장음표시 사용
31쪽
xo I De generatione se corrupi
generatione umentium. Et quaestio praesens non procedit degeneratione in pIima,4 tertia acceptione:non quidem in prima,quia secundum eam non distinguitur ab alteratione, a qua eam intendit distinguere Arist. hoc loco sed nec in tertia, quia de omni generatione substantiali intendit agere, ion de sola generatione viventium, de qua in libris de Anima, & reliquis naturalis Philosophiae Solum ergo disputamus de generatione in secunda acceptione,prout ad solas substantiales comunis est.28 Generationis autem sic sumptae tres definitiones assignae
Aristoteles diuersis locis, ut emeras omittamus .Prima habetur s. lib. Phys cap. . text. 2. Generatio est mutatio de non ente adens siue de non esse aiesse. Secunda habetur cap. 4 huius libri
textu 2 3. Generatio st mutatio totiιιs in totum num suoiecto se sibili permanente. ertia vero capit. s. eiusdem libri text. 2 . Generatio est vita tio a substantia in potentia ad subctantiam actu. Et omnes istae definitiones continent eundem sensum, nam per generationem producitur substantia composita ex materia, & forma cita ut materia praesupponatur tanquam
subiectum ei rea quod operatur agens, sua operatione educit formam de potentia eius, quam ei unit, me tali unione resultat compositum, quod est principalis terminus productus per eandem generationem , sorma vero est terminus r- malis, quo atque ab utroque sumit spcciem suo modo generatio in tandem quia materia est ens in potentia, dicitur fieri
per generatione ens ex non ente,hoc est ex non ente in actu,vel, quod idem est emente in potentia. Et hoc est quod per omnes istas definitiones explicaturi, nam in omnibus dicitur senerationem esse mutationem, cuius subiectum est materia, cesse mutationem de ente, vel substantia in potentia, quod est eadem materia carens forma, ad ens, vel substantiam in actu, nempe ad eompositum instantiale per eamdem generationem productum, quod est ens actu, vel substantia actu In secunda autem definitione dicitur generationem esse mutationem totius in totum , non quia totum fiat per se ex toto , cum notum sit ex sola materia carente forma per se fieri, atque adeo cx non ente , quod euidenter probatur ex eo, quod si daretur materia separata ab omni forma, in quam ignis posset operari, inducere propriam formam, produceret alterum ignem
per veram generationem in non esset talis generatio mutatio totius in totum , sed solius materiae a priuatione formae ad eamdem formam , ex qua simul cum materia totus ignis generaremr. Vnde sequitur per ccidens esse ad generarionem, quod totum stat ex toto, per se vero, quod fiat ex materia, Diyitia i Corale
32쪽
teria, sed quia naturaliter materia numquam est sine aliqua
forma ideo naturali modo fit semper totum ex toto a numquam tamen per se Mideo solum differt secunda definitio a prima, 4ertia, quod istae explicant id quod cit per se in generatione, illa vero illud etiam, quod contingit naturaliter, o non per se pertinet ad generationem. In eadem etiam definitione secunda additur, nullo sensibili subiecto permanen in te, hoc est, nullo ente completo, quia in generatione sub stantiali compositum praecedens semper corrumpitur 4 aliud nouum fit, per quod dii tinguitur ab alterationes; nam ita hac
eadem substantia completa permanet in utroque termino a quo, ad quem, Mutatur ab una qualitate in alteram, saqua a frigore in calorem sub utroque permanens. .
definitime ista, vel aliqua earum
sit sentialis HIs desinitionibus sie explicatis difficultas quaestionis aso
lis modernis excitata consistit in hoc, an omnes, vel aliqua earum sit essentialisa Circa quam est prima opinio quom rumdam modernorum, nullam esse essentialem, quia ad esse tiam generationis non pertinet, quod sit mutatio, licet modo naturali fiat cum mutatione materiae ab una forma in aliam. Itaque existimant solum esse intrinsecum generationi, quod per eam educatur forma de potentia materi; Mei uniatur, vel quod iam producta per creationem uniatur cidem materianv de se esse definiendam essentialiter.Generatio est actio eductis formae substantialis, vel unionis eius cum materia. In qua non includitur mutatio, sed pro generatione ponitur actiorperalias vero particulas distinguitur a creatione, & caeteris actio
nibus,quibus producuntur accidentales formae. .
