Hugonis Grotii De jure belli ac pacis libri tres, cum annotatis auctoris, nec non J.F. Gronovii notis, & J. Barbeyracii animadversionibus; commentariis insuper locupletissimis Henr. L.B. De Cocceii ... sub titulo Grotii Illustrati antea editis, nunc

발행: 1759년

분량: 717페이지

출처: archive.org

분류:

481쪽

Hinc rex a Germanii electus Me ipso Rex

put orbis Christiam agnoscitur , ω audit . I ne in Autea Bulla cap. a. s. a. & 3. smpius, inprimis in ipsa soleami ruris iuran. Ei formoti . quia praestant arie electiooem Serenusnii ArobLPrincipes Euctores , dici. tur: Eligere volo temporale cliput populo Christiano, id ei regem Romanorum, MErg. 3. Nisi prius maior pars ipsorum temporale caput mundo elegerit . t eu populo Christiano , regem videscet Romanorum, εμ. mur: vel per maiorem partem ipso.

rum Rector, & temporale eaput fidelium Hectuiti fuerit. Hyne oe populi Germani signum non aliud est , quam Aquita ilia Romana ; in ipsi BAIIa aurea, seu sigillo, ruo resus IV. Hus seis . in arueris i scrip so tuo ex gmio seeuli πιιmus:

Roma exput mundi regit orbis frena rotandi , Aiquo hine inter insignia Imperaισνir es figura orbis , quem manu ille gestare sist , uomque in curiis Iolennirio Comes Palatianas praefert ex e stitutione A. B. cap. 22.& cap. 26. g. 3. ubi pomum vocatur ex uisse vulgi. Adeo prine putas ille Romani na. minis transiit in populum Germanum. Neque tamen praetereundum es , alio P γε Iensu , qui men is aureo havid m-rum istadia , Imperium Romanum pro imperio orbis aecili, scilicet, Ps pari insignis sumitur pro uni resο : νώ m in omni ιλ. Marum genere, in is impretis frequ/ns est , ae Romanis maxime Donno fui . Mi cum Lucanus lib. I. v. 247. canis. Ignotum vobis Arabes venistis in orbem. Et mox v. 273. Europam, . Asiam, duasorber, diverso uin mundos appellar Tanai dia flos, cum ita pergis:

---- -- Tanais diversi nomina mundi

Imposuit ripis, Asiaeque Sc terminux idem

Europae, mediae dirimens confinia terrae, Nune hune, nune illum, qua flectitur. Empliat orbem.

orbem nostrum. Da eum belIam ἱ-- ἀ-r Iopticii, Romanor, s Cartεaginienses , via debatur in lautium ιrausis urtim, rectabam cum Orbe terrarum bullum gerendum esse in Italia, i. e. eum imperio μ usi Garaha.einiensis, Liv. lib. ar. c. I 6. Ao eum L machus , - seι recus, re siquor Auxanini M.

r. in s. & cap. 2. Ita ante Muum Ptini- eum cum . Poeni , ω Roviani Sisilia inhiarem , dieitur , quod eodem tempore paribus uterque votu , Re viribus , imperium orbis agitaverit . Florus Hiae Rom. lib. a. c. a. Atque ita s Alexandis M. ret vi mundi se diei voluit. Just. lib. I a. c.

Io. Et terea recens inventa dieantur novus

orbis , novus mundus . Quo facia- - , qua toto capite r. huj. dis p possim exposi-

S. Aurel. Victori de Cesar. in Ulpio Tr

orbis pis Romano νεω diei , iuxta g. ip :

Habe or enim iam populus Romanus mi capy or a ρ 'lua, antequam oriens imperiosia Mara Gracia auserat: ut ex lacis c. a.& 3. h. Diff. videre es . Sed me hodio in ρον potensia est , si discordia eam uoa --

peris , nec vana ex minionum figmenta prin

482쪽

di vis Caresus IV. in praef. A. B. De re ---m ωuias doctis . egis Conring. in trad . de Fin. Imper. qua de restres Hea -- Harii M meritus est . De Graecia etintatibus memoraλιν est v ad Troeus inquit apud Jui . l. 3. c. I. Dum singulae imperare e p.unt , imperium omnes perdiderunt ; &omnibus perire quod ungulae amitterent , non nisi oppressae senserunt . - πον IM-

cal , eiusque mae, statem votis, pudiis , ae

tiam effectibus es . Iur is enim eo His iLis principatus in regendis uetoriis gentiam commusibus , με Porios de communi popul rum . vel ptarium gentium fatare ageretur ;earum rerum quoddam directorium est Imperatoris. υ σε primi orbis minei'ir. Quae res omnino iMir gentium est 2 ua enim causa est eur praeimio uis , -ius prima pames sunt, sequentes se regimini negotiorum ingererem, qMod sine iniuria loea trincipis non fieret . Et hae ratιο- in eam tiis directoria niatia alia suis, quam omm . qui 'A-m is seria , vel scamno Ioeum his me . Ita in l. 4. in s. C. de quia r. Praescr. δε principe Romano dieitue : Qui enim suis consiliis . luis laboribus pro toto orbe te rarum diu, noctuque labor i , quare non habeat dignam sua praerog tiva fortunamλisne in A. B. tit. 2. g. I. Iancirnm ess ,

