장음표시 사용
31쪽
. - ti uiui ali iugso. nomen mereri solum
Nam diligentibus Deum,ti is ientibu illi in scientia verita- tis, diuina gloria confertur uin autem in terrenae vitae spatio diuersa quasi curricula sin vendere quidem, si laudem habere velint, eodem omnia O-' portet,id est, ad gloriam &laudem referri averni Dei, sed nihilo. minus dignitate & existimatione sua illa distingui rectum est...
sicut omnium siderum una quidem lucis est natura , sed splen tidor & eminentia non eadem. Habet tuam laudem & gloriam simplex & imperita pietas,sed elio & utilior est profecto eru-. . dita atq; docta pietas. i' Quoniam autem Academiae sunt quas officinae quaedam e ruditionis&doctrinae, in quibus optimarum disciplinarum &. artium pia ac religiosa studia exerceantur & elaboreutur, null' alia laus eorum, qui in icholasticis communitatibus congregat . ' - tur, quaerenda aut praedicanda eli, nisi diligentiae N a biduit. i , &industriae,& tandem copiae atq; facultatum,qui est tructus Vi niliarum ac laboris suscepti. Iam hoc ignorat nemo ,& dotata- ' nae,quasi absoluti aedificii persectiq; operis, sua lesse partςs, N completae ly use ratione & usu disterentia. Noq; fuit unqu . , viqi aut erit unus in omni sapientia & doctrina excelleni. Vt igitur partes doctrinae, si genera quoq; tuam quaeq; laudem habent peculiarem. Non enim fieri poteri iecun-
dum maxime decantatam sententiam Homericam, ut unus ali' quis omnium reruta, p . tus sit, cum non uni det cuncta Deus.
In scholasti is igitur congregationibus, literarum & artium . bonarum commendatio, diuersia illa quidem & inaequalis , sed - . laudabilis uniuersa valeat,& momenti aliquid habent puicturuna & sola. Catera alibi & suo loco ponderentur & magniti fiant. Praeclarissima res est eloquentia ,sed qui de hac veroaetace- re olim vellet Spartae, auditores noni eperiret. Alia enim λ in precio sunt,& aestimationem habent ii Vularem. . .
32쪽
adbibita conten o 'taliquo in genere doctrina excelleret, aut generis Robilitatem, aut fortuitae munera, quorum praecipuae 'sunt operi aut alia nescio quae nullius propria, sed aduen*ixia, Sci aliunde pendenti ,ex tot am Θ Si asqnt, ne quis aspernetur,neq; abiiciar, ut quendam, qui sapiens haberi vellet, aurum proieci sic
. accepimus: sin absunt, ne magnopere requirantur. Atq; possem copiose de patria, parentibus, cognta lonem a-
gnifici Rectoris disserere: posse in demonstrare, quid ipsi commodorum S utilitam, quid etiam dignitatis, sapientia, doctriana, virtus pepererit, conciliato maximis & potetitissiluis prin, opibus. In quorum numero iure ponimus illustrisis. principem & clementissimum Dominum Augustum principem Electorem, patronum& patrem omni reuerentia subiectissime colen- dum. Qui & huius familiaritate libenti sis im e est usus, & ita eum a se dimisi, ut beneficio perpetuo obligatum retineret. Hac neutiquam contemno, vel potius magna &praeclara esse iudi co, sed ea unde extiterunt & nata sunt, pen se nsideranda &perpendenda esse censeo. .
Non fuit profecto infructuosi eloquentia Ciceroni, cuius facultate & locuples ille factus,& honores amplissimos consecutus est. Soρhoesi, quod fabulam docuisset omnium iudicio apr
probatam, decreta fuit praemii loco praefectura Sami. Noniasmen ego ut cumulantem diuitias & inrznieni , opes eloqu na lana aut poetiden, specios d laudari ci uiderim, cum ista qua' dx potius in mercatorem ambitiosum Quurum alter . xς 'bs cur it ad indo,, per mare, per scopulos , non ut molior, septenitor , doctior, Δ: g a te, religione sanctitate praedi rus reuertatur, sed urcopiosior&abundantior auro, Vgento, supellectile preciosa. Alter nullam seruitutem turpem putata
nullum taedium fugit, nihil facerti & pati recusat, dum potenti mam & opulentiam sectatur. Quae tamen spes quam mulios stu' . Coa strarii r
33쪽
aliqhii perhibuisse videantur. His igitur omissis,quid laudein ad.
