Michaelis Angeli Chrysolii De principe liber unus

281쪽

manca foret , deliberationem de Bello , Pace, Foederibus sanciendis rumpendisque, de Legibus', insuper de Morte, Exilio, Publicatione & Repetundis. sive ut Gro lius si) interpretatur , Judicia publica rantea enim in prima partitionis parte judiciorum nomine , privata dumtaxat intellexisse idem autumat Grotius . At neque haec Aristotelis partitio , omnibus numeris absoluta visa est viris doctis . Quare una Grotii divisio iis arrisit , quaeque una propterea se mihi , si recte video, etiam probat. 3. XV. Nimirum , qui Summa Pot state pollet a) Civitatemque regit, eam

partim per se, partim aliorum opera regit vicaria. Quando autem regit per se, aut circa universalia versatur , aut circa singularia. Versatur quidem circa univeTsa. lia condendo Leges, easque, si res ita tulerit, abrogando, tam circa Sacra quatenus nempe apud Clarillianos etiam, Summae Regiaeque Potestatis est, Fidem tueri, Discipli

282쪽

fa- i) Non est itaque, cur tantopere debbacchentur in adnotationibus ad hunc Grotii locum , doctissimus Tesmarus , ipseque G novius, adversus Summum Romanum Fontificem , adversus nempe totius Sacerdotii culmen : Cooptata quippe nova Christi Religione, desiit Sacerdotium in persona Principis , adeoque principibus ipsis volentibus , saera saeti sunt Iuris Pontificii. Memoranda sunt,Constamin Magni verba, quibus, narrante Eusebio in ejus vita Lib. 4. Cap. 24 ita allocutus est Patres Nico nos: Vos in iis, quae intra Eeelesiam esive in spia ritualibus ) ego in iis extra geruntur, Episcopus a Deo sum constitutus. Et Imperator Ualent Lnianus rogatus ab Hellesponti Episcopis atqui Biathyniae, ut habendae Synodi daret veniam , sibi

sui unus. respondit, erat e numero lateorum non liaeere , se eiusmodi negotiis interponere', uti refert Soazomenus Lib. 6. Histor. Cap. 7. Quamobrem Sacra hodie, est Christi inuisuto Deique ordinatione ψjuris sunt Pontificii, neque a Regia Potestate penudent, nifi mire te. Plura extant in Justiniani C

dice , quibus probari potest facillime, Principes , eooptata Christi Religione, ε aera, Fidem, Disciplinamque Ecclesiae tuitos tantum fuisse. Legendus est hac de re claris. Petrus de Marea De Mnc. Sae & Imp. Lib. II. Quae autem sint temperamenta circa Ius Summarum Potestatum Edhibenda cim. ea sera, legesis apud clarissimum virum, quen. summa veneratione prosequor, quod homo est vere antiquus, Franciscum Consortium in . tigrotio , Libro, qui est quantivis pretii ob multi vanam omnigenamque eruditionem. Legi etiam potest Diste ratio nostra ad Can. q. Dist. 99. qui ita iniit. r . Universalir autem nee etiam Romanus Pontifex appellettir. Quam fortasse in hujusce libelli calce ede- .mus cum reliquis.

namque moderarI

283쪽

fana . Singularia autem, circa quae Veri

satur, sunt aur directe publica , aut privata quidem, sed quatenus ad publicum ordinantur . Directe publica sunt actiones, ut Pacis, Belli, Foederum Uanciendorum; aut res, ut Vectigalia , quaeque his sunt similia, in quibus continetur Imperium eminens, quod Summa Potestas Civilis habet in Cives & res civium Reipublicae

bono. Privata porro sunt res inter singulos controversae, quas publicae tranquillitatis interest, publica auctoritate finirLQuae quidem omnia, cum a Principe ex .pediri nequeant sine regulis arteque ulla;

bene dehinc Aristoteli Ars illa, qua si)

Princeps versatur circa universalia, dicitur αρχπεκτονικη , si ve Arctitectalis ; qua vero versatur circa directe publica , eidem est τολιτικη ac , idest C milis ac Consiliatrix; qua tandem privata moderatur, ab eodem magni nominis imgeniique Philosopho, appellatur nempe judicialis. Haec autem ad primam pertinent divisionis partem, quam GrOtinc tradit. Ad alteram vero quod spectat, recte idem ait noster Auctor; quae

Sum.

