Caius Julius Cæsar, cum Julii Celsi commentariis [and] GPloutárhou Gaîos ...

발행: 1820년

분량: 641페이지

출처: archive.org

분류: 로마

552쪽

BELLI HISPANIENSIS

LIBER SINGULARIS,

I HARNACE superato', Africa recepta, qui ex iis praeliis eum adolescente Cn. Pompeio profugissent, quum

CAP. I. I. Pharnace superato. Vid. B. Alex. caP. 76. Quod autem in cod. Leid. pr. est, si One verato, hoc utrum vulgato praeseram, an emendationi potius trinuam, non satis selo. Si Seirion sum to legitur, optime cohaeret eum superiore lium extremo , ubi de Seipione vieto et Africa recepta narratum est. Sin Scipionis nomen Nemem datione ejus est, qui non lata ad remotiora m. M. 76 , quam Proxima respiciendum esse existimaverit , ideoque Pharnace su erat antiquio lectio videtur, fortasse

eum Davisio dici poterit, breviter h. l. repeti quae nuper Alexandrino bello in Ponto, et nuperrime in Africa gesta. sint. Sed pra lacet Leidensis libri, ejusque boni, leC-tio Cur enim scriptoP, si summam rerum gestarum repetere voluit, neglecto bello Moxandrino gravio. re videatur bellum, in Ponto gestum, idque et conatu et M oin multo expeditius , nominare min

ἀκεφαλo esse Volunt. In nostris eo-dicibus Phamae summos Ditem in omnibus aliis quos vidimus. s. Qui ex iis Proeliis. . Pro um snt.

Ex his paearius, quibus Afrisa recepta est, nemo cum Pompeio eungit nam Pompeiae jam ante praelium ad Thapsum, quo seipio latus est B. Ast. e. 34sqq. 3, diseesserat, ut mox dicania Sed ex his praeliis multi adratiae Ponimiam in Hispaniam fugerunt. Et si vertit amerus. --Deinde quid feceriunt hi, qisi profugerant 8 Non sequitur Verbum, quod referatiar ad hos, qui bfugerant, positumque est hos, εο- sine naexu. Nam quod iam aequitur vastanae, id non ad hos, sed ipsum Pompeiium Potineri . Denique, quod utitur soni clivomo vissent, id saepe fit blacio meida morehocinodo uti xi3 Mai mri ovis

553쪽

53 DE BELLO

et ulterioris Hispaniae potitus esset , dum Caesar muneribus dandis in Italia detinetur, quo lacilius praesidia contra compararet Pompeius, in fidem uniuscujusque civitatis confugere coepit rata partim precibus, partim i,

bene magna comparata manu, provinciam vastare . Quibus in rebus nonnullae civitates sua sponte auxilia mittebant, item nonnullae portas contra cludebant. Ex quibus

si qua oppida vi ceperat, quum aliquis ex ea civitate Τoptime de Cn. ompeio meritus ciVis esset, propter

eausa conjunctivi usurpandi apparet Exempla Cellarius ad cap. IIcollegerat. . larvius suppleri

vult cum iis, qui. ..Profugissent Gru

4. 'tiem asse me, indio Pria ae nori gestae , ast a Mima, ad Balctarea insulas se eonverterat a. Africano ax. 23), , Hispaniae opibus Meretur, in qua permulti Pompeiani superemur, atque etiam

exercitus contra Caesarem Comρο-

rahatnr. Sed morbo correptus in insulis illis aliquamdiu haerere coa tus est. A quo morbo Postquam convaluerat, in Hispaniam venit, estque magnis hominum studiis exceptus, et Imperator salutatus. Dio Cass. LIII, 9, 3 . . s. κωδviro. Qui ei favere nolebant, hos quocumque modo in suam. Potestatem redegit Dio Casa.

ditur ne it Μ. Non hahent codd. - Item Simp iciter nectit, ut

Sed vide αδε . . Restituis e codd. Clain. Sed superius contra recte heditoribusquis dam esse rejectum vult Oudend. Mea quoque pace thromitti posset contra ustiam'. citia Mine Maligo eod. suo et Ursini.

