Caroli Hannibalis Fabroti, ... Ad tit. cod. Theodosiani de paganis, sacrificiis, & templis, notae

21쪽

initisse, ut si Dei praecepto non commonerentur, animalium caedibus abstinerent: nec tamen plane dissitetur Arnob. genere quodam eo nomine videri nos inhumaianos, qui vitae producendae necessitate subacti, de mortibus innoxiorum anim lium auxilia qua rimus. Ex diuerso dicebant Poen. Deos suos, Xώρειν τη λοις , ψTheodoret. Curationum lib.T. R. IC . Arnobius diceret Nidorem consi Iari ,pasiique de crisiis, lib. r. Caeterum ii clex prima est Cod Iustin. - ουα ετ η ut scribit Photius Nomocan. tit. Ir.. cap. q. quod nulli fere Pagani superessent in orbe Romano : est tamen in paratillis Graecorum lib. I.t.II

V. Idem A. ad Cerealita P. V. A Boleantur sacrificia nocturna Magnentio - auctore permissa,&nefaria deinceps licen

tia repellatur, &c. Dat. v Ii s. Κsend. Deccra b Constantio A. vi. &Constante Caes. II. c O SS.

Magnentius incubator Imperis sacrificia nocturna permiserat: Constantinus Imperij potitust aboleri praecipit. Quemadmodum autem Magnentius acie profligatus fuerit,narrat Iulianus. Orat. 3. Certe Christiam selebant noctu conuenire, cum prohiberentur interdiu: unde nocturnae eorum congregationes apud Minucium in Octauio de passim. In nocturnis illis sacrificiis , scaeua omnia perpetrabantur,ut ZoZimis lib. q. p. 7 S. HInceps7. Asra.de Males. In Christianorum pernoctationbius

22쪽

VI. Idem A. Iulianus Cas 'Poena capitis subiugari praecipimus eos, quos opera sacrificiis dare, vel colere simulachra

constiterit. Dat.xi. Kal. Mart. Med. Constantio

Sacrificare & colere simulathra Constantius iterum vetat hac lege, cuius poena animae amissionem sustinet. Pagani fere nulli supererat,& breui tempore, sicuti loquitur Arnobius, totus mundus relixisne C siana copletus es, quod etiam Iulianus ille rebellis, quiq; Caesar erat cum Constantius hanc sanctissimam constitutionem emisit, propalam fatetur in epistola ad Arsacium. Sed ut aboleretur in uniuersum paganitas, sacrificia rursus inhibere placuit.

VILI p. Gratianus, Valentinianus,σTheodo .

AA A. Floro P F. P. SI qui vetitis sacrificiis diurnis, nocturnisque,

vaut vesanus ac sacrilegus incertorum con sultorum immerserit,fanumque sibi aut teplum ad huiuscemodi sceleris excusationem adsume dum crediderit, vel putauerit adcudum,proscribtioni se nouerit subiugadum: cum nos iusta in

23쪽

stitutione moneamus castis Dera precibus excolendum, non diris carminibus profanandum. Dat. XIlI. Kal. Ian. Constp. Eucherio & Syagrio

NOTAE.

Iulianus o πιυιε-m αἰ απτ απι:ς, veterem superstitionem reuocauit,& vi lcribit ad Arsacium, quod nequidem optare quisquam antea, Christianis nepe Principibus orbi imperantibus, audebat, ipse effecit: milites coegit θυεο ς et. τευεῖθM,Suid. in Ioviano, Russinus hist. Eccles. l. i. c. 32. Christiani quos ille Galilaeos appellabat d. epist.&videsis GregoriuNazianz. to. I. p. 79.&81.&Cyrili. contra Iulianchrysostomu to. I.ed. Mor. p. 723 prohibiti δεῖνnt ducere lueraturam ct oratoriiam , ut scribit etiam D. August. lib. 8. confessi c. s. Vid. Gregor. Presbyt. in vita D. Gregor. Naz. p. II.& seq. M Gregor. Naz. aduers. Iulian. Orat. .p. 1 I. Ea re Musonius professisionem suam exercere prohibitus, Euna pius Sardianus in Proaeresio pag. I 6 i. ΙουλιανοJ Ii βαωλευοντος , ππον που πιιδευειν , εδίκει e Miφανος, dcc. Idemque

