장음표시 사용
131쪽
res indunt,li horum centum Florenorum directa medietas tuaici: altera vero Pars actori vel amici remanehit. Damnorum tamen refusio in peribiam ibi ius actoris aut actricis redundabit. Vigore autem eiustemodi sententiarum nemo Nobilium , dempto quodam casu subnotando in per na sita detineri poteri . Sed de onere dictorum centum florenonina & refusione damnorum de bonis & rebus mobilibus con- licti, si reperiri poterunt, aliter autem de iuribus eiusdem possessionarijs actori vel Mctrici per iudicem satisfactio impendi debet. Et sub hac specie sententiarum comprehcnduntur generaliter, nostra hac tempestate uniuersi actus potentiari j pMaer casus'
P declaratos, ex quibus maiores sententias capitales, utputa,& emendam capitis tangant getaerari scibsequiit; praenotatii. Et propterea minores actus potenti ij & minores sententiae solent appellari. Licet ante generale decretum inuictissimi principis quondam Domini ΜΑrui AE Regis, inani salutis quadringentesimo Cctuagesimo stacto supra millesimum aeditii quod ipse quoque dominus noster v L ADisi 4 3 Rex in hac parte roborauid omnes domini saeculares& Nobiles possemonatiq; homin incS ratione quorumcunq; actuum potentiariorum generaliter & uniuersaliter i facto maioris potentiae ex eoq; in capitalibus aut emendae capitis seviniuiis solebano aggravari. Cuius rei ut clarior notitia habeatur, articulum s q)or conseriptumis' vel botenus inferendum curaui. qui sub hae verborum sequitur forma: lTEM in cau- iis ratione illationis damnorum caeterorumq; nocumentorum & iniuriarum ac actui Potericiariorum minorvin motis, etiam si patrator ore silio proprio coram suo iudice
Profiteretur, nemo deinceps in facto potentiae, sed si lummodo in solutione huiuiim di damnorum illatorum, & expensis actoris eidem tantummodo persetuendis. Insii Pcr Pro praemissis actibus potentiarijs in viginti quinq; Marcis gratiis ponderis, centiam Florenos auri facientibus inter iudicem & actorem aequaliter diuidendis conuincatur, & per iudicem ad idlutionem statim compellatur. In causis vero maioribus,sti- Iicci ratione inuasionis domorum Nobilium sine iusta caul). oecuphtic his possesso
luim dc pertinentiarum earundem,detentionis Nobilium sine iusta causa, verberatio alis & vulnerationis ac interemptionis Nobilium motis. In his taliter uidex prD deare habebit, quod si actor pro cui parte inquisitionem modo & ordine supra notato re portauerit, in ampliorem rei verificationem,si partes voluerint, causam ipsam ad communem inquisitionem decernat. Si vero reus ipsam inquisitionem acceptare recusa Uerit, itinc actor pro maiori verificatione actionis suae iuxta Regni considetudinem hauctenus in hac parte obseruatam ad caput illius aduersarij iiirare habebita. Ita tamen si aduersarium ille siue in causam attractus, in eodem comitatu ubi mala sunt patrat , propriam per nescinq; & continuam faciat residentiam. Vbi autem talis in causanis attractus, in aliis partibus seu prouincijs Regni personalem facit residentiam, ac in eius absentia inutili nodi mala patrata simi & commina, tunc iuxta contenta literarum prinpter suam innocentiam se iuramento expurgabit, ex parte deniq; familiarium & I basioluim suom vigore prauentis articuli fiat iudiciu,& iustitia, lege Regni requitente, De causa in quo etiam vigore minori emen te quu istiseri pote 3. T i T. LXVIII.
IT E M quia plures sunt in Regno unius sellionis Nobiles, & alii possessionati hornianes, qui verorum Nobilium priuilegio libertateq; gaudent, desidiae tamen & torpori debia rebus temporalibus adeo defecerunt, ut non centum Florenos, sed disicubter etiam centum Denarios soluere queant, nihilominus mala patrare non cessant,cum
. potissime plures interdum proles se habere conspiciunt, & illoririi iura vel portiones amittere non posse considerant, in personis etiam suis detineri se non formidant, Unde quali in usum apud plerosit; Iii ccreuit, ut spe inopiae ducti vel potius seducti, quod
non habent quid perdere vel aimittere valeant, maiora saepe malorum genera poten tioribus ditioribusq; se committere & perpetrare non verentur. VN DE quaeritur, si
quispiam litigantium in ipsis minori facto potentiae centum ut praemulam est
132쪽
Floren is faciente,aut damnorum illatorum Zc irrogatorum refusione conuictius di a grauatus,rebus mobilibus 5c iuribus posses Itona ijs ad portionem eiusdem conuuti cindentibus adeo destitutus fuerit,per iudicem causae compertus, ut nusquam huiusmo si centum Florenos damnaq; irrogata, res&iurasia corripensare possuit, utrum in tali caula conuictus ipse in petiona sua per iudicem detineri. δc usque ad emendam ac io' tisfactionem conteruari valeat, libertate nobilitatis non obstante ZDic ENDvM . sic. Quoniam libertas & praerogatiua exemptio Nobilium ii captiuitate non liberat quenquam,neq; exemptum reddit a poena punitioneq; pratu operis, sed potius damnat. Virtus enim, per quam nobilitas vera iundatur,dictat,ut honeste quisq; vivat,& aD.terum non laedat. Nec etiam constitutioni generali totius Regni detentio eiuscemosi peribi alis Nobilium derogat. Quae notat,ut Nobiles non capti uentur nisi citati, dc OT-dine iuridico fuerint conuicti. In hoc itaq; casu post citationem vel Euocationem, S post latam ordine iuris a iudice sententiam detentio petibnalis ipsa sequitur, quam n constitutio generalis illa vetat. Vnde meritoNobilis ipse in persona sua calia in praenintato por iudicem suum vel eius hominem ad id specialiter deputatum captiuari, detineriq; poterit. Quem sic captum iudex ipse quindecim diebus prout in facto debitorum fieri consueuit) apud manus ilias concordiae causa conseruare: Et si hoc modo atq; infra illud tempus in unionem cum adueria parte deuenire noncurauerit, tunc idem , iudex manibus dicti aduerseri j sui illum tradere & alsignare tenetur, quem adueriarici ipse tam diu apud se detinendi habet authoritatem, quo adusque detentus ille cum coconcordabit,dc ipsum simul eum iudice suo si aper pr dicto onere centum Florenor Em
contentos reddet,damnaq; aduersario suo irrogata refundet.Interim autem actor etam in persona s da punire vel impedire non poterit. Attamen detentus ille tanquam unias ex familia actoris, eidem seruire tenebituta.
