장음표시 사용
211쪽
Pugnant. et .s. imp bilis , Institi l . g. si Ἀρο sibilis, distinde haeredibus de inutil stipulat.
IMPRRATOR voluit in hoc g.impossibilem co
ditionem adiectam vitiari,&pro non scripto haberi, dispositione pura remanente . Idem tamen
alio in loco scilicet in g. si impossibilis Institu. de inutilibus stip. statuit conditionem' impossibilain vitiare obligationem: inita impossibilium nulla est obligatio. l. impossibilium. n. de regulis iuris. Glossa utrobique distinsitit, facitq; disterentiam in ter contractus, seu obligationes, et vltimas voluntates: nam in contractibus conditio impossibilis apposita viatiat & vitiatur,d g. si impossibilis. In ultimis vero voluntatibus earum fauore plenior si interpretatio. l. intestamentis. T de regulis ivr.ut scilicet. conditio impos sibilis vitiet dispositionem ultimam. Ratio disserentia haec potissima videtur inter contractus & vltimas vc'luntatesmam cum in contractibus conditio impossibit is apponatur,tacite videtur agi inter contrahentes, ut non valeat contractus, quae ratio desumpta videtur exl. non solum. ff. de act.& obligat. ubi ait Iurisconsultus: Non solum stipulationes, sed &caeteri quoque conir et Aveluti emptiones & locationes, impossibili conditione adiecta, teque nullius momentissint . Addit deinde rationem hanc:quia in ea re,qus duorum pluriumve consensu agitur, omnium voluntas spectatur , mi'rum procul dubio in huisismodi actu talis cogitatio est, intellige, praesumptione iuris, ut nihil agi existiment, adposita ea conditione, quam sciant esse impossibilem. At in vltimis dispo:itionibus,cum sola testatoris voluntas Optur, non haeredis aut legatarij , non aeque 'id et inter eos tacite agi, ut disbositio inutilis sit, impollibili conditione
212쪽
LAGUM CIVILIUM. Ioscondit orae , queamdmodum in obligationibus inter vivos. Pugnant. I s. l. 7 mo, penI de I s Si erectar,f.f.fde diastrasIlignor. X IInemo eolligitur, pactum,do non alienando rem propriam, non valere. Cuius exemplara duo aut tria in ea lege proponuntur: Si paci- statine vendam funaum meum:Vet,ne faciamto in meum religiosum, vel quocunque alio modo promittat, tale padium non valet. Contrarium videtur asserere Iurisconsultus in l. si creditor,g. s.fnde distract.pignor. in qua vult: Si pactum de non venden- doadpositum sit ab eo, qui habet ius in re,impedit venditionem,'t pactioni stetur. Verbi gratia. Si debitor, pignori, seu hypothecς datae dominus paciscatur creditori, ne sibi liceat vendere rem pignori obligatam, pactio hii iusmodi valet, & venditionem impedit,ut pactioni stetur. Soluitur aurem breuiter hoc modo: In Sui . I.nemo, non interest paciscentis rem non vendi in d. ait 'tem.s.fin .l.si creditor, interest paciscentis, hoe est creditoris, ne res, sibi pignori data, alienetur, quo magis ei in tuto sit debitum , quod etiam notatur in s sanctit. quibus mod. re contrah.obligat. Pugnant. I s. l. Sisum g up uacuum, 16. LGlisa, .s inasi Τ.quib. ηι'd.pi .uelh rem spignori
I Debitor, consentiente creditore,rem e pignori obligatam, vedidit , deinde eam emit,
213쪽
& possidet: si debita pecunia soluta non sit & exespiat debitor , quod voluntate creditoris vendita si res, &ideo remisiam pignus videatur,f. si consensit.ff. quibus modis pign.vel hyp .solu. Respondit Iurisconilius replicationem doli mali creditori dari. Contra quam sententiam Imperator Iustinianus videtur constituisse in d.l vlt.eum qui semel consensit alleuationi hypothecae , & hoc modo ius suum respuit, indignum esse eam. dem rem,vendicare, vel tenentem inquietyre, quod seri non potest, cum per consensum remiserit. . In g.superuacuum,d.l.sciit,dubitabatur, vendiderit, vel non , & ideo incertum erat de consensu creditoris. In dicta vero l.fin.certum erat,vendidisse,& consensum
