장음표시 사용
511쪽
rem augent, & vires corporis I. Expedit etiam interdum corroborant, ut sunt armorum Iudi S publicis exhilarare po- exercitia , decursiones eque- pulum , ut respiret aliquant nres, saltatio numerosa, lusus Ium , & majores deinde vires pilae grandioris. & venatio. adferat ad labores, quibus ani Artes item illae nobiles , pi- mum suum impenstat et mmctoria de musea. quas alibi in si tristis fuerit, de melantho Principis educatione eom- Iieus adversus Principem remendavimus, conducunt pluin Magistratum suas convertierimum ad instaurandos spiri- cogitationes; eontra si hi aliatus . quos negotiorum atten- quam ei remissionem indu
tio ablumpst, modo in illis geant, eervites cuilibet oneri non impendatur tempus,quod Ribjicit. de suae quasi gener eurae publicae sibi vendicant, statis immemor admittit i di ea fiat moderatione, quam perium. Ea de caussa Croesus Rex Alphonsus in quadam Cyro Regi, ut Lydos in obe
Iege praetcripsit e aEmaguer, dieritia contineret, hunc inque rada una desas Dese fallain modum suadebat e b Impera,
tiemps , que conviene, e de ma- comperies . Rex , viros in mulie nera, que ara pr. , e no dans , , res degenerasse, nihaque meimen mas conviene os a las Neres,q. e tam , ne rebelles a te mutuama us atros hames , caestos deben δερψeant. Unde non minor fater Ias eosas mai Ordena in servitutis eatena est ista,quam mente , e con rnon. R ex Perin oeeupatio in eoquendis late
dinandus Catholicus tam ut ribus pro AEgypti Pyramidb.
I iter animo relaxando vaeam bus, qua Pharao Hebraeumbat , ut ne tum quidem nego- populum distinebat, ut ab eotia omnino ex oculis dimit- seeurus esset. Eodem fine Ateret: nam etiam dum vena- gricola Britannis suis concesetioni dabat operam, aures ha- sit relaκationes . e idque apud bebat plurimum attentas ad imperitas humanitas vocabatur . expeditioneS, quas Secret eum pris servitutis esset. Necrius aliquis ei praeterebat, ignorabant illudTencterorum oculis vero simul ardearum Legati, qui missi ad Agrippiis
volatum observabat. Emm nenses , auctores iis fuere, ut nuel LusitaniaeRex ne in m d instituta eultumque p trium Nimis quidem animi remis- --meνent, abrupιis v luptati sonibus audientiam petentiis btis, quibus Romani plus adversus bus denegabat. Super ipsamee objectos, qaam armis valerent.
Negotia quietem captare Prin- Nee terreri se snat Princeps Cipem oportet, qualem solet delictis,quae sorte in ejusmodi Delphinus dorso super undas conventibus committi solent, reclinato, id quod facit in al- nunquam enim ulla absquetissimo mari, quam longissi- illis fit congregatio , etiam me a tranquillo portu. otium ' quavido esse non debet, sed laxamen ε Ηεrod. lib. O.