De poena violationis sita iudiciariae, hi de solutione oneris minoris sementia. 1i T. LXIX. 1 Via vero violatio quoq; sedis iudiciariae centum Florenis compensatur, ide5 sub hac minori sententia ob similem eiin poenam comprehenditur. Attamen non nulli putauere tam onus ipsius violationis sedis iudiciariae Regiae maiestatis, & comitum Parochialium quorumlibet comitatuum quae propter illicita verba in sude prolata, vel dehonestationem in se te ipsa existentium committi selet) quam etiam huius minoris sententia: quod viginti quinque Marcis argenti grauis ponderis computariar s
Iummodo viginti quinq; Florenis deponi & absitaui post e,ex eo quod in sede l, iudiciaria Regiet maiestatis dum Blesagia & iudiciorum gratiamina soluuntur, singulam seu se
namquamq; Marcarum ad unum duntaxat Florentina,vel centum Denarios presentis monetae laxare, & sic deponem consueuerunt, prout inferius,ubi de iudiciorum solutionibus tractabitur, clarius dicetur. Opinio tamen ista tenenda non est. Nam oneris 'huius modi cententiarum depositio & Blesagiorum ac iudiciorum solutio longE inter sedi geri,diuersoq; modo & fine clauditur, sicuti paulo inferius ut pranani si declarabitur. BχΕvissius igitur sciendum quod siue i ta sude iudiciaria Regiς Maiestatis siue tempore executionis, vel post executionem harum minorum sententiarum, si quis litigantium onera eorum deponere&peribitiore voluerit, nonaliter nisi centum Florenis diponere expedire Φ valebit. Verum tamen si pecuniis paratis caruerit, etiam solutione rerum mobilium hiuxta tamen verum valorem earundem rerum deponendi habe potestatem. Secus tamen est de violatione tedis iudiciariae Regiae maiestatis, quia coimuictiis de sede ipsa interim non emiciatur, donec super violatione huiushiodi satisfecerit essective. Calumnia quid sit, quot modis commistatur,s de eiu empoena. T TLXX. anquam factum vel cavia calumniae ad poenam capitis non tendat, quia tame emendam capitis quodammodo tangare dianoscitur. ideo de ipsa calumnia in . hac
133쪽
sentensiarum se te paucis traflandum competit. v a i sciendum, γω calumnia in litis contra quempiam duplici sub collare, vel diuerso tramite iraudulenta motio atque suscitati , quae licet pluribus in cauas atque casibus ex dolosa litigantium machi' natione, interdum etiam ex poena in gen ali constitiitione declarata committatur,tribus tamen praecipue modis committi s let, de quibus etiam diffinitio praeiactata postrita est. PRIMO dum quis via Aeandem rem vel actioneni duplici iii b colore auta duplici via sequitur. Si enirn quispiam litigantium possessionem unam titulo pignoris, vel extam iure perpetuitatis acquirit, duplex color dicitur. si vero unam Sc eandenis rem sab uno& eodem titulo, coram tamen duobus, vel diuersis iudicibus prolecutus fuerit, duplex via nominatur. SECvNDO vero quanao quispiam alterum si aper iure Quartalitio vel Dotalitio aut Impignoratilio,vel alio etiam quouis negocio expeditum M absoluaim reddit atq; committit, & tandem ratione eiusdem negocij ipsum abibiti tum, aut eiusdem haeredes uec siccesseres horius in litem attrahit, vel forsitan eo decedente filii auca in legitimi sui succelibres attrahunt, mox ubi si per ea re probabile sufficiensq; doc Imentum produci poterit, talis calumniae poenam inctiirit. tertio autem quando una causa processu iuris terminatur,x secundario absq; gratia Principis 1: collatione noui iudicii iterum resuscitatur, tunc factum calumniae statim committitur,cuitis vigore principalis cauta, hoc est res iis , quae prosequebatur, inue sit calimina vel opapidiam, aut aliud ius poste Monarium siue pecuniarum sitimma, siue Dotuitii immo Q aartalitium, in perpetuum amittitur eo tilio. Et inses per calumniator ille in quin, quaginta Marcis Homagialibi is ducentos Florenos auri facientibus, in duabus luauci, in tertia vero partibus in causam attracto diuendis conuincitur, dc aggravatur ipse pa
IT E M circa hanc materiam calumniae aduertendum est, quod sarenumero contuiAgit, Principem nostrum castriim, ciuitatem, oppidum, vitiam, vel aliud huiusnodi ius possessionarium, cuius luereditas δc proprietas ad eum manifeste spectar dc pertinet, prae manibus tamen alienis titulo pignoris aut alio inscriptionis genere ad tempus illud habetur, alicui seruitiorum corum in perpetuum donare dc conterre, qui domi nium eluscemodi iuris possessionarij non aliter nisi deposita solutaq; illius inscriptionis pecuniarum s imma pro se vendicare poterit. ille vero prae cuius manibus tale ius possessionarium habetur, etiam lehitime admonitus pecuniam luani non secus nisi ad te minos octauales Nausam inde suscitandam prorogando tollere dc ferre coactus bd soleuare consileuit, sim; inter litigandum annualis reuolutio creberrimc subsequi praeterirem solet. Certum est autem, quod Donatio Regia cuicunq; perpetuo facta infra ι 'ipsam anni unius integri reuolutioinein, itatutione legitima roborari debeta. Aliter e