mira onemq; tu reatur in magnifico viro Rectore nostro. inhoe et ri uento ostentandam,& per se egregiam, exponamus
m a prima pueritia ille cura parentum, hominum in sua civit. honestorum, liberaliter educatus esset, & perspectum in eoia' nium discendis bonis literis I artibus idoneum: c ratumst. vi bis ille diligenter D sedulo institueretur. Percs piis igitur primis elementis doctrime literariae, ad incrementa erisditic iis contendcit,& celebria inprimis loca adiit, Argentor tum, ubi &consanguineos haberet,& Vulte bergam. Erat Argentorati & ratio inititutionis villis,& administra' hatur ab optimis & doctissimis pietate & sapientia praulantibuς viris, in quibus eminebant Vus ansus Capito, Caspar H dio, Martinus Bucerus, Nicolaus Ger bellus, Iacobus Bedro-rus, qui omnes iam migrarunt ex hac vita, item. Iohannes Stu
mius, Iohannes Sapidus, Chr1stianus Hellinus, & alij utriusq; linguae & philosophiae periit.
Ita. autem est statim praeceptis dialecticis imbutus 'animus
eius, utud quaecunq; alia comprehendenda aptus videretur Ipse vero instituto ludi illius, ad veritatis coelestis certiorem cogniti6nem uni cum caeteris deductus, qua parte scilicet maximὁvalu impulsi incitatus est. Vt enim aviculae alia au. lanc uir bib me, aliae ad natandum in aquis , aliae ad medios quosdam cui ius efferuntur & deferuntur isichom num ingenia sua sponte xe vel illa studia occupati ς r, propendent & flectuntur l. Lre efficitur ci Adiu in tum & memorabile,nisi obtemperetur nar urar, Se ductum a i quis illius sequatur. In qua parie inprimis varietas quaedam mirabilis contemplantibus se offert, severitatis & tristitiae , contraq; humanitatis & comitatis, facundiae ac leporis, & contra
34쪽
D apertus. A dime loquoraris miniis e vitupet uda.lunt. Qui ξ quod in alio aliae cupiditates prauae quoq; e scaces
sunt. Ex occulto Scitis dijs quidam agere omnia malunx,Jjs vis manifestaq; aggrAsio cordi est. Videas,qui desiderio eius quod eXpetiuerunt, quiduis pei peti, nulli non deseruire, nihil recu sare velint, dum honorum insignia emolumentaq; ,& splend re nominis, & diuitiarum pliquid consequantur. qualςm fulcse Vlyssem fabulae tradunt. Alius quispian ut Aiax, is est, qui
molestias tales capere nequeat , & offensiones omnes iug- ntq; in quo aliquid leuitatis ineptiarumq; , multo minus iant meliae esse putet, perferre audeat. . secundum naturae aut in quasi modulos. ad di hersa etiam studia exercenda alo; colenda incitantur omnes, tua regula, nos illa metiri, Ciceronis praeceptum iubet. Neq; enim attinet, in
quit ille, repugnare naturat, nec quicquam sequi, quod assequi neque s. Atq; in hac parte non prodo indecore, sed plane pomniciose peccari interdum contingit. Dum non quid aliquis praeclaro & recte effecturum se esse perspicit Ised quod in atris suspicit, sine consideratione aggreditur, Se quidq'iu vi luerit,ia sa-xile esse se adepturum,confidit. . .
