Hug. Grotii Florum sparsio ad ius Iustinianeum

101쪽

L. Omnes. Omnes Proconstules statim quum urbem egressi fuerint, habent jurisidictionem ,sed non contentio- ssam, sed voluntariam, ut ecce manumitti apud eos possunt tam liberi quam serisJ Manumissione

nempe illa pleniore , quae cives Romanos facit. Plinius v II, epist. I 6, de Calestrio Tyro ne, qui Proconsul provinciam Baeticam petiturus, per Ticinum transibat,ad Fabatum pro socerum suum scribens, qui non longe a Ticino agebat: vero, imo consido, fasile me impetraturum, ut ex itinere defectat ad te, se voles vindicta liberari quos proxime inter amieos manum M.

L. Observare. Proficissi autem proconsedem melius quidem easne uxore, sed ue cum uxorepotest J Egregiae hac

de . in partem utranque dissertationes apud Tacitum Annalium III. Est haec lex desumpta ex libriiVlpiani de ossicio proconsulis, quos saepe citatos invenies in Glossario,quod primus, edidit Henricus Stephanus. Vt s quid uxores eorum, qui ad officia prosciscuntur, deliquerint, ab ipsis ratio ιθ vindicta rensaturi Invenalis Satyra v I II: Si tibi sancta cohors comitum, si nemo tribunia

Vendit acersecomesse niatam in conjuge crimen, Nec per convenim, o cuncta per oppida curvis Unguibus ire parat nummos raptura Ceiano, Tunc licet a Pico numeres genm .

ubi Scholiastes: Si nemo servorum tuorum amutuos

102쪽

AD Ius Ius ΤΙNIA NEVΜ. syruos vendit: se ephebin intensius non est, pro uosententia distrahaturis uxor tua te administrante nihil rapit: denique s vir es bonuri patiar ut, falso licet, ex quovis genere nobili tibi gas origianem, vel a Pico, qui Fauni pater fuit. Cicero ad

fratrem : mos vero aut ex domesticis convictioniburi aut ex necessariis apparitoribus, tecum

esse voluisti, qui quas ex cohorte pratoris appellari Iolent, horum non modo facta , sed etiam dicta mnia nobis praestanda sunt.

Observare oportet, ut per eam partem provinciam ingrediatur, per quam ingredi moris est, quas Gratia ἐπιλυαίας vocat , sive τobservare in quam primum civitatem veniat vel

applicet. Magni enim facient provinciales servari consuetudinem istam, is huyu odi praerogativas.JPlinius v I II, epist. 24 : Reverere gloriam veterem,'hanc ipsiam senectutem,qua in homine venerabilis, in urbi G sacra erit. J apud te honorantiquitati. vide & caetera ibi egregia. L. Nec quicquam.

Cimea advocatos patientem esse proconsulem oportetJ Plinius vi, epist. 2 : Equidem quoties -- dico, quod vel sapius facio quam dico, quantum quis plurimum posulat aqua, do. etenim temera-- rium existimo divinare quam spatiosast causa inaudita, te usique negotio ire, cujus modii ignores, praesertim cum primum religioni sua judex patientiam debeat,qua pars magna justitia est. Cicero in epist. ad fratrem, quam saepe legant & r Iegant censeo, qui in provincias mittuntur, Octavium laudans: quoties quiseque voluit,dixit, is quamdiu voluit. Plinius Panegyrico: em se

. moni, sum cuique pudor, non tua superbia fecit. E 1 Sed

103쪽

Ioo HVG. GROTII FLOR. SP.' Sed cum ingenio, contemtibilia videatur Ne ei eveniat quod Claudio Imperatori, qui ita eviluit,ut passim,ac propalam contemtuI esset, adeo causidicis patientia ejus solitis abuti, ut descendentem h tribunali, non istum voce re vocarent, sed & lacinia togae retenta, interdum pede apprehenso, retinerent. Haec de eo Sumtonius, qui & alia addit. Confer L. observanis dum D. de ossicio praesidis.. Scilicet ut omnium desideria audiamin, ne fomta dum honori postulantium datur, vel improbitati ceditur, me ocres desideria sua non proferanti Cicero : Adjungenda est facilitus in audiendo. ec post: Facili os esse aditula ad te: patere aures tum querelis omnium : nullius impiam ae solitudinem,non modo nullo populari accessu ac tribunali,

sed ne domo quidem tua, ct cubicuro esse exclusam. L. Proconsules. Proconsiles non amplius quam sex fascibus utunturi Sunt ut Polybius loquitur.