. Noster quoque eod. emetu

in s 64 habet estide ne Quae laetio antiquitatem sapit.

q. suum aliquis ex ea e ture.

Etiamsi quis de Cn. Pomp. patre

554쪽

pecuniae magnitudinem aliqua ei inserebatur causa, ut, eo de medio sublato, ex ejus pecunia latronum largitio fieret'. Ita paucis commodis 'hoste hortato majore auge

bantur copiae ob hoc' crebris nuntiis in Italiam missis, civitates contrariae Pompeio auxilia sibi depostulabant. II. Caius Caesar dictator III, designatus ΙV', multis itineribus ante consectis, quum celeri estinatione ad bellum conficiendum in Hispaniam Venisset, legati Cordubenses, quia Cn. Pompeio discesserant, Caesari obviam veniunt;

quibus nuntiabatur, si nocturno tempore oppidum Cor-

8. Latronum largitio feret Lare nes, teste esto, eo antiqui dice bant, qui conducti militabant, Me. τ l λατρείμ. In eo sensu dixit Plautus in iliis Glor act. I, V. 74

N- rex Sehaucus me opere oravit maximo u sibi lateones cogerem et conseriberem.

Et hos milites antiquitus latron distos eosdem opinor, quo nostri dicunt artisana, com stan , et apud ruspanos, Meruta , vel ι- queleti. Dicuntur quoque latrones,

ii qui privati homines, nullo consilio habito publico bella gerum,

incursiones faciunt, etc. Ita eos datarunt Cicero et juris auetores 9. Ita mucis commodis. An ita Λα-ρatiet eommossis ρ - Η te hortato. Quisquis erat hostis Caesaris, adliciebatur his commodis , ut BPompeiania aggregaret M. Barti fiam in horiam passive sumpto agnoMunt. Contra sentit Gellius Q, 3. Vide et Vossium, de Analogia xxx, 6. Nulla defensione dignum judicat Bent eius. o. Ob hoe Re pit ud. quia inritav. eod. io est, in aliis tantum

me. Viam Ideoque Μ. - Nuntiastis Duliam missis Legati Caesaris, in Hispaniam praemissi s cap. J, eum

monehant, ut adventum acceler

ret Dio Casa. LIII, 31 Μ. CAP. II. I. Desi arus IV. m. ne codd. designatus Dictator IV, praeter Petavianum, in quo tantummodo C. Cresar αει-- IU Imitur. Oudend. videtur legenduin dictator Iu das natus eonsul Irret hoco firmat locus Plutarchi in Caes.

ov. 56. M. Vide Plinium ad an.

7o8; et nummos Caesaris. Erutis itinerihus.., missat Leetio haec non sat satis carta, at ejus tanta varietas, ut ne constitui quidem possit. Res est haec, ut Dio Casa. xLIII

3a, et Appianus, . . II, Xo8, P. 49a, tradunt, tam inusitatam itineris celeritatem fuissa, ut Caesar, relicta in itinere parte exercitus, longissimam viam vicesimo septimo dictatis lueret, omnibusque improvisus adesset. . Conjicit

Oudend. multis in urbe rebus antae eonfectis Codd. enisset Vulgo com

Menisset. ale conoenisset, ex nostris

oodd. qui habent cum enisset undo his legitur eum. Una ex iis vocibus tollenda est, et recte fluit oratio.

