장음표시 사용
61쪽
eo L. De generationes corrupi.
ad materiam. Probatur prima pars hoc argumento Corruptio tendit per te ad non esse formae in matcria,quod etiam est non est compos i sed nihil inelinatur ad proprium non cite, sed potius appetit naturaliter esse, conseruationem in eo Gregocorruptio non potest elle naturalis formae,vel composito. Secunda vero pars, quod sit naturalis materiae, sic probanda est Materia appetit naturaliter quamlibet formam pergo habens unam, appetit aliam, naturaliter potest eam recipere, sed non potest recipere, quam non habet, nisi expulsa ea, quam habet cum repugnet naturaliter simul habere plures, ex consequenti sine corruptione compositi, atque eiusdem serinae, si sit educta de potentia eiusdem materiae: ergo corruptionaturalis est ei ex inclinatione in appetitu eiusdem materiae. Primum antecedens, quod materia appetat quamlibet sormam etiam in particulari,in non solum rationem setanae in communi, probaui aduersus hos modernos i lib. Phys tracti de materia in probatur nunc hoc argumento. Materia ex se non habet minorem proportionem cum una forma substantiali, quam cum alia, sed aequalem cum omnibusci nec habet proportionem solum cum forma in communi, sed cum qualibet in particulari, quia quamlibet potest recipere, non solum ut formam, sed ut talem ergo quantum est ex se, omnes respicit, in omnes inclinatur, omnes appetit unde pro qualibet
in particulari recipienda potest disponi ergo quamlibet in
particulari potest recipere sed non potest recipere naturaliter unam sine expulsione alterius,in corruptione compositi Pergo naturalis est corruptio materiae ex incliuationc Wappetita eius ad nouam sormam. Secunda conclusio. Naturale accepto secundo modo pro eo, quod sequitur naturam alicuius vcl consonum cst ei, naturalis est corruptio comparata ad compositum, ad sormam, atque etiam ad materiain. Probatur primo quantum ad compolitum iam esse compositi dependet cx unione materiae cum forma , sed haec potest ex natura sua dissolui ergo compositum potest ex sua natura corrumpi. Probatur minor ex modo
informandi eiusdem formae in hoc distincto a modo informandi sormae eatellis, quod haec comparatur ad materiam non potentem recipere aliam formam, rideo modo inam ita sibili, atque perpetuo informat eam,in consequenter unitur ei unione naturaliter indiffohibili; propterea compolitum sua natura incorruptibile con:isiuit Tormae vero sublunares comparantu ad materiam potentem rccipere alias sormas, quod
inarersectionis est, ideo modo amillibili, ia non perpetuo in
62쪽
rmantis unione sua natura dumolubili uniuntur eidem materia: Ex quo sequitur compositum constituere sua natura corruptibile,& cui corruptio naturalis erit , quia unio formae cum materia, Linformatio eius, atque conseruatio in materia dependet ex certis quibusdam dispositionibus, ut permanentia formae ignis in materia ex calore,& siccitate , sed dispositiones ista habent alias naturaliter contrarias, a quibus expelli possunt a subiecto eis vero expulsis impossibile est naturaliter formam permanere in materia, Munionem non dis qui, ex cuius dissolutione euidenter sequitur corruptio compositi,cui eadeincorruptio naturalis erit. Et ex his rationibus sequitur corruptionem esse naturalem sormae,quod sic probo: Formae eductae de potentia materiae non subsistunt per se, ut probatum est r. lib. Phystracst. de forma, sed inhaerent materiae dependenter ab illa;sed talis unio dissolubilis est,ut probauimus:ergo tales sormae naturaliter sunt corruptibiles. Prbbatur consequentia,quia separatae a materia non possunt consisteres, sed statim desinunt essessit sicut a dispositionibus contrariis expelli pollunt natura. liter propriae, quibus mediis conseruantur formae in materia, consequenter expelli possunt formae ipsae, set expulsionem corrupi corruptio igitur coposito, Tormis de 3uctis potentia materit naturalis est,tanquam consequens naturam eorum, atque etiam animae rationalis, licet non quantum ab substantiam , sed quantum ad informationem corporis. Et tandem, quod materiae sit hoc modo naturalis,sie probatur Materia sua natura potest recipere omnes sormas, etiam in particulari, . pro eis disponi , sed naturaliter est impossibile recipere unam, sine expultione alterius, corruptione compositi ergo ex propria natura est subiectum generationis, corruption inquare non minus haec, quam illa est ci naturalis,tanquam consequens naturam eius.