6. x. de ma oti & Obed. Ita Gelasias Papa ad Imperatorem Anastasium scriUt, duo esse, quibus principaliter hic mundus regitur ι idquo as Ponti υ, ω' Imperatores applicat in c. duo io. distinct. 86. iunet.

A Uum feri ι : Deum nostrum ecclesiae

iacerdotium , Imperatori vero res hum nas regere deputa se, in c. I. distine . PI.&e. Uue amo um Paeres Cancilii Commuriensis, litteris au sigramundiaan A quis flum daris, laetari te, seri ut, operam l sius pro salute totius orbis procedere. Apud

nas , Imperatorem inter reges chripiamr ,

unter den Potentaren Iesu trincipem

se feribis de Dis sol ieitudine quotidiana ,

qualiter generali bono, statui totius populi christiani varie multis modis proficere va lent, via Goldait. d. tom. un. HL IM. d ann. I, g. a. tibi ita jgis in fin.

d. g. 2- Cum teneamur sa ne am matrem ec elesiam per imperiale Officium tueri, cuius et tam canones sanctorum patrum nos P pellant ad voearum , Si defensorem.

sanctae matris, &universalis inlesiae ad vincatus, &e. Goldast. d. to m. nn sel. 148, Sed s Serenissini Principes Eiectores ιitteris ex Comiuis Reinensibus anno Ig38. MPontificem oris, quae era ipsae exstant O AEGold. d. rom. un. sol. ioo. ad ann. I Ibo ibune , sed more antiquo ibi coraretalos fuisse pro de sensione. & recuperatione j Num, honorum, Sce. sacri imperii Romani, ae N B. totius Christianitatis , ad e ius regimen, ac de sensionem , idem Imperium principaliter ordinatum dignoscitur,&e. F itquo usus eses haud existitit in Coo. Aliis uni fiatibas , quorum aisectis penes Impeνatorem ut ecclesia mi meatum fiat ; ex praeims quoque litteris Istum in M.t,sti, m patrum Concilii Cosantiensis, a

483쪽

Ubi O extiter litteras Festinnanti. III. ad -- orsa ira seripsas: oro eo sane munere, quod nobis Imperatori in republicaehristiana inter reges, & principes eiu s.lem suminum competit . s. so It m 6derata

gore diree orii sui inter prinei pes christianos in eo dissidio eum reste Hispaniarem se im erponeret , Hos dieώπιών f. sos. Nec non 'ineθιs PMonsei, qai Hunos constig re in tutelam imperatoris, ut sit premi ca.

pitis totius Christianitatis , Ieripseris ibiduti in m Fruncisci I. Gaviarum regis , qui

Cisreso V. altioris , se pro re christiana , axemplo anteeetarum tuorum, expediti nem in Turcicos hostes una suscepturum, primumque ordinem concessurum Imper tori , ibid. otita s refert, reges araris v niam ex tisti sciuesico imper ea spe .liquiando asImperatore. I. sto. Rogem quoque Area go

ges Romano imperatori reverentiam debere, ut summo eapiti Ia. Deniqtie Io annas Geomii EI Horis Sax. Πιιeras ais Lanei. ravium H AE : Germanos summae id gloriae loeo diri isse , se de suo i angui ne , flegente Tentonicae nationis , libere regem eligere, cui omnes Christiani orbis populi honorem singularem exhibeant , prinei putumque inter reges tribuant. I. si g. Hee

.seam gentium , seu chrisiani issis fatalem

competo, quaeri poto Equitaem .isoria re. seri Iustinus lib. io. Histor. c. I. cum stim- mi imperii aiat ira. penes Per Ias esset, D rium per legatos edio una misisse Cartha

munis hostias immolare & canina vesci prohibebantur; mortuor uinque corpoIa cre mare potius, quam terra Obruere, a rege iubebantur ; praeterea quoque auxilia adversus Graeciam petiisse. Ea a Din, Carthaginienses auxilia negantes propter assidua finitimorum bella, caeteris, ne per omnia eontumaces viderentur, cupide paruisse. sua apprimo /is , quae iam aractata suns ,revondent . Donim auxitiis nihiι - s .e Irincipaliam pererudiri r . . merisDr tan-ιμm experira Das ; at retiqua ad commia.