Proconstulponam Roma ingressus deponit imperiumJ Cicero epist. ad famil. I, 9: Se, quoniam ex Senatusconsueto provinciam haberet, lege Comnelia impretum habitumum, quoad in urbem introisset. Appianus Civilium 1, de Metello Pio:

ινελ ων Pωαίω. Cum Proconsevi esset, manent enim proconsudes, donec Romam rerierint. DE OFFICIO PRAEFECTI AVGVsΤMIs.

Fum regis loco suisse dicit Strabo, dc Tacia' tus Historiarum I. Equestres qui AEgypto pro .

104쪽

AD Ius IusT1NI AN EUM. Iorsderent, dixit idem Tacitus annalium XII, additque apud eos lege actum, ac decreta eorum perinde haberi, ac si magistratus Romani conis stituissent. Causas cur equitibus Romanis, non antem senatoribus, permissa ea provincia , r fert Tacitus historiarum libro . Meminit de P lladius in vita Chrysostomi. DE OFFICIO PR AESIDIS. Descriptionem hujus ossicii habes apud Cas. siodorum v I i, x. Adde Iuvenalem Satyra

Exsde eorum qui probabunturJ Saepe enim, τό τοι νομ- τῆς ἀλκ hi si Vim veritatis vincit id quod creditur. L. Ex omnibus. Comininum J Sic dicebantur qui Lucaniam di Brutios regebant : Victor in Aureliano.. Cassiodorus III, 7. dc qui Thusciam : --mianus testis.

L. Sed licet. Non tamen spectandum ea J Puto scriptum

fuisseu non tam tamen oectandum es.sed excidisse Iiteras tres, quod eaede vocis sequentis initium faciant. Frequens id in Pandectis Florentinis.

L. Contruit bono.

Sacrilegos, latrones, plagiarios, fures conquireredobetJ Cicero dicta epistola ad fratrem. Sublata Misa latrocinia, ' cades multis locis repressis, pacem tota provincia constitutam. Neque solum

105쪽

ior HVG. GROTII FLOR. SP. Ita itinerum atque agrorum, sed miato etiam plura is mactora vidorum , furta, ct latrocinia esse deput a. vide supra L. I, f. quies, de ossicio Praesecti urbi. Bonus judex κυζερνήτου ποπον

π3.1ν ρωτύ. More boni gubernatoris sedat tempestates in rebud ortas, idque ad salutem is quietem eorum, qui res sium ipse permisere. Philo libello αει 'si, ubi dc alia sunt hujus argumenti egregia.

L. Oservandum.

Ne n des provinciarum in ulteriorem familiaritatem proυinciales admittantJ Cicero dicta epistola : In provincia vero ipsa, si quem nactvi eslui familiaritatem tuam peniim intravit, qui no- is ante fuerit ignotm, huic quantum cretendum sit,vide: non quia non possint multi esse provinciatis miri boni: sed hac hperare licet, judicare peric usum in. Et postea: Sin autem id non pelicis, inultam emit gemus in familiaritate cavendum ma- .gis, propterea quod j omnes vias pecunia norunt, es omnia pecunia causa faciunt: θ quicum vi - .ri sunt,em existimationi consulere non curam. Est egregia Libanii oratio, flua in ressus illos ad iudices, eorum qui negotia non nabent, vetari

vult.

