장음표시 사용
301쪽
ΗvG. GROTH FLOR. SP. egerat, ut in titulo Digestorum ejus argumenista apparer. Eadem definitione Iulianus utuis tur. L. hereditas. insta, de R. I. Origo no-Z minis est inde, quod heres in veteri lingua Latina , idem erat quod herus, quanquain in hac voce corripitur erior syllaba , quae in alte Ta producitur. Qualis permutatio in Graecis dialectis frequens est. Heres apud antiquos Pro domino ponebatur, ait Festus : in Glosi sario est heres κου Idem habemus Instit. de heredum qualitate 8c differentia. Plautus de palla: Abstuli hane , eujus heres nunquam erit ponhunc diem. Hereditas ergo primum dicitur successio. Nam hereditatis appellatio. unuversitatem quandam , ac jus successionis , de non singulares res demonstrat. L. bonorum appellatio. L. heredis, infra , hoc tit. Succeiasio est vocabulum iuris civilis. Ideo bonorum possessbr proprie heres non est, neque enim praetor heredem facit, Inst. de bonorum ρος sessionibus . ε. quos autem : & de auctor. tum
torum, . neque tamen. Censetur tamen pro
herede. L. in conditionibus , f. si patronus, D. de condit. & demonst. L. si quis, . sed uid si, D de acquirend. vel amittend. hereisitate. L. Praetor, infra, de Regulis juris antiqui. Hine factum, ut contra nativam signita cationem, saepe hereditatis appellatione , bonorum quoque possessio contineatur. L. hereis ditatis, infra, hoc titulo nempe ex vi mat riae, de qua agitur. Est autem hereditas successo, non ipsa corpora quae in suceessione sunt.
Inst. de rebus corp. 3c incorpor. Itaque ἀκολειλογεῖ Cicero cum bereditatem definit esse
302쪽
pervenerit, nec ea aut legata testamento , aut retenta possessione. Neque recte Iurisconstitorum subtilitatem irridet Seneca, dicentium usucapi res hereditarias , non heredit
rem. Additur successioni illud in jus. Recterest enim heres ejusdem potestatis, iurisque ejus cujus fuit defunctus. L. heredem, infra, de R. I. & heredes juris successores. L. quoties, ε. heredes, D. de hered. Inst. L. eum heres, Dis de diversis de temporalibus praescriptionibus. Est enim hereditas juris nomen. L. heredit iis, & L. pecuniae , f. hereditas, hoc titulo. Neque simpliciter in jus dicitur, sed in jus univerbum e nam rerum singularium non est hereditas. L. bonorum appellatio, infra, hoc tit. & ideo in Basilicis additur, φιληρ . Heres in universum succedere dicitur & in L. si rem legatam, supra, de except. 8c ideo alii etiam qu1 in universum jus succedunt heredum loco habentur. In pari , f. I, infra, de R. I. Et haec quidem apertissime Iocum habent non solum ubi unus est heres verum etiam ubi plures institnti sunt heredes. particulones Voca tur apnd Nonium. Et tamen in universum jus succedunt pro partibus indivisis. Nam certae rei causaeve heres institui non potest, neque patitur jus Quiritum , ut quis pro parte testatus, pro parte intestatus decedat. Inst. de hered. inst. i. hereditas. L. jus nostrum, infra, de R. I. At is qui restituere hereditatem rinis ratus est, etiam postquam restituit, heres mainnet. Inst. de fideicomm. hered. f. restituta. Is vero eui restitutio facta est, saepe legatarii loco habetur, d. 4. restituta. In oneribus tamen ha-
303쪽
hetur pro herede. Inst d. t. de fidei comm . hexedit. lus universum vero describitur id quod defunctus habuit. viventis enim nulla est her ditas. L. I, supra, de hereditate vendita. unde sequitur,pro herede, ex vivi bonis,nihil usuca-Pi. L. I. D. pro herede.
Recti dirimm eum fundum totum nostrum esse , etiam cum usus cim alienis estJ De vocibus nostrum, meum, tuum, esse cujusque, multa habemus hoc titulo. Hic vero quatilionem facit vox totm: an recte fundus totus dicatur noster, in quo alius habet usumlauet n.