e m non habeae, qti jam tamen faetieris exeis

facto .ss. Vid. Disp. nostram 3. T. a. de Imperio in pares . sano ivisam helii eou. Iam osse s θυι eo rea εώmanis socieraris I

alia eximia , de quistis nune agonia is p

Superes tia textώm nos,um a servulis , qvillus impjiciatis es, me iam a trevi me , θώω quidem asseri Wissem b. pari. I. disp. 28 Cro. & seqq. bis non eximis. Textus ira sub se Deprecatio Eudaemonis Nicommdiens s ad Antoninum Imperatorem. Domine Imperator Antoniner Naufragium in Italia facientes direpti sumus a publicanis, Cyelades insulas habitantibus . Respondit Antoninus Eudaemoni o Esc quidem m..ndrdominus ; Lex autem maris. Lege id Rhodia, quae de rebus nautaeis praescripta est, judicetur: qua emis ei nulla nos rarum imgum . aduersatur. Noe idem divus quoque Augustus iudicavit. Prima aessetitior es, qMia su ItaIia naufragi isirepti δ e nιών is 'Mi ais C NI Hium instilarum , qtiae in alis plana marr , 'αωscit. Dis Dnt, in immens in isis ut a mari

omni via Telia, is Telo ius,ia, mei Iearia vel Paralia s quae omnia misiso rei cit Urs.semb. d. i. g. 15.

484쪽

Dis es' maximis iusticanorism mantis , O factiones quorum qnam promta fuerit ad ἀνθιendum, adit laedemum temeritas , at

potuerit , tia coorta arrari rem sare eo e. t natisrusiam in Italia , fraHis , ex sue que -υis armamentis , ipsa tomen nisis

autem marrs; eram exceperit mare a muri

Imperatorum; quam ob rem etiam non tintra obtanere eam voltiit Imp/rator , quam qu Gentis ea Leitur Remanis iasereatum non

485쪽

78 Henrici da Cocceii Commentarius

in omnimo ustis, 'us minus Augustι Oct ho ducens. Trem en/m .ecessario e eeurin viami iudierum imisuigi arueae . rus eis, ψ bruta Potestas eius , qωι rerum Bariesαs is Ad ι. flos 24. F. de cap . p. iret- , calamisar subliea Dret . a. Ex is . my. Et mortaliter aliud sentientes eo . quod ecpedit, rus non nasci . Addo is peccare , ait Hostieinia in cap. Veneris. 3. laria divisione generis humani , eoque se X. δε ει i. oe ad c tr. X. qui filii imperii, neminem in sui similem ius libiis sunt let. Ratio horum compilatorum est, arrogare posse. is quod Augustus in sacris interis vocetur in unum regimem non ferar se Magnari dominus orb:s : sed iam demonstratum is imperia suR ipsa mole saepius corruere, se est, intelligi ibi orbem Romanorum . se experientia docet. De Romano imperio Imperator interarem se mundi vim utim -- ,, id dixit Florus ι. 3. e. ra. & rasimvseu J is Ut Antoninus in L p f. ad νεν. is allig. de Carolo V. id notavit Briseia , . Rhia. Constati ius cum Persis asen, te is ms. L I. pr. Cons. Curi. 4. II. is mundi dominum dixit anud Maneuis. Concessio , hoc expedire . ias imperii misri l. s. c. q. I s. e. I. item L 23. e. 6. sequi-r J is Utili: as enim nunquam ius itiis In si stillo Aureae Bullae exstat versiculus is res asienas concedit. is noti sumus d Niso consensu , αυε ραηaὶ ri L. a. c. s. si si i. Consentu acquiritur imperium per R ma caput mundi rerist orbis 'eua νο- is delationem I rina, iure belli . tu .ι. Imperator Romanna fas nune habet i se V i. Orbem iam totam J se Ita in saetis diciari tur exiisse edictum, ut totus orbis cenis seretur. Luc. 2. v. I. Add. Fιον. in praef.,, Er ι. 4. c. 3. Iustin. l. 4'. e. 3 Hem, Par.

Aut excessereni ,, Nam ex historia Ro. mana B. Parenς in dicta disputationeis probλvit, pauecissimas orbis partes tuncis temporis ad Roma s pertinuisse . Aut excellentiam J se Haec vera ratio est , si ideo enim mundi dominus dicitur Impet rator , quia praecipuum eius est mem- is brum 2 eodem modo uti Venetiae die unis tur regina insularum.