Veritas denique huius conclusionis speetali ratione ostendi potest in viventibus, quorum substantia prima, in qua primo
generantur, perseecta, atque consistens censetur & temper mentum naturale eius, cum quo conseruatur, est humidum,
ac frigidum in idio appellatur humidum radicate, in hae v ro substantia incellanre agit calor naturalis calefaciendo, exsiccando illam, ad eo consumendo humiditatem, ac frigiditatem cius, per qua conseruatur,in ex consequenti contu mendo partes eiuldo substantiae, quae cum tanto calores, ficsiccitate non possunt conseruari: ad reparandam vero huiust modi corruptionem indigent viventia corpora noua sumptione sibi per virtutem eiusdem ea oris naturalis conuertendi in
63쪽
ue V Lib. I De generatione incorrupi.
substantiam,indigent quoque respiratione continua ad temperandam vim ei uiciem caloris; qui cum repatiatur ab eodem hα- mido radicati,& aqualitatibus alimenti ubi contrariis naturaliter etiam debilitatur, ua ut licet in principio vitae potGit plagalimenti conuertere in substantiam in vivens seipsum augere, in latu vero non iam maiorem , sed aequalem tantum subitantiam potest conuertere,& tandem non aequalem, sed minorem ἔ M ita paulatim consumitur vivens,& moritur:& ecce mors, CIcorruptio est ei naturalis a principio activo intrinseco Illa vero corruptio,quae a causi extrinsecisi tam viventibus,quam non viventibus corporibus accidit, non dicitur naturalis , sed violenta in propterea Aristoteles distinguit duplicem corruptionem,naturalem,& violentam s lib.Physcap.6.text. 7.Ex cuius
principiis olligitur doctrina haec,atque etiam ex D.Thoma I.
Ad primum argumentum primae opinionis desumptum ex parte materiae,neganda est minor quod materia sublunaris non appetat formas in particulari, sed solum in communi, siquod satiata sit forma, quam habet, utrumque enim falsum est, quia
cum habeat naturalem capacitatem, & potentiam passivam re incipiendi omnes formas in particulari, necesse est omnes appetere,& nulla latiari, ut probatum est. Ad ecundum,negandum est, quod materiae non sit naturalis generatio nouae formae,& corruptio eius,quam habet mam perte non minus appetit nouam sormam,quam praesentem,& eum dentur agentia naturalia, a quibus possant nouae introduci, naturalis est materiae noua generatio, quae cum non possit fieri tane corruption formae praesentis r naturalis censetur ei corruptio,quam licet per se non appeta bene tamen Ier accidens.
Ad tertium respondeo, quod licet naturale ut materiae illud esse, quod accipit a forma praesenti, etiam est ei naturale aliud esse,quod potes recipere ab alia forma, qua cum possint agentia naturalia in eandem materiam , troduceres, poteli etiam materia recipere aliud eis sibi naturale is alia forma in illud appetereri quod cum non possit recipere,nisi per corruptionem eiusdem esse praesentis,& expulsionem praeservis formae:virum- quae dicitur appetere per accidens, messe ei naturale Ad primum desumptum ex parte compositi,& formae,neganda est maioriquod composito non viventi non possit esse naturalis co ruptio, nisi a principio intrinseco activo:potest enim esse naturalis ex parte unionis naturaliter dissolubilis, propter modum amissibilem insormandi harum formaru lublunarium. Ad secundum, concedenda est prior pars eius, quod Mn vi ruentibus
64쪽
uentibus non sit naturalis corruptio ex propria inesthatione eorum , sed neganda est pars posteriori; quod non it naturalis, tanquam consequens naturam Et cum dicitur , non posse esse naturale, quod repugnat naturali inclinationi rei, distinguendum est; naturale ex inclinatione esse non posse, bene tamen ut consequens eandem inclinationem naturalemi cita se habet corruptio ad easdem res naturales, quarum inclinatio licet sit ad esse , non quodcumque, sed debile, ac sua natura defectibile per dissolutionem unionis formae cum materia, aqua dependet quare sicut naturalis est inclinatio ad eiusmodi esse, ita naturale est eidem esse,'nod possit deficere,, ex co sequenti corruptio tendens ad non esse naturalis dicetur, si non ex inclinatione eiusdem rei, saltem ut consequens nat tam eius desectibilem ex propria conditione. . . Tertium vero quod asserit eadem sententia, argumentum quo illud probat,eonceduntur a nostra.
