장음표시 사용
51쪽
o Lib. I. Te generatione se corrupi.
alia actio in instanti genezationis, quae sit generatio.
Secunda opinio prarier alterationes tempore praecedentes ponit nouam aliam actionem instantaneam , per quam tauca tur forma, uniatur materiae, fiatque compositum in hanc d1stinguit realiter ab alteratione, vocatque generationem su stantialem. Haec est communis,in vera, sententia luam tenent antiqui Gmnes,in moderni, D. Thom quaest. 3. de potentia
moderni in expositione huius libri. Probatur testimonio Aristotelis s. lib.Phyccap. I.tex. λ ωIo.& Cap. I text. ,.quibus lo- eis asserit ad substantiam non terminali motum per se,sed mutationem δε ideo generationem non esse motum. Qu'detiam probat,quia motus versatur inter terminos positive comtrarios , ut dealbatio inter album initarum, generatio vero non nisi inter terminos contradictorios, vel priuatiue oppositos, ut inter esse, mon esse sed alterationes praeeedentes generationem , ut calefactio, aut infrigidatio lunt motus , ergo
generatio distinguitur ab eis ex mente Aristotelis. Probatur etiam ratione ex parte subiecti,nam subiectum generationis substantialis est materia, alterationis vero compositum, vi goeet expresse Aristot s. lib. Phys capit. I text. s. Accapit. cimius libri circa finem. Et probat ratio, quia quod alis teratur,compositum est, ut quod calefit,vel dealbat quod, oro mutatur Per generationem a priuatione formae sutastantialis, ad eandem forniam, est sola materii, sed compostum, Materia sunt subiecta realiter distincta Pergo generatio , alte- iratio sunt mutationes distinctae realiter. Secundo,ex parte termini, nam per alterationem producitur qualitas: per genera tionem substantia,ergo sunt actiones realiter, atque specie diis
stinctae. Probatur tandem , quia productis accidentibus per alterationes praecedentes , non cst eo ipso educta de potentia materiae noua sorma substantialis, neque unita eidem materiae, ergo requiritur noua,atque distincta actio,per quam educatur, Guniatur. Probatur antecedens, qui edulii formae substa tialis, Munio eius cum materia, est nouus,atque distinctus es.sectus: substantialis quidem , ac proinde alterius ordinis aqualitatibus per alterationes productis ergo petit nouum atque distinctum fieri, nouam atque distinctam actionem , non successivam , ut sunt alterationes, sed instantaneam, quia su stantia totum suum esse habet simul in non per partes, vel
gradus, ut qualitates , rideo postulat simul fieri, aut in
52쪽
iustanti. Ex quibus efficaciter conigitur generationem pex
quam fit,esse actionem in1tantancair ab alterationibus praecedentibus specie,ac realiter di1rinctam.
Propter argua enta pro alia sententia posita quae vere dissicilliina senes dixerunt moderni quidam 'caulas secundas non posse quidem agere nisi mediis accidentibus, sed praeter concursum , quem accidentia praebent, proprium haberes, quum cum praesentes non sunt, suppletur 4 Deo, quo procedit actio
instantanea eductiva in un1tiua thrmae, tanquam a causa supplente concurnam secundae, & ideo maiorem praestante, quam ad alias actiones, ad quas concurrunt causia secundae , quae ad generationes viventium nec per se,nec per instrumenta occurrere possunt,3c ideo nullo modo.Hane tamen sententiam refutauimus Glib.Phycquia expresse contradicit principiis Aristotelis, inter alia inconuenientia habet hec;primum,quod nul-batur euidenter, quia vivens non concurrit ad generationem xima eius,quae est Deu sit diuersae rationis, ordinis ab effectintertium,quod nulla detur relatio paternitatis,4 filiationis
in hominibus;cum relationes istae fundentur in eo, quod unus homo genuerit alterum, & iste sit genitus ab illo, ut docet expresseatistoteles in praedicamento ad aliquid. secundo,possent tespondere,qui tenent, accidentia recipi in
materia prima tanquam in proprio subiecto, permanere accidentia unpressa materiae per alterationes prMedentes in imstanti generationis,sicut permanet materia, in qua sunt:& ideo posse tenerans illis mediis agere ad eductionem, atque Unio nem tormae substantialis, lactionem generationis procedem
ab illo in eodem instanti.sed haec solutio in primis non est sema, quia solum tenet supposita illa opinione de subiecto accidentium: cuius oppossit magis consonat principiis Aristot. Se forte est probabilior,ut in hoc lib.ostendimus. Deinde non habet Iocum in generatione viventium,in quibus euides est apud
omnes opinantes semen, ac virtutem seminalem corrupta euemateria seminis, atque adeo semen iam non asse, ex consequenti, nec virtutem seminalem cum forma eiusdem seminis,
53쪽
Lib. De generatisne es corrupi.
