Josephi Eyerel Commentaria in Maximiliani Stollii Aphorismos de cognoscendis et curandis febribus

111쪽

conquirenda: maXime vero ad anni tempestristem, & epidemiam regnantem, tanquam ad vari dicentissimum oraculum consultandum eia se, ex hisce binis demum praeticam morbi cognitionem exurgere, reetumque medendi rationem innotescere; & si alterutro carendum et Iet, illo potius, quam hoc adminiculo nos carere posse. G Quanta huic epide. mi earum constitutionum doctrinae incrementa accederent ex continuatis in magno no-soeomio Observationibus, ipse Molliso exposuit. d

hauser.

Conjecturam proponit Auctor caph. so.

de imperii, quod febres stationariae eXercent, originibus, easque a protensa annuarum febrium dictatura deducit. Contingit nonnunquam, ait Cl. Hasberi, a ut tempestatis ratio , quae uni constitutioni propria est, protrahatur in proximam stationam, vel ultra quoque, ut similis fere per totum annum tempestas obtineat. Quod si annua febris quO-que , quae illi constitutioni respondet, finibus G a suis

112쪽

suis egressa reliquas constitutiones vel elide vel quodamodo saltem subigit, ut ipsa earum loco dominari videatur, toto tum anno unica febris, saliae certa alia anni parte regnare visa est ; sin minus sola, at prae cipua tamen imperitat, febrisque stationariae dignitatem consequitur.

Sie febris inflammatoria per totum annum stationeae habet, si quando acris hyems fuerit in ver pariter frigidum excurrens, subsecuta aestate frigidiuscula potius, quam calida, autumno aquilonio totum circuitum claudente. Si tempestas humida in aequalioribus vel austrinis, qualis verno & autumnali tempore vigere solet, per hyemem mollem ac squAllidam continuatur, tunc toto anno humor dominabitur, per totumque annum pituitota febris imperium extendetur, & si per plures annos hic atmospherae status perennat, per plures quoque annos eandem statibnem occupabit. Bilis stationarie dominatur, si tempestas quae aestatem insignit, per reliqua quoque anni tempora procurrit. uodsi enim servida aestas fuerit, per quum toto autumno incau-duit ,

113쪽

duit, intermedia hyeme, ae vere, mollibus tepidisque potius, quam frigidis, eum proximi anni aestate conjungitur, tune aestiva febris protracta per integrum circuitum solarem statione in populum grassabitur. Hane febris biliota annuae ad stationariae febris dignitatem promotae ipse Auctor apli 3s I. pronunciavit et saepe aestatis terminos

excedit , porrigiturque per serum autumnum , atque hyemem, fortasse molliorem: Ner-

autem tempore nondum Plane emortua reis

Ῥiviscit, ac proxima testate dominatur resumtis viribus et tum ex annua se stat io'n a r i a. Annua ergo atque stationaria febris simul medico febris curandae indicationes suppeditant. Sola enim stationaria a sicca, hu-nii lave, frigida aut calida tempestatum mutatione variis etiam modis mutatur, atque eam indolem nanciscitur, ut novae accedant agendorum rationes. Exemplum stationaria febris, quae talem ab annua crassi mutationem

patiebatur, Cl. adducit. ab is Pulchre id elapsa hyeme adparuit, qua genuina mi ita aerheumatica inflammatio cum stationaria putrida febre dominabatur: simplex ex meraca raro tum putrida febris fuit, sed cum vitio inflamma.