corruptio rerum naturalium sit per se
intenta a naturast DRrima opinio asserit corruptionem non esse per se inten 77, tam a natura, sed omnimodo per accidens,in praeter eius
antentionem sequi.Ita videtur loquit.Thomas 3. contra Gentes cap.' . I. p. quaest. s. art. . n. 49. art. 2 quibus locis
malum asserit non per se intendi, sed per accidens sequi in operationibus, um corruptio seti malum naturae,vidctu serrtire, quod non sit per se intenta ab eadem natura, quia nemo intendit proprium malum. Ita etiam loquuntur Henricus in Sum - .ma art. s. Caietan in eisdem locis prima partis,4 Capreolus in L .dist. .quaeli. I .art. 3.& dist. 3 . quaest.2.art. Et probatur,o tione;primo,quia natura per se intendit,olfe,rerum naturaliani, tanquam naturale bonum, seg corruptio tendit ad non esse ei. rum:ergo non potest per se cadere sub intentione naturae. Secundo, quia natura non est aliud,quam naturales causae, a quibus producuntur effectus;sed nulla causa naturalis intendit per se corruptionem,ergo non est intenta per se a natura Probatur minor,quia causae naturales tam uniuersales, quam particulares solum intendunt per se educete formam de potentia materiae,unire eam materiae,& producere compositum ex unione resultans expulsio vero formae praeexistentis per accidens
sequitur, quia accidit esse in materia, cesse contrariam sorti ix
65쪽
s Lib. De generationeis corrupi.
introducendae, quae non minus introducerctru , seneraretur.
compositum, si non adesset in materia alia formaci ergo a nulla causa naturali per se intenta est corruptio. Hanc sententiam sequuntur Conimb. I lib. de gene cap. 4. quaest. I s. arti c. s. iam explicant hac distinctione Duobus modis contingit aliquid intendi per se, pii mo, ita ut non ordinetur ad aliud, sed in eo sistat intentio Mita intenditur ab inficino sanitas:secundo,intendituricr se, ita ut ii obiectum intentionis,siue ordinetur ad aliud ii ue non quo pacto intendi tur per se deambulatio,qui per se est obiectu clectionis infirmi, quamuis ab eo ordinetur in sanitatem. Hoc supposito dicunt primo , corruptionem non intendi per se primo modo: in quo conueniunt omnes , quia quod per se ita intenditur, finis tantum est, finis vero debet este bonum in ideo entitas aliqua post tua , qualem non esse corruptionem euidens est, cum sit negatio quaedam δε ad non esse rei ordinetur. Secum do afferunt , neque eme per se intentam secundo modo, quia malum non potest este obiectum terminans intentionem cum nemo intendens ad malum operetur, ut testat ut D. Dionysius in lib. de diuinis nominibus eap. . inristot. I. Edric cap. I. sed habens pro obiecto aliquod este, vel bonum corruptio autem est malum naturae, cum ordinetur ad non esse rei naturaelis ergo non potest sta in se obiectum intentionis, quod in moralibus videtur magis manifestum in quibus certum videtur peccatum non intendi per se a peccante , sed onm ali quod, utile, vel delectabile, malitiam cro per accidens sequi, propterea quod peccatum priuatim liuaedam est, ut destructio rei, cita se habet in naturalibus corruptio qum non potest per se intendi a natura. autem nostram sententiam explicemus, duplex intentionaturae distinguenda est, primaria & secundaria Primaria ii tentionatura illa dicitur, quam primo habet in suis omnibus operationibus , nempe producere perfectissimum,quod poteli.