Assirmatur hic de fundo , quod & de servo. L. si quis suos servos, D. de legatis III, & Instit. de hered. inst. in principio. Dominus enim censetur, qui proprietatem habet, etsi ususfructus sit alienus. L. I, I, ad SC. Silan. Hinc facta servo injuria, ei facta videtur , qui proprietatem in eo habebat, non qui usuinis fructuin. Inst. de injuriis, M. quod si. Ratio, nem hujus definitionis reddit hic Iuristonilius, his verbis : Quia umstuctus non dominii pars, sed servitutis sit. Sertatus habent codices alii. Sed etiam recte dici potest ususfructus ecse servitutis, id est, ad servitutis genus pertinere. Vsusseumas in jure, non in parte consistit..L. Maevius, β. fundo, D.de legat. II, fundi jus est. L. si a reo, k. si reo, D. de fideiussoribus. Attamen alibi dicitur pars dominii. Sed scie
dum partes esse duum generum : ουσα δής, sine quibus res esse non potest, quomodo hominis partes sunt corpus & anima : & -nMΠκας, suae essiciunt, ut aliquid integrum, pers Aum
304쪽
AD IVs IUSTINI AN EUM. 2ssctuinque sit, quomodo digitus est pars homunis. Potest dominium esse sine usu fructu ; sed non est integrum, non est plenum . quia in dominii plenitudine est jus, re quovis modo &ntendi & abutendi. Regula est , ut qui accepto facit, totum vel partem ejus quod stipulatus est accepto facere debeat. Qui fundum stipulatus est , usumfructum accepto facere non
potest, ait Vlpianus. L. & per, β. illud cer-rnm est, D. de acceptilationibus t de causam reddit, quia pars non est fundi, non magis quam caementa , vel paries, pars domus. Vbi partem manifestum est sumi pro parte, quam diximus ουοπωλ. Contra Vero, quia pars etiam alternm illum habet significatum , ita '. fit ut in multis casibus ususfructus pars sit d minii, quemadmodum L. ususfructus, D. de usufructu ; nempe ubi ea, quae rei, de qua agitur , connexa sunt , aut benignior interpretatio, quae in testamentis maxime locum
habet, id exigunt. Hinc fit, ut si quis alii is dum, alii usumfractum ejusdem landi leg
verit, ususfructus inter eos communicandus
sit. L. si alii, D. de usu & usufructu legator nempe quia fundus, id est fundi dominium, ut
plenum sir, etiam usum ctum requirit. Imodi si quis fundum legaverit, ususfructus vero non testatoris , sed alterius sit, legatarius et jam usum ctum recte petet, isque ab her de erit redimendus. L. Maevius, ε. sundo, D. de legatis Ιχ. Idem erit, si fundi, qui legatus sit, usum fructum jam ante habuerit ipse heres , quia fructus portionis instar obtinet, ut ait L. cum . filius, ν. dominus, d. ti de Iesatis
II. Etiam in stipulationibus qui usumfructum
305쪽
fundi stipulatur, deinde fundum, similis est ei qui partem fundi stipulatur, deinde totum: quia fundus dari non intelligitur, si ususfructus detrahatur. Et h contrario , qui iundum stipulatus est, deinde usumfructum, similis est ei, qui totum stipulatur, deinde partem. L. qui usumfructum, D. de verb. obligat. Et quaesitum fuit, an reo in fundum obligato , fideiussor in usumfructum datus obligetur. causa d bitandi, quia potest fide jussor in minus obligari, non in aliud. Si ususfructus pars est, vale-hat fid ustio. & haec sententia praevaluit, ut aliquid potius actum sit qnam . nihil. L. si reo, f. si reo, D. de fidejussoribus. In quibus locis omnibus, fundus idem est, quod domis nium landi plenum.quamobrem fundi debitor, fundum solvendo detracto usufructu non lib Tatur. L. eum qui ita, , . si ita , te, D. d. t. de