114쪽

Ioatorio, iniquissimo conmibio, uiplurimum juncta ineessit. Phlogistica labes jam inm utplurimum in aegris deprehendebatur, qui ad curandum nobis offerebantur, ut talium morborum curatio a remediis antiphlogisticis ordienda fuerit, neglecta penitus putrida febre, & sero tandem tonica remedia in ii sum vocari potuerint. Fuit nonnunquam, ubi &in nos oconato, sub usu remediorum anti septicorum . inflammatio clanculum subrepsit: ut in progressu curationis remedia anti putredinosa seponi, ii que antiphlogistica si1bstitui debuerint, eaque vel merlica, vel cum tonicis remixta. Disci ex eadaverum sectione potuit, quam facile inflammatorium, inflammatorio tempore vitium cum synoelio putri jungatur, quamque religiose circumspiciendum sit in an ii septicorum, tonicorum, & stimillanti iam delectu, ne temere noceas, dum prodesse velis. Mense Februario & Martio, ubi phlogo.ss vix non satis scebat, putridae febres oecursabant plurimae, sed simpliciores, quam anteat cum vero progresso vere sanguis iterum insurrexisset, unaque putror late dominaretur,

idem illud fatale connubium frequentissime iterum visum est. Ipsi peruviano cortici ea tempestate dissidere coepit cl. Stolo quum ejus

115쪽

2o3 decocto, Verens, ne inde tempore tam phlogistico inflammationes invitarentur, aliam medicinam anti septicam institueret, emulsio. nem nempe camphoratam, Balingero mirisi. ee laudatam. Habet autem haec de febribus annuis do. ctrina praeter eam in eruenda directrice moribi notione utilitatem, quam nune exposui. alias etiam opportunitates icia medico haud

contemnendas.

Saepe enim, quod praecipue constitutione, quae nunc dominabatur , in alteram sensim vergente contingit, ad aegrum vocaris, in quo, acuratissimo etiam inito Examine, difficulter statnas, ex qua febris specie laboret, an haec ad linflammatoriam, an ad billiosam, pituitosamve febrem, an ad Mixtum ex his genus pertineat: ita enim vaga sunt sympto. mala, quae Oecurrunt, & omnis morbus ser. me intra generaliora febris symptomata, aut etiam febrilem intra dispositionem consistit. Haud ex alio tune sonte indicationem deri-Ves, quam ex cognito epidemici genior &sane unius aut alter dies te docebunt, Veram te medendi rationem tetigisse. imbecillitas enim quam aeger aut medicus tempore phlO-

116쪽

Io4gistico inchoante, simplicem catarrhum putabat , in gravem cito peripneumoniam im surgit. Deinde ipsa aegrorum conditio medici

nonnunquam examini obest: nam aeger autinente motus coram est, aut benignitate naturae, vel ex vi .morbi stupidissimus, aut in.eptus blutterator, ut etiam per horas interrogando hominem, nil ex illo rescias, quod ad diagnosin formandam faciat. Annuae tune febris cognitio optime docet, quam ethoao fienti, aut ex hgri relatione nondum 'adhuc detera minando morbo, Obviam eas. Ρerspexit hane methodi medendi, pro varia anni tempestate. diversitatem, celeberrimus Hugham a); Morbi sane, vel generis ejusdem, largiorem longe poscunt sanguinis detractionem, eam. que multo facilius serunt aegroti, dum secum adest coelum, & elata perstat baro metri statio , quam dum aestuosa aeris humiditas vim 'fere vasorum resolvit, Hoc utique perpetuum est, vel in ipsis pectoris morbis. Hine' dictitabat venerandus praeceptor, se male aegrum curare cognita anni tempestate, & morbo regnante, licet aeger ne hilum de valetudine sua narrare sciat, quam talem, qui . adi posuissime omnia de morbo suo reserre

