장음표시 사용
201쪽
IN '.q i scit, g sna.talis facti species proponitur:
Bonaesidet possessor antequam fructus perciperet, cognouit Nindum alienum esse , an perceptione fructus suos laciat , quaeritur. Respondend. Bonaesidet,quoad percipiendos fructus, intelligi debet, quamdiu euictus fundus non fuerit a vero domino. Clare igitur constat, quod bonaefidei possessor,licet postea habuerit scientiam rei alienae, puta perlitiscontestationem, nihilominus faciat fructus suos. Contra Paulus in l. bona fidei, g in contrarium, si de acquir. rer.d min.sentit, ait enim: Si eo tempore, quo res m rhi traditur, puta ex causa emptionis, putem uendentis esse. deinde cognouero alienam, an fructus meos faciam: Puto verendum , ne non , id est, quod non sit bonae dei polles ,r: Ergo per consequens fructus suos non facit. Id confirmat eo in loco Paulus argumento contrario, sicut enim videmus eum, qui propter rei vitium, puta, quia res surtiua est, usii capere non potest, facere fructus suos , ita c contrario concludendum est, eum, qui propter si pertienientem malam fidelia vi capere . non prohibetur, non facere fructus suos . Dicendum ' est, auctore Accursio gloslatore, quod scribitur in d. g. . in contrari si opponecta,non ponedo scu determinando dici, ita ut q6, quae sit in f .in contrarium, determinetur in d.g. bonae fidei. magisque placet haec Accur. responsio, quae confirmatur verbis Pauli in d.g. in contrarium, utendo, his verbis : Puto verendum,qtiae verba aliquid
in se dubitationis continent. Minus probabilis videtur
202쪽
tur prima solutio Accur.qui g.in contrarium,de rigorerg.vero bonaesdei, de aequitate procedere dicit: Nam soluere hoc pacto: illa de rigore, haec de aequitate, est dicere , haec corrigit illam: secundum glosis in I .cotem ferro,*.qui maximos,si de Publican. In dubio autem in iure ciuili non est praesumenda correctio, nisi expresse fiat, vulgata l.praecipimus,C. de appell. potius iura iuribus aliquo pacto concordare debemus, c.cum expediat, te elect.in 6.
V V L T Iurisςonsultus in I. in quartam,si
ad legem Falcid.cum legatum est relictum: haeredi a cohaerede, Se rogatus est portionem haereditatis restituere, pro ea parte, quam accepit a cohaerede: extra quartam est id,quod a cohaerede accipitur,ergo in quartam Trebellianam non imputatur. Contra Imperatores Diocletianus &Maximianus in l. filium quem habentem,Q. famil. hercise .constituerunt, filium habentem indum: puta,iure praelegati eundemq; rogatum haeredem de restituenda portione haereditatis, haereditariam parrem fundi praelegati, in quartae ratione retinere, compensato praeterea quo i a cohaeredibus vice mutua percepit, .causa conditionis adimplendae, ex quibus verbis Udimis satis si nificatur, id quod a cohaerede percipitur, compensam, &in quartam Trebellianam imputari, &idem in sequentibus verbis confirmari videtur, quibus dicitur,quod a caeteris, stipple, cohaeredibus in eo sundo soluitur , supra quartam habens reddere compellia. N 6 tur.