Daniis j si Aligheri dicti, in tractxtudo

se Monarchia mundi. Vid. Velim Lexie. - , , Niv. voce Aligberi. ia id humano g neri expediat J Insani potius haec est sententia, quam ICti. Recte ait Auctor, r. utile non esse unum i ii imperare orbi. Zos mus , H AL i, causam perditae Romae ait, quod unuς Ausuἀstus prospicere non potueri . Verba eiust haec sunt : Non f eeturus reae ad fati mere maum omn/bus ex osscio Antissmo forte Datιo remotis, quιbus expedite succurrere non posset; nec ad λυeniendum ris malifatur , quos iurivio de se fam nou res naere ρα-

deret . nec altas ad con euendum tot mo

itia in Ie ius habens , Dbditos semotum, is de L a. c. p. g. II. Amita enim in bello qMUsa, ira δοιὼ missa suuri se Ut totum imperium orienis iis . Quomodo singulae provinciae a cor-- pore hoc avulsae fuerint , prolixe refertis Dinnaeus L r. de Iur. Ριι. c. s. Alia factimi r J - ι lic Lim. d LAIia derotictione J A Uti totum Imperi rium occidentis, praeter Italiam . Postea tantum ex parte subita J se Olimis tota Italia suberat Imperio Romano I hori d e pars tantum.

I uernaliter foederat ) is Quid sit inaequa-- li foedere jungi, vide supra L a. c. I S. - β.6. . ι i. c. 3. 3 21.

Omnes hi modi aut am/ttendi , ani mu

tandι ruris A Jura enim bello amitti, pari sis mutari, εκ derelictione tolli, lais i is cis uiuimus. De bello id apparet ex L. is R. c. 6. I. I. De pactis id probavimux,, ιβ. z. c. in . se De derelictione egimus

Romana, aus habeat in populos hactenus ignotos , ita ut imperium in illos huic , vel illi pro lubitu conferre . ac donare Pota sit λ Sane . Americae populos mox Hispanis, mox Lusitanis a Papa donatos fuisse, historianos docet: at merito hunc titulum rei icit Auctor. Nam ecclesiae non competit

486쪽

vlla potestas secularis; sed utraque ab invi-eem distinctissima est. Se ilicet, duo su ut,

quae a creatore apparent hominibus injun. ma ,1tu,& virtus. Ex nascitur n'-- sitas agendi τ υirmi arbitrio nostro est relicta . ἐι a Deus ablolute voluit, hane non absolute voluit , sed ideo, quia enti per se bis ino non potest non placere id , quod perseelum est. Adeoque ea, quae virtutis Iuni, agimus cum amore perfectionis , &spe felicitatis, quae est ei annexa , adeo que liberer virtus enim exigitur ad noris mam perfectionis, & felicitatis divinae: quo magis igitur accedimus ad illam persectio. Rem divinam , eo magis ad summi boniselieitatem. Hae duo eapita diversimode expediuntur . Iur , seu necessitas agendi ea, quae Deus voluit, vi indueitur. & ad solam p testatem politicam pertinet; virtus autem docendo, persuadenao, & proponendo praemia . Naturae enim virtutis contrarium est cogi, quia praemia haec ultro satientibus delimata sunt; & desinit esse perfectio, ex qua vis accedit. Hi ne latro, qui cogitur ad restituendum, justus quidem est, quia suum cuique tribuit; at virtuosus non est, quia non ultro tribuit. Prius ad ossicium feeularis potestatis pertinet , cui potestas voluntatem numinis in. ter eos, qui eurae suae commissi sunt, exequendi delegata est. Post eius est omelum ecclesiae , ut homines praeeptis virtutum imbuat , non ut cogat . Unde servator caute ubique regnum Dum a mundano ,

quod vi sustinetur, distinguit. Neque ille

unquam iudicis ossicium egit . sed perpetuo a iure die undo abstinuit. Idque exemplo probavimus supra. Servator Pilato ex eo quaerenti num rex

sit I udaeorum , id quidem amrmat, sed de

solo regno ecelesiastico, non seculari. Ita enim ait Iohan. 28. v. Retuum m umnon ost de hoc mundo : si ex εα -ndo esset regnum meum, minori tisicise mei de

cloarem , is uou tradon Iudais e nuncs tam rassuum meum nos est hinae. Et eum Porro interrogaret, ergo rex es tu addit:

ego in hoe notus sum , oe ad loe veni in

udum , ut asin ovium perhibeam veri-yari , m. omnis , qui ex veritvia acidit ocem meam, me. Certissimo indie o, i m.

Perium ecclesiae, cuius caput Christus est non consistere io temporali aliqua iurisdi.

ctione , seu in iure cogendi, &c. sed in

docendo, exhortando, praemia proponendo& veritati restimonium perhibendo . Imperium agitur, quod Ecclesia non habet ,

alii concedere nequit.

