Hug. Grotii Florum sparsio ad ius Iustinianeum

91쪽

sa HVG. GROTII FLOR. SP.rius Turonensis ad Chilpericum : Si quis densiu, ὀ Rex, justitia tramises transcendere volu rit, a te corripi potest. Si vero tu exce seris , quis te corripiet 8 Loquimur enim tibi, sed si volueru, audis. s nolueris, quis te damnabit, nis is qui se pronuntiavit esse Iustitiam ' Otto Frisiingensis in epistola ad Fredericum: Soli reges, utpote constituti seupra leges, divino examini reservati faculi legibus non cohibentur. unde es illud tam regis quam Propheta: Tibi soli peccavi.

L. De quibus.

De quibus causisscriptis legibuου non utimur , id custodiri oportet, quod moribuου is consuetudine inductum em Tertullianus de corona: Conseuetudo autem etiam iri civili ου rebus pro legesι- fici tuae, cum descit lex. Vide de consuetudinis. auctoritate Dionem Chry stomum. L. mo. Immo magna auctoritatis hoe jm habeturi Itaque Solon Athenienses in decennium tantum adstrinxit, ut suis legibus uterentur, ratus VIm consuetudinis in posterum satis futuram. Herodotus I.

L. Nam Imperator. In ambiguitatibuου qua ex legibus professiuntων Quae legum aenigmata vocat IuVenalis, qua .stiones obscuras ad eum Scholiastes. L. Ergo. Ergo omne μου aut consensim fecit, aut necess-ras constituit, aut sirmavit insuetudo: Ex Me

92쪽

suetudine, ct ratione. DE CONs ΤΙΤVΤIONIBUS Principum.

L. Taeuod Principi placuit, legis habet vigorem lGuntherus Ligurini um: pro lege voluntas Principis esse Iet. quicquid decreverit ille, Esse ratum mos est, ct legis habere vigorem. Plane ex his q-dam sunt persona si Huic disputationi praecidendae adjiciebatur in praemiis dandis: illi liberisque hin, Servius ad I x Kneidos.

-των ει πνJ Merito. Recte enim Solon dixit esse με,κινέεις, leges mutabiles. pluta

bm, contractibus quoque Θ sponsonibus, qua postreis Auni,habentur firmiora m validiora prio

ribus. Tertullianus exhortatione castitatis: Puto autem etiam in humanaου constitutiones , post ris pristinis pravae e. Idein Apolegetico: δε-

93쪽

so IIVG. GROTII FLOR. S P. terem Aouasientem silvam legum novis priscia palium rescriptorum se edictorum securibme truncatu Θ caditis. Et de Baptisino: In omnibuου ρο- steriora concludunt. θ sequentia antecedentib-

pravalent.

L. Septimo.

Septimo mense nasci perfectum partum iam re-eeptum est, propter auctoritatem doritissimi viri HippocratisJ Vide Gellium m , I 6. Macrobium I Saturnal. 6.L. In orbe. In orbe Romano qui fiunt, ex constitutione Imperatoris Antonini cives Romani essecti sunt lAdriano id tribuit Chrysostomus in Acta:

λαιον ου iς L. Munt Adriani beneficio omnes facta Romanos. olim vero non sic erat. . Sed pro

Ulpiano est Aurelius Victor: is enim in M. Antonini philosophi vita : data cunctis promiscue civitas Romana. At Caracallae id tribuit Dion Coccrianus. Fieri potest ut modo arinctius, modo laxius intellectum sit jus civitatis. per quos autem gradus huc ventum sit, videbis apud Tacitum , in oratione Claudii Caesaris, Annalium XI, fragmento. L. Lex nsiturae. Lex natura hac est, ut quina tur Me legitimo matrimonio, matrem sequaturJ Quia scilicet Romani, & multae aliae gentes volebant nullam esse rationem cognoscendi partus, rusi per nuptias. & sic naturae vocem saepe per abusio

94쪽

AD IUS IUSTINIANEVΜ. y Iabnsionem sumi notavimus libro II de jure Belli ac Pacis xin, 16. Graeci & Romani in . omni partu servili hoc servabant. at non degentes aliae, ut notavimus eodem libro V, 29. DE HIS Q V I s v I VEL

alieni iuris sunt. L. Si dominus. Si dominus in servos sevieritJ Id & Hebraeis

legibus mulctabatur: Baba Κamma VI II, 3. Vel ad impudicitiam, turpemque violationem

eo Az-J Hoc Christiane addidit Triboni nus. Nam sub paganis Principibus in servo id

necessitas vocabatur, ut est in Senecae controin verssis : dc apud Horatium:

se anciliata praesto

Sit, vel verna puer. L. Item. euodjus proprium civium RomanorumJ It que aetio et 'νοίας, sive dementiae liberis in parentes Romano iure non dabatur: Graeco dabatur. Aristophanes Nubibus. Plato libro

cipationibus,& aliis modis, quibus potestas solvitur. Qui a gente ad gentem, vel li familia ad familiam transit prius se abdicare debet de priore. Servius in chartis Fuldensibus ad ri JEneidos. retinebant nore nomen prioris familiae, sed vestigium nominis: utpote pro Isimiliis diacebantur Amiliani, pro Octaviis Octaviani. Melio