Quo supposito nullum datur agens, a quo possit procedere
actio generandi in illo instanti liquia aut vivens, a quo decisum fuit semen, iam non cit, vel est separatum a loco generationis; quare nec per se,nec per virtutem seminalem agere potest.
εχ Quare alij respondent,ad rationem Physici instrumenti non reqviri quod in eodem uastanti sit, in quo sequitur et fectus,vel actio ab eo procedens .sed satis est in tempore immediato fuisse,in tunc aliquid fuisse operatum, ex quo in instanti terminatiuo illius temporis sequitur actio incitectus qui licet
non dicantur proceot ab eo formaliter , procedunt tamen virtualiter,quia virtute eius, quod immediate iaciti, sequuntur actio,& essectus Gratia exempli, semen dicitur in s mentum generantis ad generationem viventis,ut Aristot.ωcum eo tota
schola docet,quia materiam disponie, organietat. virtute hujus dispositionis , organizationis sequnur eductio torna de potentia materiae vel saltem uni eius cum materia, atque etiam productio totius compositi nec requiritur quod actu exis, in instanti genta Mionis, sed latis est tempore immediato fuisse;ex quo Physce loquendo censetur si si actu existeret, . hoc est ita effectum, Marionem virtute uius sequi, ac si in eo instanti existeret, nec maiorem simultatem cum flectu petit eausalitas Physica,de cuius intrinseca ratione solam est operari' ex determinatione ad unum, quod vero actu existucauis dum . Operatur, e tempore immediate praecedenti sumcit ad causa litate; nec est possibilis latui aliter alius modus causandi innis'
instrumentis generationis vitientium cum non sit complata causalitas eorum vici uc ad vitilinum imitans terminat.ωqm temporis, quemadmodum a metit dicuntur habere uisdum causalytatis Physisice, nec tamen causare usque ad ultimum in stans, quia usque ad illud non est completa significatio verborum,quae tamen in illo instanti,iam non existunt:quare vel negandum cst omnino uiuencia generare sibi similia vel . admittendu,quod virtualis simultas causae cum ericam sustulat,quam habet per aci ualem exilientiam in causalitatem in tempore immediato, dic ut ad simultatem causae moralis lassicit simultas imoralis, hoc est non nisi per paruum tempus interrupta hoc
enim in moralibus censetu simul esse cum aljo, quod non nisi
per modicum spatium, et tempus ab eo distat L. 63 Quo supposito actio generandi ,s effectus procedunt,ac de pendent in instarvi generationis sprinalitei a prima causa,non Quidem supplente concursum secundae,& ideo nec maiorem,ac distinctum concursum tribuente, quam si causa secunda per te,
Vel per inltrumentum estet oraesens sed eodem prQrsus, quia
54쪽
concursus,quem tunc adhiberent formaliter, adhibent xinua liter in causa vero secunda procedunt virtualiter propter vit-tualem modum dependentiae,quem habent ab eius instrumento tempore immediate praecedenti existente, operant , cuius operationis virtute procedunt actio,& estectus in instanti terminatiuo eiusdem temporis.
