장음표시 사용
51쪽
reum diadema suscepit, imo sola argentea corona contenti sex ginta, & plurium annorum tempore intra Teutones sese tenurrunt, licet plerisqi praedecetarum Regum multo major thesauri copia laret, atq; earum rerum, quibus magna Parari possunt.
C A P. X. V Ere igitur Henricus iste magnanimus post paucos dies et
istione suscepta, secum inquirens: Nonne Romanorum Rex intitulor, & Augustus; convocatis Principibus, quorum ad hoc
densum habere voluit, Comitem Sabaudiae, Delphinum de Viana, Guidonem Comitis Flandriae filium, & cum his Venerabilem Episcopum de Tuora, legavit ad ripam, qui ubi almam Curiam
accessere, quae tunc erat in Civitate Aviniono, illico venerabilis Hostiensis Cardinalis, nec non Sancti Patris Oddonis de Graddi- no juvamine freti, a summo Pontifice, qui tunc erat Papa Ct mens, clementer exauditi, ab eodem liMrum in Italiam, deinde Romam praefati Regis impetrarunt accessum. In cujus comitiva idem summus Pontistx quatuor Cardinales, qui vice sui eidem. Romae coronam darent, destinare promisit. Deinde Rex ipse incommutabilis propositi sui constans solemnes Legatos undiq; pee Italiam destinavit suum felicem nunciantes adventum: Cujus rei cauta Episcopus Constantiae Μediolanum venit ,& in pleno ril tio majori,quod Palatium novum nos Mediolanenses appellamus, praesente Guidone de la Turre Capitaneo, & Bresadino de S. Na. Σario Potestate Communitatis, & Populi Mediolani inde plurimum odiosis, hujus Regis Heruici, pulchra admodum, & acceptabili oratione proposita, nunciavit adventum , ipsum asserens Aquisgrani corona argentea in praesentia, & de voluntate Princi pum Alamaniae solemniter coronatum , deinde sumturum feroteum diadema in territorio Mediolani ab Archiepiscopo vestro ,
Quod, inquit, clarissimi cives significat, quod sicut per serrum, &instrumenta ferrea cetera metalla domantur, sic per salubre consi. lium, nec non praeclaram armorum potentiam, & virtutem Ital, corum praeci e Μ iolanensium domare debet Imperator, &subigere ceteras nationes. Vos ne, inquit, Mediolanenses, qui
immediate subestis Imperio, omni alio servitutis jugo liberi deeritis Z vestrumne layoccinia trahetis, quin tam justus, & clemem
52쪽
tissi mus Princeps vester tertium Romae aureum diadema suscipiat, ut eo ipso qui Romano more vivimus, & quasi domestici, & tamiliares Imperii Romani sumus, jurisdictionem habeamus in omnes gentes mundi Nonne haec quidem potestas a Deo est λ Negabi turne Romanum Imperium a Deo stabilitum, ac etiam ore Pro phetico nunciatum fore , quod expositio Danielis super mmnio Nabuchodonosor publice manifestat, qui statuae caput aureum, quam somnians viderat, Caldaeorum, pecuas argenteu Graecorum, tibias ferreas Romanorum Imperium rtendere nunciavit. Inducamini itaq; inquit, recipere Dominum vestrum aequatis passibus,& stratis, & refectis pontibus, bonis , ac praeambulis factis itineribus parate viam Domini. Moneo insuper, inquit ,cunctos Comites, & Barones, ac Satellites suos, nec non etiam universos, qui iure icitentur Imperio, ut se praeparent, sicut decet, & cum sens rint adventum Domini sui, ad pedes montium sibi veniant hilares
, . C A P. XI. AD haee Bonificius de Fara Iurista ipsius Guidonis prae erae