nim viribus destituta manebit. Si itaq; actor seu iuris ipsius pollestionari impetratoria, se in dominium eiusdem introduci, illudq; insta dicit anni reuolutionem pro se statui Iegitime fecerit, ne Donatio sua viribus careat, re alio ex latere admonitionem quo iiii idicam super tollenda pronotatae pecuniae summa, siue ante siue post reuolutionem ipsam annualem peregerit, mox unam dc eandem rem atq; causam duplici sub colores duplici in via ipsum actorem prosequi in causam attractus allegabit. Si Mixx ea dos iuri bos possessionarijs virtute alicuius contractus, & Regii consensus in quempiam dς uoluendis. Quae antequani succesbrille legitimus, in quem ripula iura ipsia postem stuaria rite sunt deuoluta Sc redacta, manibus suis applicare posset potens quispiam D minorum, se etiam inferioris conditionis hominum manu violenta illa pro se occupare temerarieq; vendicare crebro solet. Et si successer iple vigore huiusmodi contra cius qui naturam vimq; Donationis conditionaliter sapit & habet, se in dominium t Hlium bonorum dc iurium possessionariorum intro fuci, eaq; pro se usque dactam A
t ualem reuolutionem statui secerit, tunc contradictione per occupatorem vel olla. iis
134쪽
quempiam facta causa in Iongum protrahi serpereq; cousiaeuit, ita ut vix aliquan o si
unius aetate hominis finem debitum sortiri poterit. Quae si etiam prius aut tunc finzria sortita murit. De perceptis tamen tempore medio fructibus nulla recompensa ves fatis factio actori impendetur,nulla etiam debitae viti onis poena stiper actibus potentiariis, hoc est violenta potentiariaq; conseruatione illlorum iurium pollestionariorum in caUsam attracto infligitur, eo quod causa ipsa non insinuatione mediante. sed per sirnpl l cer. euocationcm quam nos longum litis processiim appellamus inchoata fiuisse est clatur, licet quaelibet causa virtute alicuius contractus inchoata, eo praecise modo bretu& ordine processuq; torminari debeat, quo causa praetextu bonorum per desiniim s minis quorumcunq; decedentium, ad collationem Regiae Maiestatis derivatorum finiri, determinariq; & concludi solet. Si vero catta per insinuationem praetextu inde i-tae violentaeq; occupationis iurium ipserum possessionariorum per actorem mota sciscitataq; fuerit statutione quoq; praenarrata super eisdem iuribus possessionarijs prici vel etiam pos h peracta pari modo duplici sub colore calumnioseque iura eiustem di possessionaria actorem acquircre & prosequi occupator ipse allegabit. Ex PRAEM 1
sis igitur quaestio subinfertur. Vtrum praedeciaratae causarum motiones duplici via vel dupli ei colore factae poenam calumniae asseranti AD quam quaestiunculam biecit
ter dicendum est quod non. Quoniam contra malae fidei possetarem a tur, qui post quam non poterit iuste se bona & iura huiusmodi possessionaria tenuisie, poliedisse bcomprobare,ex hoc neque poterit aduersus actorem opponere male se in iuribus illi
duplici ipso colore vel duplici via perturbatum filii te. Quia iura illa non sita sed actoris suere, quae absoluta selummodo potentia ad exitum usq; litis gubemauit. Posset Ioeenim bonae & non malae fidei habet praemissa allegandi facultatem. V E i autem obsieeretur, quod ille qui virtute inscriptionis Regiae eiusmodi talia bona possidet, horiae
fidei polletior esse censetur. Verona est interea temporis, quo ad leuandam & tollemdam pecuniam suani non admouetur, postquam tamen admonitus legitime fuerit, Mpecuniae litae sumimam tollere recusauerit, sed friuolis δ: exquisitis exceptionibus ad terminos octauales causam distulerit,ut interim mictus illorum bonorum capere posisit, iam non bonae sed malae fidei postsessor esse existimatur. Et nisi alia poena in generali deereto nostro super huiusmodi foeneratoribus qui pecunias suas admoniti leuare recusant) expressa sui: Iet,talis foenerator qui pecunias sitas admoniti leuare recusant ex- pretia millet, talis foenerator in perpetua aestimatione ipsbrum bonorum conuinci deberet dc aggravari,dum potissime iuri consentaneam rationem non leuationis pecuniarciae dare vel assignare non posset. Aliter enim si violenta bonorum occupatio,& stat dolenta ad tempus eorundem conseruatio locum haberet, impunita I maneret, prosecto dissicillime tardeq, nimis iustis sitis iuribus aliquis potiri gaudereq; posset. Io T Mea dicendum atq; tenendum etiam in casti, quo quispiam bona ac iura pollestionaria defuncti & haeredibus destituti hominis Impignoratiuo vel alio quouis redemptibiliti ire prae mani bus suis habuerit, & per fiatrem adoptiuum ac legitimina successoren ipsius defuncti, rite requisitus pariter oc admonitus bona illa suam pecunia sua deposta ' remittere noluerit, M alia ex parte idem successor, ne annualis reuolutio elaber
