Caius Julius Cæsar, cum Julii Celsi commentariis [and] GPloutárhou Gaîos ...

발행: 1820년

분량: 641페이지

출처: archive.org

분류: 로마

571쪽

548 DE BELLO

culo quis incenderet. Ita ' iacturus de ligno , quum propius accessisset, ab oppidanis est occisus. Eadem nocte transfuga nuntiavit, Pompeium et Labienum de jugulatione oppidanorum indignato eSSE.XIX. Vigilia secunda propter multitudinem telorum turris lignea, quae nostra suisset, ab imo vitium secit,

usque ad tabulatum secundum et tertium. Eodem tempore

pro muro pugnatum acerrime , et turrim nostram, ut

superiorem', incenderunt, idcirco, quod ventum oppidani secundum habuerunt Insequenti luce materfamilias de muro se dejecit, et ad nos transiliit, dixitque se cum familia', constitutum habuisse, ut una transfugerent ad Caesarem illam oppressam et jugulatam. Hoc praeterea tempore tabellae de muro sunt dejectae, in quibus scriptum est inventum I .minatius Caesari. Si mihi vitam tribues, quoniam ab Cn. Pompeio sum desertus, qualem me illi praestiti, tali virtute et constantia futurum me in te praestabo. Eodem tempore oppidanorum legati, qui antea exierant,6. Ita ' Deturus dedi O. Res quidem utcumque potest intelligi, aliquem ita facere, hoc est ligneam

turrem incendere voluisse; sed nec vulgata lectio latina, nec scriptura eodd. ita fune crure de ligno, sana est. Μ. Davis conjicit ita facturus turri ligneae quumstro ius ac M. LiPR.

deIehat de ligno. Hoc mihi placet. OB Nostri quoque eodd. et Thua ne habent, ita fune rure de si O, pro quo legit Goduinus deligato;quia, ne in urbem pugeret, Caesa

riani erus ejus vinxerant. CAP. XIX. I. Ut suPeriorem An ut

eam, de qua ante dictum est Sed ea non incensa est. Quo sensu igiatur verior dicitur 'Μ. a. m familia Legefamula, quia in Iul. Celso, Vol. III, P. 4. est, eum anellia Monuit Davisius M. Phaedrus tamen etiam familiam de uno servo: libro III, fabula I9 V. 1.3. Minatius. Hunc Pompeius prae fecerat urbico praesidio Dio Caas., xviri, 33. Add. Valer ΜaK. 9, 24 4 ubi culpa omnis erga Ateguam crudelitatis, cujus exempla scrimor noster hactenus Passim exposuit, in hunc inatium Flaccum conseditur. Aliis falso Minutius. Μ. Aliis Munatius. Sed vide erigoni epistolam in Sylloge Burmanni, tom. IV, Pag. 788. Non idem est qui

supra memoratur Beli. iv. lib. I, c. Ο, et Ais. c. . Nam is constanter Caesarianis partibus adhaesiti Tribues Sie codd. Vulgo traias.

-Futurum. Poterat abesse Μ. V go additurissae.

572쪽

Caesarem adierunt, re si sibi vitam concederet, sese insequenti die oppidum esse dedituros. Quibus respondit, Se Caesarem esse, fidemque praestaturum'. Ita, ante diem

XI kalend. martii oppido potitus, Imperator est appellatus. XX. Quod Pompeius ex perfugis quum deditionem

oppidi factam esse scisset, castra movit Ucubim VerSuS, et circum ea loca castella disposuit, et munitionibus se Continere coepit Caesar movit, et propius castra castris contulit Eodem tempore mane loricatus unus ex legione 'ernacula ad nos transfugit, et nuntiavit, ompeium oppidanos Ucubenses convocasse , isque ita impera isse',

ut diligentia adhibita, perquirerent, qui essent Suarum

Partium , itemque adversariorum victoriae fautores Hoc Praeterito tempore', in oppido, quod sui captum, serVus est prehensus in cuniculo, quem supra demonstravimus dominum jugulasse cis vivus est combustus. Idemque temporis centuriones loricati octo ad Caesarem transsu- gerunt ex legione emaeula, et equites nostri cum adVersariorum equitibus congressi sunt, et saucii aliquot occiderunt ex levi armatura. Ea nocte speculatores prehensi servi tres , et unus ex legione vernacula. Servi sunt in erucem sublati, militi cervices abscissae. XXI. Postero die equites cum levi armatura ex adVersariorum castris ad nos transfugerunt. Et eo tempore