violatae atque desertae Christianae Religionis reus poues.sione bonorum Christianis interdixit. Martyrologium Notgeri, donec Iulianus apsata Caesar essemu legem promulgaret,etit Chri ari nihil in hoc saeculo po siderent. Denique sub Iuliano Christianitate depressa virescere coepit Gentilitas. Iovianus Christianus quident cum enim Iulianus impius edixisset,ut milites sacrificarent, aut militiae cingulum deponerent, ipse maluit ζάν-- εοθοι , ut apud Suida relatum est. Photius ex Athanasse vita mi 47. edit. postram A etdiri S Iωλανος Oti αλεν νιπιος. - onoo βα-λε - , λ-ντες ο ο

24쪽

έωνας, κ, ω τυ . s. Idem Niceph. Callixt.lib. Io.c. 23. Sed rariae libera cuiq; potestatem fecit, quam vellet religionem profiteri, Socrat. lib. 3.hist. Eccles . cap. LI. quo nomione laudatur a Themisthio,qui orat. . p. 276. ait, quae dam esse, quae vim maiorem fugiant, quaeque veliti cxtra necessitatis tela posita sint: eius generis, inquit, est religio erga Deum. verum Gentilem errorem sustinere perferre, culpa carere fortasse non videbitur: in regno auic HιQανι τοι πω res Gallicς status necessitas eia fecit,ut sacratissimorum nostrora Principum edictis alienae sectae hominibus ἰῆουο eo vivere concederetur. Huc referri potest Honorij lex, qua disposuit velibera voluntate quisque Cultum Christianitatis exciperet, ut refertur in Cod. Cann. Eccles Afric. p. 289. id est, ut nemo Christianam religionem amplecti cogeretur Vide Nicolaum ad consulta Bugarorum cap. 4 I. Quinetiam persecutiones ipsς magis incendunt taeos, qui a

vero tramite deerant, quam eos, qui viam rectam ineui, ut D. Gregor. NaZianz.aduers. Iulian. Orat. 3. p. 72. ait,

persecutiones Christianisinum auxi sse: quam enim de Deo quis'; primitus opinioncm hauserit, vix est ut tormentis etiam consumptus deponat. Quis adeo pietatis exspers non tangitur , cum beatissimorum Martyrum cruces de catastas legit Z quem non commoueat feralis ignis qui constantiam Christianorumno excussit, adebui Galenus Christiani nominis insectator pertinacia eis obiectet,libd.-ι σφυγμα. , ἡου mς muMωυ I X I m---ν , η mu τριες αἱρε α φιλο φο . Vide Marcum Antonin .p. 292. gr. Vnus Deus hominum mentes transformare potest: inlusaDeo funis immissus in coelum trahit, nec ulla unquam bona spes affulget, Deo non praelucc- te faxit Deus immortalis, ut unius pastoris unum ali-

25쪽

quando sit ovile idemque qui Pacis Deus est, Gallidos

motus componat. Valentinianum habemus confitentem se leges dedisse, quibus unicuique quod animo imbibist et,col edi libera facultas tributa est. l. Har picinam

9. ω.de male m. Quanquam moueor oratione Themisti) ip. Valentem enim religionum diuersitatem inuehentem collaudat. Valentem ceremonias patru coluisse fragmentum a Suida relatum comprobat, de Epipha nius ex Theodoreto Trip.li. 8 .c. 3. Sane Valentinianum& Valentem edixisse,ut monachi militarent pleriq; tra diderui. D. Hieron. in Chron.Gregor. Turon. hist. lib. I. Ereculphus Chron. to. 2. lib. .c. I6. largius interpretari videtur: Lege liquit,dedit,ut monachi,hocesi Chris miricia militiam cogerentur. hist. Misc. lib. I 2. Iornand. de Regnor. succes . Colectio chronicorum ex Idacio lib. a c. 7. Ado in Chron. Denique Gratianus Christianos ruidem extorres reuocauit,ut referunt Suidas & Theo-oretus: V erum lege sanciuit, tu pMque religio lictus, cra celebrare auctore Socrate, quem sic interpretatus est