Novalis ea terra pracis, qM amo cessavit, ZZ quam Graia ν ηακιν vocant J In Basilicis recte νεααν: in GlossisAοιας, Novalia, novalis terra. Varro : Qui intermittitu a novando , novalis ager. Festus : Novasis ager, nova rosicrus semen- n. Plinius: No te quod alternis seritur. Isid rus : Novalis ager est primum proscissus . sive qui adtemis vacat, novandarum sibi virium cas
sis. Novalia enim semel eum stuctu eram, Us
L. Detestatio.. 'Θ-ueri quoque continenturi
306쪽
AD Ivs IvSTINIANE v Μ. 3 oro. λς. Familiares dicimus, quibus cum saepe sumus. Id nomen etiam servis communicatum est benignitate quadam. Macrobius Saturnal. lib. II: Tu modo vive cum fervo dementer. G-
miser quoque is in sermonem ilium is nonnunquam in necessarium admitte conflium: nam is majores nouri, omnem dominis invidiam, omnem servis contumeliam detrahentes, dominum patrem familias , se offamiliares appellaverunt. Ex eo contractum famul apud Ennium & famulus. Festus: Familia antea in liberis hominibus dicebatur quorum dux,sprinceps generis vocabatur patre S materfamiliam de Iamilia nobilium Pompiliorum, Valeriorum, meliorum. Et familiares ex eadem famili Poea hoe nomine etiam famuli peltari coeperunt, permutata cum v litem. In Glossis: familia: οικίεια, - . L. Pronuntiatum. . in Matremfamilias aeripere debemus, eam qua non' inhoneste vixit: matrem enim familiaε a cateris feminas mores discernunt, atque separant e proinde nihil intererit nuptast, an vidua, ingenuast an libertina. Neque nuptia,neque natales faciunt ma
tremfamilias sed boni moresJ Recte, si usum illorum spectes temporum. Gellius, antiquitatis studiosus, ait. Matronam esse, qM quovis modo itimatrimoniost, sua liberos habeat, sive non: m trem familias, qua in mariti manu mancipioque es,aψ tu, m maritin in manu, nc irit est, quia in familiam viri venisset. xv I II, 6. quod se quitur Nonius Marcellus: Matremfamilia tua
in familia mamripisque It patria spatris) etsi in
maritim trimonis etfit. Festo matronae sunt,quibus stolae gestandae us: matresfamilias, nuptae
307쪽
angiportum dictum HiJ Non quia nihil
in eo agi potest, ut alicubi Varro, sed, ut alibi, . ab angendo & portu , Voce portus sumta pro loco Conclui,ut hic ait Iurisconsultus, qua de causa in dnodecim tabulis etiam domus portus vocatur,teste Festo. Sic Festus angiportum e plicat angustum portuIn.
L. Locusa. Fundus autem integrum est aliqui J Chrysostomus ad I Cor. III,9:ει γεωργον ἐM,ν ενι Φροβ ω - ρω fundus est, dividi non debet, sed uno septo con- cordia communiri. Fundus fundendo. Id rectius , quam quod fundamentum sit pecudum di pecuniae... L. Frugem. Trugem pro reditu appetiari, non solum quod Immentis , aut leguminibuου , verum is quod ex vino, silvis caduis, eretifodinis, lapidicinis capiturJὰρ Sic varroni fruges fruendo rectius quam ferendo. Servius &Donatus, frumine.Sed ipsa vox, frumen, a fruendo, id est edendo, venit.
L. Quaesis. Ager erit, si jeries fundi adusium hominis comis
pa uri Vox Graeca, ut re Varro mouet, se quod de Latini agere dicunt, unde de actus. PraedIa Varroni, ut ει praedes a praestando. sorte praedia sunt proaedia, loca ante aedes, posita .