Secundaria vero versatur circa ea, quae necessario coniuncta sunt estectes per se primo intento , vel quae eum naturaliter consequuntur, ut in generati one per se intendit natura prima tria intentione producere rem naturalem secundum substa tiam: secundaria vero producerς pastiones,vel proprietates camnaturaliter consequentes, vel etiam defectus naturales cum
quibus generatur , quia dum non potest rem producere cum omni perfectione sibi debita , iuxta primariam intentionem, intedit eam producere saltem imperfectam intentione secundaria Via unaque membrum Hiius distinctionis habetur apud Aristote ui Go le
66쪽
Aristotelem, primum quidem . lib. Phys text. t 8 his verbis:
Circium tunc maxime fecundum naturam est,cum maxime circulus Secundum vero habetur χ. lib. de generatione animalium capit. 3. Vbi de generatione animalium loquens ait, natulam per se primo marem intendere, ted dum non potest id alloqui, producere foeminam , quae est quasi laesus mas Mideo productio maris pertinet ad primariam intentionem naturae, productio sceminae ad secundariam Eandem distinctionem posuit expressem.Thomas loco statim citando. Qua supposita afferit nostra sententia , corruptionem non
esse per se intentam a natura primaria intentiones, bene tamen secundaria Primum tanquam certum recipiunt omnes:& probatur euidenter argumentis primae opinionis. Secundum velo expressimist apud D.Thomam in . dist. 36 quaest. I. art. I. ad 1.his verbis: Nihilprohibet esse ahquid contra naturam 'Dantum Ad primam intentionem ipsim quod non est contra naturam quantum ad secundam eiu intentismm, sicut omnu corruptis,e f- ου, ct seniu- est contra turam ut dicitur in et .coeli, se mundi quia natura intendit esse, ct perfectionem, non tamen et contra frundam intentionem natura , quia ex quo naritra non s-est conseruare esse in uno conseruat in altero, quod generatur corruptime alterim is quandoatura non potes producere admaiorem porsectionem intendit ail minorem. uod etiam tenet Ferra. 2. lib. con-
Et probatur ratione, quia dum aliquid per se primo intenditur, necesse est consequenter intendi illud , quod in eo necessario, vel per se includitur, aut sine quo esse non potest vel ex eo necessario sequitur, siue negatio sit, siue priuatio,vel defectes s aliquis: consequenter vero intendi est per se secundo imrendi, vel secundaria intentione, sed generatio est per se prima
intenta a natura, quae non potest elle naturaliter sine corru iptiones: ergo intenditur corruptio ex necessario coosequenti,
quod est per se secundo , vel secundaria intentione naturae per se intendi. Maior probatur, quia si illud, quod per se primo intenditur, non potest sine aliquo alio esI , sequitur nec intendi posse, nisi aliud per se secundo intendatur. Proba tu consequentia, quia sicut res se habet ad esse, sic se habet
ad intentionem. Pro solutione argumentorum alterius sententiae notandum est, sic se habere primariam intentionem, secundariam, ζid quod per secundariam intenditur respectu eius, quod intenditur primaria intentione,non per se,sed quasi per acciden, in entu reputeturn etiam quasi per accident subsequi dicatur,4
67쪽
16 Lib. De generationeis corrupi.
merito quidem , quia illud solum dicitur per se intentum simplici cr,quod primaria intentione respicitur,qwd vero secundaria, quasi per se secundum quid Ex quo intelligitur modus loquendi Aristotelis,divi Thomae',& aliorum antiquorum Philosophorum aliquando asserentium, defectus naturales, cum quibus res generantur, atque etiam corruptiones , immo Mingeneratione viventium productionem foeminae quasi occasio nata esse,& per accidens sequi, vel non esse per se intenta a natura:loquuntur enim de primaria eius intentione, respectu cuius verum est, sed aliis locis etiam asserunt per se intendi cum addiso quidem, hoc est no primaria, sed secundaria intentione. Ad primum argumentum distinguenda est minor, nam corruptio unius rei, vel formae dupliciter considerari potest, nempe secundum se , vel ut necessario coniuncta cum generatione alterius, quia naturaliter, non potet introduci una forma sine expulsione alterius in consequenter, nec unum generari sine alterius eorruptione. Et primo modo considerata non potest per se intendi a natura,vt probat argumentum, sed nec secundo modo potest intendi primaria intentione naturae, sed bene secundaria tanquam accellario coniuncta cum generati ne per se primo intenta.