Epiphanius Tripart. lib. s.c. a. Idem Nicephorus lib. in . cap. I. 2.5 2s. Itaque Iuliani, Ioviniani , Valentiniani, Valentis & Gratiani leges aduersus Paganos, nullς cir cum seruntur. Theodosius M. vaesanam superstitionem bona fide cogitauit abolere: N: principio quidem diurna nocturnaquc inhibuit sacrificia curiosorum consultoru, dir,que carmina. AElius Lampridius in I uliano.

Vasdam non conuenientes Romam acras hos ras immolauerat, ct carmina profana incantauerunt. De magica percolatione viden d Nicet. Chon. Thes orthod. lib. q. p. 426.

VIII. Idem A A A. Palladis Duci Osdroenae. HI DEM olim frequentiae dedicatam coetuit etiam populo quQque commune, in qua

26쪽

Dς P Ac κτ TE KPLI s. simulachraeferinitur positae,. artis D etio, , quam diuinitato metiendati iugiter pbrere publici consilij auctoritate decemimus Aeque huic rei ob repJuiuin ossicere sint uti aculum Vt conuentu

tia tua omni votorum celebritate seruata, auctoritate nostri ita parore templum permittat oraculi , ne illic prohibitorum ulus t acrificiorum, huius occasionis aditus permistus csse credatur

,: ZON, O T AE. Vora publica citra vetita saςrificia celebrare conceditur. Lubet autem addere quoniam mihi semper impci .dio placuit, quod scribit Arri uS in perie. Ponti. EUX. p. iae insecrificiis celebriandri primo sol le vota pro principe his fere verbis: οτω A QV MM-, ου λοι -

27쪽

PD Cypriani. PH licorum votorum morem receperunt etiam Christiani . sed quoniam ludis, comessationi bus , nepotationabu celebrabantur ,.optimum factum visum est sancti Ginis patribus ex fidelium con uertatione ea ibilere : Zd in ea tem adfecti vul 43let can. 61. Trullanus ex Ilarmenop. Epitoma Cania tit. 3, pag. 39. Verum quonia ractant sextae synod Conq

celebritatem , de qua Iulianus ImpEr. misepog. pag. 6. Υ I F .uc ς ιι α μυ tis 5 in ἡνοι , ηνώς εορ- I MαAυμα ου uram fmχίσαντας : Mηliercularum molles S libidinosas saltationes Patribus Aia fricanis auctoribus Imperatores data lege probibue runt, ut liquido constat ex can. 6o. Cod. Cann. Eccles

Afri c. suibur diebus t natalibus Martyrum etiam quod Zudoris es aici saltatione celenaeti ima sper indos a ae plateas

28쪽

DE PAc Avis, s ACRI F. ET TzMPLig. xi exerceam mi matronalis honor, se innumerabili feminarum pudor rivite venientium ad sacratissimum diem, initi ijs lusi titoribς appetatur. D. August. epist. 2O2. Contra recentisimas leges Kalendis oujs fessis Paganorum cnlega somnitria tuta es, nemine prohibente, tam insolexti ausit, ut quod neu Iuliam temporibus factum est, petulantis ima turba saltantismis eodem orsus vico ante fores reari retEcclesiae. Um mn βω, Διονυ υ. Veteres Vnam in torcularibus exprimentes Bacchum inuocabant, & cum primm vinum superfunderetur in doliis eslase ridebant. Hunc locum illustrabit Cyrillus Alexandrinus in Oseam cap .9.p. a I. ερρς ta , dcc. Mos erat inchoantibus agriculturam, o terram aratro prosii urit . uictimas immolare daemonibus, se ab dis agrorum fecunditatem posscere: rursus ubi messa Vpeteret ingerem demetentes, atque etiam torcularibus racemos inferentes, libabantes fare cabant Horis , cantica torcularia modulabantur, c grates gratia que habentes, audio ac tititia elati totos dies transige bant. Ergo illud ovA, quod Massiliae qui nouissimum e compressis uvis, & quasi faece, vinum exprimunt, caeteris varia confinentibu , ingeminant, Graeco fonte cadit, ut pleraque alia, quae sunt in ore vulg. Massiliensis; de profecto nihil aliud esse videtur , quam is His