95쪽

sa HVG. GROTII FLOR. SP. Meliores solere adoptari quam gigni liberos, Demosthenes dixit in fragmentis: Galba apud Tacitum,Ρlinius in Panegyrico. Sunt tamen dein alteram partem dicta. Euripides Melanippe:

Amens is excors, prole qui propria carens Aliena domui pignora ad scit sua, Arbitria fati more pervertens malo. Cui sirps negata numine in coelestium, Tolerare debet, non deos incessere. Idem Erechtheo: θετων 3 παύχουν πC-- φαυ-

Stirpi insitiva nusia vis: praestantiis tu datum, quam lege mentitum genus. DE DIVISIONE RERUM ET qualitate.

L. Nemo igitur.

Nemo igitur ad litim maris accedere prohibeturi Servius ad illud in prima AEneide: Hospitio proBibemur arena. ut alibi: littussue rogamus: occupantis enim est' sessio littoris,unde ostendun- . tur crudeles, qui etiam a communibus prohibeant. L. D tantum. Sacra autem res sunt ha, qua publice consecrata sunt, non privataJ Vide quae de hac re ad Institutiones dicta. Semel autem adesacra facta, etiam diruto adiri

scio

96쪽

AD Ius Ius Τ IN IANEvΜ. ' ν scio locus sacer manetJ Nams facta ades esset, incet costa, screligio edim occupatat solum. Trai nus epistola 76. Religiosium autem locum vn quirique sua voluntate facitJ Ita ut & reliquias transferre ii Ceat, quod tamen Romae consulto collegio Pontificum , in provinciis praeside, fieri solebat. Trajanus epistola γε. notaphium quoque J Latine honorarium tumulum dixit Suetonius. Sicut testis in ea re est Virgil J Libro me illo loco: Solennes tum forte dapes, ct tristia dona

Ante urbem in luco fas Simoentis ad undam-Libabat cineri Andromache,manesique vocabat Hectoreum ad tumidum, viridi quem cessite

geminas, causeam lac mis, sacraverat aras. tibi Servius: ad tumulum,id est,aιεν Mis. Mutinta sunt exempla in Anthologia. me

minere & Dionysius Halicarnassensis libro I,& Lampridius Severo: & Dion Cocceianus in fragmento de Caracalla. L. Sanctum. Sunt autem sagmina quadam herba, quas legari populi Romani fer solentJ Uerbenae dictae aliter. Plinius xx II, Festus. Origo ex Graeco -- pro unde sagmen: ut ex α--

agmen.

Qua Vocaritur ceryciaJ De quibus diximus libro ira de jure Belli ac Pacis, III, 8. DE sENATORIBUS. Senatui auctoritatem aliquam fuisse etiam regum

97쪽

s Η vG. GROTII FLOR. SP. regum tempore notat ad v AEneid. Servius. de Senatorio jure quaestiones egregias habes apud Plinium v III , epist. Iq. Senatores olim suosdana fuisse, quibus in Senatu sententiam dicere non licebat, docet Gellius III, I 8. Vide infra L. ult. Qui senatum habere, ac senatusconsululum facere potuerint, qui intercedere senatus. consulto . suibus locis, quibus temporibus, quibns modis fierent senatusconsulta, de quibus rebus primum reserretur, quis primus lenis ventiam rogaretur, idem x Iu , 7 & 8. & IV, - Io. Senatusconsultorum sormulam habes infra

de petitione hereditatis , 3c ad Velle janum, Macedonianum,Τrebellianum,habes sex apud Frontinum pertinentia & aquaeductus , duo in epistolis Laelii ad Ciceronem, apud Liviuin

libris xxv I &xxx I. apud Macrobium I Sa- tumat. 12, adde alia quae congessit Brissonius.