tur, statiitionem necessariam pro se peregerit, quod stilicet iuste legitimeq; , de admonitionem 1c statutionem facere poterit multa poena facti calumniae inde lubsequente,
V Menda autem linguae viginti quinque Marcis centum Florenos auri facientibu
compensatur,quae propter iniustam falsamq; quan inaoniam Regiae Maiestati aut caeteris iudicibus ordinariis porrectam, & saepenumero ob turpia inhonestaq; veritata contra quempiam bonae famae δ: honestae conditionis hominem prolata per iudice: imponitur. UFRvM tamen actio principalis ratione cuius causa ipsa mota illic, ob iniustam huiusmodi quari clam dc expositionem perpetuo non amittitur, sicuti per calumniae factum prout immediate pra tactum est in perpetuum amitti intelli tur. Sed con-
135쪽
descensa ipsa ea a R poena pramarrata in duabus iudici, in tertia Rutem partibus causanti vel hornini laesi, depos tq, perseluta poteris actor Isi voluerid eam iusto debi-Loq; modo de nouo sus uareo
OVia tempore exemtionis sensenti rum aliarum iudiςiariarum deli herationum per conuictos & in causa idccumbentes, violenta quiniam repulsio subsequi Mcommitti consueuit, ides de ipsa repulsione hoc in locu breuiter aliquid dicendum i e-
stat. V n I sciendum, quod repulsio est partis in causa triumphantis per alteram partem in ςausa succumbentem ab executione latae per iudicem sententiae violenta quaedam propulsio. Quae quidem repulsio quamuis ex vocabuli i ii virtute non iuridicus processus, sed contra illum potius manifestum obstaculum esse censeatur. Finitis enim& perer sitis cunctis causae processibus, & lata per iudicem diffiniti ira iam scutentiata, evaginato gladio vel alio quocunq; armorum genere ostensis fieri committique soleta ouia tamen ex vctustissimo usit& diuturn cons letudine emanauiti in medium', Venit, ideo pro qu dam nostrae legis p*rte per huiusmodi consuetudinem dudum approbatam induetie iam reputatur, &post finalem conclusionem cuiuslibet causis semel, sed non pluries fieri Sc subsequi tolle tur. Quae si tam fuerit, per unam Marcam auri septuaginta bc duos florenos facientem in duabus iudici, in tertia vero partibus in ca sa tri Omphanti peribitiendam compensatur atq, deponitur . Secundario autem si re pulsio in una eademq; causa committeretur not* perpetu* infidelitatis inde palam se queretur, prout in generali quoq; decreto nostro conti laeturi Declaratio articuli decreti generatasseverrepulsiom congcripti. Τν T. LX X IIII.
SEd hic aduertendum est,quod quia in articulo super facto repulsionis in serie insus
generalis decreti consicripto hoc politum habetur, ut repulsio ipsa per nudatum en sena aus ostensionem evaginati gladii fieri valeat, atq; nomina vicinorum ac comma neorum, qui tempore executionis latae sententiae cum Regio vel Palatinali & alicuius' loci testimonialis hominibus intererunt in literis ruper ipsa rςpulsione relatorijs i inscribantur. Ideo damn bilis qu*dam ghusio inter n0nnullos litigantes hinc e mersio, quod partem in causa triumphantem & victricem in sententiae execu ione, evaginatione gladij vel ensis nudati ostensione repellere nolunt, sed asmatia excogitata baculo ligneo vςl Cambuca ferrea, intescium mi 'is & terroribus, hominumq; caterua repellunt, & sententiam ac iudiciariam deliberationem executioni demandari & effectui .mancipari non permjtyunt Postea coram iudice suo proponunt & allegant, non fui si .factam repulsionem, eoqu6d nudati ensis ostensio et gladi j evaginatio, prout in dees cretocontinetur, nulla tempore ipsius executionis facta vel commissa sumet. Saepe et, iam contra vicinos & competansos ex ptiones faciunt, quod iste non vicinus: ille ve, ro non comaetaneus esset, & pluribus piuscemodi oujssa jpnibus iudicia iusti subuer, tere, & procellium iuris turbare moliuntur. V NDE sciendum eli, quod in letae ipsius decreti non reperitur,neq; scriptum habetur, repulsionem secus& aliter fieti non polle vel non debere, nisi evaginati gladij,aut ensis nudati ostensione: Sed hoc duntaxat i dicontinetur,quod non cum hominum turba & manibus yiolentis, sed tar nudatum s
lum ensem vel ostensionem evaginati gladij repulso fieri valeat. Et hoc ideo quoniam
priscis temporibus utraq; pars tam scilicet vincens,qu)m etiam conuicia tempore ex cutionis alicuius sententiae vel iudiciariae deliberationis magna hominum multitudine. Fame etiam hellico apparatu in alterutrum contendere taui rech, Sc crebro strages in xima inter partes subsequi coiasueuerat. Ita ut si actor case siurerior euasillet, in domimum bonorum reoptentorum se collocasset, conuictus vero si actorem deuincere, ocab executione illa violenter propellere potui ilici, in Vna Μarca auri pro huiusmodi vi Ienta temerariasi repulsione conuincebatur. VT igitur corruptela haec e medio tolle-yςtur,statutum est, quod non sit necessarium cum hominum turba & potentiariis ma-