adhibuisse creditorem. Pugnant. III.Namque decuibur,ff. I7.lsonsueti Gis,c.quadet ibus. sit longa conf
eli ait Iulianus, ut leges non selum sustragio legislatoris, sed etiam tacito consensit omnium per desuetudinem abrogentur. Ex qua l.probari videtur,legem duobus modis tolli,primum per aliam l.legislatoris, nempe Imperatoris, deinde per contrarium populi consuetudinem. At contrarium constituit Imperator Constantinus ind. l.consiletudinis, cuius Dc simi verba : Consuetudinis ususq; longaevi non vilis auctqvitas est, 'eruna non usq; adeo siti valitura momento,ut aut rationem Vincat, aut legem.Frgo confitetudo non est tantae auctoritatis, ut legem vincat. H. aec lex Constantini Canoni ta est inc an .consuetudinis I I .dist. in Decret.lib. iAut est lcx generalis. Si opsuetudo ite m .generalis: ra &tunc
214쪽
&'tunc eonsuetudo contraria generalis omnium gemitum, legem,qtiae apud omnes gentes obseritabatur, tollit,d. l. te quibus infin. T.de legib. Aut vero lex est specialis,&constetudo quoque specialis:& eo casu conluetudo speci. alis unius loci,legem specialem illius loci tollere potest,t .venditor g.s constat, fico m. praedior. Aut vero lex est generalis,sed consuetudo specialis: & tunc illa specialis consuetudo legem generalem minime dirimere potest. dc ita intelligitur d.l .consuetudinis. r
quod Sc.fl.de rei vendic. Id quod in charta mea scribitur, vel in tabula mea pingiatur. statim meum fit : nam tabulae videtur pictura cedere. Deinde ait: Licet de pictura quidam contra senserint,propter pretium picturae,necesse est ei rei cedi id quod sine illa esse non potest. EGgo cum pictitra sine tabula esse non pi, si et,necesse est picturam quamuis pretiosiorem tabulae cedere . Contra respondit Caius in l.qua ratione,g.literae,T. de acquiri rerum dom .ubi constituit differentiam hanc interliteras S picturas: Nam inquit literae quantumuis pretio se chartis stippositis cedunt, sed ex diueti placuit tabulas picturae cedere.Idem sentit Imper.in s.literae,Instia
Quidam seluunt hoc pacto hanc contrarietatem, cuvideant sententiam Caij ab Imperatore esse confirmatam,abrogatam esse Pauli legem putant,quod verisimile non est , cum correctio in legibus nostris inducenda non sit,nisi expres e fiat,ut notan vulgata LPraecipimust. O 1 de S tis.
215쪽
C.de appellat.Quocirca dicendum secundum do. d. . sed εἰ id quod, ut siquidem tabulae sit pretiosior pictura,ccssio fiat pretiosiori . Quod autem dicitur tabulam cedere picturae superimpositae,hoc intellige, uoad d minium directum, nam pictori adueisus eum cui pin scum. , directa rei vendicatio competit, utique si pretium
tabularum exoluat, secus autem quoad utile dominium nam domino tabularum utilis rei vendicatio datur aduersus pictorem, si tabulas possideat , si impensam sol-
Si fundus instructus, vel cum instrumento legatus suerit, fundo alienato a testatore,& instrumenti legatum extinguitur. Nullam ergo Imperator constituit differentia inter haec duo siue instruias, siue cum instrumento sundus legetur,in hac re ut reuocato sundi legato,& instri menti legatum reuocatum intelligatur. in qua sentcntia Paulus fuit,nihil enim interesse existimabat, siue in striictus indus, siue cum instrumento legatus suisset. Sed contrarium respondit Labeo in l.s cui,T.de iando infra .vel instrum.leg ubi resert Pauli sententiam,inter illa duo legata nullum discrimen constituentis. Imo contra,ait,Inter ea legata hoc interest, ut si legetur fundus, cum instrumento, & alienatus sit a mortuo testatore, nihil erit legatum. Ex altero vero, id est legatolando instructo,eodemque alienato,poterit instrumentum es e legatum.
