P. Aerodii Andega. I.C. Decretorum, rerumue apud diuersos populos ab omni antiquitate iudicaturum, libri duo qui ad formam Digestorum & Codicis Iustinianei redacti sunt, item usui forensi ac moribus Gallicis accomodati. Accedit tractatus de origine &

421쪽

DE RE MILITARI. 389C A I v s Vatienus, digitos sinistrae manus, ne ε bello Italico militaret, absciderat. Hunc Senatus,omnium bonoxum publicatione,perpetuiΩquς vinculis puniedum esse grauissime censuit. - Gaiani quoque temporibus, is qui delectu per bellum indicto, filium debilitasse dicebatur, ut inhabilis militiae esset, deportatus est.Sed& Cali atum qui metu hostium Ianguorem simul uit, in pari caussa proditionis esse resposum est. Quid hoc enim aliud est, quam prodereὸ sin extimiditate proficiscituri adhuc propter exe plum puniri debuit, ne sit haec sua delinquetibus omnibus, doli,culpae,malitiaeve suae paratissima la, tebra.Id veteres Galli nunquam apud suos accidisse gloriabantur: illo'; ioculariter, Murcos, appellabant.

Delictumgraue es,ordines deserere.

XXXIII. Ex Xenophonte, lib. II i. rerum

Graecarum.

S v n Lysandro classis Lacedaemoniorum Pra, secto, Dercyllides a Pharnabazo accusatus, quod ordines non seruasset: ignominiae caussa stare iussus est scutum prae se ferens. haee enim non seruati ordinis poena est.

Si Tribunus militem uou petulantia causa pulsauerit, impune ferre. neque Tribunatum recusari ab uafraude si legitime defertur. Denique ita rem milita rem optime constitui, si reductis militibusvni Avij que administrationis sua rationem reddat.

422쪽

minoris expeditione. Pos T communem omnium Graecorum in ssam cum Cyro minore factam expeditionem,

eorumq; reditum in patriam, placuit imprimis exercitum lustrari: deinde iudicia constitui de iniuriis omnibus; quae a Cyri interitu ad illum usque diem commisi essent a Ducibus, Tribunis seu Imperatoribus, aut erga milites, aut in eo quod quisque male administrasset. Centurionibus rex cognoscenda permissa est. Itaque Philesius & Xanticles Repetundarum damnati

sunt, quod ex pecunia quam seruandam acceperant, minas viginti suppilassent. quare alterum tantum rependerunt. Sophenetetus quod Dux omnium suffragio in demortui locum x nunciatus, munus hoc recusasset, decem minis multatus est. Nam utrumque, aut spernere sibi collatum beneficium, aut operam suam & industriam ciuibus suis nolle accommodate, stipembum atq; inuidistin esse. Porro & Xenophon accusatus est , quod nonnullos milites ipsie sua manu, neq; iussu exercitus, pulsasse cecidisset.

'am alicui corte imperauerat, yt agmen anteire ac saucium militem iumeto aueheret. nam

hostes insequi. Sed paulo post Xenophon adueniens in medio adhuc itinere hunc nactus erat terram fodientem, ut eo miserum illum ac vulneratum commilitonem suum abiiceret, cuius rei nomine putas eum defunctum sepelire, cum

antea pietatem militis collividas et, postea ceri u te in-

423쪽

DE RE M o ITARI. te indignatus eum verberauerat,vbi prope multis circunstantibus atque acclamantibus, Militem vivere, apparuit non mortuum, sed vivum adhuc, neque ab ignorante,sepeliri. Ergo re cognita pronunciatum est, iure caesum illum milititem fuisse, leniusque prosecto quam ipse mereretur. Sed& cum nemo amplius Xenoph6tem accusaret, libere consessus est & se multos alios pulsauisse: videlicet quos cerneret aut se ignauiae dedere, aut ordines deserere, aut manum sine iussu conserere.Quod si dum illis bene consideret , fortasse fuit in puniendo seuerior: non recusare, quin iis det easdem poenas, quas libe ris parentes,paedagogi discipulis. Et medicos Gtilitatis caussa grauiter aegrotos secare, Urere.