136쪽
nibus executionem aliquam peragere, sed stola ostensio evaginati gladij ad repulsio nem faciendam sufficiat. Sive igitur per ipsius ensis vel gladij evaginationem,sive pet
baculi aut Cambucae ostensionem, siue per hominum multitudinem vel solis minis det terroribus executio alicuius iudiciariae commissionis perturbetur,& essectui mancipari non permittatur, semper repulsio esse censietur. Nomina vicinorum & comaetaneo rum propterea denotabantur, ne statis aut dolus in oneribus repulsionum committi posset. Nam antiquitus singuli repellentes vel repulsionem tacientes in singulis Ma cis auri condemnabantur, & saepenumero tam filiorum quam statrum, & uxoris & i liatum ipsius conuicti, & in causa s iccumbentis nomina in literis Relatorijs conscribebantur, id se onus repulsionis in tantum crescebat, ut principalem causam creberrima praecellere longeq; exsuperare videretur. Quae quidem abusio aevo nostro abolita est,& quotquot si int personae conuictae vel repellentes, unam tantum Marcam auri pro v-nius iudiciariae deliberationis repulsione modo persoluunt. Nihilominus tamen ipsa
nomina Incmorum & commancorum possessionis recuperatae, nunc quoque conscribuntur, nec Regius aut Palatinalis, & alicuius loci testimoniales homines dono vel f uore seducti atque corrupti, in executione iuridica eorum fidei commista repulsionem factam fuisse si etiam non misset adstruere, & per hoc nota infidelitatis quempiam condemnare valeant. Eiuscemodi itaq; vel simili fraude ac exquisito subterfugio procellus iuris atq; executio iudiciariae deliberationis turbari non potest. Vicini enim Acorruetanei propinquiores non semper domi reperiuntur,nec executioni iuridicae se per interesse pollunt. Si igitur pars vincens extra dominium iuris possessonarij reo tenti fiterit inuentus sussicienti argumento erit, iudiciariam commissonem turbatam est GSc per repulsionem executione filia reali caruisse. Si quis autem litigantium Regiuvet Palatinalem ac Capitularem, aut Conventualem hominem relationem iniustam &indebitam fecisse criminabitur,poterit eosdem propterea iuri semper conuenire, non
tamen ea de causa processiis ille iuridicus est turbandus. tanta nodi i ducitis triuem modis fertur Κ pronunciatur. TIT. LX X RADuertendum est autem,quod in causa notae infidelitatis non semper permittitura
fieri repulsio. Nota namque infidelitatis tribus modis pronunciatur. PRIMO modo per Principem & Regem nostrum, ita ut si maiestas sua Regia quempiam Remc
lorum sirorum nota infidelitatis condemnare voluerit, tunc uniuersis Dominis P qatis & Baronibus, caeteritq; Regnicolis unam generalem dietam & congregationem ad certum terminum instituat & indicet, ad quam etiam ille, ' contra quem nota in fideli tatis obiicitur, per literas praeceptorias Regiae maiestatis mediantibus literis exhibit riis ad aliquem Conuennim vel quodcunq; Capitulum sonantibus personaliter id non rer procuratorem euocari debet. Qui si venerit, & se expurgare poterit, benE quidem: alioquin si non venerit, vel si venerit, sita se expurg re non usebit, ipsa not crimineq; infidelitatis condemnabitur, Jc postea illi neque saluus conduruis, nequietiam nouum iudicium per Regiam maiestatem concedetur, & subsequenter nec contra lictoria inhibitione, nee violenta repulsio tempore statutionis & occupationis bonorum ipsius infidelis admittetur, sed absiolute Donatio Regia execution, in hac parte demandabitur. S E C v N o o modo sertur nota infidelitatis ex reportata serie secundariae repulsionis. Et hoc quoque modo repulsio fieri non permittitur. Quae quidem nota etiam alioquin ex repulsione temeraria processisse secutaque futile dinoscitur, κnon congruit id tertio iterare, quod vetatur etiam secundario facere. TERTI O bc vltimo modo nota infidelitatis declaratur atque pronunciatur per iudiciariam delib rationem & latam 1ententiam iudicum.Ordinariorum Regni ex Donatione Regia Praetextu eruitionis Oculorum, mutilationis membrorum. Cussionis falsiarum mon
tarum vel consectionis aut delationis falsarum literarum, Sc aliorum huius odi casseu notam infidelitatis asserentium cuipiam facta liabsequentem atq; prouenientem. aequidem
137쪽
tradictorio decernitur atq; declaratur,est asellicet partium notam ipsem tactam pa-cratamq; fuisse affirmante & altera negante. Iaco tWnpore executionis huiusmodi serirentiae per responsiones ut praefertur: partium latae vel forsitan per non venientiam non comparationem alterius partis pronunciatae repulso praenari ata feri I .crmictitur.