AMA. Glo. in d.9ai ancillas, ait plenius legatum esse iundi instructi,
216쪽
instructi,quam fundi cum insti umento,quia si l aut tibi iundum meum instructiam, certe in hoc legato, nota tantum continetur instrumentiam eiusdem fundi, sed etiam proprium meum instrumentum,ut est suppellex, quae erat in fundo usus mei causa, quemadmodum αvcstes meae ecti,& mensae, urum, &amentum cum si--imilibus, ut probatur in l.quaesitum,*.si fundus,fLde sun
do instr. 9d si legetur iundus instriictus , vel cum i strumento secundum sermam d.*. si ancillas, peremeto legato iundi, legatum instrumenti sundi perit. Sed i strumentum proprium patrisfamil.non perit, licet legatum sendi pereat, & ita procedit quod a Labeone dicia tur in da.si cui infin.
ri,fsde acquir.possessait, mulierem rem sibi donatam a marito possidere, si maritus ei possessionem . .. Pyconcesserit,Qu'niam inquit res facti,infirmari iure ciuili non potest. Significat ergo Iurisconsultus eo in loco possessionem iure ciuili tolli non posse, cum sit facti l.in bello,*. Acts,il de capi.& postl .reuessiquod: inhibet donationem inter virum & uxorem fieri,i. I.ff.
de donat. inter virum & uxorem.Dicendum tamen vide
tur possessionem acquiri mulieri, quamuis dominium rei donatae ei non acquiratur conuante matrimonio. Pro contraria opinione quod possessio sit iuris adduci- Lex ira.tur textus inl.peregre,s de acquir.posl.ubi per obliuionem partis loci, in qua res mobilis custodiae causa reponitur,tus possessionis non perditur: Dicit namque in eo. loco Iurisconsultus ius possessionis,quibus satis apparri. o 3 posscssionem
217쪽
possessionem ad ius referri, quod etiam probatur in I.33.hereditas,ff.de bonorum possess. Bart.in l. r.ff.de acquir.polsess.hoc cum distinctione Solutis. dissoluit. Possessionis acouisitio ipsi,qu. e corpore fit, est facti.sed ipsa iam acquisita,est iuris, ut d.l.peregre,quae de retinenda possessione rei loquitur , quae iam antea acquisita erat.
IT Imp. si creditor debitori suo in diem
vel sub conditione debitum, pure legau rit,in huiusmodi specie constituit utile eia se legatum,propter modum repraesentationis, quia illud quod erat primo in diem, ' vel sub conditione debitum,per legatum mortuo testa tore purificatum est: sed si vivo testatore conditio vel dies venerit, Papinianus scripsit, nihilominus valere lecon .leg. gatum:hoc ideo, quia ab initio tenuit.Contra hanc Papiniani lententiam Paulus respondit expressim in i .debitor,isde legat. 1. ubi ait: Debitor creditori decem legat quae ei post annum sub pignore debebat, si vivo i statore annus superuenerit, dicendum est inquit inutile essici legatum, quod sententiae & rationi si periori Glutis. aperte repugnant. Haee repugnantia, dissolui potest hac interpretandi via,l. debitor , cum in ea dicitur ei sei legatum inutile, hoc ita explica, id est, non utile & sinet commodo, cum alia actione persenali ex obligatione descendenti peti possit. Qui d autem dicitur in g. ex contrario, valere legatum. hoc intellige, ut actione testamento peti possit.
218쪽
ῶ regulis iuris. 2 2. s. ad certum, Drstitu. qui ro
AI T Iurisconsultus. in cipradicta s. actus, da
tionem tutoris fieri non posib, neq; ad diem, neque conditione, quod probatur in ea lege ex duobus capitibus primitus enim generaliter scripsti Actus legitimi non recipiunt diem, neque conditione. Sed potest inserri, tutela est iure ciuili data ac permis.