Dd ecclesiae ius fuerunt qui a re renι is Cons. Gron. h. Hine Elisabethais se non intelligere , ait , eur sui , &,, aliorum Principum subditi ab Indiis pro- ,, hibeantur, quas Hispanici juris esse peris suadere sibi non posset ex pontificis Ro. mani donatione, in quo praerogativam in is eiusmodi causis agnoscat nullam , nedum is auctoritatem , ut Principes obligaret, quio nullam et obedientiam debent, aut Hic se Panum novo illo orbe in laudaret , &is possessione investiret. Apua Camae p. a. is PM. 328.

Eos , νι extra Christianismum sina lis Ecclesiae Chiistianae in hos jurisdictio nullari competit, quast nec in ipsus Christianosis vim habet; sed nec censurae Melesiasti eae, , subiacent, quae inscitos eiusdem religio. nis socios Ecclesiae eompetit.

Eriam ad rei trirenas fias modo pertine.

bat, erat laman cariesιι J Nam ipse Ap is stolus audieii naturam explic t I. Coriis v. 3. seq. . N. I t. Ego quidem absensis eorpore -ιι vi μι praesens e- , quι Mis Ῥεratur est L loquitur de incestucilo l. Trmis aere eiusmodi homιnem Satana, in inor is tum carnis, ut spiritus se H β iis disis domi ηι ἱ & postea hortatur , ne cibiam

is cum eo Iumant .

Erat ruminae essessis, me. ivomi J se sei se icet, ius illud iudicandi Apostolorum. Aou Fer arma, is flagra J is Quae sumis in is lanem potestatibus delegata sunt. - Atqui Levitae in veteri testamento tuisis dices fuere. & ius dixere Dent. ι . v. s. - Resp. Id ibi nan asseritur; sed loquitur textus de consultatione . Quoties enimis iudiei lex dubia videbatur , Deus in re is pre lionem a Levitis sumi voluit. ειν υπbuis Dei J A Conscientiam mo-is Uendo.

Per figulorum divina gratιa , m. nega tiouem v. g. Excludendo a sacra coena, is aliquando a consortio ecclesiae; quod niis per excommunicationem.

Per vindictam non naturalem l ,, Haecis vindicta non Apostolis, sed Deo immeis diate, tribui debet. A quo omnir potesar reel issica μxis J,. Ab eo enim ecclesia Christiana & no. is me ni & suam auctoritatem habet.

487쪽

Eximplar Ul ecclesiae, qua talis , promirum Adeo ut imitari iam ejus debea

D mus.

Negavis regnum Dum esse de hoe muηδε ὶ - Quod ex natalibus Servatoris , ex vitaeis eius ratione, ex propria eius consessioneis ει exemplis probavimus in Dus pmarm. is III g. 4S T

regna J - Quae in iure d: tui do, & tuendo,

,, ac renitentes tam scoercendo consistunt. Alioqui futurum fuisse ut more aliorum regum Ofera misitum ureretur in si Verba, haec sunt: Si ex hoc miando esset regnum, meum, ministri utique mei decertarem, ut, nos traderer Iudaeis. I . I S. v. ῖ6. Poposcisset non hominum, sed angelorum J,, Ita enim post qua in vim militi illatam se improbasset , ait : an putar , quia non odium rogare patrem meum d c, exbib ,ri θιν mihi mori pius , quam duodecim μ, giones angelorum .

Id friis non tamana , sed divina virtute J Servator noluit actum iurisdictioni is exercere, vel vi agere; idque satis deis claravit. Etiam tum , eum nundinatores e templo eiecit I is Servator hic, tanquam mere pri- ,, vatus, judicium Leti exercuit .' uti id is demonstravimus supra I. a. c. Eo. g. s. n. A s. Viae Selae L q. c. s. Diviir.e irae erat signum , non instrumen.

rMm J A Immo in lirumentum irae divinae, ,, quatenus iudicium Zeli pertinet. ι alias Dur,m , ta' oleum signum me. dendi I se Dispar utriusque ratio est. Fla-- grum adhibebatur tanquam Instrumentum ,, quo actu coercebantur a Servatore Zel is tamale facientes: sputum vero hoc nu. se dum signum erat. Sed Ze sputum hoc , is ac oleum , vera medendi instrumenta

is suisse . plurimi statuunt . Viae Te . b. Augusinus J Ex patrnm doctrina A

se ctor probat, Servat rem non iudicem , is nec legislatorem egisse; neque vi , autis armis tuam doctritum propagare voluit

is se. De quo latius egimus in tassertati is ne Prormiati III. g. 43. Ne percussor sit j o Vid. Gran. h. Omis cium enim Episcopi est , non vi , sedis rationibu=; non cogendo, sed docendo .

D peccata castigare.

,, sunt . principes seculares, ut Papa , 3cc. ix, qui religionem chrastianam reiiciunt, arma, se. inferre possins J ,, Recte hoe n is gavit Auctor supra L 2. c. 2o. g. 4ysis quia iniuria nemini hominum fit.