Et hoc ideo prout etiam alioquin illa Praecipue ratione repulso inducta filii e perhibetur, & modo quoq, fieri toleratur .ut in termino vel tempore reportatae Iera i resis repulsioni quicquid in processsu ipsu causae ne gentia coluiicti & in causa Ccum
bentis male actuira vel omisi ina suillet, per gratiam noui iudicij aut reuoc. l. V pro curatoris restauretur, & in melius ref rmetuc. . Damnosum enim & nimisi ci icol sum foret, mox post latam &pronunciatam a iudice ex rcsponsionibus parti m sententiam, de dominio ac pacifica posset sonibus bo iorum sitori In quempiam vigCre eniusdem sententiae excludi, atq; tandem extra domi nix ira illa rui iis pro equi debet Iudex enim ex obiectioitibus & allegationibus duarum pluriunaiae partium, plerunque literarimi ac literalium instrumentoriam coram eo productariu i de exilibit ri x continentii & tenoribus sententiam decernere tenetum. CFRavMqst aurem procuratores pqrdium saepenumero in rc onsionibus thus aut negligentia aut ignorantiata, aliquando ei iam malitia falli & errare i S peliterae ac etiam licera iamisi timenta liti,gantium periclitantur, & intermino per sudicem exhibitioni illarum praefixo produci nequeunt. Vnde sententia per iudicem ita sertur & pronunciatur, prout responsono partium vel tenores&continentiae literarum ac literalium instrumςntorum expostulant. Quapropter si quam pamum per sie vel procuratorςm suum iri vcsponsionibus suis errasse,vel in exhibitionibus literarum deieciste se cognoverit, ne rer sentenuam o eiuscemodi defectum & errorem contra se latam de dominio bonorum suorum immediate excludatur, repulsionem violentam cin contemptum licet de vilipendium iudiciariae committis fieri, tamen tolerari solitam tempore execution is ipsus latae sententiae facere cogitur,& ad reddendam rationem huiusmodi ruptati ionis unicus adlice terminus coram iudice silio comparendi sibi praefigitur, in quo tandem errorem sat desc-ctum suum vigore noui iudici j per principem gratiose concessi, Vel ror Nuocationem& retractationem res nasionis sui procuratoris restaurare, Sc si poterit in nrςliui rector- mare tenetur. No v I namq; iudicii cqllatio ac procuratoris cuiuspiam reuocatio semper praesupponit errorem & defectum. Non enim est necesse nouum iudicium imp trare , vel responsionem procuratoris reuocare, nisi in procellia caus, erratum suid prius deprehendatur. Postea vero ulterior terminus sibi non deputatur neq; conceditur ed lata ipsa sententia finaliter & cm citiae executioni demandatur. Et si secundario quoq; repulsio temerarie committitur,nota perpetuae infidelitatis scuti immediate declaratum eli' inde reportatu .
Vtrum i Per si t repulsionem facere, qui in proces cause non egit. TIT. LXXVI. SE D quia in calce quarumlibet literarum Adiudicatoriarum ac sententionalium ista
elatililla: Contradictione talis & talis conuicti inominando eum,qui in causi suc huit & conuictiis est ac aliorum quorumlibet praeuia ratione non obstante inici ibi Rinseri,& contra hanc quidem Claus illam etiam repulsio praenotata iiii, qui & feri con2siieuit. Inro quaeritur,Vcrum ille, qui in causa non fuit, possit actorem in causia triumphantem ab executione latae sententiae, literarumq; Adiudicatoriarum repellero ZEt uidetur qui vi non, quia non est illius turbare iudiciariam commissonem neque ii 3 miscere dc ingerere se lucro, vel damno litis & causae, qui in processu eiusdem nec vicit ne succubuita IN contrarium tamen plaemnq a Fidit partenvi iumphante fir cuni ii teris Adiudicatorijs, atq; sententionalibus ad facies talium bonorum & luci .im pQ. sei- sonat torum accedere, quae prae manibus alterius & non illius, qui in causa siceobiri habentur,& iusto etiarii sorsitan titulo per eum possidentur. Saepe etiam senes viriun
138쪽
principale membrum iuris possessionarii talia bona occupari machinantur, quae iusto modo alii; titulo ab eo membro fuerunt dudum sequestrata. Verbi gratia: Castrui via. aut castellum vel oppidum unum simul cum cunctis i iis pertinentiis, videlicet villi, , praedi;s,portionibusq; & iuribus postes lionariis ad idem de iure spectantibus Jc perti nere debentibus, proceisi iuris aut ex Donatione Regia vel alio titulo per quempiam , acquiritur Jc prosequitur, a quo quidem castro, castello vel oppido verus dominus Alegitimus postes lor eius, qui forsitan iam in semine desecit, unam vel duas villas aut a liquod praedium, it terram adhuc vivens precio vendidit, vel seruiuorum pro cxlii bi- ione donauit,aut alio titulo contrusit, Sc ille cui venditio vel Donatio facta filii, te in Ahuius inodi villis aut praedio Sc terra, etiam consensu Regio ae statutione iuridica d dum fundauit atque firmauit. Obtento igitur iam principali membro, ipso scilicet cistro aut castello, vel oppido una cum dictis pertinenlijs suis, δc illo eui' ut praemisitim est) venditio aut Donatio facta fuit in causa non existente ex eo forsitan, quod tempore Recaptiuationis& primariae Statutionis dicti principalis membri solus ille, qDi pro tunc in dominio bc possessione eiusdem membri principalis fuerat,totali huiuim
di Recaptiuationi di Statutioni contradixerat actor ipse etiam praenarratas villas aut praedium vel terram prae manibus alienis modo antelato iam existentes, & habitam a penes principale eius cemodi membrum, tanquam scilicet pertinentias eiusdem rro se vendicare &occupare nititur. In eo itaque de alio quoque simili casu repulticinemor: aetactam etiam ille qui in causa non erat, taeere permittitur. Et hoc vii tute illius 'claui dae: PRAE v I A RAT io Nr, qua mediante nee onus repulsionis ille deponere tenebitur, si pars triumphans absque debita ratione ad occupanda bona pra notata accessite velifie. ibitur. ITEM de iuribus quoque postes Itonarijs impignorant ijsideri L est ientiendum, quod si quispiam litisantium haereditatem dc proprietatem alicuitas i iis polle sonarij pro se ordine iudiciario obtinuerit, bc tale ius possessionarium
apud manus alienas titulo pignoris extiterit si tamen impi noratio ipsa bono& iusto modo, δ: non litis inter medio facta mille comprobetur vigore sententiae super ipsi pcrpetuitato latae, reobtentum huiusinodi ius possessionarium actor a manibus eiu , qui pignoris illud titulo possidet, simpliciter occupare non potest, sed super illa pectaniarum summa, pro qua prati illo pignoris titulo obligatum habetur, ut primum lat aciat neces le est. Nam alioquin si de plano occupare niteretur, repulsio merito sub equi poterit. Et si ad tollendam pecuniam sitam polles Ior ipsius iuris possessiona ira se tempore executionis dictae sententiae, ii adiciariaeq; deliberationis paratum obtulerit, tunc neque poenae vel oneri huius odi repulsionis stibiacebita. Et hoc intelliges de summae pecuniarum quantitate ac impigvorationis qualitate pariter Sc veritate ibidem constabita.