Ou -- Discesserant. Desecerant. Μ-

555쪽

55 DE BELLO

dubam capi posse, quod nec opinantibus adversariis ejus pro inciae potitus esset, simulque tabellarii capti essent, qui a Cn. Pompeio dispositi omnibus locis erant, quo ceditiorem Cn. Pompeium de Caesaris adventu facerent sΜulta praeterea verisimilia proponebant. Quibus rebus adductus, quos legatos ante exercitui praefecerat, Q. Pedium et Q. Fabium Ilaximum, de suo adventu facit certiores, ut, quem sibi equitatum ex provincia secissent,

praesidio mitterent. Ad quos celerius, quam ipsi opinati

vellem, servasset lectionem codd. Nor . et Pet qua est haec Simiaiaque Mellari cuti essent, qui... dis-POs erant, vi cert. Sed Vulg. simiaiaque, quod Meuarii a Cn. P. ... -- locis essent, qui, et manca et sensu destituta est. Μ. Lectionein istam codd. recepi nec ea mutata effatuus Vulgata ineptam rationem dat, cur Corduba capi Posset, quod trabellarii essent dispositi, qui ἀειαν--ris in entia Pommium facerent emtiorem. B. Nostri autemsedd eum Vulgata consentiunt.

3. Q. Pedium. gente Pedia,

plebeia, sed consulari, oriundum. Hujus pater Iuliam dictatoris sororem in uxorem duxerat, ex quo matrimonio natus Q. Pedius, ext tamento avunculi haeres fuit cum octavio consobrino suo. tu ram provincialem inierat an Tor;

tr. l. Gari praeturam os vide Η. Civit. librum tertium c ara . Post Me ipsum bellum ispani- eum in avunculo obtinuit, ut de Pompeii liberis triumpharet Pro-eonsulari imperi, Dio Casa. LIv).

Q. PEDIVS M. F. PRO COS. Ex m&PAMA IBID. A. DCCIX.

Tandem an 71o, Q. Pedius Consul suaectus est cum Octaviano Caesare consobrino suo Post mortem dictatoris, quo in magistratu legem tulit de habenda quaestione in eos quorum opera dictator occisus esset. Deinde quum cura urbis ei de-inandata fuisset a triumviris, quumque tumultus ob proseriptiones orebri orirentur, hac illac cursitans,

ut tempestatem sedaret, una nocte

ex nimia defatigatione exstinctus est. Nummus ejus Q. EDIVS M. F. CONCORDIA Caput comeordia velatum eoneordia, o Pacem initam inter Octav. Ant. et Lepid. 3. In aversa Parte Corona ex

lauro, in qua SALUS GENERIS IIVΜΑΝΙ. Ex S. C. Dii boni quae

ooncordia, quantaque salus, ex Crudelissimorum UTannorum conc-dia in genus hominum redundavit l

Ut, quem sibi, etc. Codd. Peto et Norvic exhibent ut sibi eum a iatatu, qui ex moincia fuisset, W-sidio essent. Ac ita lego. DAVIallus Vulgatum confirmati villianus,

quod non temere muto. UDEND.

556쪽

HISPANIENSI.

8unt, appropinquavit, neque, ut ipse Voluit, equitatum sibi praesidio habuit. III. Erat idem temporis Sex. Pompeius frater , qui cum praesidio Cordubam tenebat, quod ejus provinciae caput esse existimabatur ipse autem Cn. Pompeius adolescens Uliam oppidum oppugnabat, et fere jam aliquot mensibus ibi detinebatur. Quo ex oppido cognito Caesaris adventu, legati, clam msidia Cn. Pompeii, Caesarem

quum adissent, petere coeperunt, ut sibi primo quoque tempore subsidium mitteret Caesar eam civitatem omni tempore optime de populo romano meritam esse Sciens,

celeriter VI cohortes secunda vigilia jubet proficisci

Parique equites numero : quibus praesecit hominem ejus pro inciae notum, et non parum scientem , L. Iunium Pacleoum. Qui quum ad Cn. Pompeii praesidia venisset, incidit idem temporis, ut tempestate adversa vehementique Vento amictaretur quem vis tempestatis ita obscurabat, ut vix proximum agnoscere posset cujus incommodum summam utilitatem ipsis praebebat. Ita, quum ad eum locum venerunt, jubet binos equites incedere, et

4. Neque, ut ipsae Vulgo atque, ut ime, contra libros honos et ipsam rem M. Nostri codd. Vulg. habent. CAP. III. T. V iam Sic N. et Iapides Contra codd. male inum. I. Clam praesulis. Sic Scaliger eodd. Sic et Plautus et erentius.