In summa tempestate, magistrum iis qui in propra sunt,gubernatorem iis qui in puppi sedent, si quid vel in leuissimis rebus ad nutum minuS. respicientes offenderint,acerbisiime irasci atq; maledicere. Ergo ad portum naui appulsa, licere nautis aduersus eum iniuriarum agere3Nunc id cum ad suffragia ventum est accusari, quod admissum antea in cospectu armatoru omnium militum,nemo,ut no iure factum aduersus inermem plerumque Imperatorem, vindicauit. Itaque Xenophontem laudari potius quam accusari placuit. Neminem delatum imperium suscipere oportere, visi

legibus a Principe aut a Senatu deseratur.

424쪽

DECRETORYM LIBAR. II. RHEGYv M oppidum milites Romani iniquo bello occupauerant, mortuoque duce Bubelio, M. Caesium scribam eius, soli, sua sponte atque

inconsulto Senatu, Imperatorem elegerant.S

nat' istius flagitii nomine, Caesium in carcerem duci, ac M. Furio Flacco Tribunoplebis frustra

denunciate,ne in ciues Romanos aduersus morem maioru animaduerteret: nihilominus eum,ac quosdam etiam milites virgis caesos securi percuti censuit: quin & lugeri & sepeliri vetuit, ut antea dictum est. Multu enim in eo Caesium deliquisse, qui nec a Senatu aut a Populo, sed a seditiosis & turbulentis militibus imperium acceperit : quos si nulla ratione compescere , aut in officio retinere posset,ut in se potius squiret, quam quid aduersus Rem p. agerent, permittere oportuit. Vtrumque indignissimum esse,& milites sibi ipsis Imperatorem dicere: & scribam, exercitus Populi Romani ducere. Quid enimpcum in summis Reipublicae temporibus , etsi L. Martius Tribunus militum reliquias duorum exercituum Publii & Cnei Scipionum dispersas mira virtute collegisset,earuque suffragiis Dux creatus esset, Senatui de rebus a se gessis scribes

ita incepisset L. MARTI vs PROPRARTO Meum Patribus conscriptis hac honoris usurpatione uti non placuit, quia Duces a Populo, noa militibus unquam antea crpari consueuissent. ocios non diripiendos esse. X A X VI. Ex Xenophonte , lib. III. rerum Graecarum. Thim-

425쪽

, DE RE MILITAR L 3 3Τ Η I M a R O N dux Lacedaemoniorum,pra sidio misius ciuitatibus Ioniae aduersus Tissa phernetii, cum domum rediisset, accusatus a sociis, quod exercitui amicos diripiendos tradidisset,damnatus exulauit. Hale pugnasse, quando in accusitionem deduci sit item suis ciuibus opem non tulise.

XXXVII. Ex Dionysio Halicarnasso, lib. I x. C v M ad Cremeram unica & sola gens Fabiorum pugnaret aduersus Etruscos, horu omnium caedis auctor fuisse T. Menenius Consul a Tribunis Q. Cosidio& Tito Genutio ad Populum accusatus est. Eum enim cum exercitu,triginta fere stadiis ab illo oppido duntaxat abfuisse , ut facillime auxilium Fabiis afferre potuisset,ian- tamque tam excellentium virorum ac ciuium stragem atque interitum in summo Reipublica tempore prohibere. Praeterea &ipsum Meneni- lini cum Etruscis in eliciter statim postea pugnasse, masis quidem ignorantia atque imperitia siua & socordia, quam ex insortunio & in pinato rerum euentu. Memoriar patris sui Menenii Agrippae, qui seductam Plebem in Auentinum,cum Patribus ad concordiam reduxerat, facile concessum est, ne ideo capitis in eum anquireretur: sed pecunia certe multatus est, duo bus videlicet assium millibus, quod tum temporis multae genus erat marimum. Graues causam dicere ob cruentam victoriam.