203쪽
mr. Quibus verbis innuere videtur, quod titu .legati a cohaerede praestatur, in quartam Trebellianam imp tandum : quod vero erit ultra quartam, restituendum: ergo illud in quartam imputari potest: si enim imputari non posset, id non restituere compelleretur haeres , sed Brutis. sibi retineret, idq; lucrifacerct. Differentia est inter quartam Falc.& Trebell.in imputatione, ut in quartam quidem Falc.ea pars tantum,quae a cohaerede accipitur titulo legati,in eam non imputetur. Quod verum intellige, nisi respectu eius cohaeredis, a quo percipitur, ut intelligit Iurisconsultus inl.Nesennius, fi ad legem Falcid.Ergo quantum attinet ad extraneos legatarios, non imputatur haeredi in quartam Falc.In quartam vero Trebell.id quod accipitur titulo legati, a cohaerede ivnsulatur in quartam Trebel.& ita intelligantur e .Lfi-ium quem habentem . Caeterum quod supra quartam Trebell. luitur a cohaerede, id restituere cogitur harres, ut in d l.filium . Cui legis particula multum obstadtextus in i .in fideicommissariam .f.fina.ss ad Trcbel I. xbi ait Vlpianus : Si legatum sit haeredi uni ex duobus relictum , est rogatus sit portionem haereditariam resintuere,id solum non debere eum restituere, quod'a c haerede accepit: quod igitur titulo praelegati a cohaerede percipitur,id non restituitur. Dicendum est pro ha-Ixum legum concordia , hanc legem secundum illam intelligendam ese. Itaque quod dicitur in d.I.in fideicom miliariam in s.final. haeredem non debere restituere, uod a cohaerede titulo legati accepit, est intelligen- .um,nisi supra quartam Trebellian. habeat id enim restituere compelletur per dictam l. stium quem his i
204쪽
D J ς' T VR ihi Titia rogatum esse haere
dum de restituenda haereditate, retenta uarta parte, & ei testatorem qu am prς. aia praelegasse. Qirerebatur a Iuriscontulto, an ea, quae praelegata sunt,etiam pro ea parte hae reditatis, quam rogatus e st restituere, integra etinere debeat. Respondit itaque haeredem praelegata integra retinere debere.Contrarium in I. cum virum statu etur , ubi Imperator ex prudentissimi Papiniani responi constititit , in ea specie , ubi rogatus est haeres, quicquid ex h. ereditade ad cum perii enerit , restituere, praeceptiones, id est,praetcgata huiusmodi fideicommitti continentur. In eandem sententiam descendere videtur Vlpianus in l. Marcellus,f.quidam liber.s ad Trebell.in qua resertur Diperatoris rescriptum, quo caue tur praeceptiones seu praelegata in resistutionem feci commissi non venire, ii simpliciter portionem restitiae re haeredem disposuisset testatoresscd si portionem h aereditatis rogatus fuisset haeres restituere , tunc pr elegata in fideicommissum non venirent . Aduertendum est itaque pro solutione huius contrarii, hoe pacto dis in guendum ex gi Bartoliq; sententia Nam aut primo te-1tator rogauit de restituendo,& postea prael coauit,& n6 continentur ptaelegata in fideicommisb:sed integra retinebit haeres, ita tamen, ut duodecimam partem rei praelegatae ,id est,unam unciam imputet in quartam, si ex voluntate expresta testatoris has at quartam : sed asne voluntate, partem haereditatis. d.l.Titia. Et ratio est,quia non videtur rogasse de eo,quod nondum dederirat.
205쪽
rat.Aut Vero antea primo praelegauit,& postea rogauit de tum subdistingue:Aut rogauit portionem simpliciter restituet e,& praelegata veniunt in hiiiushaodi restitutione fideicommissi,aut portionem haereditatis, aut qui quid ex haereditate peruenitur: dc sicubi facta est mei tio haereditatis, praelegata in fideicommissium veniunt, ct ita intelligenda da.Marcellus,g.quidam liberis, & I.
cum virum.Possemus tamen cauillari in d.l. cum virum, nullum huiusmodi scripturae ordinem apparere; non enim ibi constat ex verois legis, utrum prius testator praelegauerit, an vero rogauerit de restituenda haer diatate. Tamen pro euitanda harum legum controuersia, huic distinctioni consentio: una enim Iex etiam posterior,ut Codicis,etiam secundum legem priorem, puta, Digestorum, est interpretanda,secundum I.non est nouum i de legib.idq; utcontraria Iesum euitentur. Diacendum est itaq; l .cum virum,esse intelligendam secundum antiquam l.Marcellus, g.quidam liberis, ubi pa-' tet prius praeceptiones datas este, deinde rogasse testatorem: ergo idem dicemus in l. In virum, interueuis. se , ut hoc pacto concludamus praelegata in fideicom
missum cecidisse secundum posteriorem distinctionis praedictae partem.