6 At istotel. Euria. ad Nicom. VI. 8.

284쪽

R54 ... Summa Potestas, Civilis aliornm opera 'expedit, ea aut per Magistratus, aut per alios Reipublicae curatores , veluti Legatos, expediri. Quae quidem Summae Po. testatis Civilis partitio omnia complectens Maiestatis Iura , adaequata visa est viris doctis , omnibusque numeris absoluta. At lubet, secundum hanc divisio. Nem, paulo acutius, clariusque, Majesta. tis Jura , de quibus altero tractaturierimus libello , si Deus nobis haec otia secerit , cum clarissimo Puffendorfio ac doctissimo Heinecio , diligentius per- ,

pendere .

f. XVI. Puffendorfius itaque.ac Hei- nectus. i) ex duplicis constitutae Civitatis fine, Majestatis Jura definienda censent; eaque propterea , a Scholae Philosophis mutuatis vocibus , in Immanentia dividunt & Transeuntia. Cum enim duplex sit Civitatis finis i securitas nimirum Civium a Civibus , quam vocant intemnam, & eorumdem securitas ab exteris, quam externam securitatem appellant :Ju-

285쪽

ra hinc ,-quae Summis competunt Imperantibus utrique tuendae securitati; ea vero, si ad internam spectant securitatem, interna vocant & Immanentia , si externam tranquillitatem respiciant , puta Civium ab hostibus, externa appellant ac Transeuntia. Utraque porro diligentissime definiunt ac dilucide. Cum securitas etenim inrorna in externa justitia ponatur , neque justitia externa actionum eκteris

narum consormatio cum aliqua certa norma & evidenti, sine lege, quae norma sit Civibus, concipi umquam possit: primum hinc ad Summae Potestatis Civilis Iura

revocant Immaneutia , Summum Ius ac

Potestas ferendi leges , easque postea , ut collibitum fuerit , modificandi , sive ut cum Iurisconsultis loquar Romanis , Ius leges rogandi , obrogandi , derogandi , a rogandique I) . Hoc praecipuum-Regiae

Potestatis Ius ex Civitatis fine oritur praestantiori, nempe Civium securitate, quam sine legibus nemo umquam consequetur . Hinc Vere scripsit Patere ius sa), Summas Potestates adeo constitua

286쪽

tas, ut data tridus m. . Fuidistis' sor

rare , cultus agris , sacris rimis . fecurisas hominibus, certa rerum Vs--- -possessio

f. XVII. Cum homines autem anima. lia sint contumacia & refractaria , satis 'on est, Leges tantum tulisse, quo Cives a Civibus securi reddantur e necesse est hiluper, i ut penes Summam Regiamque Potinatem sit jus Leges Gi- interpetram di exequendique pro Suprema Jurisdictione . mmum quo ad Leges attinet, meesse quoque en , eas Neruae sinctione fulciri, quae plerumque earum 4bservationi

facinoroses adigit , qtii vivunt in diem, quique Iustitiam non res ant ,nisi Porunte formistine coerceantur. Q mobrem Ius infligendi Poenas ad summam pem tinet Potestatem . Ad Iura quoque

revocantur; Itis Imperii emrim in ; Ius striburis' O vectigalia Pistori exigendi BregunArum commercis--xandomumque I ius cisca Pondero , iuras rivisas , Pecuniamque cudendam ;Jus Ammonis; Ius ij 'Artes , terax Ni que, ac reliqua orinia, quae ad decus perrinem Civitas, Ius , pro ut nunc