XXXVIII. Eodem:& ex Tito Liuio

426쪽

3' DEc RETORVM LIBER II. S p v R I v s Seruilius & Aulus Verginius Con sules pugnauerat aduersus Etruscos, parta qui dem,sed laeto illius cruentissima victoria.Itaq; Seruilio Lucius Seditius & Titus Statius Tribaniplebis diem ad Populum dixerunt. Eum magis temere,quam prudenter ad vallum hostium accessisse. Dolo, an imperitia imprudentiave exercitum in periculum deduxerit,perinde esse. porro quae crassior sit ignorantia, quam legiones Populi Romani in manifestum ac non necessarium periculum adducere3 Si medico imperitia crimini vertitur, quato magis Imperatori3 at in ambobus capitalis inscitia est. Pro Seruio dicebatur, victis hostibus eum accusari nihil aliud esse , quam quod eos vicerit,accusari. id sini si cum plurium interitu acciderit,militum salutis praedem erga Deos, Imperatores habere neminem:neque Imperia hoc pacto, hac lege &conditione deserri, accipi, ut omnes hostes superentur, nulli militum amittantur. Res magnas magnis semperemi periculis.Saepe minorib' copiis aduers' maiores inita praelia. Multos praeterea victos cu pudore & calamitate rediisse, quo ru nemo infortunii poenas dederit. satis enim iussa poena esse,no laudari, nec praemio assici. Iam

res non ex eventu, sed ex consilio metiendas.

praeterita repraehendere, facile & cuiusuis hominiS: res vero pulchras aggredi, dissicile esse &paucorti hominii. Alios signa proiecisse in confertos hostes, ut segnibus & timidis militibus necessario constaret auimus, acriusque ideo pugna

427쪽

DE R E MILITARI. 3'srent,ne signa deseruisse viderentur. alios, pontes a tergo positos destruxisse,ut omni quam in

armis, salutis adempta expectatione, audacia cresceret.Magna detrimenta Reipublicae afferri, si de sortuna Imperatores,ut de crimine postulabuntur.nihil ausuros eos amplius, ac summas plerumque occasiones amissuros. Omnem

isto modo vim Imperii dissolui. Igitur omnibus Populi suffragiis absolutus est:neque reum ulla

Dibus condemnauit. Certe vitio Ibo male pug se,crimen es. X X XIX. E x Valerio Maximo,lib.Im.ca.II. Oresio, lib. I. cap. IX. MALE per insortunium pugnasse, raro apud Romanos crimini datum est. Laus enim etiam

victo Imperatori ac Duci redditur, si & prudelia,& industria & fortitudo muneribus suis functa est: sicut vel Medico, vel Oratori, ubi omni arte sua usi sunt. Quanquam aliter Carthaginesium legibus. nam re male gesta, Dux omni

no cruci' assigebatur.& Asdrubal quod male aduersus Caecilium Metellum pugnasset, ab ses c

pitis damnatus est. Sed & illud vulgare est de Himilcone duce, quo pacto victus primo Punico bello, poenam hanc solertissime effugerit. Sed culpa suas male pugnasse,ispissime sua po na & multa est animaduersum . Caius Cotta Publium Aurelium sanguine sibi coniunctum, quem obsidioni Liparitans ad auspicia repetenda Messanam transiturus praefecerat: virgis

L . caesum

428쪽

3'6 DECRETORYM LI AER II. caesum, militiae munere inter pedites fungi coegit, quod eius culpa ager incensus,& casa pejue capta essent.