4. Praestaturum. Sic eodd. et edd. 3. me strviet. E . Sic et S. II et veti. Vulgo praestitueram. Alii,praebia xi, et mox a I. In ore quodfuit tum . - I eraι- Vid ad B Q, ovium Est Ategua, quam script ab II, 26. Ucubi discerni vult. De servo erat CAP. XX. 1. Quod Po . Vulgo e. Is ,16. In cruerim. AL, in cruce.

Et Pomp. Sed quod est, in quo, tia 4 misi. Cod. Ursini militibus.

in re, et nectitur cum illo quum, ut Sed unus modo captus miles. a- quod 3i, quod aisi. . Quod h. l. re memiseruices plurali numero dicidandat. -- ciretim ea loea Sic possunt. Sic erent Heaut II. I, eodices Vulgo male sed. 3x. Imo olim ne quidem singularia. Ita Nerarios. Sic codice et dic atur,emii Vide Quinet Vm, editiones veteres habent. 3, 35 et Varron L. L. VII, 5 et I9.

573쪽

dirciter XL quites ad aquatores nostros excucurrerunt, nonnullos interfecerunt, item alios vivos abduxerunt. Ex

equitibus capti sunt equites VΦΙI. Insequenti die Pompeius securi percussit homines LXXIV, qui dicebantur esse faut'rν Caesaris victoriae : reliquos in oppidum jussit deduci ex quibus effugeru' CXX et ad aes rem Venerunt.

Π o p eterit tempore, qui in oppido Ategua

Bursa olenses capti sunt, legati prosec i sunt eum nostris, uti re aest'm Bursavolensibus serrent, quid sperarent de Cn. Pompeio, qui- viderent hospites jugulari, praeterea multa scelera o iis fieri, qui praesidii musa ab his reciperentur. Qui quum ad oppidum venissent, nostri, qui suissent equites romani et senatorea, non sunt ausi introire in oppidum, praeterquam qui ejus civitatis ruissent . Quorum responsis ultro sit 70que I cceptis et reddius, quum ad nostros ' reciperent, qui extra oppidum missent, illi

depraesidio insecqti ex Mersiqne legatos umbriuit duo reliqui, qui ex eis fugw qt, Lare ri rem gestam detu

lerunt, et speculatores ad oppidum Ategustui miseerunt. Qui quum certum comperissent legatorum responsa, ita

esse gesta, quemadmo dum illi retulissent, ab oppidauis concursu facto, eum, qui leghtos jugul sseu lapidare, ut

sed inde venerant. - Qui uiuent. voluit dicere, qui erant M. 3. Ad nostros, qui extra ore fui sisae. Qui s sinerant extra oppi

dum. -- 'Misertine Bursavolenses

inhormiat speculatores Atemrim. Hianc sensum Postulat series nam monis. Sed pes in nra xit scriptordioere, ais heri viatores. Μon Gland Ursaones, Pro Rursa- solaresos sua motoritate eposuit. 4. Qui quum rerum comerio Delegatorum responsis, sive de his, quae Us nuper eum legatis essent collocuti, ita gesta esse omnia. Djsj1jgsui QOO Ie