sunt humana Ius de-

287쪽

nique Administims constituendi in Magμsratus , qui de Clisum actisnibus cognoscant , quique Ias exequendi leges exemceant . Iura haec sunt immanentia. q. XVIII. Ex Civium porro externa securitate, Iura manant rra euntia; quae multo sunt pauciora. I. Ius Foedera percutiendi. II. Legatos mittendi. III. Bellum

indicendi gerendique . IV. Pacem , bello gesto, vel adhuc. dum geritur , faciendi si mandique . Quae quidem Jura securitatem parturiunt externam. Nisi etesiij in Jus esset seriendi Foedus ; nulla umquam. ha

monia Civitates potentiores inter ac imo potentiores. existere z umquam . Dempta

deinde facultate mittendit Legatos , ne foedera quidem ulla percutientur. Dernum si vel uno temporis articulo cesset Iugealli ac Pacis, jam continuo externa se curitas intervertitur , neque ullum resistendi hostibus suppetet medium . Haec quidem Iura tumni manentia scilicet , cum Transeuntia unius Summi ima

perantis,. qui Dux est, ut alibi pluribus,& Populi parens Si altor , sunt proprietate . Ius namque in finem , aquod sine dubio, ad Summum pertinet Imperantem, ira qui lam, cum Iuribus in media, ipsam

288쪽

et 38 per se ac natura sua coniunctum est, ut nequeat divelli, quin subito Civitas ipsa intereat. Adeo autem Verum est, ea Jura esse in Summi Imperantis proprietate, eumque dumtaxat assicere; ut is nemini de hisce Iuribus, rationem reddat , nisi uni Deo , a quo Summam potestatem accepit ; neque eadem Jura , cum Vere sint, uti alliant, incommunicabilia sI , alicui possit impertiri. , f. XIX. At vela contrahamus, Maiestatisque Jura Decemvirali condamus cammine : quod sit , Jurium Principis contractus veluti Codex ; Principumque de Juribus documentum in illustriori post.

tum monumento. anti . TAB. iὶ Falluntur igitur Jur;* lantes semibarbari, qui Lib. II. Feudorum. 56. nonnulla legentes de Iuribus Regalibus , quae cum Feudis copulantur , Regalia dividum in majora minora, quae ν άμι iis queant dependentre communicari. Prudentes hosce, qui tamquam quoqui Plautini, diversissima Iura saepe miscuerunt, refellit jam ciar. Thomasius Ad

289쪽

PRINCIPES . IOVE PROGNATOS ALUMNOSQUE

UTI . DEI : CUNCTA SOSPITANTIS . EFFIGIEM LITONI . FAXIS . SACER . ESTO PRINCIPVΜ . IVRA . UNIVERSI ORDINE . INSERTA NE . LAEDITO . QVAE SANCTA svNTOSI . LAESERIS CAPITAL . ESTO EOS . OΜNI . IVRIS . VINCULO SOLUTOS . HABETO QVΙ . SECUS . IVDICASSIT MAIESTATIS . TENETOR' EORVMVE . SI . PRIVATORUM VITAΜ . BONA . INVASERINT CLEPSERINT . INIUSTA . LICET : IMPERIA MODESTE . TOLERATO i

290쪽

Iura Principum Immanentia.

UTI QUAEGUNQUE EX CIVITATIS USU MAIESTATE DIVINARUM HUMANARUM PUBLICARUM PRIVATARUMQUE RERUM ESSE PRINCEPS CENSEBIT EA EI AGERE SUMMA SIET POTESTAS AEVE POSTREMO IS IUSSERIT EA RATA SIENT IURA QUAE INTERPRETARI EXEQUI MENADQUE SANCTIONE MUNIRE POS: SIET UTIQUE PRO EMINENTI IMPE RIO AECUNQUE REIP. BONO ACTA DI CRETA IMPERATA A PRINCIPE FUERINT BENE IUSSARATAQUE HABEANTUR UTIQUE COMMERCIA PONDERA MENSURAS BEGAT ARGEM TUM SIGNET PECUNIAM CUDERE FACIAT