Alii praesidio. Nihil muta.

3. VI eohortes. Sic eodd. et edd. vett. Vulgo xx. - Notum. Peritum. Ne Phaed.,l. I, fati. II V. Ignotos fauit notis est derisuti Plaut. Pseud. IV, a d , Mi notis medicas. B. 4. A istarem et quem via.... In id sic est, aditu Me mis. iace nius ait, in auo etiam addi aditus. opinor legendum a istaretur ad

tus, Mem.... Haec sunt verba ud.

qui mox mavult posses. . Quia Dor illi eodex habet possis Vulgo legitur posset. In locis adeo eorruptis sequendi sunt codices, quantum Potest, maxime OB Noster codex B s 64 istaretur et quae is tempestatis ita obseurabat Alter veros 68 is istaretur quem vis te est. ita oba rabat. Et hunc sequor, reje to et adisti, velut inutili sententiae. s. Iubet binos equit incedere. Res est plana Altera lectio conscendere, videtur ah iis invecta, qui equitem is dentem ferre non possent; nec

poterit defendi, nisi cum einsio legatur, jubet binos equitem cum

557쪽

534 DE BELLO

recta per adversariorum praesidia ad oppiduni contendere: mediisque eorum praesidiis quum quaereretur qui essent unus ex nostris respondit, cui sileat verbum is re mam id temporis conari ad murum accedere, ut oppidum capiant v et partim tempestate impediti vigiles non poterant diligentiam praestare, partim iliu responso deterrebantur. Quum ad portam appropinquassent, signo dato, ab oppidanis sunt recepti, et pedites equitesque, Clamore facto, dispositis ibi partim, qui remansere , eruptionem in adversariorum castra fecerunt. Sic illud quum inscientibus accidisset, existimabat magna pars hominum, qui in

iis castris suissent, se prope rapto esse.

IV. Hoc misso ad Uliam mvidio, Caesar, ut ompeium ab ea oppugnatione deduceret, ad Cordubam contendit; ex quo itinere loricatos viros sortes cum equitatu arae praemisit: qui simul in Maespectum oppidi se dederunt, in equis recipiuntur mo a Cordubensibus nequaquam poterat animadverti. Appropinquantibus, ex oppido bene magna multitudo ad mutatum concidendum quum exissent; loricati, ut supra scripsimus, ex equis descenderunt, et magnum praelium secerunt, sic uti ex infinita hominum multitudine pauci in oppidum se reciperent. Hoc timore adductus Sex. Pompeius literas fratri misit, ut celeriter sibi subsidio veniret, ne prius Caesar Cordubam caperet,

quam ipse illo venisset. Ita Cn. Pompeius Ulia prope capta, literis fratris excitus, cum copiis ad Cordubam

iter sacere coepit.

Pedite equum conscemfere, ut cap. 4. CAP. IV. I. In quis mei . Lege Μ. - αν-δε ut... Μisain latini in gravis mei . mites re perunt etatem Μ. Ba aries mera. viros lori tos in equo avos Lege 6. Partim, qui remansere M Pas modo ea, vae aequuntur. Pr tersim, qui remanerent ρ Sed nihil eae varietatem lectiovis poterit etiam,

aeitur emendatione. anta est a 'reis recipiuntur, legi, modo sensumeta Thorum sunt recePti ... em hoc, ut ait in Numa. Μ. Reethm