574쪽

ei manus intentare coeperunt illius opera se perime. Ita, vix periculo liberatus, petiit ab oppidanis, ut ei liceret legatum ad Caesarem proficisci illi se satisfacturum. Potestate data, quum inde esset prosectus, praesidio comparato, quum bene magnam manum fecisset, et nocturno tempore per fallaciam in oppidum esset receptus, jugulationem magnam facit principibusque, qui sibi contrarii fuissent, intersectis, oppidum in suam potestatem recipit β. Hoc praeterito temporo, servi transfugae nuntiaverunt, oppidanorum bona vendi', nec cui extra vallum licere exire, nisi diseinctum idcircoque, ex quo die oppidum Ategua esset aptum, metu conterritos complures profugere in Baeturiam, neque sibi ullam spem victoriae proposnam habere et, si qui ex nosteis transfugerit, in levem armaturam conjici, eumque non .mplius XVI accipere. XXIII. Insequenti rempore Caesar castris castra contulit, et brachium ad flumen Salium ducere coepit. Hic

dum in opere nostri distenti essent , complures, ex sup riore loco adversariorum decucurrerunt nec detinentibus nostris', multis telis injectis computres vulneribus assecere. Hic tamen, ut ait Ennius, a nostri cessere parumper'. o

Hic est sensus, aut saltem de tesse Μ. - Seperisse. Sub dicentas.

5. Mei it Alii reemu Praeteritum Pro Praesenti equens in Nostro. 6. Venai Beere ex honis codd. Vulgata habet mendere. - Nec cui. me Davisius; bene Vulgo ne Tum Daris minatus alii, discineto. Erat id alias inter poenas militares. Vide Lipsium de milit Rom. V, 28. Idetreoque Alii, ideirco quod Et, si qui Hoe et ex V s. odie dedit Garhius post Mando . Vulgo ut.

Non amplius Vr assibus .eerimine maud dubie, in diem . Asses intelligi, ubi de militari stipendio

sermo sat constat. ΝΗ. tali Mn. x, 17 Lipsit excursus ad hune 1 eum, sive potius Lipsi Electa, , a. Annumerus XV sit genuinus; en ut exiguus h. l. tradaturi ea esse omnia obscura, ex ipso illo

Lipsi loeo intelligitur. . CAP. XXIIIo me detinentibias

nostris Puto sensum esse, quum

nostri eos detinere, se prohinere non possent. Alii, estneatibus Sie sensus erit, quem Glando . vidit, Caesarianos non desiisse; sc perstitisse in muniendo. Et hoc verius est. Μ. Benti. renitentibus. a. me tamen.... Parumper. Sic

575쪽

55, DE BELLO

Itaque praeter onsuetudinem quum a nostris animadver- Sum esset cedere, centuriones ex legione quinta numen transgressi duo restituerunt aciem; acriterque eximia virtute plures quum agerent, ex superiore loco multitudine tesorum alter eorum concidit. Ita, quum is impar praelium facere coepisset, et quum undique se circumveniri animad- Vertisset, parumper ingressus, pedem ossendit. Hujus concidentis viri casu passim audito', quum complures ad-Versariorum concursum sacerent, equites nostri transgressi interiore loco adversarios ad Vallum agere coeperunt. Ita,

dum cupidius intra praesidia illorum student caedem facere, a turmis et imi avmatura suo interclusi. Quorum nisi summa virtus fuisset, vivi capti essent: nam et munitione praesidii ita coangustabantur, ut eques, spatio intercluso, Vix se defendere posset. Ex his utroque genere pugnae complures sunt vulneribus assecti, in quibus etiam Clodius Aquilius inter quos ita cominus est pugnatum, ut ex nostris Praeter II centuriones, sit nemo desideratus, glorias esserentes

XXIV. ostem die ab Soricaria utrorumque conV nere copiae. Nostri brachia ducere coesterunt Pompeius quum animadverteret, castello se excludi Aspavia, quod est ab Ucubi millia passuum V, haec res necessario devin