Sed is in cognoscendo, neque excandeficere adinverseus eos quos malos putat, neque precibud calamitosorum illacrimari oportet. id enim non eneoni antis, is recti judicis, cuju/'animi motum ιultus detegit J Debet enim judex esse semper constans, legumQue similis. Cato dicebat, Maii ἰώ σε ν,3 1 -τ δεκώ- λιπα-

106쪽

qui magistratus sit, aut judex, neque pati debere, ut Oretur pro rebus justis, neque pro malis hominibus deprecationes admittere. Seneca vero de Clementia I, 7: Regi vociferatio quoque, verborumque intemperantia non ex mayestate est. Dixerat ante cap. s : Magni animi proprium est, placidum esse tranquillumque. Cicero ad fratrem : Sed te illud admoneo, ut si hoc plane vitare

non potes, quod ante occupatur animus ab iracun dia, quam providere ratio potuit , ne occuparetur, te ante' compares, quotidieque meditere, resistendum esse iracundia: cumque ea maxime animum moveat, tunc tibi esse diligentissime linguam continendam, qua quidem mihi virtus, non interdum minor videtur, quam omnino non irasiti. - Nam ita

Iud non solum est gravitatis, sed nonnunquam etiam lentitudinis. Moderari vero is animo s orationi cum D iratus, aut etiam tacere, es tenere in se potestate motum animi, is dolorem, eis non

Hiperfectas ientia, tamen est non mediocris in genti. Iuvenalis dicta Satyra v I II: Exθectata diu tandem provincia, cum te Rectorem accipiet, pone irastana, modumque, Pone ct avaritia: miserere inopum sociorum. Ossa vides Regum vacuis exucta medulus. Respice quid moneant leges,quid Curia mandet, Praemia quanta bonos maneant. Deinde:

S uso pracipitem rapit ambitio atque libido, Si stariis virgas sociorum in sanguine, se taDelectant hebetes lasso lictore secures, Inribit ipsorum contra te re parentum

Dilitas.

Adde quae ex Plinii epistola modo attulimus.

107쪽

ro Η vG. GR OTII FLOR. s P. DE OFFICIO PROCURATORIS Caesaris vel rationali. Hunc curatorem Caesaris dixit Callistratus infra I, 3. dixit Harine-nopulus, addiditque suo saeculo dictum λον- FH . In AEgypto vocabatur λόγ', testeStrabone. Descriptionem hujus muneris hahes apud Statium lacrymis Ethrusci. Adrianus procuratores latius vagantes coercuit, teste Spartiano. His successere posterioribus saeculis Comites sacrarum largitionum, patrimonii, rei privatae, & alii. DE OFFICIO IVRIDICI. Alexandriae scilicet : quem Strabo verbum verbo reddens, nominat ΔικαοAτίαν. DE OFFICIO ADS ESSORUM. Scholiastes ad illud Iuvenalis rme nemo ministro

Fur erit:

Non possum adsessor esse furis judicis. Hos Philo

stratus in Apollonii vita, V, 13, Vocat τε η κρινωνὲς τῆς iaδκ π,ω γνωμης. νομικώς vocat Gregorius Thaumaturgus in laudibus Origenis. Consiliarios Ammianus libro xxv,

FIII, ter.

L. Si eadem. Nee videbitur in sua provincia ad edisseJQuod

vetitum Romanis legibus, qua de re & Nigri fuit constitutio: eas imitatus est Fredericus Imperator libro I legum NeaPolitanarum, tit Io xcvIII. Autoninus etiam provinciarum

prae

108쪽

AD Ius IusTINIANEVΜ. Iospraesides vetuit esse ex quaque ortos provincia narrat Dion.

L. Diem .

Diem functo Legato Coaris J Id est, praeside

misso in provincias Caesarianas. Proconsules enim & propraetores in provincias popul, mittebantur. distributio haec ab Augusto, ut nos docent Strabo libro II I, & fine ultimi. Suetonius xLVII, XLvIII. Dion libro Lm.