Sed haec etiam sententia dissicile potest sustineri, quod sic probo, actio dicit ab intrinseco actualem egressionem, ac dependentiam ab agentea sed ab eo,quod nolexistit acini, nisil potest actu egredi, aut dependere , ergo nec potest agere io, quod non extitit actu. Secundo,non potest agens agere,nisi per actualem cocursum di influaum in enectuanserint juxu actualem, vel concursum praestarc non potest, nisi actu sit ergo neque potest agere. Probatur minor,quia actualis concursus, vel influxus procedit ab entitate formae, vel agentis;sed quod non
existit actu, non habet entitatem realem extra causas .ergo non
potest praestare concursum , neque influere in effectum , nec proinde poterit agere. Quare nisi causa secunda actu existat, per se, vester instrumentum, non poterii esse causa generatio
Nostra igitur sententia est causam secundam per se, vel per
suum instxumentum actu existere, praesens esse, actume in uere in instanti generationis , rideo actionem instantaneam, quae est generatio, ab ea procedere. Quod in generari nibus rerum non viventium satis est manifestumci cum ignis a quo generatur alius ignis ex ligno in instanti generationis
permaneat, atque etiam calor in eo existens, quo utitur tanquam instrumcnto ad generationem 'uod vero non permaneat calor,& aliae dispontiones, quas prψduxit indisno per alterationes praecedentes, impertinens est, quia valde probabile est non concurrere effective ad generationcm ignis, sed solum in genere causae materialis disponend materiam metiam si
effective concurrerent, neces1arium non esset, quod in eo instanti permanerent sed satis est permaneat instrumentum coniunctium , quod est calor proprius ignis, quo medio acriogenerationis procedit ab igne, a quo proceuerunt eaedem dispositiones praecedentes.In generatione autem viventium permanet etiam virtus seminalis in instanti generationis , qua media, tanquam instrumento producit actionem Mncrandi, Meflectum. Quod ut intelligatur, notandum est ex doctrina D. Thomae a. lib. contra gentes cap. 7. cap. 89 atque etiam quaest. 3. de potentia art. 9. I. semen duplices partes habere, quasdain crastis, alias vero tenuc , inuasi rimnosas
55쪽
tici et egenerationi corrupi. - .
in quibus sunt spiritus quidam similes, vaporibus, cin his
spiritibus mineri virtutem seminalem,per quam disponitur, organizatur materia earumdem partium subtiliorum, ex qua sola educitur anima vel ei soli unitur si rationalis sit aenon ex materia partium crassiorum, sed istae corrumpuntur, vel resoluuntur in aliud compositum non vivens.Et huius distinctionis habemus exemplum et experientiam notum in grano tritici sin alijs seminibus, in quibus videmus virtutem liminalem, qua procedit generatio,non in omnibus partibus
grani contineri, sed in quibusdam distinctis ab alijsidixtinctio autem in semine animalium per spiritus illos cognoscitura quia partes quidem seminis distincti sunt ab illis , quarum
materia organiratur,ari, disponitur pro introductione animae in ea & ideo possunt in illas agere per virtutem seminalem, quam continent actione reati,cum distinguantur realiter.PODiune etiam spiritus illi simul eum virtute seminali perseuerare in instanti generationis,&ie vera permanent, quavis corrum pantur reliqua partes seminis, in quarum materia introducitur anima permanens vero virtus seminalis potest actu concurrere ad generationem, compositum genitum tamquam instrumentum generantis,is consequenter potest noua actio generationis instantanea ab ea procedere in instanti generationis,post ea vero spiritus illi,in quibus residet virtus semina Iis, soluuntur,&pereunt duod vero dicitur de hac virtute seminali existente in semine deciso a vivente pro generatione alterius similis in specie,dicendum est in reliquis generationibus,quae sunt quasi viae ad alias,& ideo imperfectae, ut de generatione embrionis sub vita plantae, deinde sub vita sensitim,si verum est ut Aristoteles&m Thomas doeent)in generatione hominis prius introduci animam vegetatiuam in materia,deinde animam sensitivami, tandem rationalem: tune enim pro singulis sermis ponenda est virtus seminalis cuilibet formae propria ac proportionata residens in partibus distinctis ab nis, ex quarum materia organietatur corinus ad introductionem animae, qua virtute tamquam D instrumento generantis procedunt alterationes,per quas praeparatur materia,& organizatur corpus,fitque aptum ad talem formam recipienda, atque etiam eductio formae de potentia materiae, vel unio eius eu materia,ut copiosius explicabitur et lib. de anima, ubi ex proseis agemus de generatione viventium, nunc eni rusolum de generatione substantiali in communi agit Aristo