Et fraudulenti imperii nomine Dux accusatur. X L. Ex Dionysio Halicar. lib. X. Plinio, lib. I I. cap. II. Lucius Sicinius Dentatus, Senatui Patriabusque seniper infestissimus fuit, tamen cum bellu ab AEquis graue immineret, Romulium& Veturium Consules educentes exercitum, cum octingentis, qui omnes at loqui per artatem militia vacare postent,secutus est.Ibi Romulius per inuidiam, neq; tam quod speraret hostium castra excelso atque tutissimo loco posita inuadi posse, quam quod Sicinium factiosum atque inuisum Patribus mori cupiebat: eum cum sua cohorte duntaxat iubet eo tramite ascendere, quo nusquam AEqui falli potuissent. Sicinius qui iniquitate imperii hoc agi videret, ut cum suis simul ad certissimum exitium mitteretur: testatus alios antea milites,Consuli paruit. At res ita sortunate cessit,ut solus sua virtute Romanis victoriam attulerit. Ideoque Sicinius factus Tribunusplebis,cum Romulio: Lucius Halienus Aedilis plebis, Caio Veturio diem ad Populum dixissent:visum est graue, suis ipsius

ciuibus atque militibus a Duce parari insidias. ibi vindictam odium que exerceri cum summo periculo totius exercitus, ubi summa concordia

mutuoque parendi & imperandi ossicio maxime opus

429쪽

DE RE MILITARI. 397 me opus est. Pecunia tamen , non capite lis aestimata estquia constabat, eis priuatim cum Sicinio nullas suisse inimicitias. praeterea iussus atque imperium Consulum, optime & e Republica cesserat: ut aliter etiam mens eorum accipi atq; interpraetari posset. quod in caussa Sicinii fecissent,consilio secisse,non dolo malo.D nique in bello,omnia imperia eo saepe clariora, quo cum maiore periculo coniuncta sunt. Sed aliquid ea liuoris odiive habere permixtum, indignum esse visum est Populo Romano:indiagnum item Senatui. itaque nec ab eo Consules triumphum impetrarunt.

Pacem turpiter inire,crimen es.

X LI. Ex Valerio Maximo, lib. V I. cap. II LMAR cura Claudium, Senatus, C.rsis,quin turpem cum iis pacem inierat, dedidit. eundem ab hostibus non acceptum, in publica custodia necari iussit.

Quo minus praeda aque diuidatur, aut ex Imperatoris arbitris,nihil dolo malo committi oportere.

X LII. Ex Plinio, de viris illustribus. M A R C v s Curius Dentatus, cum interuerse pecuniae argueretur,cadum ligneum quo uti ad sacrificia consueuerat, in medium protulit, iurauitque se nihil amplius de praeda hostili in domum sitam conuertisse. Si iureiurando Curii actio decisa fuerit,aut aliis etiam rationibus, no constat. Sed proculdubio refert nostri temporis militibus, Equitibus scire .se tantum ab illa veteri

430쪽

333 DEc RETORYM L 1 aER ILVeteri abesse disciplina , quantum me hercule

distata vitio Virtus. Praeda quo modo sit diuidenda, di inter quos. X LIII. Ex lib.I. Regum, cap. XXX.& ex Iosepho, lib. V I. Vicae is a Dauide Rege Amalecitis,de praeda contentio fuit inter eos milites qui praelio certauerant, cum iis qui prae caeteris sessi longo itianere, iussi erant in castris subsistere. Nolebant qui certamini adfuerant & qui Dauidem secuti erant, quorum vi, viribus, ac virtute hostes fusi fugatique essent, aliis qui cquam ut otiosis,

ct qui ad victoriam nihil contulissent,prsdar distribui. Nam iniquum esse, quod sanguine suo quaesiissent, huius fieri participes, qui intra castra securi quieuissent. At hi contra, & si fatigati quidem,tamen non sua volutate, sed iusisu & imperio Dauidis in castris remansisse.Praeterea non minore praemio dignos esse, qui interim dum alii certant, totius exercitus sarcinulas,impedimenta, conmeatus in castris custodiunt, obseruant,atque ipsa adeo castra, perfugiuvictis, victoribus tutum ac iucundum solatium. Rex decreuit praedam aeque diuidi: atque imposterum semper apud Iudaeos ita obseruatum est. De surisdictione militari: O de caligatis iudiciis. X LIIII. Ex Dione Nicaro, lib.x LVIII. NI Ri L mirum est,milites totosque exercitus inter