81 Ad secundum eodem modo distinguenda est minor, nam deprimaria intentione verum est,nihil aliud per se intendere ea sas naturales , Draeter introductionem sermae,& productionem compositi, falsum tamen de secundaria, quia cum non possint illa consequi, nisi expulsa sorma praecedenti, ex consequenti,& per se secundo intendunt expulsionem eius. Quod vero additur per accidens ne ad introductionem unius sormae, quod alia sit in malaia, ab ea sit expellenda hoe m do distinguendum est, nempe ad introductionem formae s cundum essentiam sumptam per accidens esse, ad eandem vero, ut modo naturali, hoc est secundum ordinem in natura constitutum, faciendam non esse per accidens , sed per se secundo; quia sormae substantiales introducendae in materia, modo saltem virtuali sunt contraria, contraria vero per se, spiciunt idem subiectum, a quo nata sunt se expellere , quare introductio unius necessario coniuncta est eum expulsione alterius, propterea intendi non potest per se primo, vel prim xia intentione natura , quia expulsio ex consequenti, ac per se secundo intendatur. Ad aliud denique, quod obiicit prima sententiaci videlicet malum non posse esse obiectum per se intentionis, d3stinguendum est latione sui, vel ratione boni, cui nocessario coniunctum Disiligo b COOole
68쪽
Iunctum est in primo modo non potest malum terminare per se intentionem secundo vero modo non solum malum naturae, quod est corruptio , aut priuatim, seu negatio potest esse obiectum, vel terminus intentionis, sed etiam malumnaorvi, sed quia non ratione sui id habet, non potest per se
primo terminare intentionem, potest tamen per se secundor
quia eo ipso, quod per se primo appetitur bonum , cui necessario coniungitur, ratione talis coniunctionis potest eam reseminares, quae coniunctio eum sit per se , vel necenaria, per se secundo dicitur terminare, vel secundariam intentionem racita licet corruptio sit malum naturae, potest terminare inten tionem, si non ratione sui, bene tamen ratione boni, nempe generationis, cui necessario necessitate naturae coniuncta est. In moralibus vero res est clarior, quia voluntas peccantis per
se primo appetit bonum delectabile, vel utile, ut in peccato fornicationis , aut furti notum est , sed quia tale bonum apparens tantum est, vere tamen contrarium rationi, rideo vere
malum, necessario appetit malum, non quidem ratione malitiae,sed bonitatis apparentis,cui coniuncta est ideo non per se primo,vel primaria intentione,sed per se secundo,uel intentione secundaria.
Ex quibus intelligitur alia distinctio, qua alio modo soluitur idem argumentum, veritas nostrae sententiae notissima
fit, nam ut aliquid sit obiectum intentionis necesse est, sit per se bonum,in appetibile ratione sui, sed ut sit obiectum per se alectionis, non est necessarium,quod sit in se, vel per se bonum sed satis est, quod habeat aliquam bonitatem participatam a fine quomodocunque eam participet Quo supposito diei potest corruptionem assumi a natura, quasi pro medio respectu
generationis , quia non potest unam formam introducere in materiam, nisi media expulsione alteri a corruptio ergo licet secundum se sit malum naturae, sed in quantum medium quodammodo ad generationem tanquam ad finem ordinabum, participat bonitatem ab eadem generatione, ratione cuius potest esse per te intenta a naturari haec autem participatio ho. nitatis a generatione, nihil reale intrinsecum est in eadem corruptione, sed quasi extrinseca denominatio realis sufficiens quidem,ut per se intendatur a natura, non tanquam finis: ideo nee primaria intentione , sed secundaria tanquam medium.Et potest dari exemplum in moralibus,quia voluntas non potest appetere, immo nec tendere in peccatum sub ratione mali sed bene potest velle uniam peccatum tanquam medium ad alterum quod alterum viae sub ratione boni apparentim
69쪽
, 8 Lib. I. Degeneratione se corripi.
quod contigere ait D.Thomas in peccatis ex malitia commissis, in quibus homo videns furtum eis malum eligit illud, rconsequatur adulterium, nec tamen eligit furtum sub alia ratione boni apparentis, nisi quam participat ab adulterio, quod appetit tanquam finem sub ratione delectabilis , qua per xtrinsecam denominationem derivatur ad furtum, ut uc possit esse obiectum electionis.