AD 9. v. v.

SPEM eone tam ex aliqωa divinorum vaticiniorum expιι eatis, Nam x. alitia est praeditio, aliud concemo juris. Haec non nisi ex dispositione nostra , vel superioris oritur ; neutra in vaticinio continetur. 2. Cum plerumque vaticinia sint obscura, ne ineerta, vid. Har. in Apes. Sorr. p. 22. nemo sibi ius inde arrogare potest. Neque I. homines, quibus id commissum est, ingerere se debent in executionem voluntaris divinae: Deus ipse vaticiniorum A in lor est,& executor . Adeoque Φ. expectandus est

eventus . non praeoccupandus . Amm au. ΛDic. 2ς. ra. Augustin. de civ. μι , ι. 3. c. VI. Cons. Grit I. I. c. r. I. 8. U. I. Pe

tinet hoc ad futura contingentia, quae s Ius Deus sibi reservavit . Additio. M Aufior merito ait, non seustra hoe ais se moneri, quia ex veteribus exemplis,, conjecturatur , hodieque tales ianalicosis existere posse , qua vaticinio abuten es,, turbas movere possent. Exempla reten. tiora reseti Gron. h. Carolus VIII. Gal. is liarum rex ad Neapolitanam expediti is nem inflammatus est, quod pervaserat in is Vulgus ex antiquis vatum carminibus f is ma , Carolo maximum totius orbis imis perium portendi , de mathematicorum responsis satum esse, illum oecidentiet siri mul, fit omentis imperium nancisci. I ,, vius i. r. his. p. I i. Et nostro si isse peris git, tempore bellicosos reges , qui spe. rarent , te Babylona stibvertit ros ; quod ,, nummo signato Ludovicus XI. promist. D COns Tae. l. s. Hi n. 1;. ubi I udaei sibiis tantam magni indinem fatorum velut ex is oraculo spondebant.

Etiam rerum emtam m Mere non possum

tempora J A Certum esse potest, quod com,, lingere debeant, sed non quando.' ain o ius nautim dui J ,, Diximus eo nim, ius non acquiri nis vel ex nostrari dispositione ; vel ex concessione superi is ris s quarum neutra est in praedictione , - utpote quae continet saltem relationem

is eius, quod fieri debet , non quod peris hunc, vel illum fieri neeessario debeat.

488쪽

Nysi expressum ad P Dei mandarum) se Ut,, in Israelitis, qui ex praedictione Abra.

si hamo facta terram sanctam oecuparunt, is inbente Deo. Per improbos εο-Aes , aut pravas a - πει Adeoque in poenam eorum quo , , que, qui exequuntur.

NON ex iustitia propria, sed ex virtuteolia J Auctor optime hic ait , neminem bello cogi posse ad ea, quae virtutis sunt; adeoque disi luctionem inter ius, & virtutem, quae toties confundit, agnoicit. Additis.,, Nullibi Auctor asseruit, hominem ho- , , mini ex virtute obligari ἔ eontrarium pan,, sim docuit , ius nimirum proprium ex is tali aptitudine nemini competere, de is que nec ius exigendi . Vid. Dissertario,, prooemialis II. f. a I. seq. Id ficus in foro exigi non polos , ita nec armis demsci si Quia ex virtute neminiis ius aliqnod quaeritur, adeoque nihil aliis quod ei tribui debeat. Ad utrumque hornm Nimirum , niis quid exigi in Bro, aut bello posti poci, fila . Sit ex morali ratione faciendum A Qua ,, tenus scilieet conveniens es naturae hu- manae judicium recte tonsormatum se. se qui in his, quae delectant, aut nocent. A Vid. proug. g. s. Sed preterea Fur est in nobis ius quoddam D ad illud γ ,, Seu facultas , quam Sui,, nomine JCti appellant . G t. prolet. 8.is Cr 44. item I. I. e. r. l. r. omnis enim ,, obligatio supponit detentionem juris aliis euius Ritent: At ea. quae virtutis sunt, ,, in nostra sunt potestate : nemo alius in is ea ius habet ἔ adeoque nemini injuriam is facimus si ea omittimus. Quale ius interdum leges ἀλλ , o hu

manae dant etiam circa debita aliarum vi

trerum ,, Aptitudinem enim occasionem se dare legibus , A uctor dixit supra L a.

is c. et . f. a. n. a. Equidem verum omni

is no est , leges aliquando statui de iis , ,, quae virtutis sunt; superior enim uti resis indifl. rentes imperare, & prohibere po-o test, it x & de iis leges serre, quae viris tutis sunt. Idem obtinet si ea, quae vir- si tutis sunt , pactis promittuntur ἔ tunc Tomo III.