308쪽
AD Ivs IvSTINI AN EUM. 3o 3 qu E R B V Μ ERIT. Verbum erit, intredum etiam praeteritum, nec soliιm futurum tempud demonstratJ Ita subreptumeris in lege Atinia , tam praeteritum tempus ostendit, quam futurum , auctoribus Scaevola, Bruto , dc Manilio apud Gellium xv II, 7. id vero Nigidius verum esse dicit, ubi vox erit, passivo praeterito jungitur. Sic apud Aristot
Cum poena generale sit nomenJ A Graeco et νὴ, quod unde πινης, & πηνεω. Multa isterialis peccati, cujus animadverso hodie pecuniaria estj Ita dicta, quod multa pecora penderentur, id est plura uno. Suprema enim multa , a qua caeterae nomen traxere , erat ovium duarum, boum xxx. Gellius x I, I. Fallitur Varro, qui multa dicit usurpatum pro uno. Nam quod in dolium urna effusa dicebant,multa,id erat omen secuturae copiae. Moltus ex Graeco πιλος. sunt enim permutabiles inter se litterae π α ρε
: . L. Anniculos. Ante diem decimum KalendarumJ Id est, decimo Kalendas. ita loquitur Cicero, Livius, Gellius V, ID
Si quis se diserit, ut intra Hem mortis alie maliquid sat J Hoc , si quidem Apollinari Sulpitio spud Gellium x II, 3, de hac locutione disserenti credimus, ex proprietate vocis noualiud
309쪽
. to. HUG. GROTII FLOR. Sp. aliud significat, quam in ipsa die mortis. sed ostendit ex Cicerone Gellius, aliter usurpatain
vocem, infra. Ideo autem mortis dies comprehenditur,quia is cum venit,nondum transiit,ut ,
dicebat Spurinna. Vide quae diximus libro III de jure Belli ac Pacis XXI, Φ.L. Massurim.
co νὴ an Gen. xxxv, 22. EZech. XXI II, 2O. Sic Iuno apud Senecam: Pellices caelum tenent.
Idem alibi succubam dixit. L. Non est. Non est sine liberis,cui vel unm filius, unaves-lia HyJGracchm cum orasset homines,ut se liberosque sus defenderent, eum quem virilis sexus tune eo tempore habebat. produxit. Ita Gellius ex Asellione II, I 3. ut doceat etiam oratores , & historiar scriptores, unum filium, filiamve liberos multitudinis numero appellasse. Id eo venit, quia quae plurali solo usurpantur, sono plurali, lenta Lepe sunt singularia. Tale autem est liberi, quanquam oli in etiam singulare liber in usu fuit, unde Liber & Libera. Διοσκοm. idque mansit in L. si quis suo, C. de inomcioso testamento. Et in L. si quis prioris, ult. C. de secundis nuptiis. Iuxta quosdam codices,etiam in L. jus agnationis, D. de pactis. In Declamatione caeci in limine apud Quintilianum, & in Aurelio Victore, ut notavit vir omnium liter riam peritissimus Gerardus Vossius. Adde locum Inst.de servili cognatione,in princ.& epi tomen victoris in Nerva.
310쪽
AD 1Vs IVS ΤINIA NEVΜ. 3os L. Natura cavillationis.
Sunt haec eadem in titulo sequente. L. ea est natura. Cavillatio hic est σφισμγ, quomodo Boethius eraφιωκά . vertit cavillatoriam. Hus penus quoddam est Sorites, cujus vis ac natura Ionge alia quam hodie ri vulgo dialecticorum intelligitur. Vt,si interrogem nam interrogando disputabant antiqui, unde fallacia plurium interrogationum an centurn aureos in patrimonio habens , sit dives, negabit alter. Adjicit interrogator aureum unum, deinde alterum,&ita singulos, repetetque interrogationem, an is adjectus divitem faciat. Non habebit qui respondet,ubi mutet sententiam : quia Unus auis reus , aut, si minutius interrogare velis , qua drans adjectus h paupere divitem facere ne quit. Hoc est quod Plato ait, σμικρον Φυ- μαΜ- μαλον λ in. aeuo minores saries adyectiois nes, eo factis facilim. Habet exemplum Galenusi x de dogmatis Hippocratis,& Platonis: alterum Horatius I I, epistola I, quaerens qui scri ptores habendi sint antiqui: Scire velim, etiam chariis quotus arroget am
Scriptor abhinc annos centum sui decidit,inter Perfectos vetereque referri delet, an inter Viles atque novos ' Excludat Iurgia fias. Erit vetis atque probus centum qui perscis an
euid qui deperiit, mmor uno mense,vel anno, Inter quos referendus erit, veteresine poeta ,
An quoi s praesens, is postera respuet aetas '
Ipe quidem veteres inter ponetur honeste, mi vel mense brevi, ves toto est junior anno. VIor