558쪽

V. Caesar, quum ad flumen Baetim Venisset, neque

propter altitudinem fluminis transire posset, lapidibus

corbes plenos demisit'. Ita insuper ponte facto, copias ad castra tripartito transduxit. enebant adversus oppidum e regione pontis trabes, ut supra scripsinuis, bipartito'. Huc quum Pompeius cum suis copiis Venisset, ex adverso pari natione astra ponit Caesar, ut eum ab oppido commeatuque exchaderet, brachium ad pontem ducere coepit Pari itein conditione Pompeius. Hic inter duces duos fit contentio, uter prius pontem occuparet ex qua contentiora quotidiana minuta praelia fiebant, ut modo hi, modo illi superiores discederent. Quae res quum ad majorem contemtionem venisset, ab utrisque cominus pugna inita , dum cupidius locum student tenere, propter pontem coangustabantur, et fluminis ripis appropinquan-

equis. Alii codd. cum equia. B. Nostri codd. duo, cum equis. CAP. V. I. Corbes demisit. De

hac ratisine iaciendi pontis apud vere es multa disputavit GnisAE-- --. erit et hist. p. 48; Vat. I, p. 116x i, P. 1 a 4 et nostero Iocua traetatur, et ex Arriano de P. Aio. V, 7, P. 327, M. Blarae.); et Suida in asivit illustratur Scilicet, ut paueiastinis summam Eu- napiani loe apud Suadam tradam eo es4B Ictoo uno Fatum Pu Tunt. Nam demissi ex nave in fluvium, alligasti sunt hine e navi, ut sere aveor ex navi alligata esse solet. Me eonfieitur serie numin- , Per me deinceps mxarum, pons temporaxius M. De Pontium hoc genere aliquid dicemus in nostro

intellio Absunt adeo has omnia

a codd. regio, orvicensi, Petaviano Tendebant in quibusdam editt. quod alius esse est, in tentoriis

renebant... castra tripartuo. Sed Leid.

I, tenebas, quod praesert Oudend. melatum ad Caes. legitque tenebae...

m nus. Id est mox Sic bene cohaerent omnia Casterum tota periodus

in a iis de eit. In nostris legitur. 3. Pari idem Lege cum Ursino, δε- Μ. Sedissem intelligitur, quod Caesar. - Uter. Alii, qui, quis. 4. Pugna inita, dum Lege e cod. rvie pugna seMe, in qua dum....Haee lectio est dupliciter corrupta: nam , omisso fisat, transsit in qua in inivraa et hoc Ciacconius in inita mutavit. Μ. Ita jam Vascosanus. Nostri eodd. iniqua, male.

559쪽

DE BELLO

te coangustati praecipitabantur. Hic alteri alteris non solum mortem morti exaggerabant, sed tumulos tumulis exaequabant. Ita diebus compluribus cupiebat Caesar, siqua conditione posset, adversarios in aequum locum deducere, et primo quoque tempore de bello decernere. VI. Id quum ' animadverteret adversarios minime velle, quos ideo a via retraxerat, ut in aequum deduceret; copiis flumen transductis, noctu jubet ignes fieri magnos. Ita firmissimum ejus praesidium, Ateguam proficiscitur. Id quum Pompeius ex perfugis rescisset, ea die per Viarum angustias carra Complura multasque balistas retraxit, et ad Cordubam se recepit. Caesar munitionibus Ateguam oppugnare, et brachia circumducere coepit. Cujus rei Pompeio quum nuntius esset allatus, eo die proficiscitur Cujus in adventum, praesidii causa Caesar complura castella occupavit, partim ubi equitatus', partim ubi pedestris copia in statione et in excubitu castris praesidio esse possent.

CAP. I. r. Id quum lio id

e codd. et edd. vett. addidit Davisi . - ia retraxerat Beclamantibus anninus, quo viderim, libris , lem, ab Ulia retri Haec sunt Ciaceonii verba Vid. . . . Oud. legi suadet quos Cordubam ah Ulia νε-

raxerat. Nostri codd. a via M. F. α Das missimum.... Id est, ut ego

quidem existimo Caesar Ateguam, quod erat firmissimum Pompeia praesidium, proficiscitur. CLARR. De hac obsidione vid. Front III, 14.