Mensis primus, nisi quod qua ris aquari fortis iasignia. Quis haec me est dum Caelmi codices sunt exulcet saltem talia ineredibilem valde depravati. Si quis cum Glan hujus libri coaeruptionem et peram dorpio hic tum malit, erit dierum tiquam arguunt. . Hanc iam inex- ut ibi tum apud ciceronem, Di tricabitam, habetnost. cod. 5764,et

narrat et transit ad aliud. Μ. altera prima manu. Interiore loco. 3. Ita, quum is Vitium est iuver Fortasse ex inseriore loco. Pro quo duo codd. habente . . s. A tiarmis. Sic codd. Alii, et Sed ne sic quidem constatde sensu turmis. - Eques... Posset. Alii, equi-Gland maluitiatur Prosta M. LiPs tra .. P Sent.

576쪽

HISPANIENSI

cabat' ut ad dimicandum descenderet neque tamen aequo loco sui potestatem faciebat, sed exarum excelsum tumulum capiebat, usque eo, ut necessario cogeretur iniquum

locum subire Quod de Diacto, quum utrorumque copiae

tumulum excellentem petissent, prohibiti a nostris sunt, dejectique planitie'. Quae res secundum nostris efficiebat praelium Undique autem cedentibus adversariis, nostri magna in caede versabantur. Quibus mons', non Virtus, saluti fuit quo subsidio tunc, nisi advesperasset, a paucioribus nostris omni auxilio privati essent: nam ceciderunt

ex levi armatura CCCXXIV ex legionariis CXXXVIII,

Praeterquam quorum arma et spolia sunt allata. Ita pridie ΙΙ centurionum interitio hac adversariorum cena est litata. XXV. Insequenti die, pari consuetudine quum ad eumdem locum sius praesidium venisset, pristino illo suo utebantur instituis: nam praeter equites nullo loco aequo', se committere audebant. Quum nostri in opere essent, equitum copiae concursus facere coeperunt simulque Ociferantibus legionariis, quum locum emagit rent, ut Con- sun insequi existimare possent, se paratissimos Sse ad

CAP. XXIV. I. Moracabat. Ita libri boni. Vulgo oeabat. . Sic Phaed. I, 2o: in re periculos aptum Verbum. - Grumo Vide notam ad cap. 8. -- Utrorumque Alii utrinque a Planitie. An prisca sorma Proplanitiei ρ Hoc est in planitiem. Certe hic est sensus. Davisius planitiae eodem sensu maluit. . Ut Virg., B elamor coelo. Vide cap. 3 et 16.3. Nostri magna Verbum nostri dubium est, quia omnes udend.

eodices habent non .mmum magna. Ergo legerim Und. a. sed ad HS riis, non Parum ma a in c. mensa

bantur adversarii caedebanturo

quiadis Syntaxis esse debebat, cedentes Gersarii versabantur et sed saepe sic ablativi absolute ponuntur, diu hoc loco et passim monuerunt interpretes. Μ.4. Quibus mons. Glandorpius et Goduinus malunt legere hostibus. Omni auxilio. Haec delenda sunt. Μ. - Praeterquam Alii praeter Ut B. G. I, 5. 5. Interitionem dixit etiam Cicero, Vere in , 54. Legerim: Ita pridie facta duo misent int. Μ. CAP. XXV. I. Nullo loco aequo- liis ut sit nominativus nulli, inter equites. Μ.

577쪽

554 DE BELLO

dimicandum, puri ex humili convalle bene longe sunt egressi, et planitie iniquiore loco constiterunt alli tamen procul dubio ad congrediendum in aequum locum non

sunt ausi descendere, praeter unum Antistium 'Τurpionem, qui fidens viribus, ex adversariis sibi parem esse neminem agitare coepit. Hic, ut sertur Achillis emnonisque congressus, Q. Pompeius Niger, eques romanus Italicensis, ex acie nostra ad congrediendum progressus est. Quoniam serocitas Antistii omnium mentes converterat ab opere ad spectandum acies sunt dispositae' nam inter bellatores