Me nouo iudicis ac eius modo strisi eae precelsis. Tir. L X X VII. OVia post factam repulsionem vel procuratorum malam responsionem saepenu
naero nouum iudicium solet a Principe impetrari, ut in causa illa,qua quispiar succubuit & conuictus est, non obstante eo errore vel defecto, quo se in procestia causae grauatum fuisse cognoscit, non obstante etiam lata iam exinde iudicis sententia , idem de nouo respondere, novasque allegationes, exceptiones & Dbicctiones facere, literas forsitan non exhibitas producere, defectum Obmillum supplere,errorem com milliina emendare, δ: generaliter omnia, quae iuris δc iustitiae ac defensioni S: si bleu, mi ni cause sciae proficua esse cognouerit, peragere valeat atque possit . SECvNDUM igitur est, quod huiusmodi noui iudici j gratiam: praeterea cunctarum literarum priui legialium, rite tamen ἴc legitime emanatarum confirmationem, necnon unii ei)briura bonorum & i urium possellionarioriam titulo notiae Donationis collationem Princeps noster ex debito regiminis sui officio unicuiq; largire δc concedere Ibleo. Noua tamen Donatio conterenda est, locumque habet, si iuste δ: non ficte postulatur, hoe estu bono
139쪽
s bonorisn ipsorum impetrator a die adeptionis eorundem per se, vel progenitores
ovoque siti in reali dominio illorum usque ad tempus imi etrationis perstiterin quem admodum in prima parte clarius s i per ipsa noua donarane notabile positum habes'. VI. TERIVS aduertendum, quud causa per formam noui iudicij inchoata, unico tantummodo termino iuridico & ante omnes alias causas finiri coneludiq; solet, ne ne nocium de causa per iudiciariam sententiam & deliberationem iam decisa, fine confii-sb,pcndere cogatur. De cuius quidem noui iudicij serie&modo , quia in generali decreto nostro clara continetur descriptio, ideo articulum sit per ea re conscriptum Vc boten prout sequi tuo adieci: ITEM solent nonnulli Regnietate in eorum causis contra sese potissimum in facto postes sionario motis, seruatis, pertransitisq; legit in O-rum terminorum & litium procellibus, literarumq; tandem ac aliorum cunctorumis
documentorum probabilium hinc inde pro finali conclusione imius modi negocij proea actionibus factis, in ultimo eaus e termino, dum etiam iudices ordinarii sedis siliscia via: Regni magistri ; Prothonorarij Sc iurati eius dem sedis alles Isires luam tulit lenticintentiam. Earundemq; partium altera se in huius incidi causa defieere & fiiccumber
agnoseeret, ac literat Adiudicatoriae exinde vel iam eii a nata δc extra latae extitiisen , aut post latam Jc pronunciatam sententialia extradari deberent procuratores eorum reii are 3c causam condescendi facere velle, aut nouum iudiciuin impetrare,vi euitas partem alteram ab executione literarum Aditidicatoriatum lapitis pi tituberent, ut sic eorum iustis iuribus privaremur, propterea statutum est,ut d modo imposter nil, uiusmodi causantes non nisi lite pendente & causa nondum decisa procuratores eGrii ira reuocare,& causam coniicscendi facere possint. Noluim autem iudicium impetrent semper si voluerint. Uerum tamen eius vigore partem alteram ab exccution latae sententiae literarumq; Adiudicatoriarum superinde emanandariana extractioneis vel extradatione iudices ordinarios vel eorum Prothonotarios nequaquam valeant inhibere. In is, & ipsa pars triumphans huiusmodi literas Adiudicatorias non obstanti hus ipsis literis noui iudicij sla impetratis, dchitae ex utioni demandari facere. Par deniq; ipsi im notium iudicium impetrans, habita executione dissae latae sententiae suam calasam vigore ipsus noui iudicij dum volucrit executioni demandare, & idem prosequi. Calli vero, qua altera partium siue ratione iurium pollestionariorum, siue alimrum quorumcunq; negociorum per non venista iam, eo quod fortasse certissimis negocius praepedita, comparere nequiret,sciat elationaliter quoque modo conuinceretur, tunc talis pars sic per non venientiam conuicta, & nouum iudicium impetrare, Sc tam iudices ordinarios ac Prothonotaricis eorundem ab extradatione literarum Adiudieatoriarum sententionalium a , & partem aduersuri ab extractione earundem literarum semper dum voluerit & poterit inhibere valeat atq; possit. Et quod omnes causae, intaquibus per Regiam maiestatem noua iudicia impetrata fuerint, in primis octauas inter omnes alias causas leuentur dc iudicentur. V rem po et nouum iudicium impetrare, qui in cause proces non sccubum