Etsi autem verum est, labore vinci o nil ad ssicultates, ti nihil esse tam arduum, quod non diuini et a contentione super tur, ut in nulla re bona & honesta alicuius vel spes debilitari,vel . languescere industria, vel conatus reprimi, vel impetus retundi debere videatur: Hoc et i c um, neq; eum qui ingenio sors di citur, excel or a alterius deterreri dechi, quὁ mi'us in 'eo stadio, cui se dedidit, perseueret: tamen illi prosem, quo rum veluti secundo naturae tamine iudicium & voluntas decur rit, cum perueniunt quo volunt facilius, miniisq; impedime
t0rum senti ne, tum opera eorum mag4 luculenta,& speciosa
conspiciuntur. x Est mas uici Rectoris ingenium, ad cogitandum ratioci ci nandum ψ
35쪽
conformatum, itaq; ad eas disciplinas inclinari incumbereque celer r coepit, quae quoniam omnis eruditionis lite rariae sun-dan ta sunt, 'vel quia illa his perscitur & expolitur,' est lihoe d si columen do arins& sapientiae humanae d ab iis, quis iaci- ra in ipsis plurimum elaborarunt, Mathematicae sunt nomin il ae , Verbo a discendi studio ac ardore ducto. Aodiuit ante D Argentorati IIerlinum , cui haud scio, an non in Mo in huius partis, sed omnii doctrine atq; et m virtuti: te hQmanitatis pulcerrimis operibus praeferendus sit nemo. Centulit se deinde Vulte bergam, ubi partim, quae animo suo 'comprehende 't, explicuit, partim priorem cohiam & faculta. tem noua alia cumulavit. De ijs autem temporibus, quae secuta sunt, & cum praesentem qualemcunq; quietem Germaniae gra- uissime perturbarunt, tuni in posterum bonam spem pene praeciderunt, a me dicendum ho Moco quicquam non esse putaui
Mas alutem vir l ector noller, in eo, au quo a te mas xime aptum natum a sentiret, permansi,& mathematicis disciplinis operam dace u hoc tractatu societati hominum proadesse, & piam laudem quar rere perrexit. Itaq; prima occanone reuersus est ad quandam quasi officinam illarum, quae est nimirum scholasticorum coetuum congregatio, & se huc contulit, inuitatus ab Illustrisi. A fortissimo princi . duce Saxonum Mauricio, principe Electore, venerabilis N oloris a II mori P. LEquo tempore quem se praebuerit & profitendo & caeteris rebus omnibus, notum explosatumq; est uniuersis, neq; solum declarando mathematicarum disciplinarum excellentem scientiam, existimatione in dies maiore so ruit, sed cum solertia sngulari, tum prudentia,& moderatione, & humanitate, primum ima ximorum & potentissimorum principum, ut dimam est, fauore in D familia-
36쪽
& familiaritaten , in m. e*kererum amorem sibi conciliauit. Perseuerauit
coniungeret , quos sinceram & puram doctrinam coelestis veritatis, quod est Euangelium Iehu Christi, amplecti, tradere,fou req; le videret. Neqi alibi vel quaesiuit, vel offerentes se occasiones admisti Prater haec igitur, alia nunc commemorare via
Quod si commendatio aliqua adiungenda etiam meae'. vere desiquido pronuntiare id affirmare possium, habere nes Rectorein ,de quo nunquam quisquam ita magnifice quicqudicat, ut ait Comicus , id virtus quin superet ipsius, neq; esselum optimarum distiplinarum di artium magis principem. Fibemus prudentem, plerat sapientia,virtute,docti ilia, humatate praestantem virum. Habemus eum,cuius fide esse freti, Sauctoritate etiam niti possimus. Commendo igitur mea voce hun viri reuerendi, amplissimi, laristi doctissimi,vestrς excellenti dignitati atq; splendoro a G,cui vos cum praecipuo fructu Ac dςmiπ Vnixi iis P s bEri
consilio opini vestra omni temporu st sexu ' Ie eredam Commendo attentionem & curam fulicitam ii eo saluti, commoditatis publicae. Commendo pς spi e am intellistendi& orationis eam copiam atqi fiscvlx- ςMs concepta expι- nare possit. Quod ad actionς. Ru ςm -xud eum hune ex. periemini, qui minime iners, ῆς st ς' iu p G, siun exeqiten
. do ac conficiendo consulta atW bς ... Studitiis autem M dolescentiae commendo Recto vigilantem, sedulum rim; Qta,eien quan in .mis, abhorrentem a saeuitia isqVitatis .c re ceta dum quidem. sed ita,ut iustitiae non obliuiscendum esse meminerit. Multi autem in huius vitae ficentia scholasticos magistratus parui faciunt, atq; contemnunt Qui admonendi sunt,omnis potestatis in terra auctorem confinia maioremq; esse aeternum Deum, qui & contumaciae vindex eri
37쪽
QVellarautem - s.cl ad uidres titit tam iis agnosci R o Qxis, quam erro uis , tuorum imperio & praeceptis regi d bςnt, ad veram laudem communibus stud ijs comparandam, quam,ut ostensum est, ad gloriam & laudem nominis diuini r ferme tendere oponet. Hin certe abesse ferociam, & petulat ' tiam Sc vesaniam ruentem in peccatis, necesseel , cum opus sit modestia, voluntate obtemperandi, pudore, deniq; praestandi officium summa diligentia.. Vndiq; nos aberrantes in viam re- - dcat, non modo verbo coelestis veritatis aetemus Deus, quod quam Iargum imbrem copiose effundit, neq; ceteris viii as& bonis liberalis doctriciae monitis, *d minis etiam ab ipse bitate deleuitate crebris deterrete non cessat. Quae enim tristissimarum rerum Dequentia, quae eu en tuam atrocitas ante oculos est ζ Coelum & terr i ea edunt atq;
stendunt, de quibus statui possit, ad illa quae impendeant,na- Iuram uniuersam conturbari. Quid Θ quod eorum quas praemdia in dies eripiuntur, a quibus ingrauescentibus malis auxilio . . sitio s0nisi tionst subbaiari adiuuariq; omnes potuissemuα. Inter duq Rup .deo decessit commini omnium praeceia tot Philippv,NGninon, sic meritus de Ecclesjs & scholis, ut nulla titulorum nomina ad eum Ornandum repeliri positiit. Qui sacrarum ite rarum solertissimus & fideissisimus explicator, veritatis coelestis 'M onu ,α propugnator inprimis strenuus,& optimarum d ictysin rum& artium tum instaurator tum consertiator orines cotrouersias vi ingenii ει dexteritate pla.