y pq hi ciuitati subtractam ait Iuris
consultus actione surti, non crimine peculatus tenetur. Sed & si de re ciuitatis aliquid surripiatur, constitutionibus Principum diuorum Τraiani & Adriani cauetur, peculatim crimen committi,& hoc iure utimur. Vides,
206쪽
'luo pacto, quod unus Iurisconsilius uno in loco assi mat, alter,quasi dedita opera,negare videatur. Quo pacto hoc loco respondendum sit,uix apparet, nisi via diastinctionis utamurret siquidem citi itati Romanae subtracta sit pecunia, peculatus crimen committi intelligatur, & ita intelligatur d.laege Iulia. .f. fina .Sed si alterius ciuitatis pecunia furto sublata sit,surti crimine sui teneatur; & ita l. ob pecuniam procedat.
IVRI CON VLTVS ait: Si stipulanti mi
hi decena, tu viginti spondeas, coniractain non es.se obligationem,nisi in decem constat.Et addit rationc na , respondendo obiectioni, quae seri poterat,quod stilacer c porteat congruere summam, Vt eadem in responsione, quae in stipulatione consistat,ait enim:Licet oporteat resi onsonem conformem esse interrogationi, ta congruere siuimnam, tamen manifesti simum et , in viginti & detem inesse.Cum ergo in maiori imma minor insit, dicendum est onligationem contractam esse saltem in minori silmina. Contrarium Imper.Iustinianus constituisse videtur in g. praeterea Institu. de inutilibus stipulat. quo loco primum generalem regulam constituit, quae est: Inutilis est stipulatio, si quis ad ea, quae interrogatus suerit, non respondeat, scilicet congrue. Deinde exemplum regulae dat in summa: inquiens: Veluti si quis decem aureos a te dari sit' puletur, tu quinque promittas et vel contra, veluti, si quis interrVet te quinque, tu decem respondeas. Itaque responsio interrogationi non conueniens stipulationem nullam iacit. Ergo ex illo textu probatur, si interrogatio
207쪽
terrotatio fiat de maiori, deinde de minori quantitate . sit facta responsio, vel e conuerso, quia responsio non est conformis petitioni, obligatio inutilis redditur, nec in minori quidem summa obligatio contrahitur. Solutis. Duae solutiones dantur, quarum prior est, g. praeterea intelligendum esse hoc pacto, dum dicit inutilis est stipulatio, in toto, non in partis, quae excedit: de ita concordabit cum s. si stipulanti. Altera, quae magis Iuris ciuilis interpretibus placet,haec est : Intelligendum csse g. si stipulanti. Si stipulanti placeat diuersitas: quo casu in minori summa ualet obligatio.In g. autem praeterea, nolebat stipulator valere, nisi in maiori summa, unde inutilis prorsiim est obligatio. Ergo ubi constat
de uoluntate partium , ut in maiori quantitate non insit minor, non continetur .' nec h.abet locum regula d.
si stipulanti, quae est, ut in maiori sit a , minor insit. Pugnant. ro. Versie.Sedsciendum, si non adscripta, c.da
CVM q*j iςxhum proprium sine libertate
tutorem dat,tacite libertatem directam a cepisse uideri. At Imperator Valerianus de Galienus sic constituere: Et si non adscripta libertate testator serusi suum tutorem filiis sitis dederit, receptum est,ut per fideicommissum,eunximanumisisse uideatur: idque duplici ratione confirmat, nempe fauore libertatis, & pupillorum,qui,quantus in iure ciuili sit, nemini mediocriter in eo exercia. lato incognitum esse non debet. S.IMA. Solutio prima plo.in dicta L etsi non.adscripta com imuniter
208쪽
muniter silet allegari, quae est huiusmodi, quod dicitur in dicto g. i. habere locum in testamento, ut scilie et directa libertas data intelligatur. Qirod autem ind. l. etsi non adscripta , statuitur, in alia ultima volu tate , utputa in Coscillis, sibi locum vendicat, nempe ut fideicommissaria libertas a testatore intelligatur cata. Ratio diuersitatis assignari potest: quia facili uxquid directo in testamento disponitur, quam in alia voluntate ultima, ut codicillati, ciundi recto dari ha reditas non possit per fideicommissum, l. haereditatem
C.de Codicili. Ni .liberoriim, in fine dicitur, filiorum appel Ι latione saepe & nepotes accipi multifariam pia
cere, ideoque prie dio cum uillico & contubernali eius & filiis legato, nepotes contineri. Nati ira quoque nos docet, parentes pios, qui liberorum procreandorum causa uxores ducunt, filiorum appellati ne omnes , qui nobis descend mi, appellari. Neque
enim dulciore nomine subiicit eleganter Iurisconsultus o nepotes nostros, quam filii postlimus appellare Etenim filios filiasque concipimus , & edimus , ut ex
prole eorum, earumve diuturnitatis nobis memoriam in aeuum relinquamus. In l. vero, quod si nepotes, contrarium disponitur, nempe si filios testa ror dixerit, non continebuntur nepotes appellatione filiorum . Exemplum simile est in b.sina.Institui.qui testamen. tui. d
ri pos . Glos. in d.β sina. luit hoc modo, quod secundum Solutis . eram significatione verbi, appellatione filii contine Tignant.