,, enim alii ius quaesitum est ex pacto , is quod in foro exigere, vel bello poscere,, potest ; sed tune cogi homines ad ea is possunt non qua virtutes, sed qua legis

is partes sunt, vel ex pacto. Nova tunc aes udi ratio accedit, quae iam

ad iustitiam pertinερ γ is Iam enim ille ,

is qui negli est virtutes lege praeceptas , is ultra facultatem lege concessam agit , ,. adeoque ius aliis lege quaesitum violat, se indeque tenetur.

Id eum deos γ is se ilicet, ius alii quae-

is situ in lege, vel pacto. Injustum ex bae ea a bellum es is Quia is sola, & unica iusti belli causa est rep is randae iniuriae necessitas . Nani qui beneflatam dedit . nullum habet ius ad reposcendam gratiam is Actio-

is si enim eo animo, eaque lege dedi, ut is alter vicissim aliquid praestet . non estis beneficium , in pote quod non est nisi is pratuitum s sed esset species eontractus is in nom: nati , do ut des , aut sicias. Si,, vero locis quibusdam talis lex statuta est, o uti de Persis tradit Marceti. 3 2. II. Eris xenopb. Inst. I. vel si quibusdam eas -- bus actio ingrati datur , uti contra li. A bertum ingratum, Leg. II. f. quod mer. is e. circi tunc exigi id potest ex nova de si bendi causa, scidicet ex lege.

A D g. XVII. - AUCTOR ait , lanius iustam alleui

,, esse belli cautam , sed ob eam non in-- choari bellum ; adeoque illud geli nonis ea intentione, ut ius ei reparetur, etsi

si id bellum gerens alleget, sed quia pro-- videt utile libi sore hoe bellum. Quaeritis igitur , an hoc bellum iusti im sit - &o recte amrmat, quia revera ius eius lae. se sum ab altero est , adeoque alteri nonis fit iniuria. At peceat contra regulas per- , , sectionis, quod ex vitiosa intentione iusis suum persequitur. lta in Alexandro M.,, iustitia belli Persici erat notoria . quia , , per aliquot saecula Persae lacessebant Grae.

, , cos .' at gloria & ambrtio magis euinis movebant . quam reparatio iuris . S. e

489쪽

Romani iustissimam habebant belli eau iam eum Punicum secundum Inchoarent , V ex oppugnatione Saguntorum, qua socii se erant : at vitium in eo erat , quod Imia tuitu Siciliae potiundae id susciperent .vid ι a. e. r. f. I. ubi vidimus , ple-V taque Lella ex eausis suasoriis magis ge- ri, quam ex causis iustincis. Sed vitium actioni accedat ex animo meentis J A Si bellum gerit non tam animo' reparandi iuris, quam consulendi uti. is litati suae . Euripides Phoenisi. v. 376.aIt. ---Causa repetentis bona est; Mala, se petentis. Aωι utilitas aliqua ,, Forte aequirendiis territorii, uti Romani in bello Punico

is seeundo. --- . .

Sise qti mi s affectus plane ιιι citos se Ut si in solo inimici dolore voluptatem is quaerunt; de quibus Auctor egit L a. Sino boni respectia Quod late expli-- eavit supra I. I. e. zo. f. 29. . Phoce es, ait, m/λιο periisse ) ,, Quia is commune Graeciae sanum expilarunt. Jus. I. 8 c. I. ει 2. Viae Iuri. i. a. c. et P. V. r. D n. I. Vera haec ratio foret si Philippus

is fidem non dedisset. Cons. Ius. l. 8. c. s. At non bene fecissὸ Phil pum eum rerperderet is Si intelligit per bene non iureis fecisse , admitti id non posset . quia se causa, & iniuria Graeciae communis erat. Vid. d. g. si . Si vero mens Aristidis est, si Philippum vitiose egisse cum eos Pela

ri deret . quia raon intentione reparandae in.

se iuriae, sed augendi imperii, imprimis ve-- ro contra fidem da am eos perdidit, Iust. is d. c. adeoque minus persecte , saei leo id admittimus. saltassius si Cons Carii. e. a m 3I. - & in Iugurth. e. 87. Alias auctoritates is vide supra g. 3. meeatiam quιdem arguunt J A Ade neo imperfecte agunt, eoque praemiis destia is tuuntur, quae Deus actibus persectis deis is stinavit Irsum tamen bellum proprie iniustum non faciunt si mix alter, cui bellum inseruis tur , revera vel alieni aliquid tenet, velis in alieno aliquid male egit, adeoque ad

se reparationem tenetur. Queri ergo nonis potest . quia contra eum jus nostrum is persequimur. de nee εκ rati bello restitutis dis tur is Ane or enim statuit , eum , quiis ex injusta eausa bellum gerit, e si victoris existat , obligari ad restituendum Omne, , damnum. Via. I. R. c. 1 o. g. s. Quod , . examinavimus ibidem.