512쪽
quando populus ad sacra &religiosa pertractanda in
I. Resipublicae magis observantes istius Politicae, qua Principes, sinunt quemque suo arbitratu vivere , & di sit-mulant vitia , ut populus tyrannidem Magistratus minus apprehendat , de illam gube nandi rationem amet potius , siquidem ejusmodi licentiam
libertatem arbitratur, magisque vita di luta capitur, quam bene a composita. Verum haec ratio Status admodum secura non est e nam si populus legum virtuti sque re- Uerentiam exuat, facile Magi stratus quoque auctoritatem
spernere incipit , imo omnia vere interna Rerumpublic rum mala e vitio nasci solent,& ad eκhilarandum cum satisfactione populum , sussicit honestas quasdam ei relaxationes concedere. Vivere prout Reipublicae expedit, non servitus est , sed libertas. Quia tamen in rebus omnibus maius Reipublicae bonum prae . oculis habere oportet, praestat ejusmodi remissiones in ludos convertere , in qui bus exerceantur vires; prohibere vero eos, qui fortuna pendent, utique noxios & iis,
qui imperant, & subditis r illis ruidem , qui nimium eapi iis
e sinunt, adeoque labores de fugiunt a his vero , quia ejusmodi lusibus facultates suas dissipant, & pressi inopia rapinas deinde exercent , di seis
o Ceultae sunt Rerumpubliearum infirmitates:
feret, ob bonam earundem dispositionem t nam etiam quae robustissimae videntur, eorripi mox solent,& pereunt infirmitate in apertum se prodente, cum minime putasses; haud aliter ac terrae vapores , qui oculis conspici ante non pomini, quam in nubes condensati fuerint. Eam ob rem omni eum diligentia laborandum Principi , ut mox primis Occurratur principiis, neque ideo spernendae caussae. quod
aut levioroa appareant, aut adhuc remotae r uti nec primirumores , quantumvis 1 ratione videantur alieni. Ecquis
seeurus esse poterit ab eo ἰquod multitudo suo eoquit in
pectore t Quaevis oecasio eam commoVet, quaevis servitutis umbra, aut gubernatio minus
corripiat, & nefanda adversius Principem suum moliatur. b Ex parmis orta seditione . de rebus magnis dissidetur. Si principia tolerentur, fines deinde
curari non poterunt. Tumutatus incrementa sumunt, ut
fluvii , qui initio eκigui sunt fonticuli, & paullatim in amplissima evadunt flumina. Ne nimiam prae se ferat formidiis nem. oriri iubet ad tempus imprudentia , 8e sensim sic a gescunt,ut nulla eis vis postea re . Arist. I.s. Polit. c.
513쪽
tesstere valeat. a primἐs evenatibns aiat metum aut f eiam x3I-nx. Eae considerationes
suspensum tenebant Tiberii animum, eum quidam ejus servus Agrippam se finxisset, coepissetque turbare Impe rium : dubitabat enim, b vine
militum servum sum coerceres, a Tacit. lib. a. Annal.ώ Ideni lib.a. Mual. an εκanem eνρἐalitatem tempore lyse vanescere sineret: modo nihil spernentam, modo non omnia metuenda , ambiguus pudoris ac metus reputabat. Illud certum, tantum interdum concitatas
multitudinis esse impetum . ut cavendum sit diligenter, rie sese ipsa evertat, aut euardescat
in hella civilia, quorum initia ea sus
514쪽
casus plerunque re fortuna moderantur , postea vero consilium ac prudentia, ea a superat. Experientia multa edocet media, ad compone dos Regnorum motus & s ditiones. Interdum ea offert
easus & ipsa tumultuum inclinatio ea suggerit, uti Druso accidit, qui cum videret legiones seditionis poenitere , eo quod defectionem Lunae, quae in id tempus inciderat, pro malo haberent omine, illa ipsa ad eos conciliandos usus
b est : id quod in alia quoque
occasione fecit Hermannus Cortesius. Nec spernenda sunt ista media tanquam levia, e dem quippe tacilitate , qua concitatur plebecula, ad comeordiam quoque & tranquilis litatem reduci potest. In ne tro istorum rationi locus est. Coecus quidam impetus eam commovet,& vana aliqua umbra sistit iterum. Totum in eo
sositum est , ut quis furori itin
ius cedere noverit: illo siquidem saeviente vulgus modum tenere nescit; aut metuit, aut
metui se facit ab e aliis. QEodsi quis oratione praemeditata illud lenire studuelit, operam perdet & oleum. Una aliqua vox acerbior, aut severior animadversio plus ad persuadendum habet roboris. Unicosbio verbo Iulius Caesar militum seditionem composuit, cum diceretr
i-d Discedite eastris, Dadite nostra viris ignavi signa Quirites. g. Porro ad sedandam tu multuantem plebem, effica
vissimum remedium est diviso; si nimirum videat vires suas & prima capita in diversis factionum partes distrahi. Cum apibus hoc artificio utimur , quoties alatus ille greκ foras ex alveari prorumpens tumultuari incipit nam & ista Respublica domesticis suis malis non caret in & desertis domiciliis cereis, confusis agminibus per aerem circumvolitat, donee injectis pulveribus distrahantur a se invicem e tum enim subito e Pulveris exigui iacta rampresa quiescunt. εvnde & figura & lemma pra sentis symboli desumpta sunt. Tametsi vero haee divisita
semper opportuna sit, majoris tamen prudentiae est ejusdem beneficio damna praevertere , antequam eveniant, quam iisdem postea adferre remedi M.fRex Ferdinandus Quartus, cum virorum quorundam nobilium in Galaecia.motus intellexisset, eos ad se accitos militaribus praefecit muneribus.- Romani homines sedi tiosos ac turbulentos ad c Ionias aut exercitus able gabant. Publius remilius praecipua seditionum capitam Italiam transtulit ; uti MCarolus Quintus Saxon iae Nobiles. Rutilius & Ge manicus milites quosdam seditiosos rude donarunt. Drusus g tumultuantes L giones
515쪽
o eos ab invicem. Propterea temporibus Galbae a tingis
Datiis disereri exerratiss , od saluberrimam est ad contineno Tm. militarem fidem . nec vitiis nec viribus νηοῦ ascebantur.QIare multis optimum visum mit, omnem omnino coetum populo interdicere. Eundem in finem urbs Cayri in certas regiones praealtis fossis distin-αas divisa fuit, ut ei ves tam facile in unum coire non possent. Nee aliud quicquam Venetias in quiete continet, quam quod plateas omnes mare Intersecet. Separatio multos dubios reddit de aneipites, ut nesciant quae pars
iecurior sit; quod si illa desit.