Probant duplici argumento primo, quia equctio tormae substantialis de potentia materiae, vel unio eiusdem formae cum materia, est generati, sed haec potest saluari sine mutatione materiae ab una forma in alteram, vel a priuatione uniussormae ad eamdem sormamri ergo mutatio non pertinet adessentiam generationis. Probatur maior quia eductio formae, inio eius cum materia est productio totius compositi substantialis , non est creatior cum non fit productio ex nihil, sed ex materia: ergo est generatio, quia non datur productio substantialis praeter generationem, creationem. Minorem vero sic probant: Si Deus erearet aliquam materiam
sine omnisorma. ex qua σῆ, Γῆ mu educeretur ignis,
33쪽
vel ipse Deus formam ignis, eamque uniret eidem materiae:talis eductio,vel unio esset vera generatio ignis,& non esset mutatio, cum materia illa nee sub alia forma, nec sub priuatione eiusdem forniae aliquando futueri ergo ad essentiam generatio-3 nis non pertinet mutatio Secundo,quia nutritio et generatio partialis ex sententia Aristotelis,in omnium .sed his fit ali quando sine ulla mutatione materiae ergo mutatio non est deessentia generationis partialis in consequenter nec de essentia generationis totalis, quia eadem est ratio utriusque quantum ad hoc Sed probatur minor in mutatione, luae fit ex peciebus sacramentalibus in stomacho corruptis, ad quarum corruptio
KIem Deus creat nouam materiam, cui unitur anima rationalis
in eodem instanti & per talem unionem producitur substantia partialis composita ex anima rationali,& noua illa materia,sed absque mutatione eiusdem materiae ergo mutatio non est deessentia nutritionis. Probatur minori quia materia illa nec fuit sub alia forma, nec sub priuatione animae, alioqui duplicem habuisset formam in eodem instanti, vel eamdem simul, ac priuationem eius, quod repugnat quare non est mutatio ab una in aliam formam, nec a priuatione unius formae ad eamdem forinam. Secunda opinio tenet primam saltem tertiam definiationem Aristotelis essentialem esse, nam secunda aliquid accidentale videtur includeres, nempe quod totum fiat ex toto, ut contingit modo naturali: utramque autem illam definitionem sub hac polliat inclitui Generatio sed tantialis est mutatio a privarime forma βιbHanuaria ad eamdem formam sub tantialem, atque compositum. Cuius genus est mutatio, per quam distinguitur generatio a creationc, caeteris actionibus etiam
substantialibus, quae mutationes non sunt. Perca teras vero particulas explicantur subiectum, nempe materia prima, ter
minus a quo, ε ad quem 4 ab hoc accipitur species eius perquam distinguitur a mutationibus accidentalibus & ex hac definitione generationis ita explicata facile deducitur desinitio corruptionis, quae crit mutatio a serma substantiali dc composito ad priuationem eiusdem formae. Haec est nostra sententia, quam videntur sequi Coninata I lib. de generatio
Et probatur testimonio Aristotelis, qui in his tribus definitionibus ponit pro genere mutationema ergo sentit essen tialem esse generationi. Sed respondent moderni, non definive generationem praecise secundum euentialia, sed ut modo
naturali sicontra hoc tamen est aliud testimonium expressum eiusdem
34쪽
eiusde Aristotelis .lib.Phystext. . Vbi distinguens essentialis ter mutationem a motu ita est xua gitur m nonsubiecto est msubiectum mutatis fecundum contradictionε- Me es de non es ad argeneratio est.Sentit ergo expresse mutationem esse praedicatum essentiale generationis, in quo conuenit cum motibus, sed ab eis distinguitur essentialiter , quia inter contradiis clorios terminos, vel priuatiue oppositos versatur, nempe inter esse,in non esse. Probatur deinde rationei primo, quia tria sint principia generationis intrinseca,materia,forma, priuatio Materia tan inquam subiectum, forma. priuatio tanquam terminus a quo,
ad quem;ut docet,atque probat Arist. i. lib. phys ergo repugnat dari veram generationem sine his. Sed materia mutatur se priuatione ad sormam: ergo intrinsecum est generationi esse mutationem substantialem materiae inter hos duos terminos. Et si dicatur haec tria principia concurrere ad generata O nem solum ut fit modo naturali ab una in aliam formam, Aeideo hoc tantum modo esse mutationem, ion essentiali terr sed dari posse generationem, etiam si materia non fuerit sub priuatione per solam eductionem forma de potentia eius, vel unionem cu ea,& ideo suae mutatione Probo hoc esse falsum.