risfamiliaris , 6 domesticus consultor tanti Principis legationem , tum ipsius classinantis reverentia, tum etiam auctoritate a ti, longa praelatione asserens maximam, & verendam esse res Mit: Sae maxima sunt, ea, inquit, maximam deliberati nem volunt ; ex quo non praesentia liter his, quae tanti ponderis, ει momenti sunt, respondendum esse censeo, verum deliberato consilio responderi. Q id autem postmodum, aut si quid responsuvi parum mihi constat. Verum cito multis indiciis patuit hujus asventum Principis infestissimum Guidonis voluntati fore, nam primo occulte , tacitisq; comminationibus Civibus inhibere ecepit, deinde publice per frequentes armatos complices, & satellites suos Per vicos,& plateas cunctis civibus minari, ne de adventu Romanorum Resis sermonem teneant. Imo pleriq; civium, ac Nobilium Comitatus Mediolani cum paratis equis, & armis, ac nobili juvenum comitiva agendi honoris causa in Italiae finibus oecure re tunc parabant Regi, iammo studio honorificare cupientes asventum ejus, quorum iter minantis Guidonis superbus, & terribi
53쪽
CΑΡ. XII. INterim Primores Guelficae factionis Lombardiae Mediolanum
vocati in aulam Guidonis de la Turre conveniunt, ut seper tanto rerum eventu, si fortuna consentiat, aliqua salubris conglio
captetur via. Verum ibi nihil pro re agitur, imo discrepantes in consilio quisquam pro se arguit, plusque Iurgijs, quam consiliis pluribus diebus tempus terunt. Cujus rei primus auctor fuit mes Philippo de Languscho, qui tunc Papiae regnantis Nobilium factionis primus, & rector erat. Hic se Satellitem Regis vocat, seque ac domum ejus multis Imperialibus donis, & gratiis decora. tum asserens, minime, inquit, Domino meo rebellis esse volo. Haec audita vox Comitis iiisolens nimium plerisque visa est. Quippe sit per se nihil solicitudinis serere generum e3us Guidonem ibiLciti timoris non modicam causam sibi sore credebant Cujus obtinendi dominatus in adventu Regis parum spei erat. Stupentibus itaque ceteris Antonius de Fixiraga, in cujus cura, & potestate Laudensis Civitas erat, licet absque titulo privatus viveret civis in Urbe sua: Postquam nihil, inquit, ad id cujus gratia vocati s mus agi video, ipso, de quo minime dubitabam, impediente, per se quisque agat. Quaeremus & nos in Aula Regis locum. Tu novero Gulielmum Cavalcabovem, cujus Cremonae pollebat auctoritas, nobilitate gentis, nec non divitiarum, & amicorum copia , & cum eo Simonem Advocatum de Collobiano suae partis princiapem in Uercellis, accepimus in eo colloquio ad propositum C mitis summovendum frustra plurimum laborasse, multis inductis causis, periculosum asserentes hujus Regis adventum, cui assi ramabat de facili posse resisti, dum ad resistendum unanimes sint, qui ex nobis praeesse volunt vicinis suis . .
ΑΤ Guido dela Turre, quem stimulus ambitionis exagitat,
hac inani, & longa consultorum disceptatione fessus de consilici praeceps abit vociferans: Quid hoc video, cur non concorditer quicumque unum capitis consilium i Ad mortem, video, praecipiti saltu nos urget insania. Iratum quidem existimo, atque in I festum Diuili do by Corale
54쪽
ststum nobis Deum , qui primum nobis conli lium austri , deinde dubito, ne deteriora tequantur. Itaque more Bacchantis per ama pia fertur atria, totam circuens aulam incerto pastu, itque redit. que saepius in communi sermonem reserens , deinde interiora 'aedium repetens, murmurans sibi soli: Quid mihi, inquit, cum Henrico illo Teutonico, quem asserunt huc accedere turbare quietum statum meum i contraxitne genitor meus secum Z teneora ne sibi pactoi ignoro. Hunc hominem non cognovi, neque uinquam vidi. Deinde agitatus diuque hujus furoris verbere fatiga. tus Collaterales suos , qui pavidi turbatum Dominum dejecto mquuntur vultu, ad se vocat, quibus: dicite, inquit, tenemurne Henrico de Lucimborgh nescio Teutonico, vel Allobrogo Quid nobis umquam contulit, unde ullo jure vendicet, quae tenemus Non defuit, ut fit in aula Principum, Tyrannici verbi assertor, imo uno ore omnes, nihil, inquiunt; cur non igitur jura nostra defendimus
TAndem hi Guelphorum Ligurum Principes nullo, ut sertur,