s m is dis,ipis, collegit,il ad certam rationem reuoca
uit, vir Pincte, studio puro castarii, humanitate,b inignitate erga omne praestans, de quo Vere pnunciarim v
38쪽
'. Nulla serent talem se la sutura virum. Cuius,qualis iri. quo tela pore a inissius usus sit, profecto eirendo iam intelligetur ab iis quoq; qui illum insectando eueristere conati fuerunt. Quorum scilicet exultabit posthac insolen tu turbulenta audacius & liberius, sed non tantum haec aliorum detrimento, isto suo quoq; damno insaniet. sitit enim ille,qui
est parricida ab initio, hostis Filii D EI Diabolus, sanguinea,
humanum, ad quem effundendum,dissidiis atq; distractioni vias' assectat, v permissasu propter peccata nolira, quae tia sunt, neq; poenitendo molliuntur , potestatem suam mundi huius, crudeliter ostendit, quod declaratur& mirabilibus cardibus, quae admodum paucis diebvicinia factae sunt. Affirmatur etiam visam in coelo speciem esse ι Pru Hoc quid signiscet aliud, quam castigationis .istar xςG pM Sed alibi gladii & hastae in nubibus sunt conspecte, .uos, imirum castigationem imminere neutiquam mitem ac clamςniςmi demonstrat. Quod igitur restat, inuitando, allici minando, conuertente nQs Deo, Puer conuertet se ad nos. Est ea in cleo endia. Sed idem, non profisiente ea, c ιι ovocat,suspendenteq; clementianem, quid deinceps sequi soleat, S.
39쪽
msorum habita in operam Oam a Ae publicae coόsueti di ni scholasticae. & priuatim ne si idini ,quae cum magnifico. Rectore est, in optimam partem accipere, boni consulere, Π tam acceptamq; sibi eta patiantur. Oro autem aeternum Deum . patrem Domini & Seruatoris nostri Iesi Christi, omesum no
cogitationes 3 facta,ad gloriam sinctissimi nominis ipsius diris gantur. Cuius unius, solius veri omnipotentis,iustumia' sericordis Dei, est omnis sapientia,virtusdau gloria,honor, 'ictoria,in secula seculorum, Amon. DIXI.
40쪽
fici Academiae Upsiensis Rectoris , viri cui istimi , M L E
doctrinae Physices prosegoris, , , Pro nutritati a
RiNci PIO GRATIAS AGO' si N potenti & misericordi Deo, qui una cuir lio suo coaeterno, Domina nostro Iesu Christo, piritu sancto suo, condidit omnes creaturas clesiam in genere humano colligit , quod nos q*Qq; ad N 'ς iae soci tatem vocavit, & hactenus coetum docentium ato sileentium apud nos clementer seruauit. Et toto eum pςctoro not etiam deinceps hunc coetum scholasticum protegat, nςq; sint in eum grassari furorem & rabiem aduersantis sibi hostis diab,li, neq; dissipari conuentum, in quo & bonae artes α' coelestis doctrina, & pietas Christiana fideliter tradi e senditur. altis
Fatemur multipliciter fieri a nobit', ux Nox: f iis indigni reperiamur. Sed imploramus supplice' se icordiam tuam
aeter ne Deus, 'ui propter nos inihili in i .: Unigenitum stuum tuum, tumq; voluisti pro nobis s ti Victim iii, veniam da
imbecillitati nostr , Gignosce pecc 'i, notatas, cycian GDU ouili, quod est Ecclesia sancta CNilotica ,.ut simus grex tuus ς ternus , ad laudem gloriam, tominis tui, & ἶlutem nostram, Amen. Hoc initio, sicut in conuontibus piorum fieri decet , vito- mutaui, cum m gnificu; Rector a me petiisset, ut lonr