quia ex eo sequitur euidenter priuationem non esse principiuiri per se generationisci probatur consequentia , quia quoa per se conuenit alicui,omnibus eiusdem essentiae conuenire debeti sed priuatio non est principium cuiust que generationis i ergo non est pryncipium generationis per e vili est principium perse,necesse est cuicunque vene generationi conuenire.
Secundo probatur, quia egentialis ratio generationis non 33eonsistit in sola eductione forin i de potentia materiae,& vni ne eum ea, ut affirmat alia sententiat ergo ultra hoc requirie quod materia praecesserit sub priuatione eiusdem formae, ab
ea mutetur ad eande in formam:probatur antecedens, ham sorismae coelorum eductae fuerunt de potentia materiae in principio mundi, ut efficaciter probaui 2. lib. Physic quia in esse, Icti dependent a suis materiis,4 etiam fuerunt unitae eisdem Hateriis:& talis eductio,in unio non fuit generatio,quia corpora coelestia non sunt generabilia ergo generatio non consistit Rsentialiter in sola eductione sermar unione eum materia,sed petit essentialiter, ut praecesserit materia sub priuatione, Labea mutetur in formam,& ita sit essentialiter mutatio. Ad primum argumentum alterius sententi ei neganda est mamior,quod sola eductio formae,vel unio cum materia sit genetitio,nisi materia praecedat sub priuatione formae.Et cum dieitur
35쪽
2 Lib. I. Do generatione 2 corrupti
m esse creationem, concedendum est aedisse actiones ii subastantialem distinctam essentialiter a goneratione ratione uinctionis,quam generatio dicit ellientialiter.Etsrdicatur habere eunderi terminum ad quem, ein formam, meompositum,&ldeo eme effndem actionem, quia actiones habent speciem a termitio ad litem in non a termino a quo neganda est consequens , quia diuel sutri modum essentialem habet actio, quas est mutatio, a sola actione;& ideo licet habeat eundem termirunum ad quem materialem diuersum ha t formalem sequia diuerto modo pro luetum Sc hoc itfficit ad disterentiam mei fimeam actionis nudae,a muratione. Qito hoc exemplo explicari potest;nam sit Deus solus produccret calorem intra subiectur talis productio specie dit ferret a motu alterationis , per quem vi ius calor pruduceretur ab igne propter modum essentialem diuersum mutationis,in motus, que non habet miro Det,licet haberet eundem calorem secundum speciem protermino. Ad secundum resp6ndeo,non esse certum , quod nutritici ex sedes ebos sacramentalibus fiat per creationena nodi materiae:
sed ita fiat, fiesandum est, quod sit vera generatio putialis,
sed est productio partialis substantiae a generationc,& creati ne diltincta;a generatione quidc, quia non cst mutatio,a cro rione vero,quia non est ex nihilo, sed cx materia praesepposita.