56쪽
nionis,nam ad primu distinguenda est minor, quo4 in instanti
generationis non permaneant accidentia sunt enim duplicia. quaedam producta per alterationes in materia, ex qua educed est forma, pro eiu idem materiae dispostione alia in agente. per quae producuntur, ut in generatione ignis ex ligno est ea-lor productus in ligno pro dispositione materiae, & est calor eivsclem ignis , cuius virtute productus est. Et de primis
accidentibus concedi potest,quod non permaneant,in instanti generationis, quia corrumpuntur ad corruptionem totius ligni: sed negandum de posterioribus, quibus mediis tanquam
Initrumentis potet actio generationis proeedere in initanti generationis ab agete suppositis alterationibus praecedetibus. Ad secundum concessa maiori, neganda est minor, quod in instanti generationis eorrupta sint accidentia, per quae agere possit generans, ut in generatione viventium, quod corrupta iit virtus seminalis , cum sit corruptum semen, in quo erat; nam virtus seminalis non est in toto semine, sed in quibusdam partibus eius, quae vocantur spirituosae, ex eo quod in eis resident spiritus quidam continentes virtutem seminalem,
Meum hi spiritus sint partes distinet etiam ab eisdem,in quibus resident sicut spiritus vitales, qui resident in sanguine , diis stinguntur ab eo,possunt per eandem viri em seminale agere, in easdem partes,quibus adiunguntur, usque ad eorruptionem
earum,cum quibus tamen non corrumpuntur, sed permanendi
in instanti generationis, post illud vero resoluuntur in res
Ad tertium, concessa maiori, minori,neganda est eons is quentia, quod non requiratur noua alia actio, in instanti teris minatiuo alterationum praecedentium,pro introductione noui teriae,vel unio eius cum materia sit nouus effectus substantialis distinctus a dispositione materiae,&per se productus , equirit nouam,ac distinctam actionem substantialem, per quam producatur,praeter alterationes prviedentes per quas lieet dispositive expellatur serma substantialis praecedens, non tamen formaliter nisi prisormam substantialem nouam atque ed cstam de potentia eiusdem materiae,vel ei unitam.Non est ergo bona consequentia forma substantialis praecedens non potest permanere cum dispositionibus contrariis ergo ab eisexpellitur surficienter, sed ad formalem expulsionem eius requiritur introductio nouae, qua sola expellitur formaliter, ab agente effective, a dispositionibus vero solum dispositive, ut interlux
ostendetur. Et ex D qitia in Corale
57쪽
η6 Lib. I. De generatione se corrupi.
Et ex doctrina huius quaestionis constat generationem esse actionem, vel mutationem distinctam realiter ab alteratione, propter distinctionem realem est ectus per utramque producti; praeterea distinguntur ex parte subiectorum, nam subiectum alterationis est compositum, quod ei praesupponitur, Melae quod agens operatum subiectum vero generationis est materia pii ma,ut probabimus. Distinguntur tandem ex parte terminorum ad quos, quia terminus alterationis est qualitas, generationis vero substantia de nouo producta. Et haec distinctio est specifica,quia species actionum,& mutationum, xdistinctio earum specifica a terminis ad quos accipienda est, velib. s.Physprobauimus.
atuor inquirit titulus quaestionis eodem ordine expIi Dcanda,primum, an sit corruptio substantialis3 secundum,
quid sit tertium,an sit naturalis,vel violenta quartum an intendatur per se a natura Et circa primum, quod detur in rebus naturalibus corruptio substantialis,eisdem prorsus testimoniis Aristotelis,Platonis,& aliorum Philosophorum, eisdem rati nibus naturalibus , eadem experientia probatur, ae probatum est in principio tractatus prMedentis, quod detur generatio substantialis,quia,ut inferius ostendetur, generationi naturali unius rei necessario coniuncta est corruptio alterius, ideo non est modo probandum,sed tamquam certum praesupponendum.