L. In consilium.

In eonfidium curatoris reipublicaJ De curatoribus reipublicae, vide L. curatores, α L. ult. D. de administratione rerum ad civitates pertianentium.

QSOD QUIS DE IURIS IN ALTE. rum statuerit, ipse eo jure utatur. Cicero ad infratrem: mi in magistratibus

riuriose decreverant, eodem QRs privatis erat jure parendum. DE IN IUS VOCANDO.Injus vocari non oportet neque consulem, neque praefectum, neque pratorem J AEdiles Curules de Quaestores a praetore in jus recte vocantur,quia neque Vocationem , neque prehensionem habent. ita ex Varrone Gellius xI II, I 3. His qui

ad judicia tomisitti jubebantur, dati legibus Imperatorum dies xxx sub custode, ad res domi ordinandas , & sumptus parandos. Disciuus id ex Augustini epistola ccxxv I II, & dua-hus sequentibus.

Es . SI

109쪽

ros HVG. GROTII FLOR. SP. SI QUIS IN IURE VOCAΤVS NON ierit, sive quis eum Vocaverit,quem ex jure non debuerit. Olim vadimonium dictum, quo promi tit se is, qui ad judicium vocatur, certo die aD futurum. ita Scholiastes Horatii. Seneca dehenesiciis iv, 39: Vadimonium promittimus:

tamen deseritur. non in omnes datur actio : deserentem vis mayor excusat.

IN IvS VOCATI UT EANT, AUT satis vel cautum dent. Schesias s ad Horatium: Olim qui attest batur tangens auriculam dud, quem testem cupiebat, his υerbis loquebatur, Licet ante xi t Si illere 'ondisset, liret, per ilectionem manus ipse datur . quods non paruisset, adversarium suum in judirium rapiebat. quod se antestatus non esset, ct manum vadatus iletisset, injuria rem congintui poterat. Deinde Iocum adfert ex Persa Plauti, qui sic habet: SA. Age, ambula in με leno. M. euid me tetjud voca. t SA. Iliae apud pratorem dicam. Sed ego in μου

voco.

G. Nonne antestaris P SA. Tua ne ego eausa carnufine Cuiquam mortali libero aures atteram 'DE EO PERDEM FACTUM ERIT

quo minus quis in judicio sistat.

Sistere a stando. Stabatur in judicio, ut minratius, & eius Scholiastes nos docent. Sicut a tem in jus vocatis, ita di militibus excusati nes

110쪽

AD IUS IUSTINIANE UΜ. Io mes quaedam legitimae erant quo minus adesi .sent, ob funus familiare , ob serias denicales, ob morbum sonticum, & alia, quae memorat Gellius XVI, 4. DE FERIIS ET DIL A TI O NI B v S. . Sunt autem seriae stativae, aut conceptivae, aut imperativae, aut nundinae, aut familiarum

propriae: eodem libro I 6. Conceptivae suibus verbis concipi solerent habes apud Gellium x, 24: & Macrobium Satum. 4. Edici eas solere

dicit Varro libro 8, indici Ovidius Fastorum

II. Inter stativas sunt aestivae apud Gellium, vindemiae apud Arnobium, quarum & hic L. I mentio. Inter familiarum proprias sunt denicales apud Gellium xv i, A. Feriarum in Ianuario meminit Macrobius Satum. I,2. Idem feriarum Divae Angeroniae, & Saturnalium meminit I Sat. Io. Ferias sori pacem vocat Papinius,sicut contra Varro inducias vocat castrorum serias. L. More. Nore Romano dies a media moti incipitJ Tractat id ex Varrone Gellius III, 2. oc Macro in hius I Saturu. 3. DE EDENDO. T. Praetoro.

Prator ait argentaria mense me citores, rationem qua ad se pertinent, edant J Hic est grandis

ille codex argentariorum, cujus meminere Iuvenalis Sat. vis, & ad eum Scholiastes. De mensariis & auctionibus leges edidit M. Anto-

viaua philosophu .