Ti T. LXXVIII. SED quaestiuncula occurrit discutienda, similis quaestioni super facto repulsionis superius propositae. Vtrtim possit ille nouum iudicium impetrare, qui non egi , neque fuit in processi causis : Dic ENDvM breuiter, quod quam diu ille, qui in causa succubuit, in humanis egerit & caperuixerit, nemo alter praeter eum, gratiam noluiiudicit impetrare potest. Non enim congruit cuipiam falcem sitam in alterius messem mirier . Verum tamen parte ipsa conuicta, ille, in quem prosccutio causa: ipsius de Regni nostri consuetudine condescendet, liberam plenariamque impetrandi de facta habebit faculi aleniaι
140쪽
nceuratoris reuocatio quid sit, eae Miseri debeat. T IT. L X XIX. . . OVoniam in causa facim; novi iudieij procuratorum reuocatio tape sequitur. ID
C I R Co sciendum, quini procuratorem reuocare est, responsionem alicuius ad uocati, per eum ptaeter voluntatem & extra informationem constituentis in iudicio factam retractare, & eam noua resiponsione coram iudice retormare. omnis autem princuratoria reuocatio coram eo iudice, quo responsio illa, quae retractabitur, facta fuit ,
vel homine ibo ad id per eundem iudicem specialiter deputato fieri solet atq; debeo. Verum si causa ipsa in alterius iudicis prius entiam fuerit transmissa, tunc coram C Cm iudice vel eius homine, in cuius conspectit per huiusmodi transitustionem causa io pendet, responsio procuratoris reuocari debet. Procuratoris responsio quomodo eg quo onere retrairi debeati T i T. LXX X. ADuertendum itaq;, quod reuocatio responsionis cuiuslibet procuratoris in longis causarum processibus, quibus videlicet etiam facta responsione iuridici procellus subsequi, & iudiciariae deliberationes ac sententiae interlocutoriae pronunciari solendo, non nisi lite pendente & causa per diffinitivam sententiam nondum decisa fieri debcta
In causis vero breuibus per insinuationem motis, & aliis unicum terminum ad respondendum habentibus, etiam post latam & pronunciatam dissinitivam a iudice seiuentiam,quilibet litigantium procuratorem suum reuocare poterio. RETRACTATIO namq; procuratoris sicuti prae narratum est, pretes apponit sena per errorem vel desinctum,qui quidem error & desectus non nisi in responsione & obiectione,aut aliqua e ceptione committi solet. Ac tandem facta noua responsione post reuocationem pri inris responsionis modo praehabito instaurari reformari l , debet, ita ut ipsa die, qua scrintentia ac iudiciaria deliberatio pronunciatur & fertur, quilibet causantium absq; quin libet onere & gravamine,postea vero insta octauarum & breuium iudiciorum celebrationem dempta duntaxat extrema die ipsarum octauariim vel breuium iudiciorum )semper cum minori onere, sex videlicet Hor is auri. Demum aut eisdem octauis volhreuibus iudici js expiratis cum maiori onere quinquaginta scilicet Narcis Homagiali-hus grauis ponderis ducentos Florenos auri facientibus, procuratorem suum rcu 'care potest. Ultimam autem diem praenotatam verum esse intellige, si retractans ille chlumniose & Daudulenter agere praetenderet. Vt videlicet terminum solumodo is iuria iuridicum hac cautela reuocationis privteriret,&alteram partem ulteriori prccessu vexaret dc grauaret. Nam aliter die illa, qua sententia fertur, ut eadem die & procurat ris responsio reuocetur necesse est. Procuratoris reoosio duobus modis et reuocari. Ti T. LXXXI.
REsiponsio vero procuratoris & aduocati dia obus modis solet reuocari. P R i M o in processu caus e ante finalem conelusionena & diffinitivam sententiam eiusdem causae dicet responsione pretehabita utputa si quis se literas& literalia instrumenta superco negocio, quo per aduersam partem lite impetitur,habere, & illarum vigore i ab impetitione sui aduersari j defendereposse allegaret, vel factum illud, pro quo lit
ipsis vexatur se patrasse negaret, aut forsit in causiim iudex ex partium responsionibus ad oculatam reuisionem, vel communem inquisitionem decerneret,iam responsionem fact in fuisse cuilibet constaret, antequam tamen terminus iuridicus per iudicem literarum exhibitioni aut iuramentali depositioni vel oculatae reuisionis aut communis inquisitionis celebrationi praefixi di deputatus adueniat partium ipsarum altera se per responsionem sui procuratoris granatum esse vel grauari dehere sentiens di agnoscens, non expectato huius Dodi ternatino iudicuri is ius conanustionis procuratoris sui r sponsionem coram iudicet si io vel homine ei uinem ad id prout pia nari aliaria est sp cialiter per eum deputato reuocare potest,& eiulcemodi reuocatio squamuis cum maiori onere quinquaginta scilicet Marcis Hona talibus etiam absq; gratia Principis fori potet