id sequuntur omnes , quo inclinant , plures. Atque eam ob rem Pisander inter Athe nienses seminavit discordias.
ut dissoluta unione intei se divi si essent. In seditionibus militaribus apprime utile erit interdum
alios contra alios e concitare. Nam remedium tu litis esse solet alius taemultas. 4 In eon
iuratione quadam populari id consilii datum fuit Romano Senatui, ut fractis per divisonem distordiae coniurat Tum viribus , plebem plebe componeret. Atque eo spectare debuit Solonis lex, quae poena capitis mulctari iubebat civem, qui coorta seditione non eertae alicui adhaessset factioni. tametsi hoc esset flammas augere potiuS, quam
d Tac. lib. 2. Hist. dividere , eum superesset nemo , qui absque Perturba tione intercederet medius, easque extingueret. F. Aliud praeterea efficax remedium praesentia ipsius Principis, populi furorem in ii constantique animo contemnentis et sicut enim mare rupibus minatur & montiabus, in molli vero arena laetiale stangitur: ita emollitur plebs , de timore corripitur . cum serenam legitimi sui Domini frontem conspicit. e Dadimus Augustus viam 9 peetia
Actiacas legiones exteννmι . Cum tumultuarentur legiones Geris manicae. f quoties oculos ad mulintitisdinem retulerant milites , vaeibus trisententis frepere; rur
sum visa Casare trepidare visi sunt. Auctoritate multitudo concitata mitigatur , di arma ponit. Haud leeus ae sanguis illieo parti laeta suecurrere
opera , ut mox eoram adsit . ubi Statum aliquem tumulintuari animadverterit. Maj
stas subditorum animos faellesto subjieit imperio. In illa
Natura ipsa vim quandam occultam posuit, quae admi randos habet effectus. s In ipsum usque palatium Petri Quarti Regis Aragonii eon jurati penetraverant, de ipse ultro iis obviam progressus . tumultum omnem sedavit. Nunquam sane seditiones in Provinetis Belgicis eo usque proeessissent, s Rex Philippus Seeundus tempestive se illic praesentem stitisset. Veiu tamen bene prius expendere
516쪽
oportet istud remedium & Seditio veneni instar est, videre , num necessitas illud quod cor impetit, de corporis exigat : extremum quippe servandi caussa expedit inte est. & si nihil essiciat, nul- dum brachium rescindere , Zelum superest aliud; id quod furoris sequi impetum, etsi r movit Tiberium , ut tumul- tioni & justitiae adversari vi- tuantes legiones Hungaricas deatur. Ita fecit Regina Isa& Germanicas Druso de Ger- bella , eum inter cives Hispa manico mediantibus a com- lenses seditio coorta esset; poneret. Periculosa item est effagitantibus enim iis, uepraesentia Principis , si exosus Andream Cabreram supremuille sit & tyrannus, facile aulae suae Praesectum Guber enim subditi obedientiae sta natorisPalatii privaret ossicio, num excutiunt. & plura poscere eupientibus,s. Quod si Resnum aliquod illa sermonem abrupit, sie eos per dissidentes inter se fami- affata r suod petiti , iam farere
has in diversas divisum fuerit constitueram, pre , am vete avia factiones, prudentis erit ejus- Praefectum , O reliquos amnes . modi nomina gentilitia om- qui Palatium Oeempant. o is
nino prohibere. Ita fecit si- chum, ut ex Reginae mandatomul ac coronatus suill Rex fieri videretur,quod vis potius Franciscus Ephebus Navarrae, extorserat, adeo ut ipsi etiam severe interdicens , nequis se tumultuantes illud in benefi-Biamontesium, aut Agramon- cio & gratia ponerent,qui tu tesium nominaret, quae duae rium custodes deinde ex alto familiae in Regno illo inimi- dederunt praecipites. Ea ratio citiis mutuis dissidebant. ne sedatu, est tumultus, cum-I. Quod si ob culpam alicu- que examinatis postea accus jus Ministri multitudo tumul- tionibus, quibus aulae Praeis tuari coeperit. nullum ad illam ctum oneraverant, deprehen sedandam emeaeius est rem deret, iniquas illas fuisse, eu