per commune colloquium tundato proposito inconsulti clo. mum redeunt. Sunt qui asserunt Comitem Philipponem , Simonem advocatum, Antonium de Fixiraga, & Gulielmum Caval- Cabovem, quos supra memoravi, nullis, aut paucis alijs adhibitis, cum praefato Gui ne priusquam Mediolano discederent, alia is captasse consilia, quem velut solandi causa aegrum curis adierant, ipsumque in cubiculari camera solitarium, & insanientem Comes Philippo, cui ceteri negotium dederant, tali strinone aggres
T Smpus est , inquit, Guido distrete agere, ne post factum poe
nitendum M. Itaque quoniam an si resistere expediat, an obedire Regi, quidque tutius, aut utilius nobis sit, adhue incertum est, id prius explorandum est, quam executione uti. Satis oppo tunitatis fortuna in hoc saltem fida nobis dedit. Si viri sumus, neque consilis, neque iam tempus deerit nobis. Citati sumus cum
55쪽
principes Lombardorum, ut occurramus adventum Regis, saLtem cum superatis Alpibus Astensem descendat in agrum. Ibimus videre, ac sapere mores Regis. Si ad eum faciles erunt nobis adbtus, brevi perpendemus, an duri, aut molles sint notas animi m
tus eius, adhaereatne hostibus nostris , an sentiat quid op mnitatis, &obsevij contare possimus sibi. Quibus exploratissa opportunum consilium, ac deliberandi tempuxeris nota. Interim intentia amicorum, atque sociorum subialijs juxta ea, quae scripserimus incliolani, pro re, ac tempore curetur vobis: Nos autem in Regem curabimus, ne vos absentia suspectum habeat i l
fieri docet Haecque, inquit, ut asi , cum tetigeritis inclita nensem agrum viniatis maniseste. Itaque vadato dido paucis diebus Novariam venit, Ligurum, praecipue Ambrosianae gentia explorans mores, ac studia voluntatum, pluribus diebus moram traxit. Deinde trajecto Ticeno multis vadis , sic etenim hyemali frigore corurachi ς aquis cunei: a flumina viam tabant Regi, coni, imo laeta signa Nobilium Comitatus nostri, deinde popularium Urbis turmae laeto fremita venientium in occursummis parue
re , qui inclinatis signis ante perim Regis sese sibi Iiberaliter obruitare. Rex itaque promissa Matthaei non vana, Minimo jam certa esse videns, illo die, si tempus sineret, aut dies spatium claret, pro perasset ad Urbem. Sed quia propinquantibus jam vesperis aer nimium spissus nivis jam coeperat obscurari, in loco Μ enta is, qui eo ipso merito lactus est minus, hospitium petit Pommoditari velut tanti Ducis advenrum sentiens clarior Iu rito lange iit, processit ad Urbem , cui priusquam medium iter capiat, in.
numerabiles Nobilium , nec non antiquae πλ&popularium familiae magnis turmis in occursum veniunt Guido de la Turre ultiamus post omnem plebis turmam obviam Regi non solum civibus, quin imo cunctis morialibus iratus verut, heu quam invitus, quamque etiam vitae suae odiosus jam propinquo Urbi Domino suo trahitur in occursum, qui impediente superbia fimbre mixta ne Regem , ut hostem repulit, nec ut Dominum naturalem, Muttenebatur, admisit. Uerumtamen quoad potuis nec superbistus morem oblitus est, nam Met4 circumstantibus doceretur, ac
iam , ut aequum erat, cerneret cuncta Procerum signa ante Iah.
seriales Agitas humilliter inclinata poni, ausus est tamen veniem
56쪽
in occursum Regi supra verticem ejus pati sua signa alte ferri, quae usque ad faciem Principis inliter ferebantur, ni non minor suo maror Teutonum indignantium eadem manu deferentis demta tuta piter dejecissent in limum. Attamen jam propinquus Regi ad te ram equo desiliens osculatus est pedem ejus, a quo benigno tandem vultu receptus est. Cujus temeritati, ac superbiae Rex satis clementer indulgens: Amodo, inquit, Guido pacificus, & fidelis sis, ct quem negare nefas est, dominum recognosce.