principes dubia erat posita victoria, ut prope videretur finem bellandi duorum dirimere pugna. Ita avidi cupidi

que suarum quisque partium , expertorum virorum lautorumque Oluntas habebatur. Quorum virtute alacri quum ad

dimicandum in planitiem se contulissent, scutorumque iam dis insignis praefialgens opus caelatum, quorum pugna esset prope profecto diremta, nisi propter equitum concessum,

a. Et ianit in loso. Foortasse legendum et inplanitiei inquiore loco. Varietas est multiplex, videturque res ipsa sequenda esse Μ. 3. Proeti dubio Conjunxerim

cum descendore, ut sit, sine mora et unctatione descendere. Μ

4. Proeser unum Antistium Edit. Ven ianus Antistius Turpis A. miro Agitare Iactare. Sic e d. honI. Vulgo visare, quod est interpre-

tamentum. Μ. Curt. VI, 4 , eo se

su agitare dixit. Sic et Plin. Panegreap. 4; Flor., IV, 2 83. 5. Aehillis Memnon. Horum sim gulare certamin ad Trojam, quo Μemnon periit, copiose descriptum est a Quinto Calabro , Parali

1I, 39 D seqq. Attigit eliam Dictys

Paratio laudicat Aptior foret Ma- eis et eotoria, judice Bentisio.

recte sustulit Oudend. 6. Aetes sunt dispositis. StaDant instructae, sed spectandi causa, ut Livor, as qui locus omnino qua dam habet hiae nostro similia, ut nom-amon, in omes, qui faventea spectant. Sed loena est foedera ceratus M. Nec operas pretium est varietatem eodicum referre Exhibet eam Oude . OB. . Ita aridi vidique est mae

rasis manca deis et mutila adeo doetis visa est, ut eat explictare desperaverint matri QMd. hahent

quisque ex artium virorum μα--rum pistrinis P Porum una esset ς mox equitum concessam, ut 6I-gata habet. -- Concessum An, o

578쪽

HISPANIENSI. 555

ut supra demonstravimus, levis armatura praesidii causa non longe ab opere castrorum constitisset Ut nostrosequites in receptu, dum ad castra redeunt, adversarii cupidius sunt insecuti, universi clamore facto, impetum dederunt. Ita metu perterriti, quum in iuga essent, multis

amissis in castra su moipiunt

XXVI. Caesar ob. virtutem turmae Cassianae donavit millia XIII, et praesecto torques aureos V et levi armaturae millia X. Hoc die A. Baebius, et C. Flavius, et A. rebellius, equites romani Asienses, argento Prop. tecti equites ad Caesarem transfugerunt; qui nuntiarunt, equites roma ψ conjurasse omnes, qui in uastris Pompeii

Sent, ut transitionem facerent servi indicio omnes incuStodiana esse conjectos, e quibus occasione capta, Setransfugisse. Item Jao die litera sunt deprehensae, quas mitte t Ursaonem Cn. Pompeius u S. V. G. E. V Etsi, prout nqstra selicitas, x sententia adversarios adhuc propulsos habqmRs, tamqn, i squo loco sui potestatem

facerem, et Fim,.quam Vestra opinio iseri, bellum 'niscissom. Sed ex 'rotum tironem non audent in campum

deducere, Mirisque adhuc; steti praesidiis', bellum ducunt:

nam singulas .ia it s. circumso runt; inde ibi commeatus capiunt. Mare et civitain nostrarum parilum eo

servabo, et bollum primo quoque tempore conficiam Coli tes in ammo obeo M vos mittare. rosecto: nostro

579쪽

556 DE BELLO

commeatu privati, necessario ad dimicandum descendent.