dium,quam si debitas ille poe- dem in osticium pristinu jussit nas det. Verum si Principis restitui. Quando seditiosi satis. fuerit vitium , & plebs Mini- facere se posse putant puniti
stro illud tribuenS, arma con- ne eorum,qui seditionis primitra eundem sumpserit, permit- suere incentores , nemini pa tendus erit error ille, quan- eunt, eo quod sibi persuadeant, do nec vis, nee ratio ab Que sic demum a culpa absolutos majoribus Reip. damnis te se se fore; uti tumultuantibus t motibus illis audent oppon gionibus e Germanicis acci re. Patietur innocentia, sed dit, de tametsi d nihil profici so- absque culpa Principis. b m- leat patevtia , nisi ut graviora ,
bet aliquad ex iniqua amne ma- tanquam ex facrii tolerantibus , ιum exemplum , quod contra sinis imperent.ν οῦ licet etiam conci-gulos utititate publiea rependitur. tata multitudo tanto plura exin
poscat, quanto plura illi conce
517쪽
. dantur, se ut faeiebant milites a Flacco a Romam missi . illud tamen tum potissimum fit, cum exigua est Ofierentiu qualis erat illa Flacci auctoo ritas, quem eκercitus , sperne-nebat. Verum in dicto Germaoici casu eadem remedia , etsi violenta, quae seditiosi ex
poscebant, adhibere oportuit , ut eorundem leniretur furor, aut titulo honesto apunitione abstineretur. Non agnorabat, quantas ea reii
justitias di crudelitates dat ra esset , si legiones passim deseditione accusatos trucidarent e necesse quippe erat multos eidem malo involvi innocentes; verum tamen illud omnino eflugere non potuit , neque enim ipsius jussu id factum, sed casui potius, re
tumultuantiu surori tribuenis dum e videbatur.
Excusanda quoque est tum Ministri culpa , aut astutum existimandum consilium , si Solet interdum populus
specie tuendae libertatis . &privilegiorum conservando. rum , contra Principis sui auctoritatem aliqua nefarie moliri . quem despectum eo in
eam dissimulare nequaquam eX pedit , ne majores inrte sumat animos a & si fieri possit.
poena a delinquentibus reponci sie debet, ut amputata s
pila. & palam proposita , an tequam- illud resciscat populus , terrorem incutiant aliis re ueliae enim aliud gliseentis disec rdia remedaram . quam si unus alterve maxime prompta subver
tantar, verissimum quippes nihιl a .ram plebem , princi pibus amotis. Rami res Reκ Α-ragoniae moribus remedium allaturus , ab Abbate Tom
rensi consilium exquirebat, at is nullo dato responso , Periandrum s imitatus, falce suismitates olerum in horto , uia forte erat, demetens , sa- imperium suit, cum vi popu- tis illum docuit, quid factolari abreptus seditionis caput esset opus : subiam ergo eis sinit constitui, ut post-. medio praecipuis rebellionis quam furor deinde desaeviit . auctoribus , pristina Regno tanto facilius possit tumul- quies reddita est. Idem cΟ tuantes ad ossicium reducere. tilium Lupus h Barrientos In hunc finem d temeritatis Regi Henrico Quarto quoqueatiena rames factus est Spuri- dedit. Oportebit tamen ea in HAE , primo coactus, mox velle re rigorem sic moderari , ut mutam, quo plus auctarisatis ei rea paucos fiat eri ecutio;
inesset ransiliis, si se diras miteρ eum iis vero, qui puniri ne- cereri queunt, aut dissimulandum ,
- aut aliter transgendum , uta Ea Fiaceus mutia emeed Onμ omnium concilientur animi,
. Tacit. lib. a. Annal. o Mar. hist. Hisp.