uisenam sit terminus ad quem generationis a quo habeat speciem i
s a Utermino a quo generationis supposito quod essentialibi teriit mutatio, certum est elle priuationem formae, qua mutatur materia in eandem formam recipiendam ι sed de tetmino ad quem Pa quo actiones, mutationes, motus speciem risuntur,non est certum quisnam sit.Vt autem o ltio intelligatur,4 diuersiae authora opiniones explicare oportet quor, quae producantur per generationem. Et in primis certum est formam educi de potentia materiae educi acnem est suo modo extra causas fieri cum prius solum haberet esse in eis, hoc est inpotentia activa agentis, passiua materiae. Fit etiam unio sub stulti alis,per quam eadem forma coniungitur materiae.Εtier tio sit compositu ex materia,forma, modo unionis constans. Hoc autem composnu duplex est,nempe naturavi suppositum,
36쪽
natura humana, homo ; vel haec natura humana, quae alio nomine vocatur humanitas, Tetrus, vel Ioannes, qui sunt supposita: compositum,quod est natura, resultat immediate ex materia, serma unitisue suppositum vero non ex his immediate , sed ex natura ex his constituta subsistentia tanquam termino eius in haec quidem omnia fiunt per generationem rerum omnium, excepta generatione hominis, per quam norifit forma humana, nempe anima rationalis, sed supponitur facta a toto Deo per ereationem in eodem instanti, fiunt tamen
Hoc supposito in irimus, quodnam ex his terminus ad squem generationis sit Si prima opinio quorundam modernorum, quam citant Conimb. lib. t. de generatione cap. 4. quaest. φ .arr. I asserit in cneratione cuiusubct rei duas actiones dari distinctas realiter, unam per quam generatur compositum, alteram per quam producitur forma. vel si producta
supponiturint in generatione hominis, per quam unitur materiae, terminum prioris actionis esse eompositum terminum posterioris esse sermam, vel unionem. Probatur primo, quia quesibet entitas realis petit actionem propriam,per quam producatur; sed compositum,& forma sunt res clistinctae; ergo Detunt actiones distinctas per quas producantur i, ita mari lactentitas erit terminus actionis ei correspondentis. Secundo generatio sicut quaelibet alia actio, vel mutatio est idem realiter cum termino per eam productor sed forma,& compositum distinguuntur realiter Pergo non possunt per eandem actionem produci probatur consequentia, quia non potest eadem aestio identificari cum duobus terminis realiter distinctis, ut per se est manifestium. Secunda opinio aliorum modernorum no ponit duas actio 3σnes pro formai composito , quia educta forma de potentia materiae, Meidem unita,non est necessaria alia actio pro com-Posito;& ratio huius est,quia compositum non est res distincta a materia,& forma vi unitis,sed eadem;ergo eo ipso quod forma est unita materiae,cusetur productum compositum.Pro forma tamen, modo unionis ponit duas acti es, quasi parti . les,ex quibus integratur una totalis nomine generationi significata in his enerationibus, in quibus Arma educitur de potentia materiae: nam in generatione hominis solum datur,nica actio admodum unionis terminata. Probatur primo et quia forma , modus unionis sunt distincta entitates quasi paritales per se productae, per se concuirentes ad totum composi-
cum effetendum:ergo quaelibet petiti in actionem quasi rar-
37쪽
essem,ex quibus una generatio totalis integraturisiem ex foro in ipsi vi unione simul eum materia integratur compositum. Secundo, quia prius ratione, vel natura educitur forma depotentia materiae, quam ei uniatur: ergo prior narura est actio eductiva,quam unitiva: sed idem non est prius natura seipso:ergo non potest este eadem actio eductiva desvnitiuaised distimctae ponenda sunt,ut una possit esse prior natura altera. Tertia opinio unicam tantum ponit actionem in generatione, quaerit productio totius compositi;formam vero asserit non fieri per se,sed mia si per comitantiam,in quantum totum compositum per se productum non potest sine Arma constare. Itaque haec sententia sicut ponit unam tantum actionem ingeneratione, ita ponit num terminum per se eius,nempe totum compositum. Probatur primo,quia illud tantum per se producitur,quod per se habet esse;sed forma educta de potetia mate riae non habet esse per se,sed inhaeret materiae, compositum vero per se subsistis,cum sit suppositum:ergo per se producitur, MDrma quas comitatur productionem eius.& ideo illud solum