Huc pertinet in notis illiad : α D. E. R. F. Ρ. D. E. R. V. I. C. Duod de ea reseri placuit, do ea re univers ita censuerunt. Solitam in senatu . rationem praemitti sententiae, notat ex Sallustio Servius ad x AEneidos. DE OFFICIO CONSULIS. Veteri republica quanta fuerit consularis auctoritas ex historiis, Cicerone, & aliis discimus. notat ex Varrone Gellius XI II, 2. Consul quod conmere Senatui s populo debet. Varro

Consules, & caeteros qui imperium & lictores habebant, habuisse ait vocationem: tribunos plebis, & alios qui viatorem habebant,prehensionem : quaestores & alios, qui nec lictorem,

nec Viatorem haberent, neutrum. Mansit adhuc aliqua species auctoritatis penea consules

98쪽

AD Ius IVsTINIANEvΜ. ad Trajanum usque , ut ex Plinio discimus. Tempore M. Antonini philo phi appellatum

1 consulibus. Post id haec auctoritas magis main isque exolevit, manseruntque eis simulacra honorum in ludis exhibendis , & manumissionibus, ut hoc titulo discimus, δε ex Claudiano quarto & sexto consulatu Honorii & consul tu Manlii. . DE OFFICIO PRAEFECΤΙ praetorio. Praetor olim dictus qui praeiret exercitu. ita Varro. hinc naves praetoriae: hinc praetorium,& praetorianus miles. iis qui praeerat, dictus Praefectus Praetorio. Erant antem & Praesectus Praetorio, & Praefectus urbis,& Quaestor, ill stres, ut ex libris & inscriptionibus apparet.

L. L.

Appelgandi facultas mterdicta e J Sic Mithmdates Eupater Metrodorum Scepsium judiciis imposuit, ea cum potestate, ut ab ipso ad Repem appellatio non esset.testantur id Appianus de Diodorus Siculus.

DE OFFICIO PRAEFECTI VRBI Vide quae supra,titulo de origine iuris dicta. Hunc villicum dixit Iuvenalis, nimirum quia sub Nerone ita iacuit ninis praesectura, quasi Urbs ipsa iam tum esset villa Hincipis Scholiastes ad Iuvenalem. Discimus Floriani tempore senatum recuperata potestate voluisse ab omnibus potestatibus ad praefectum urbis provocari.

Sed non manis is mos, redactaque ejusjurisdiactio ad centesimum milliare. Ab ipso autem appetin

99쪽

s6 Η V G. GROTII FLOR. SP. appellabatur Imperator , Vide Ammianum xxv m. Iudicabat praefectus urbis etiam de Senatoribus. Symmachus II,7 . L. actor. Cod.

Theod. de jurisdictione, dc L. Quia, de mal sicis. Cassiodorus vi, 4. Rutilius GalIicus hoc functus munere, custos urbis dicitur Iuvenali. de quo Gallico Papinius :Ωuem penes es trepida mitis custodia Roma. ibidem dicitur, proxima cervix ponderis i mensi: ostenditurque curam habuisse & municipiorum , & coloniarum, quas urbes togatas vocat poeta.

DE OFFICIO PRAETORVM. Praetor, praesectus vigilum, praesides spectabiles erant. patet ex inscriptionibus.

Barbarim Philippu/J Est haec historia & apud

Suidam in voce β cάρμγ . Et verum puto, nihil eorum reprobamiJ Sic Aristoteles Ρoliticorum III ,Σ, defendit etiam non juste civem factum,civem dici. Et presbyteri facti ab Episcopo, qui rite factus Episcopus putabatur, etiamsi postea vitio factus Epia scopus cognoscatur , presbyteri manent. vide Balsamonem ad synodum Sardicensem. Cum etiam potuit populus Romanuου semo δε- eernere hanc libertatemJ Et eum liberum facere ex vi dominii eminentis. Sic Atheniensium decretum recitat Dion Chrysostomus sermone xv, de libertate donandis servis ob miliatiam. Et Aristoteles dicto loco commemorata Clisthene post tyrannos eiectos etiam servos adscriptos tribubus. Sic Vindicium populus Romanus Bruto consule fecit liberum, Liavius II.

100쪽

DE OFFICIO QSAESTORIS.Longe aliud libera republica , aliud sub Cae

saribus noc munus. Libera republica quaestora quaerendo, qui conquireret pecunias publicas. Varro. Quaestores aerarium curabant, ejusque pecunias expensas & acceptas, in tabu-Ias publicas referre consueverant. Asconius. Ea cura postea ad praefectum aerario transtata.Gel- Iius xis, 13. Quaestor sub Caesaribus precum auditor, legum conditor Symmacho I, II. Armarium legum Cassiodoro v I, s. Vox legum VIII , I 3. Corippo: 'procerum deus, a biter orbis, Principis au*icio, leges o Iura gubernans, Iustitia vindex, inopum pater, omnia curans Iussicus relevare pis.

Institutio est Constantino Magno , ut tradit Zosimus v Codicilli apud Cassiodorum VI. Descriptionem hujus ossicii luculentam habes apud Cassiodorum VI II, 7,

L. T.

Triumviri aerantJ De quibus dictum ad tiatulum de origine jur1s. Erat autem familia publica circa portam J In . dici solita per castra aversa. Vide inscriptiones Gruteri p. 248,3 8, 4II. Cum hamis o dolabris J Et cum siphonibus e Plinius x, εχ, cum hamis & aqua: Scholiastes Iuvenalis,qui di cohortem ejus Sparteolos vocatos dicit.