivis dixerit in homine vivo eadem fieri debere: 3tio,

Intestinis aqua ablutis plurima mutantur : jamdudum Albinus, et De Haen Albinum imitatus, valvulam sine adparente partium laesione, sed modo nimia mundatione praeparatam, fere totam disparuisse docuerunt ' : Denique, ab hisce experimentis non ratio patet, qua celeriter adeo, postquam in anum injecta fuerint, ore iterumenemata reddantur.

Hac igitur praetermissa, alia methodus quaerenda est; hanc autem, ni fallor, praemonstrat cadaverum inspectio; intestinis enim faecibust satuque ultra quam satis est distentis, valvula ossicio suo fungendo impar evadit.'. Hinc illa Iachrymabilia signa, quae in historia morbi fusius enumerantur. COLOR CUTIS ICTERODES colicae tantummodo graviori subesse videtur, et ab ingressu bilis in

De Haen Rat. Med. Vol. I. P. 89. ' Haguenot Diff. de vomitu faeculento in pastione ili aca, Monspel. 17 II. p. 6o. De Hacn Rat. Medend. Vol. I. p. 9O. Vol. II. P. 3Ol.

28쪽

ρα DE COLICA.

in duodenum impedito pendet. Ductus chole. dochus oblique spatium quoddam inter tunicas

ejus extimam et muscularem ante emetitur, quam

in intestini cavum hiet; fibrarum itaque muscularium duodeni contractio validior ductum quoque comprimat necesse est, unde, exitu descendenti bili denegato, icterus oriatur. Quinetiam ductus ipse spasmo torquetur. Hanc icteri causam viri in re anatomica versatissimi plane negant, quia scilicet tunica muscularis neque scalpello neque arte ulla demonstrari potest. Attamen pace tantorum virorum dixerim) ex eo, quod fibrae non conspiciantur, nefas est colligere easdem non adesse; etenim musculari saltem contractilitate ductum gaudere plurima exempla probant, et ab hujusmodi actione spastica vel in ipsa colica ortum fuisse icterum certior ab amico quodam factus sum. Homo, per quatriduum violentissima colica vexatus, periit ; biduo vero

ante mortem icterus supervenerat. Aperto cadaVere, quo causa mali in aprico esset, ductus choledochus, etiam post mortem, spasmo validiori contractus inveniebatur.

CAUSAE

29쪽

D E COLICA. CAUSAE PRAEDISPONENTES.

QUONIAM Medicorum est non tantum

morbos tollere praesentes, verum etiam advenientes praecavere posse, ergo illorum maxime interest novisse. unde fiat ad varios quoscunque morbos opportunita8. Habita autem aliorum morborum, qui spaLmodici nominantur, ratione, vel fi a priori' eX-pectandum esset illos praecipue colicam quoque vexaturam, qui fibrarum muscularium mobilitate nimia tremiscunt, non qui sano vigore pollent. Hanc sententiam experientia fida confirmat. Ιnfantuli enim, maxima mobilitate praediti, dolore hoc atroci saepissime enecti pereunt. Pueris valde familiaris est et frequens colica. Mulieres magis sunt, quam viri, ad hunc morbum proclives ; et ex his ii praecipue plectuntur, qui luxuriosi, desides, Otio tantum student, neque exercitio idoneo corpus firmare laborant. Quippe vita otiosa ventriculus et intestina plurimum infirmantur, quod clare evincunt ructus satus-Me huc illuc divagantes. Quaecunque hanc

30쪽

COLICA.corporis mobilitatem augent, ad morbum opportunitati favent; itaque calor nimius uti in regionibus calidioribus aestivo tempore videre est) vel morbum inducendo est, vel praesentem intentat. Feminae forsan ideo fiunt ad colicam opportuniores, quod in conclavi calidiori degentes liquores tepidos usque pitissent. Quaenam sit illa fibrarum muscularium conditio, equa mobilitas pendet, ignarum memet plane fateor ; neque enim de actione sana quidvis certi compertum est. Sussiciat igitur dixisse, quae mobilitatem faciant quaeve tollant. Quinetiam alia est conditio ad hunc morbum opportunitatem gignens. Illam volo alvi tarditatem, quae vel sponte fit, vel consuetudine mala inducitur. Hac ipsa praedis ponente causa ultra modum aucta, vel tandem causa excitante

sese adjungento, colica constituitur. Intestina cnim, disten me saepius iterata, dum forsan vivendi modus corpus debilitet,) contenta sua vix ultra propellere possunt. Crescit in immensum moles, alias intestinorum partes comprimit, et sit ipsa pertinacissima causa mali. Hinc hypochondriacis, quibus alvus plerumque tarda est, dolor intestinorum familiaris.

Causis

SEARCH

MENU NAVIGATION