ITaque Ambrosianam Urbem intrat Rex die Mercuris XXIII.
Decembris, qui illius anni a Nativitate Domini sumentis ini tium penultimus dies fuit. Ibique denuo convocatis undique Italicis Baronibus, nec non solemnibus nuncijs Civitatum quaecum. que partium studia sequerentur, die Epiphaniae in Ecclesia B. Am. hi j Consessoris nostri a Castone de la Turre Archiepiscopo Μ diolanensi in Regem Italiae unctus serreo diademate coronatus est. Deinde multis inter Italicos antiquis, atque recentibus subito sedatis odijs, ac inhibente clementia tanti Regis, cujus simplex animus totaliter aspirabat dare pacem mundo, paucis diebus ut sibi visum est compositis eartibus, tota etenim Lombardia subito abGque ulla armorum vi in Regis deditionem, & obedientiam sponte uenisse videtur, Alexandria & Alba dumtaxat exceptis, quarum urbium fides , aut ulla deditio ex parte Regis minime requisita est. Credo quod ambae Regi Roberto erant deditae, qui illum ipsum. Henricum Romanorum Regem in Dominum recognoscere, cisibi ut superiori obedire promiserat.
ULtima tamen Urbium Lombardiae non sine causa in compositionem, atque in deditionem Resis venit Brixia. Nam Matthaeus de Madijs, qui Gibellinae factionis Princeps ipsa regnabat in Urbe non praesentiam Regis, sed callidi hostis sui Tebaldi de Brusadis insidias timens non ad radices montium Taurinum, non Ast, non Vercellas, non Novariam , verum cunctis serior Mediolanum ad Regem jam post citationes plurimas expectatione fessum
57쪽
fessum venit. Hic Tebaldus subdolus, &cum sibi expedire videar, semper simulare, ac dissimu lare aptus, & si quando ullius fortunae casus sibi magni patrandi sceleris tempus aptum dederit, nil umquam intentatum liquens, primus tamen Guelphorum morantis Italiam Regis pedes amplexus est, exiiij sui finem supplici voce rogans. Hoc sensiit Rector Brixiae, imo etiam certis exploratoribus suis, nec non amicorum literis, atque nunci, perceperat R igem annuisse precibus hostis sui, quippe certus erat animus Regis ubique sine ullo discrimine suis civibus integras Urbes facere , . Cujus rei causa non modico pavore percussus jam cunctis sedatis partibus Ombardiae invitus comparuit, & tristis, ac vultu nubi. Ius ad conspectum Regis, ibique Tebaldum frequentis perfidiae ac proditionis accusans, plurima saepius rupti trideris, ac violatae pacis documenta publica proijcit Principis ante pedes. Fredericos Gibellinos ad ejus mensam crudeliter Gelb narrat, inter quos a IVum generum nominans, nec viduare, inquit, filiam suam timuit, , quam dolosum, ac pestiferum pignus pacis dederat Fredericoru- veni magister ille scelerum, ac pei simus proditorum, quos terra, sustinet. Quis Ligurum nescit, quos machinavit, de fecit tractatus innumeros, subitos insultus, ac patratas vicinorum caedes contra juratae pacis scedera, quorum scriptura nondum erat sicca. Cui Rex: de nos injurias, & offensas tulimus, a quibus postmodum. in sua in gratiam redeuntibus beneficiis victi sumus, & quos ut ii stes odimus, pia mente colimus velut fratres. Detis tandem, quae- , sumus similiter & vos mutuis injuriis, & offensis, de profecto v ni is quoque Deus dabit finem malis. Ad haec Principis verba obticuit, ac utcumque tedatus est quilibet Brixiensis . Uerum compositis Ducibus in vultu varius color fuit. Arrisit itaque sor- . tuna multum Regi tanta quiete Ligurum, tam subito prosperans adventum ejus. Uerum brevi tempore facta nubila invidit nimium sibi, imo totius Italicae gentis bono, dum plerique nefandi Ligures ,& Lombardi , etiam quos ex proscriptis exulibus tuarum te irarum incolas, atque cives fecerat clementia Regis, perjuri, ac rebelles facti sunt, ut, si expectes Lector, tibi suo loco per ordinem diligenter exponam.