terminat per se generationem Secundo, idem est terminus ad quem generationis, terminus a quo corruptionis sed corruptio non habet pro termino a quo per se sormam, sed solum compositum ergo nec generatio habet pro termino ad quem per se formam,sed compositum. Probatur minor,ouia terminus a quo corruptionis est non esse rei: sed aliquando non demnit esse forma per corruptionem, sed compositum tantum : Vt patet in corruptione hominis ergo no est terminus per se eius Arma,sed solum composkuiruquare hoc,& non illa erit terminus per se generationis. Pio solutione huius quaestionis duplex terminus generationis in primis distingui debet,unus tanquam Quod,& est res illa,quae producitur:alius tanquam quo, est id a quo,vel per quem habet esse eadem res producta, ut quodviideo ille dicitur terminus completus, vel totalis: sed terminus, quo,dicitur formalis,& quasi incompletus: quilibet tamen est terminus per se in suo ordine. Secundo, notandum est duobus modis posse considerari generationcm:primis,via,aut ordine intentionis:secundo,uia, aut
ordine executionis:ordo intentionis consideratur ex eo, quod praecipue intendit natura tanquam sinem generatiorais iordo Vero executionis ex his , quae primo exequitur , vel facit. Et utrumque potest declarari exemplo artis, quae imitatur naturam artifex enim ordine intentionis prius intendit aedificare domum, deinde ligna,&Japides collocare,& tandem eos praeparare, vi suis locis collocare pollic unde ordine intentionis constructio
38쪽
eonstructio domus prior est,collocatio vero lapidum,ti ligno rum posteriori, sed praeparatio eorum ultimum locum tenet. Sed ordo executionis quas oppositus est,secundum quem prius est praeparatio lapidum, & lignoru, deinde sequitur collocatio
eorum,& postrema est constructio domus Eode modo ordine intentionis totum compositum est primum,quod natura inte dit, deinde sequitur,nio tormae cum materia, tostrema est eductio eiusde Armae de potentia materiae. Sed ordine executionis prior est eductio formae deinde sequitur,nio, postremuest compositum, quod ex materia, Forma unitis resultat. Sed compositu duplex est,primu est datura,quae immediate resultat ex unione forma cum materia, postremu est suppositum, quod ex natura,& sub sistentia tanqua ex proprio termino eius csistat. Quibus explicatis,nostra sententia tribus assertionibus con 3stinctur. Prima est, in generatione non dantur plures actiones partiales, nec totales te per unicam actionem indivisibilem educitur forma de potentia materiar, unitur eidem materiar,&D Vtrunque compositum, nempe natura, suppositum modo explicando in secunda assertione. Probatur hoc argumento. Forma materialis non habet propriam subsistentiam,sed inhae-Tet materianergo per eandem actionem , per quam educitur de potentia matellae,fit in materia, si inhaerens materia: Pro batur euidenter consequentia quia per eandem actionem perquam fit acciden fit in subiecto, kfit inhaerens subiecto:cuius ratio est,quia esse accidentis non est esse per se , sed inesse subiecto,ex quo necessario sequitur,ut per eandem actionem, Perquam fit, fiat in subiecto, vel inhaerens subiecto, non possint multiplicari duae actiones,una per quam fiat, alia per quam fiat in subiecto' ergo cum esse forma materialis non sit per se, sed lithaerens materiae,non minus necessario sequitur quod per eandem actionem,per quam fit, fiat in materia,vel inhaeres materiar Vlterius forma inhaerere materiae est esse unita materiae, quia per inhaesionem ei unitur;ergo per eandem actionem perquam fit in materia,vel inhaerens materiae,unitur eidem materiae. non potest per alia distincta uniri:& ideo nec per aliam distinctam neri unio,sed per eandem.Probatur secundum,quod oper eandem actionem,per qua forma educitur de potentiam teriae,& ei unitur,fiat compositu Primo,quia compositum non est alia entitas distincta a materia, si rina,vcvnitis;sed eade, ut in I .ljb. Physprobauimus, ergo per eandem actionem realem, per quam forma fit, unitur materiar, fit etiam natura ex utraque composita.Secundo,quia id tantum fit per se peraction quod habet esse per se, sed copositum tantu habet esse per se, ex
39쪽
ergo actio per se solum terminatur ad compositum tamquare ad id, quod fit,& hoc est unum:ergo fit per unicam actionen, Deinde compositum includit formam in unionem: ergo Pereamdem actionem per quam fit compositum, fiunt forma, Mmodus unionis,quare non sunt ponenda plures actiones pro forma, inione, sed per eamdem fit utraque suo modo cum
composito.Et si dicatur id tantum fieri per se per actionem totalem, quod habet esse per se,sed per actionem partialem fieri poste aliquid. tiam si non habeat esse per se, sed fit pars eius, quod habet esse per se.Contra hoc est, quod actio quaecumque