enim verbis Bacchum olim inuocatum vetus Horath commentator addocet: aut certe Euan .vid. Euseb. Demonstrationis p. 39. Gr. cod.

Haec quidem longiuscula sunt, sed tamen extra Bacchum non sunt. Et quoniam de publicis votis agimus, voto quoque finiendus est ad hanc legem commentarius : voto,inquam, quod pro incolumitate sacrosancti de inuictissimi Regis nostri iuscepimus, idque non verbis nostris, sed piissimi, doctissimique Imperatoris Constantini procem . de administr.imp. αμα υκιω ο εος μου, δία Sed tu Domine Deus cuius regnum inexitiabile sempiternum sorosperum redde viam ei, ver eum facies tua, ct --

29쪽

ris tua ad preces eius inclinetur: protegat eum manus μου se regne ropter veritatem, ducat eum dextera tua, ct dirigamur viae eius in consectu tuo, ut ante oculos in Ddio ius cationes tuae Cadent hoHes, ct terrim lingent inimici eius .Adumhetursiis eius faecunda subolis foliis , o umbra fructus eius occultet momus regios: Nam per re regnant Retragora cantra te in aeternum.

IX. Idem A A A. Congio P F. P. NE quis mortalium ita faciendi sacrifiem sis

mat audaciam, ut inspectione iecoris, ex torumque praesagio vanς spem promissionis accipiat: vel quod est deterius, futura sub execrabili consultatione cognoscat: acerbioris enim inimi nebit supplicij cruciatus eis, qui contra Velitum,.

praesentium vel futurorum explorare temptauerint veritatem. Dat. VIII. Kal. Iun. Constp. A cadio A. i. & Bautone V c. c O S S.

NOTAT.

Haruspices futura prouidere facile crediderunt gentes. Nicephorus Gregoras in lib. Synesh de Insomn. p.

stis piscina debuit, Δί legibus inter dicta e b se recepit, xn-

30쪽

de prodierat. Daemon 'μοίτης diu ludum fecit humanum genus, sed humanorum Sospitator Deus Malum funditus prostrauit, imposturam eius propalavit, & υ 'αχνί

exterminauit. Enimuero iure demiremur Gentes tam longo de vicinia veritatis errasse, ut vates suos praesensionem, & scientiam rerum suturarum habere crederenticum verissime αδε, υτπος- smφ3εIγγμενο- Galenus lib. I. et φυακ. 2- 4. ὶ Anacreon cecinisset, F α ον mς ωδεν, certe fuerunt etiam ιξω-

D, qui λυσμολογουν vanitatem refellerent, ut Diogenianus, quem Theodoretus citat etU w1eπαῖ, p. I S. Porro S S. Patres e fidelium politia eliminarunt, Clemes Constit. lib. 2. c. 62. p. so. Cyrillus Hierosol. Catech. L

re videndum erit, quemadmodum constare ponit, quod scribit Synesius de Insomn. Atqui prophetarum suorum oracula Christiani venerantur . Prophetica, disciplina suspicitur quoniam vere Deo plenos δἰ Τεο-κ κ, οργανα θεοI γε-

veterum prudentum definitionibus,quas videre possibile est apud Paulum receptarum sentent. lib. F. tit. 21.