An verum sit, est in quo sensu, quὸd generatis, tum si corruptio alterim'
EIusmodi axioma, Generalis unius est eorruptio alterim, habetur apud Aristotelem. 3. lib.Phys text.73. cap. 3. hu iqs libri, text. i . Quod autem in nullo sensu sit uniuersaliter Verum , probatur primo , quia non in sensu formali4 cum generatio, corruptio sint mutationes specie diueris, propter diuersos terminos in quos tendunt , nam generatio tendit adesse rei,corruptio ad non esse eiusdesn; sed nec verum esse potest in sensu identico, vel reali quia generatio est actio positiua, corruptio negativa positiuum autem in negatiuum ο', possunt esse idem realiter: ergo non erit verum in sensu reali,
quod generatio unius sit ortuptio alterius. Nec tandem secundum comitantiam , vel consequentiam , ita ut corruptio unius rei necenario comitetur generationem alterius, vel ean consequatur iam aliquando contingit corrumpi unam sormam in non generari, aut fieri alteram, ut in nutritione hominis corrumpitur forma alimenti,4 non generatur alia, sed anima rationalis iam existens extenditur ad informandam materiam Musdem alimentici ex opposito unam formam generari absque corruptione alterius, ut in morte eiusdem hominis generatur forma cadaueris in nulla corrumpitur , cum permaneat anima rationalis. Aliquando etiam fit nouum eompositum substantiale sine corruptione alterius, ut in prima productaione corporum patet , Qquotiescunque nutritur
homo ex speciebus sacramentalibus, sub quibus certum est nullam esse substantiam, qua corrumpatur, sed dum in cici troductae sunt dispositiones, cum quibus non posset conseruari forma substantialis panis , desinunt esse, supponitur loco earum nona materia, quam informat de nouo anima rationalis, per talem informationem producitur noua substantia partialis,
70쪽
partialis,sine corruptione alterius substantiae.Et tandem in acciden tibus saepe generatur unum absque corruptione altersus, ut patet in productione luminis: saepe etia corrumpitur unum abi clue alterius generatione t constat in impullii, & sono,qui in aere corrumpuntur,in quo nullum aliud generatur accidens ad corruptione eoru .Ex quibus sequitur in nullo sepia uniuersaliter verum esse, quod generatio unius sit corruptio alterius. Secundo probatur quia si in aliquo sensu verum esset,sicqueretur res naturales,nec augeri posse, nec diminui secundu mi meriim,sed tot esse indiuidua quarumlibet specierum uno tepore,atque alio;quod euidenti experientiae repugnat, sed probatur consequentia,quia si generatio unius semper habet coniunctam alterius corruptionem,tot corrumpentur,quo gene- Iantur,& ita idem semper erit numerus indiuiduorum. Circa sensum huius axiomatis non conueniunt interpretes 84 Aristotelis,praesertim Nominales,'ubs citat Toletus I.lib.de
Generat cap. 3. quaest.3.eorum tamen opiniones non refero, .
quia nullum habent fundamentum in vera Philosophia sed eis omissis tria dicenda sunt in hac re, in quibus omnes sere conueniunt. Primum est non esse verum eiusmodi axioma insensu formali,vel identico,ita ut generatio unius rei sit eiusdespeciei cu corruptione alternis, vel ide realiter, ut probat primum argumentum,sed semper differunt specie, realiter, non quidem distinctione specifica, vel reali positiva, sed negativa, quia corruptio no est mutatio positiva, sed negatiua,cum procedat ab esse rei ad non esse eiusdem. Inter esse autem, mon esse solum potest esse distinctio realis, specifica negativa, ut inter Petrum,& Leonem mortuum, aut quid simile in ita distinguenda sunt due: istae mutationes;quo supposito nec verum ess e potest,quod generatio unius formaliter sit corruptio ab
Secundo dicimus, verum esse in sensu causali, vel naturalis connexionis, aut consecutionis,quia esse unius serma in materia est causa formalis expulsionis alterius, mon esse eiusdem, vel in se, vel salte in materia i& ex cosequenti esse unius copositi necessario insere non esse alterius. Ita D.Thom in 1
c5munis sententia interpretum Aristotelis sic intelligenda, ut dum dicimus generatione unius esse corruptione alterius,causalis La priori sit sensus,& ex opposito dum dicimus corruptionem unius esse generationem alterius ab effectu potius,&a posteriori.