II. I. Liberorum, in verbor. Ilan. tur
209쪽
tur nepos: sed secundum usiim & consuetudinem I suendi minime. Tu vero dic ex sententia Barto.in d a. liberorum magis accepta: quod alit fili j a testatore intestamento nominantur, 3c tunc appellatione filiorum veniunt nepotes, d.l.quod si nepotes. & d.3. fina. Audvero a l. nominantur, & tunc continentur nepotes, Ll. liberorum, in fine. Huic tamen solutioni repugnare posset versim. Sed Papyrius Fronto, in dicta l. liberorum, cum ait a Legato villico & contubernali eius cum filiis, nepotes comprehendi: Ergo in testamento appelIatione filiorum facta a testatore,nepotes uenire intelliguntur. Addendum ergo esset, nisi aliter lex interpretetur &disponat filiis nominatis a testatore in testatore in testamento non contineri nepotes, ut in contrario versi.sed si Papyrius.
Pugnant. Ir. Mulianus,1 II. Qui habebat, frac
tor praediiim Seianum leget, addendo notam hanc uniuersalem , omne , non tantum partem, quam iure pignoris possidebat, videri legasse, saluo tamen iure debitoris . Ex quo responso nostri interpretes inserundaxioma uniuersale : Qui omne dicit, nihil excipere. Scaevola autem in d.l.qui habebat, in quaestione proposita respondet, in hunc modum: In Codicillis ita quis cauit: Suavissimae patriae meae do legoque praedia omnia quaecunque in Syria prouincia possideo. Quaesitum est,an ea praedia, quae pignori habuit, testator patriae suae reliquisse videatur. Resp. secundum ea quae proponerentur , qui mos respondendi est Scaeuolae non videri Ergo ex illo tex.manifeste legatis praediis, quantumais
210쪽
quantumliis omnibus, non videntur legata, quae sunt . . pignori obligata. Barto. mluit hoc modo dicendo,quod 'dictio omnia, tacit quod comprehendantur omnia,quς possunt comprehendi de natura sermonis: sed praedia obligata no possunt comprehendi ex natura sermonis,l seruos,sside legat.3.
donationem causa more;s, non sine causa obuenire, sed oli meritum aliquod accedere. Sed Martianus econtra ait. Illa institutio valet, filius impihil imus de de me male meritus, haeres esto. L.nec adiecit, loquitur de haereditate, qllae obuenit soluiis. extraneo, quae ob meritum aliquod praecedens dari s Iec g. illa institutio intelligitur dehaereditate, quae o uenit suo haeredi, quae sine merito aliquo praecedente a natura quasi debita est . ut sub ijcit statim Paulus in I. quia.sLpro socio . Caeterum si male meritus ingratusd; filius una ex quatuordecim causis Ingratitudinis Iese expressis a testatore in testamento exhsredetur,& id abliaerede probetur,merito eaecludetur ab haereditate, Authen. non licet, C. de lib praeterit. ela exhaered. Et in g. t causas, Auth.ut cum de appellat.cog.