sa, ut ex eius des nitione conitat in I. r.ssde tutelis. E so tutoris datio seri non potest neque ad tempus, neque sub conditione. Deinde addit exemplum Iuriscon contrari sultus, veluti tutoris datio . Ad Imperator omnino cotrarium constituit in g. ad certum,Instit. qui testament. tui.dari posis cuius verba liaec sunt: Ad certum tempus, vel ex certo tempore,vel sub cooditione posse dari tutorem, non dubitatur. Accui s. in β.ael certum, hanc addu solutio. cit solutionem, qua concluditur a testatore in testamento dari posse tutorem ad diem,vel sub conditione , sed
a iudice non . Sed haec solutio ex verbis & mente I Ggumlatorum probanda el Nam quod primum capud solutionis verissimum sit, probatur ex titia. Institui.qui testamento tui. dari post'. sub quo j.ad certum collocatus est. Non mirum itaque,si iuxta liuncti t.sit intelligedus, secundum ea quae notantur in l. Imperatores,ssi dein diem addict. Quod attinet ad secundum caput certissimum est,a iudicibus,qui ius dandi tutores habent,sub rconditione dari non posse tutores,ut explicat Vlpianus in l. muto.*.sub conditione,T.de tutet . ubi ait, siub con litione a Praesidibus pro uilitiarum non posse dari tuto rem . placet: & si datus fit. nullius momenti esse dati inem, uia inquit Praesdes prouinciarum dant tuto irem,si satisdederit. Haec autem dictio, si,conditione ira-
219쪽
signiscat,ut in i .demonstratio,f.sin. ff.de condit. & demons . 1 bi dicit IC.hanc adiectionem.quam illi Praesides faciuut, non conditionem in se haberc,sed admonitionem, ex quo obiter notanda dictio, si non semper conditionaliter poni. Petrumi. 23. Iar qui putat,g. da 23 quis Infum. det
I Nd l.is qui, Vlpianus scribit,eum qui putat senscessarium haeredem, cum sit voluntarius,non posse repudiare haereditatem hac addens rationem: Nam, plus inquit est in opinione, quam in veritate. Qua ratione motus Labeo in l. 2.5. si a pupillo,ss. pro emptore,putat in hac specie: Si a pupillo emero rem suam tane tutoris auctoritate,quem puberem esse putaba, cum non esset, ustica pione sequi posse, ut hic non plus sit in re,quam in existimatione. Non plus est in re,scilicet φille est pupillus 1 quam in existimatione, scilicet quod creditur pubes . At vero Imperator rationem hanc generalem ex opposito iubtiertit in g. si quis rem Institu. de legat. ubi constituit valere legatum,si quis rem sitam quasi alienam,id est,credens alienam legauerit, Et hac ratione ad verbum superiori contraria: Nam plus valet quod in veritate est,quam quod in opinione. l. a.f.si sub conditione,fLpro empl. s. D. Bar.int .gerit,si de acqui. haere.hanc ponit distincti nem: Aut loquimur in his, quae in solo animo consistunt ut est aditio haereditatis , clus to animo fieri potest,f. sn.Institui .de haered. qualit.& ditarent. Et tunc magis inspicitur opinio,quam veritas, d l. is qui putat. Aut vero se mus in his, quae in solo animo non consistunt, sed in facto: & tunc secus, hoc est, magis rei,e-.ritatemi
220쪽
LEGUM CIVILIUM. Iostitatem, quam opinionem, sequimur. Et ita intelligiatur d.6. si quis rem. Pugnant.
tentiam stilicet definititiam appellari posIe:li quaestionem in ciuili negotio habendam iudex inter i litus sit Vel in criminali contra leges iudex hoc faciat. Sed Imperator in t .ante sententiς, quorum appellat. non recip.statuit contrarium his verbis. Ante sententiis, scilicet definititiae cui vult glo. lcmpus appellari non licet. Ergo vult illa lex, ante des nitivam non appellari. Et ab inte locutoria appellationem non esse faciendam. Bart.1ta distinguit:. Cum quaeritur,an ab interlocuto-- s. λria, quae ante definitivam fertur, appellari possit. Aut gravamen illatum ab interlocii toria non potest reparari per appellationem a definitiua . Et potest appella ri d.l. ante sententiam 2. de appell.recip. Aut potest, &tune si est talis interlocutoria, quae non perimit totum negocium,Sc. non potetri appellari d. Lante sententiae.
SCribit Martianiis Iuniscosilius in d .l. cognitio,vi possessio bonorum detur 1 vel si cui damni insecti