518쪽
legimus , cum ejus tumultua Tetur a exercitus. Ejusmodi moderata severitaS omnes compescit motus e b dum enim matti pavere incipiunt, Optimus
qui lue justis paret; ut Voculae accidit quando legionibus integris seditionem molientiabus in unum solum militem animadverti jussit. In quo illud etiam obse Uandum, ut castigandi modus tam su avis sit, ne comm nem Nationis injuriam aut despectum populus interpretur , alias enim magis obstinat animum. c Haud perinde Germanos servituti S , vulnera , ιuctus, exeidia in bello a Romanis accepta, quam tris
pharum illud , quod Germanicus o rebellium Provinci rum spoliis ereκerat, dοιενe o ira adfecit. Non oblitus fuit piaecepti istius Ferdinandus Duκ Albanus, quando Ra- tuam publicam rebellibus p ni iussit : nec illud intermissset, quantumvis aut legi siset, aut divisset, d Iulium Civilem a Vitellio Impeiatore
mortis periculo exemptum pra- potentem inter Batavos , nesupplicio Gus ferox gens alienareis
tur quin immo magis utilem fore judicavit severam aliquam animadversionem , quae tamen seditioni ansam non dedit ι sed apostasia potius ab avita Catholica fide , quantumvis quidam seditionis
auctores priorem illam eauliniam obtenderint , ad irritandam videlicet optimam illam gentem , ut a naturali sua fidelitate deficeret. g. Alia est inobedientia. quae ex nimia quadam promptitudine , aut fidelitate minus considerata nascitur in quo casu benignis opus est mediis , ut subditi in viam revocentur. Ita fecit Ioannes
Secundus Aragoniae Rex inseditione Barcinonensi ob mortem filii sui Principis Caroli: datis enim ad civiatatem literis , testatus est, nunquam se nisi necessitate eoacium violentis usurum reis mediis , immo tanquam filios se cives habiturum, si resipiscerent. Isthaec benignitas, & communis veniae pollieitatio ad obedientiam eos reduxit. Semper in Principe elucere debet quaedam ad veniam propensio : nam si illius spes desit , obstinatum fiet delictum. Ob hanc cauia iam Valentinus , concitatis ad rebellionem Trevirens-bus , aegatoS Romanos juiast intei fici , e quo minore venia ere ceret vineulum sceleris.
Vertitur in desperationem seditio , ubi nullam gratiam sperare licet, maluntque homines factios periculi interire manibus , quam carnificis. Ob quas rationes iis etiam parcitum fuit, qui Vitellii partibus adhaeserant, ne videli e et fsublata spe venia , pertim incia accenderentur. Tali animi magnitudine uti necesse est, quando delinquit co ei e Tae. lib. 4. Isist.