XXVII. Insequenti tempore quum nostri temere in opere distenti essent, equites in oliveto, dum lignantur, intersecti sunt aliquot. Servi transfiagerunt, qui nuntia-runt a. d. III nonarum martii praelium, ad Soritiam'

quod factum est, ex eo tempore metum esse magnum, et

Attium Varum circum castella praeesse. Eodem die Pompeius castra movit, et contra Hispalim in oliveto constitit Caesar priusquam eodem est prosectus, luna hora circiter V visa est. Ita castris motis Ucubim Pompeius

praesidium, quod reliquit, jussit incenderent , et deusto

oppido in castra majora se reciperent. Insequenti tempore Ventisponte oppidum quum oppugnare coepisset, deditione facta, iter fecit in Carrucam, contraque Pompeium castra posuit Pompeius oppidum, quod contra sua praesidia portas clausisset, incendit milesque, qui fratrem suum in castris jugulasset, interceptus est a nostris, et histi percussus. Hinc itinere facto, in campum undensem

quum esset Ventum, castra contra Pompeium constituit

XXVIII. Sequenti die quum iter facere Caesar Cum inpiis vellet, renuntiatum est ab speculatoribus, ompeium de tertia vigilia in acie stetisse. Hoc nuntio allato vexillum proposuit. Idcirco enim copias eduxerat, quod Ursaonensium civitati fuissent autores Dantea literas miserat,

580쪽

HISPANIENSI. 55

re Caesarem nolle in convallem descendere, quod majorem partem exercitus tironem haberet ismae literae vehementer confirmabant mentes oppidanorum. Ita hac opinione retus, totum se facere posse existimabat: etenim et natura loci defendebatur, et ipsius oppidi munitione, ubi castra habuit constituta iamque , ut superius demonstraVimus, loca excellentia tumulis contineri interim nulla planitia

dividit. XXIX. Sed ratione nulla placuit taceri id, quod eo

incidit tempore Planities inter utraque castra intercedebat, circiter millia passuum quinque, ut auxilia Pompeii duabus defenderentur rebus, oppidi excelsi et loci natura. Hinc dirigens proxima planities aequabatur', cujus decursum antecedebat rivus, qui ad eorum accessum summamessiciebat loci iniquitatem nam palustri et ora noso solo currens erat ad dextrum . Et Caesar, quum aciem directam vidisset, non habuit dubium, quin media planitie in aequum ad dimicandum adversarii procederent. Hoc eratcipitatis qui fuissent fautores. Sic legendum Puto Sensus est, miserat litteras his civitatis Urs. in civitate Urs. , qui huius ivitatis sautores Pompeii suissent, h. e. erant, ut solet hic scriptor loqui. De Iiteris est cap. 26. Ergo utroque loco vel Ursaon. vel Versaon Iegetur; sed prius est rectius. Quia vero edd. vere Fausto ante verbum antea inisserunt maluit Oudend. quod, qui Ursin cip. ymjui et Fausto, antea I. m. Nihil certum est in hoc libro. Μ. Vide not. ad cap. 6 Exemeitus tironem Vulgo exercitum, ut P. 6. Alii tironum. a. Totumfacere. Facere, quae Hist. Duker de Latin Iuriscons. P.

353. OuD. Sellic ea loeutio apud Ulpianum oecurrit. Apud Petronium, cap. 37 Trimalchionis tapanta

est id est, totum facere. 3. Namque. . diridit. Et haec corrupta sunt. . Respice ad B C. I, 43, et Ais si mra hoc Ioeo est lectionis arietas. CAP. XXIX. I. Planities aequa

currebat. Quid sit dirigens , negeto Μ. Puto, recta, directa. 2. Currens erat vulgo currebat)ad dextrum vulgo ad deaetram Pamtem . Et Pro partem. Et, in codd. est id quod Ergo legetur currens erat ad dextrum. Quod Caes. quum ac dis. Sic quod quum conjungitur, i. e. qua in re quum Vid. B. C. l. III, 8. Usus participii eum verbo substantivo etiam optimis seriptoribus notus. Vide Cic. Orat. E. 3.Djsj1jgsui QOO Ie

SEARCH

MENU NAVIGATION