58쪽
' i CAP. XIX. . V lAT ubi applicuit Mediolanum Rex, ut dixi, cujus Urbis
cives non graves , neqi duri, sed multum quin imo quasi natura nimium) faciles regendi sunt, quippe cuicumq, Imserio etiam injusto parent , illi Joannem de la Calcea Gallicum naiatione. nobilem indoctum tamen, atq; incultum vitum in ipsa VLcarium suum fecit, qui fatuitate ,.ac viiijs suis vix completo melise velut inhabilis , & indignus a dignitate remotus est, &ut contentus taceat in solutione magni temporis , tamquam ,
gesti regiminis sui, a quo absblvitur , pecunia a Communi nostro sibi perlbluta est , quasii dono dain. Et sic demtus hinnor in proprio commodo compensiatus .est. Sed neq; ipsius Rectoris nostri licet rudis abdicatio multum utriis mihi fuisse videtur; imo Civibus alter error priore deterior subsecutus est; nam Rex alium inbis nostra: Vicanum dedit, qui multo magis pestifer nobi fuit , uspote Tuscum, qui Senensis Urbis patriae suae exulerat. Hic Nicolaus de Boiasignoribus nomine cujusdam societatis negotiatorum magister, atq; Rector iuerat, in cujus manu, atq;
custodia illa Communitas deficiens, & penitus ditatuta nulli ex .creditoribus respondebat. Nicolaus iste pe*ser morbus Urbis nostrae, cum in sede dignitatis mit, non Vicarii more; aut Rectorris cujusvis cives tratiare coepit, imo saepe.Velut primipalis fine.in superiore tyrannus pro modica,& levi c a graves ,& aliquando capitales poetias minitans adeo timidos cives secit, ut cuncta v Cumqt gravia, cunilas etiam ultra quam fas sit obedientibus, o, tineret . Hoc stolido Civium timore, ut mihi videtur, perdita est . diu desideratae libertatis spes. Nam ut fit novo imminente tumu, tu saepe Urbis leges fiunt per bonos, ot electos viros. Iam scriptis legibus, quas Statuta Communis dicimus,quibus aequo jure Viv retur in Urbe, iste Nicolaus arrogans,&superbus, jam cunctata, quae gesserant doctus, ipsarum legum conditores ad se vocans: cis Velut ignarum rerum inquit: Quid libertatis,es arbitrii vestris leagilvis auctum est nobis λ Deinde ut vidit Paganum de la Turro Muschae filium, cui velut amico neq; ipsius ordinis minimo attri
59쪽
promiseras facere noluisti. Nullum arbitrium, nullamq; pote-hatem dedistis mihi. Cui in sius Pagani, arii omnium sociorum excusatione providus Iurista Stephanus de Uicomercato resepondens dixit: Met ne libertare, vel arbitrio, cui totius legis te renae conditor noster Dominus Rex omnem quam habet juriae,ctionem,& vices suas commisit totaliter in urbe nostra, & nos
similiter quantam habet in nos liberrarem, & arbitrium I minus Mundi, tantam damus tibi Nel Paganus in hoe negotio, quae voluit, secit, cui soli non licuit leges condere. At ille : Intelligo te, inquit, Si hane. Certe quid me teneat, rubecule nequamis, nescio, quin te acephalum victri faciam, idq; tibi accidet sine ruo ra, nisi statim antisuam pedem mutes, ut praecepta mea serves d deris mihi vadem librarum X. min. Cunctis solido pavore percussis, ac stupentibiis velut uno verbo jugulari possint,solus Paganus de la Turre socii dichium laudans, ac saevientis iram molliens inquit , socium pro cunctis haud aliter quam juste dixisse, neq, quae dixit Plus quam sua, ac sociorum verba este, & merito si inde periculi