519쪽
citata multitudo ; quomodo fecisse meminimus Regem Ferdinandia Sanctum ine stellae motibus , di observatum id fuit in Comitiis Gua-dalajatensibus temporibus Regis Ioannis Primi, quando data fuit illis venia , qui inhello contra Lusitaniam Regni illius partes secuti tu rant. Quod si Princeps suam
perdiderit existimationem , aut apud suos in contemptu fuerit, in eo casu fateor , parum profuturam benignit tem ; immo illa ipsa etiam remedia, quae mala ejusmodi curare debuerant, magis illa exulcerant, & perniciola reddunt e ubi enim perierit auctoritas, nee poenae severit tem PrincepS tueri poterit, nec timorem incutere , aut exemplum in seditiosos statuere ς atque adeo incommodis eedere oportet, & pr denter, quantum fieri potest , artibus consiliisque factiosorum obviam ire ; ut fecit Vocula, cum vires sibi deesse videret ad coercendas tumultuantes a Legiones. Eandem obeaussam Rex Ioannes Secundus Regni Primores, quo, captivos tenebat , libertati restituit. s. Nec plus etiam prodesse solent gratiae & beneficia ad componendos status , si eonferantur a Prinei pe,qui existimationem suam Iam perdidit e nam qui ea accipit, aut pusillanimitati ea tribuit, aut
rebellione & tumultu tueri, contendit, & interdum aliuquaerit Regem , cujus patro cinio ea porro conservare possit. Ita fecisse vidimus, qui contra Regem Henricum Quartum coniuraverant: istisquidem nullis unquam illius beneficiis, quamlumvis multis magnisque, devinciri se passi sunt. s. Quoties vero seditionissammam sopire Princeps statuerit, plurimum refert, ut omnes intelligant. ab ipso . ejusque virtute consiliu istud proficisci, non eκ aliorum persuasione , ut tanto emcacius sit et magis enim populi furor accendi solet, si existimet ab iis,quos circum se habet , inductum fuisse Principem , ut in delinquentes tali
modo animadvertat. I. Postquam vero venla generalis concessa semel fuerit, constanter eidem insistere debet Princeps,nec ullam unquam prae se ferre offensionem aut acceptam injuriam di sic enim majoribu S conjurationibus ansam daret; uti dedit Ferdinandus Rex Neapolitanus , cum in quosdam Regni Proceres , e quibus tam igno verat, quique in Regis Ferdinandi Catholici tutelam se receperant, Vellet animadveristere. Tametsi postea, si aliud forte delictum admiserint , cum omni legis rigore castigare eos licebit,ut contineantur in ossicio . nec principis
d Nihil in istiusmodi diseordiis
520쪽
imilibus festinatione tutius, tibi illud noverat Rex faeta magis se quam consulto opus δ' : plebs enim animos s mit, de insolescit amplius, nisi mox audaciam suam puniri videat, aut Oppositionem ex periatur. semel ausa plura e
in apertum se piodunt, qui primum dubii haerebant, Zerui nimium cohfidunt, iniscrimen veniunt. Ideo A tabanus magna eum diligentia te celeritate Regni sui motus eomponere a studuit. Sie uti seditiones . ferianque oriuntur subito, ita subito ad hibendum remedium. Magis facto tunc , quam consulto pus est , antequam radices agat malitia; aut tarda fate ac, licentia incrementum χmat.
Ubi semel caedibus , rapinis, , Ualiisque vitiis, quae ieὸ rem vis mincipes in eoium sun secum adfert, assuet i homi- m testate, qui armi S praesunt,nes fuerint, dissiculter ad is & eivilibus bestis plus militis
obedientiam irerum dc qui . . bus , quam Duribus licet. c. rem reduci postunt. Probe Hari Hist. Hisp. lib. 7. c. rη
noverat Rex b Henricus, quando defuncto fratremo Rege Petro , potiorib Regni urbibus de propugnaculiS ogcupatis , moX Regno tranquillitatem restituit. s. Quare cum seditione; debella civilia nihil aliud sint , quam infirmitas quaedam, sua: Reipublicae Vitam e conisum it , de exhaurit Principem partim damnis, quae patitur , partim etiam gratii, , quaS a liis praestare cogitur, prudentis erit, quoviS etiam pretio
vit Regem Ferdinandum Cartholicum , ut cum Alphorim Lusitahiae Rege de iis , quae in Castellae Regnum obtentidebat , amice transigeret:
d Quippe in turbas similes , Od scordias pestimo ruique plurini
a Pergit properas, or pravenient
imantibus 1 namratri- ideo solum natu in .esse I ut butum est , ut ad indivi- vivat, sed ut fiuatur iis omni-
nem incumbant solum , & si laedunt interdum , ob eandem caussam potissimum fit, deeferocitate quadam naturali , quae rationis imperium ne quaquam agnoscit : Contra homo flamma illa coelesti. quae v tam di sensum ei tribuit , eumque rerum omnium constituit Dominum, insinu-
ctus facile sibi persuadet, non
bus, etiam ultra illos limiteS , quos ei ratio posuit ; unde porro fit, ut falsa boni specie inaniter delusus , illud in variis inquirat objectis, suamque in iis felicitatem & beatitudinem collocet. Nonnulli in divitiis eam consistere autumant, alii in deliciis . alii in imperio de dominatione in a lios homines, immo singuli paene in rebus tam variis,quot