terminatur ad esse rei, cum per actioncm fiat res extra causas;
ergo repugnat per se fieri, etiam per actionem partialem, nisi habeat esse per se: sed nec forma materialis,nec modus unionis habent esse per se,sed in materia, composito ergo nec poΩ sunt fieri per se per actionem partialem, quare non sunt ponendae actiones paettiales pro eis,sed per eamdem fieri debent, per quam fit compositum. Secunda assertito. Compositum est terminus senerationis, ut quod adaequatus,& principalis, Mordine interionis primus, atque adeo primus simpliciter,ouia primum ordine intentionis est primum simpliciter.Haec habetur expressa apud Aristotelem.7.lib. Metaphi cap. 7. ubi docet sormam non fieri,sed compositum,quod si tibnfici ergo non est terminus,qui fit sed hoc tilium conuenit composito.Idem etiam docet D.Thom. I. p. qin .art. 8.&ratione probaturi quia illud est terminus generationis,ut quod per eam fit, quod per eam habet esse: sed solucompositum habet esse per generationem: ergo hoc solum est
terminus per eam factus Probatur minor,quia forma,simodus unionis, per quem unitur materiar,non dicuntur esse, sed
potius sentiquo,vel quibus compositum est.Quod vero sit primarius terminus ordine intenti Unis,euidens est,quia primuina, quod intendit natura per generationem, est compositum vvautem consequatur hunc nnem , educit sormam de potentia materiae,& producit modu unionis , per quem eam unit cidem materiar,4 eadem ratione dicitur terminus principalis ada
quatus vero,quia continet quidquid no,vel alio modo fit per
generationem. Sed totum compositum pro natura resultante ex unione materiae, Formae est terminus acl quatus immediatus:pro supposito vero est terminus ultimatus, quasi rerimotus,qui totum, quod primo resultat ex unione materiae, formae per gerierationem productum,est natura,ex qua adom,& subsistentia eam terminante resultat suppositum, ut Petrus
40쪽
Tertia assertio.Terminus formalis generationis , ut quo εχ atque etiam primarius ordine executionis,est forma cum m do vnionis substatiatis,per quem unitur marcriae.Haec colligitur enicaciter ex Arist. I.lib.Physic ubi docet forma esse principium generationis tamquam terarinum,non a quo,quia terminus a quo est priuatio: crgo tanquam terminus ad quem, non qui sit,cum hoc sit compositum:ergo formalis, & ut quo.
Et lim. 2.cap. I.text. I .asterit generationem esse viam ad naturam, hoc est ad formam, quae est praecipuum significatum naturae,ut exponunt interpretes eiusdem loci. Sed illud in quod tendimus per viam, est terminus eius:ergo serma est terminus proprius,&formalis generationis. Et probatur ratione, quia forma triouitille specificum composito, est ei ratio essendi, sed compositum est terminus, qui fit per generationem Dergo forma erit,quo fit compositum, quid est esse terminum formalem,&, quo De modo vero unionis probatur, quia est id,quo forma unitur materiae, iideo quo medio constituit compositum:ergo pertinet etiam ad terminum formalem generationis. Et quod tandem forma cum modo unionis sit ter minus immediatus ordine executionis , euidens est, quia primum, quod natura exequitur, ut compositum constituat, est eductio formae de potentia materiar, Munio eius cum materiar ergo utraque pertinet suo modo ad terminum generationis
ordine executionis:qua autem ratione pertineant, nempe, traque tamquam terminus formalis, ita ut ex utraque tamquam ex partiali constituatur unus terminus formalis, vel sola forma, tamquam terminus formalis, modus vero unionis tamquam conditio statim explicabitur.
Ad primum argumentum primae opinionis distinguenda est 43
maior,nam vel entitas realis per se fieri petit,vel in alio includitur, quod per se fit:& si primo modo se habeat, distinctam
petit actionem ab alia, sic etiam se habente:si vero in alia in-Hudatur,quae ex eius productione resultat, per eandem actio Mnem cum ea fieri potest:& sic se habet forma in ordine ad co- positum,quod ex eductione eius de potentia materiae,& unicine cum eadem materia resultat, quarem Scindigent distinctis astio nibus, sed per eamdem fieri possunt,ut probatum est. Ad secundum,neganda est maior, quod actio sit eadem entitas realis cum termino,praesertim cum terminus est substan- stantia, ut in generatione est manifestum: sed distinguuntur ex natura rei, quia actio est accidens de praedicamento actionise accidens vero,& substantia non possunt esse eadem entitasica