CAPUT XXIII.

De causis dubiis .

I. Dubitandi ea a in moralibus tinfle. II. NibiI faciendum eontra animi dicta

III. Iudicium in alteram partem duci

argumentis rerum. IV. Aut auctoritate.

V. Si νιν inque dubitetur in ve gravi ,σ alterum sit eligendum , fumendum quod est tutius: VI. Unde sequi, tali casu a bello abstinendum

VII. Id autem vitari posse colloquio: VIII. Aut ribitrio: obi de Christianorum

regum effieio circa partes bes antes IX. Aut etiam forte .X. Certamen singulare , ad vitandum bestam, an 'ermitti possit. XI. Meliorem esse conditionem possdentis in pari dubio . XII. Si vetiter pes deat, in pari dubiorem dividendam . XIII. An bellum virorue ex parte iu-fum detur , multis disinctionibus exHicatur. Φ I. vers.

490쪽

f. LII. De Causis dtibiis.. I rErissimum est, quod scripsit a Aristoteles: θ in moralibus non ae-

V que, ut in mathematicis diiciplinis, certitudinem inveniri; quo1 eo evenit, quia mathematicae diiciplinae a materia omni formas separant, di quia formae ipsae tales plerumque sunt, ut nihil habeant interjectum,seut inter rectum, & curvum nihil est medii. aa Φ At in moralibus e reum stantiae etiam minimae variant materiam, & formae, de quibus agitur, ii solent habere interjectum 3 aliquid, ea latitudine, ut modo ad hoc, modo ac illud eκtremum propius accedatur. Ita enim inter id, quod fieri oportet, ct inter id , quod fieri nefas est, Φ medium est quod licet, sia modo huic, modo illi parti propinquius: unde ambiguitas saepe incidit , Φ ut in Φ cre- eulculo , aut in aqua frigida calescente . Et hoc est quod ait b Aristoteles,, σι χαλεπον ἐνίοτε is x ,- πει .s ατοῦ ποίου αύρενέει quid eui anteponendum sit, difficilis saepe est iudieatio . Andronicus autem Rhodius : c τὸ καν' αληθωαν LM-ν δυσχερές λι πυ δοκούνγος διελων ' disciis est id , quod vere iustum est , ab eo, quod tale videtur, disternere.

II. r. Primum autem illud est tenendum , etiamsi quid justum re ipsa est , Φ sed ab eo fit, qui, omnibus expensis, injustum id existimat, actum esse vitiosum. Hoc enim est, quod dicit Paulus d Apostolus, . quicquid non fit ex. fide peccatum efle: ς ε quo in loco fides animi iudicium de re significalia Φ

b Solent habere .nterjρὸIam aliquid δ Uile osostomum ad iv. Ephesorum 3I. m ral. id est . in Q Homiliae illius , Tomo III. P. 844. Eriti savit. e Omν in Deo fides animi iudierum de re An. ear Eodem tendunt in eadem Pauli epistola eodem eapite isti verss.

ωτνἰδἰωνοἰ πληρ 'δεω , .nusquisque fui sensus sibi eotias M. Et s vers. 22. δ δε α ens ι an κρου- ε συπν ω ν δοκι- beatus ille, qui quod prafert , in eo fui damnator non est. Ambronus: peeeatum est, quod ali-tιν D, quam probarum est . Sequitur Aurumnus: citati ambo a Gratiano pos cap. 4. causa et g. quaest. t Non longe hinc abit illud Plutarchi in Timoleonte: ἡ ριο

x A mar/νia 3 Figuras considerant a corporibus semotas, ut loquitur in prole-

, Ut nihιι habeant Sint ei reumscriptae, Fc praecisae. nullum hibentes eonfinium cuiri aliis, ut dubitari possit, hue, an illae Per

tineant

3 Atι quid, ea latituLna Medium ritionis Horme . ethic. s. l. 14. Cr pusulo Ruod tu nee tenebras ἰnee possis dicere lucem. s Omnibus expensis Post maturam deis liberationem. pro ipsius sensu, de eaptu. 6 Ruit quid non sit 3 Vide animadv. Groistii pro suis natis ad est L. Cassaud. ad arti.

noster. De Iure Nat. o. Genitum . Lib. t. ea P. a. f. s. Quaecumque Auctor liete dicit. id tantum probant, saepe sie satis difficile elle. axiomata, & principia Disciplinarum Moralium ad casus singulares apta re : unde tamen ipsae Disciplinas incertas esse. minime sequitur-Qua de re vide quae observavimus in Praefatione nostra ad Opus Pusendor fianum modo laudatum, s. m. n. 3. I. B.

c. Iae Parain

phr. Lib.

SEARCH

MENU NAVIGATION