Circa secundum vero et Quid sit corruptio substantialis 3 sieest corruptio definienda:C-vtio est mutatio ab esse substantiali forma in materia ad non esse eiusdem. In qua definitione ponitur
mutatio,non tamquam genus, ut in definitione generationis, sed loco generis quia generatio,&corruptio non conueniunt univoce in ratione mutationis, sed conuenientia quadam ana
logica, cum generatio sit vera,aciositiva mutatio , corruptio vero non p9sitiva,& ideo nec vera sed negativa, ter similitudinem , vel attributionem ad generationem, se muta
58쪽
tionem ita explicatam excluduntur omnes actiones, quae non sunt mutationes,ut creatio Danihi latio si icrae ac iones sunt atque etia prima edu tio formarum subitantialium de potentia materiς,in qua cum non praecellerit materia sub priuationeiarm ion est nautatio:& ideo neque eis generatio,vel corruptio sed actio productiva lubstantiae.Per caeteras vero particulas
explicatur terminus a quo,& ad que corruptionis:ille quidem,tainquam necessaria conditio mutationis , iste, o tamquam id,a quo habet speciem. Dicitur autem terminus a quo esse formς in materia,quia sicut esse formae in materia est terminusserinalis ad quem generationis , ista est terminus formalis a quo corruptionisata subitalia composita est terminus totalis, atq; complatuS, terminus vero ad quem eiusdem corruptionis est nou esse ei uidem formae in matcri non quidem pure negative sumptum,sed priuatiuo:quod est dicere,priuationem eius. dem forma in materia esse terminum formalem, a quo habet speciem quamuis non esse totius substantiae completae sit terminus ada uatus,atque completus, ter hanc particulam sic explicatam di itinguitur corruptio subitantialis a generatione substatiali,atque etiam a generatione,in corruptione acciden tali,cuius terminus eth non esse sormae accidetalis in subiecto. Et ex his constat corruptionem substantialem esse in rerum
D Rius quam diuersas opiniones afferamus, duo sunt expli
canda: primum,quo modis sun)atur naturales secundum, in qua significatione nunc accipiatur. Primo modo accipitur, prout oppositum supernaturali,& artificiali:neutrumcnim horum pertinet ad ordinem naturae, sed supra,vel preeter illum dicuntur esse: hoc modo non accipitur naturale in hac parte, quia certum est corruptionem substantialem nec supra naturam e fle, nec ad artem pertinere. Secundo modo accipitur pro eo, ad quod inclinatur natura in qua significatione naturale est materiae recipere formam,quia naturalem habet inclinationem ad illam,atque etiam est naturale lapidi moueri deorsum:& in hac significatione opponitur violento,ut docet Aristoteles s lib.Phys.cap. 6.tex. . Tertio modo accipitur pro eo quod
aliquo modo conuenit naturae rei,vel ei consentaneum est, ut dicimus,coelo conuenire, quod non habeat aliquam ex primis. vel secundis qualitatibus:accipitur autem naturale in his duabus acceptionibus. Secundὐ notandu est corruptionem cum tribus posse com -