cuicquam sequatur, quod absurdum est, sua cuique nostrum ejus Meriminis portio captanda est. Verum Omnis vobis tamquam Domino ol ientia exhibenda est, & praesto sodalis vades sum, inde ceteri sese runt. Receptis itaq; ob nullam causam vadibus indignatus, seu verius iram fingens tumidis narthus in trepidos, ac degeneres tantae Urbis Cives tonat inquiens: Nisi statueri tis cum tanta libertate arbitrium mihi, ut nullis tenear legibus quodcum; volam, ac mandavero,ratum sit, & verba mea vestras rumpant lem, nullumq; provocationis rei nam habeatis, Cives, contra edicta mea, sentietis quid aliquando recalcitrantes contra istimulum consequuntur. Aecingite vos justitiae vestrae, &obedientiae penitus vos parate. Sumne, inquit, an vobis videor efficiterior his, qui hactenus hic regnaverunt, quibus semper arbitrium& libertatem in res, di personas vestras ultro velut de consuetudine contulistis licet non quod volebat, tamen plus quam juris tribuere dignum erat, obtinuit, idq; paucis subsequemtibus diebus effectum est, dum stolidae& inanes nimium timentur minae. Quae jam relinquitur propinquae libertatis via Z Nam ut terribilem minantis vultum fugiant, nouum addunt Statutis nostris Capitulum, quo cavetur, quod iste Nicolaus nullis nostris leagibus teneatur, quod licet perdendae libertatis initium laret, nihilo
60쪽
Creten antincti percussit populi , aut ullius tumultus musa fuit Verum vit ma res pecunia si licito m ure primo tumuirum .,& iram populi suscitans, tum seditionis, nec non Regi, ac nobis magnae cladis causa fuit. D.
Hla etenim Rex no e magnanimus erat, & omitum virtu Grum dives, pecunia,Sauro nimium pauperj nihil nisi Italicis adiutus opibus propositi agere omnis valebat Convocatis
itaq;. utriusqi factionis Mediolani primoribus, & Magnatibus, propianaq; eis necessitate Regis, subveniri sibi nonnis si sponte
petitum ess . Uerum ante ora omnium intercesses RFis erat ρο- inesse Scriptorem tenens, cui nota, inquit, quid inutae Urbis Cives
Hoc loco, ut antiquus nobis mos est, nec sappenterpromitam est Regi, ex qua promissione nee Urbis nostrae, nec Regis ccinditio, ut nisi videtur, salubriter tra in est, spreta undique honestate, sine qua nusquam erit utilitas, neque salus. Nam ubi hujus gratia rei Principum Urbis Concilium congregatum est, quibus quid dignum dona Regis seret dicere lacultasdata est, pra sente tamen, ac solicitante Regio nuncio, cujus praesentiam velut degeneres sortius aequo timent, inter eos diu semiiues filii. Tari dem cum expectamur hu,' pro flar muneris, nullo quid istarendum sit nunciante, nobilem & honestum Civem Guillelanum de Pusteria inter ceteros minus anilsi tame suspectum spectant,atque id super hoc dignum sit dictum excitant. Cumque inde se excusain, hujus rei onus, & civium invidiam igien' cuneti uno ore clamantes dixerunt: Dieat Guillelmus , cujus dictum nemo corrigat, sed quod dixerit ratum sit. Tandem diu rogatus, nihil prata ratus, paucis verbis, ut sui moris erat, florenos ita mili. Regi do. no dari dixit. Cuncti allantae videbantur, verum Mattiveus M. cecomes addens dixit, & Reginae donandum esse satis videtur ido neum, cui saltem X. mille florent dentur. Cujus audito sermonet Guido de la Turre calori nimis pronus, cui neque iram occultare