117쪽

Ios norit, si epidemiae regnantis cognitione exciderit. ab Huxhami Opera T. l. p. a Magnam deniqua utilitatem cognitio epi. demicae constitutionis medico offert, qui se aliosque adversus eam tueri voluerit. Ρraeclare Hiberi: a) Adcurata epidemicarum cognitio non solum in morbis cognoscendia curandisque medentem , ut acus mactetica, nautas dirigit, sed ' praecepta saniora suppeditat, quibus tempestatis temporisque mor bnm esticacissime averruncare possis. Commum ma , eaque omnium tutissima prophylaXeos regula, quae in omnii, quacunque epi-demia, princeps est,ea est, Ut ροκασαρδεές, seuoce so ad morbum, religiose vitetur: id est, omnis quicunque notabilis in sex rebus non naturalibus excessus; animum proinde a ta. vis turbis religiose contineas; cruditatem primarum viarum praeeipue vites, vites nimiam

esculentorum potulentorumque ingurgitationem; caveys vero, ne nimium in diaeta tua religiosus sis, ne valetudinem; quam nimiam colis, vel inde alteras, atritamque epidemi

eo hosti osserras: noli aliquid insoliti metu morbi agere; cave hinc etiam atque etiam a remediis pharmaceuticis saniis, a PurgantiO

118쪽

Iosribus, emeticis, eardiacis. sudoriseris 'e. ne dum averruneare morbum studeas, eum inis vites, dum epidemicae dispositioni occasiona- Iem causam imprndenter subsideris. Quo semper cum sanitate eras usus vitae regimine, eo nil metuens uti perge. IIaee optima in uni-Versum prophylaxeos praecepta. Particulariora haec ferme sunt: regente bruma, ae primo Vere, moderato calore cubiculi, idoneo vestitu , diaeta humectante, diluente, tenuiori tepida; in iis, qui ad inflammationes

praecipue proeli ves sunt, ut omni hyeme in-fammatorium morbum patiantur, consulto tamen medico, venae sectiones prophylacticae, si alibi usquam , celebrari poteruntdi Πω tempore humor atmospherae dominatur 'cardiaco victu cum emolumento uti poteris; corpus imprimis renovatis ae siccis vestibus probe muniendum, ne perspiratio inhibeatur, aucta resorptione, quo licto corpus inerti pituita obruatur necessum est; exulet tepida muliercularum sorbitio. AEstate sedulo caveto Me calore corpus perutatur, ne sudore ni Uium Idisssuas; cave praecipue, ne sudorem subito rejicias, refrigerato derepente corpo re; non temere hinc, si ab exercitio corpo ris incalueris, vestes a telas. au umbras petes;

119쪽

Iortes; rorante nocte iseb hirmido diu minus bene ted. O corpore non versabere, probe hoc praecipue tempore memor Sydentiam iani eia fati , qui incauto vestitia, admisso intempesti. Ve corpori frigore, plures , quampse ae gladio & fame simul omnibus, periisse pronum

tiavit. ab p. in Ia

Synonimia occurrit multorum vocabulorum eandem febrim designantium, quam hic oportet explicare. I. Hippocrates sebres describit, quas eganni tempore, decursu, medela, scimus Iinc esse referendas, quin peculiare illis nomen tribVat. Galenus Θnoelum imputrem apellavit. De differentii. ebrium. Libr. 2. cap. 3. Hos anni synoelia si 'plex. Med. ration. systemattea. T. II, l. 3. cap. F. q. Continua non putris Merlavit. Sub eadem compellatione descripta legitur obithfνssimo Stoietento T. H. p. II. TlII. p. 124. Edit. Lugd.

120쪽

1785. p. IIo. s. Aliis est, latino nomine continens imputris.

PRODROMI FEBRIUM IN GENERE.

Etsi proprium ferme sit inflammatoriis se-bribus, ut homines in summa sanitate constitutos subito adoriantur, nullaque habeant. quae de morbo ingruente illos admoneant, praecursoria symptomata ; alias omnes febres quaedam notae solent antecedere, quarum om nium commune est, ut ait Cessus a), aliter se corpus habere, atque consuevit; neque in pejus tantum, sed etiam in molius.

Sunt autem prodomi febrium, ut Schroederus definit, cujus summa habentur in universam de febribus doctrinam merita, a) an sectiones cujus eunque generis, initium febris praecedentes, atque hane futuram aliqua cum