59쪽
43 Lib. I De gerirationeis eorrupi.
parari,nempe cum materia, in scrima,& composito;nam, teria est subiectum citis,sicut generationias ma vero,& com- mi:tum pertinent ad terminum a quo, non esse totius ad terimnum ad quem,modo iam explicato. His explicatis prima opinio modernorum tria asserit Primum,quod si cinruptio comparetur,ad materiam nullo modo est ei naturalis probat hoc argumento certum est materiam nullam habem virtutem activam naturalem,per quam concurrat efficienter ad eorruptionε,sicut nee ad generationem ergo
non est ei naturalis corruptio tamquam principio activo: led nee tamquam principio passivo: ergo nullo modo est ei natibralis Probatur minor,qui si materiae esset naturalis corruptio,
ut principio passivo , maxime quia dum habet unam sormam appetit aliam in ad eam recipiendam inclinatur,4 quia eam non potest recipere, nisi expulsa illa,quam habet, corrupto coposito inclinatur tuo modo ad corruptione sed materia soluappetit formam amissibilem in communi, nullam in particulari,satiata est enim ea, quam habet ergo in materia nulla est inclinatio passiua ad corruptionummee potest esse naturalis
Secundo , quia corruptio per se vel ratione sui non potest
esse naturalis materiae, sed solum propter generationem nouae formae sed nec generatio nouae formae est naturalis materian ergo multo minus est ei naturalis corruptio. Probatur maior, quia corruptio tendit ad non esse sermo, quam materia actu habet,sed materia non appetit non esse sua formae,quin potius ea gaudet, ae delectatur;ergo noappetit per se corruptionem. Et eodem modo probanda est minor, quod non ratione gene rationi quia nulla potest assignari idonea ratio,propter quam materia appetat formam, quam non habet potius quam eam, qua informatunimmo necesse est magis inclinetur in hane aqua accipit esse eum dispositionibus propriis: ergo nec appetit
eductione nouae sermae ex propria potentia,quae est generatio. Tertio,quia materia habet esse a serma cam actu informante ergo amissio eius,nec potest esse secundum inclinationem materiar,nec naturam eius sequi, atque adeo non potest esse ei naturalis primo,nec secundo modo.Probatur prima cosequentia quia amissio sermae est opposita esse naturali,quod materia habet ab ea;non est ergo secundum propriam inclinationem, nec ullo modo ei naturalis, quia non esse proprium nulli est
Secudum,quod asserit eadem opinio est, corruptionem non esse naturalem compositis non viventibus, aut sorinis corum. Quam
60쪽
Quam sic probant; non potest esse naturalis corruptio alicui compositi, vel formae, nil propter principium intrinsecum activum, per quod cxpellat ussicaciter propriam formam, introducat alteram sed tale principium non possunt habere ires illae ullo modo , ergo nec possunt esticienter se corrumpere. Probatur minor, quia tale principium non possunt habere,
nisi a propriis formis, vel dispositionibus earum sed ab his
non potest procedere actio contraria conseruationi compositi, sed potius ei conueniens: ergo nec potest esse eis naturalis corruptio. Probatur minor, quia actio naturalis est conformis naturae effectivi principij, a quo procedit, nempe formae substantiali, atque etiam qualitatibus ius, quibus mediis operatur ergo impossibile est in his rebus esse principium eia
sectivum corruptionis compositi,vel formae eius.Gratia exempli , actio procedens ab igne aut calore eius consormis debet esse natu Tu.e formae, a qua procedit Meidem calori, quo medio procedit, quare repugnat esse principium corruptionis eiusdem ignis, vel formae substantialis eius et ex consequenti repugnat corruptionem esse naturalem igni ex parte formae, seu principiractivi :& cum probatum sit non esse naturalem ex parte materiae, equitur non esse ei ullo modo naturalem; sed eiusmodi corpora naturalia ab extrinsecis agentibus semper corrumpi per violentiam. Secundo probatur, quia corruptio ordinatur ad non esse horum compositorum,sed repugnat aliquid naturaliter appetere, vel inclinari in suum non este, quin potius omnia appetunt
naturaliter esse proprium, conseruationem eius; ergo non potest esse eis naturalis corruptio ex propria inclinatione naturali, sed nee potest sequi ullo modo naturam eorum , vel esse ei consentanea, quia impossibile est sequi naturam alicuius reI, vel ei esse ullo modo conforme, quod repugnat naturali inclinationi eius. Asserit tertio , rebus naturalibus viventibus naturalem esse eorruptionem solum a principio intrinseco activo, a quo causatur naturaliter propria corruptio. Et principium hoc intrinsecum est calor naturalis , cuius continua actione consumitve humidum radicate, apse etiam calor repatitur agendo,ac debilitatur,& tandem deficit,& consequenter compositum actione eius consumptum.
Nostra tamen sententia duabus conclusionibus explicatur. LPrima est , si naturale sumatur primo modo pro eo, quod res appetit, vel in quod inclinatur, corruptio non est naturalis comparata ad compositum, vel formam,bene tamen comparata