3. Per etiarum angust. S. Normexhibet per viari dissimulta me am 4tias, quae sana et sincera est te tio. D-Is. Et ex hac caeterae omnes sunt depravatae, veluti ea dis a tus facultatem must aut, o disnactus facul tam mae viarum angint.

-- Μαδε qua lanistas. Sic codd. et

edd. Hores, teste udendo saepe sunt in libris de Civili Bollo

familiae gladiatoriae commemoratae, quas unus et alter coegerat militiam sacere sed quorsum etiam lanistae Nain nunc milites erant, neque ad rem gladiatoriam exercinantur. Et

quorsum multi lanistae Et eur horum nominatim mentio M'Praesero igitur vulgatum, mutiasque balistas, a quocumque demuta iniserum sit tapsus maut que limas voluit legi: non male arte, nam si meo. Venim cum carria et impedimentis, et in re militari saepe junguntur. N. Noster codex 5764, liniatos Hier5 68, laniatad. 4. Partim Miriuitatus, Partim, em Sic tres eo . honi M. Pedestris eo M. Sic Davis e cod. Nomia Vu, go, ea re iae. Djψjtjgsui QOO J Ie

560쪽

HISPANIENSI. 53

Hic in adventu Pompeii incidit, ut matutino tempore

nebula esset crassissima. Itaque in illa obscuratione cum aliquot cohortibus et equitum turmis circumcludunt Comsaris equites et concidunt, sic, ut vix in ea caede pauci enugerent. VII. Insequenti nocte castra sua incendit Ρompeius, et trans flumen Salsum per convalles castra inter duo oppida, Ateguam et Ucubim in monte constituit. Caesar in munitionibus ceterisque quae ad oppidum oppugnandum opus fuerunt, aggerem Vineasque ' agere instituit. Haec loca sunt montuosa, et natura edita ad rem militarem'; quae

planitie dividuntur Salso flumine, proxime tamen Ateguam, ut ad flumen sint hirciter passuum duo millia. Ex ea regione oppidi in montibus castra habuit Pompeius in conspectu

utrorumque oppidorum, neque suis ausus est subsidio Ve

nire Aquilas et signa habuit XIII legionum; sed ex quibus aliquid firmamenti se existimabat habere, duae fuerunt

Vernaculae , quae a rebonio transfugerant; una facta ex

coloniis, quae fuerunt in his regionibus; quarta fuit Aha

niana ex Asrica, quam secum adduxerat; reliquae ex fu-5 Circumetis nil Ambiguum ter cessisse conatum Brrat. ΜΟR. est, utrum Pompeiani Caesaris equi CAP. VII. L. Merem ineasquetes circumcluserint, an Caesariani agere. Vide quae notavimus ad . Pompeianos. At quum praecedentia, Gal. Π, a Alex. 3. tum subsequentia, magis arguunt, a Natura edita ad rem militarem. Pompeianos a Caesarianis concisos Roc ipse scriptor, . , explicat, esse. odo enim ait, castella a Ca, dum plenius dicit Μ.sare in hoc occupata esse, ut Pom- 3. Vernaculiae Caesari victori trapeti insultum reprimeret; mox sis ditae eranti de B C. II a o), qui eis jungitur Pompeium fugisse, quod Longinum prae ei et hoc mor- minime facturus fuerat, si qualicum tuo, Trebonium a quo defeceruntque Victoria potitus esset. HRLL. et rursus causam Pompeii tueri susQuare sub initium periodi legetur ceperunt Dio Cass. XLIII, 9 α eum non eum aliquot cohortibus, ut Iurinius legendum putat duae fue- Goduinus monuit. Sed, si hic seu runti scit veteranae', quae a Trebo-Sus est, plane repugnat loco Dionis ni transfugerant vid. m. 64 . MCass. LIII, 33, qui Pompeio selici vernacula, de qua deinceps cap. 1 Q. Djsj1jgsui QOO Ie

SEARCH

MENU NAVIGATION