Michaelis Angeli Chrysolii De principe liber unus

261쪽

sociata, cui non erat consilium , non ratio, non discrimen, non diligentia. I) ,serarum vitam per lustra horridaque latibula cum viveret; facile passa est in v. num se congregari locum a praestantiori aliquo feliciorisque ingenii viro; qui, Deo volente propitioque propiusque afflante , inter barbaram illam ferociorem que hominum gregem , floruit quam opportune. Neque enim cuivis demandanda illa erat tam dissicilis in illo barbaro positu hominum gubernatio . Quamobrem quali quali Civili Societati instituendae , azinstitutae deinceps retinendae, aliquo opus erat gubernatore prudentissimo , qui Societati illi, quam instituerat, sapienter praeesset , Socios Cives in officio contianeret , degenerisque naturae vitiosos motus cohiberet, mores aliquando distatutos vi compesceret , ne. remotis fraenis Vaga facile natura prosiliret , statimquet

αναρ α την pareret . Conveniunt

i Cons. Cicer. Pro Planco.

262쪽

23 et munus crederetur. Id quod graviter Plato si) contendit; docetque insuper, id pro. pterea Deum hi mano olim generi nonnulatos praestantissmi animi singularisque vi tutis viros , Heroas nempe: , elargitum fuisse a). Quae licet vetustate nimia sint

perobscura, Veluti quae magno ex intervallo loci cerni vix queant : ea tamen sic olim, temporibus nempe vetustioribus, accidisse , constans omnium scriptorum vox testatur. f. III. Testatur apposite Imperator Julianus' g), Regem non facere, neque s cisse olim Imperii insignia: Verum singu- larem Virtutis praestantiam , quae a Deo est. Dehinctiait: quamquam illorum erant nonnulli non obscuris parentibus orti, Uerum ob singularem praestantemque Virtutem honore illos 'cultuque veteres divi no prosequebantur , . Deorumque esse filios existimabant. Quamobrem paullo lauperius idem ait Imperator , Veteres in-

. r genii

' si . at . Lib. IV. I e Leg. Vid. ibi Serranum. r) Cotis. Franc. Balduini leti Praelata De Jure Civili. 'Mm I. Jutisprudentiae Rom. & Atthae. Is inat.II. Pag. 82. ex recens. EZech. SPanhem.

263쪽

ia 33genii quadam usos sollertia , Herculem Iovis filium prodidisse, necnon Ledae liberos, atque Minoem etiam ac Rhadamanthum Gnossium , αξiακται

eadem fama & gloria celebrasse Quod si aliquando autem, ut apud Tacitum legitur I), insignis nobilitas, aut magna Patrum merita , Principis dignationem adolescentulis pepererit : id ea ratione obtinuit, quam bene tradit Pol

bius: et); subditi nempe ea in specie per

suasum habent': talibus viris , Virtute nempe insignibus, prognatos oe a talibus educatos , animis quoque et oluntatibus pares parentibus futuros. Quam , nisi me fallit memoria , rationem refricat etiam Grotius, cum de Regnis loquitur haereditariis. Redeo jam nunc ad propositum meum. Ipsemet Xenophon, quem modo

memoravi, Cyro, inquit ibidem, Gentes etiam remotissimas auscultasse , quae bene noverant, ne sere quidem ut ipsum umquam viderent. Adeo nempe Virtutis,' ejustio Tacit. De mrib. Geimant Cap. . XIIIJ i G Polyb. Histor. Lib. VI. Cap. V. ' V

264쪽

ejus omnium praestantissimae opinio , re motiorum Gentium lingua moribusque dissimilium, animos perculerat , ut nihilominus obedire ei voluerint , 6 μη m, . αυτω , nemo adversus ipsum quidquam moliretur . Quin tam ingens omnibus ingenti virtute sua ac praestan

tissima, gratificandi Sibi desiderium injecit,

ur semper ipsius arbitrio regi cupereny . Cicero quoque, omnes vetustiores Gen

tes Regibus quondam.paruisse scribit ea quidem ratione; Θοd genus Imperii prismum ad homines justismos c ' sapientissi

mos deferebatur l . . . f. IV. Quae ostendunt manifesto , ex singulari olim virtutis praestantia, quae a Deo est omni procul dubio , Dei vo- luntatem vetustiores Gentes,conjecisse , virisque propterea praestantissimis , tamquam Dei Ministris, facile postea obtemperari. Virtus namque ipsa, 'dus veluti fulgentissimum, oculorum aciem , miro splenis

265쪽

splendore suo, rudium hominum agrestiumque animos adeo perstrinxit , ut praestantissimo viro illi , Deoque per sapientiam cognato , facile auscultarent , ac volentes lubentesque semetipsos ejus addicerent arbitrio primum , Imperio

deinde. Ita namque natura comparatum

sentiebant homines illi , ut ut rudes agrestesque, communique omnium lege nutilo peritura tempore, ut praestantiores inferioribus perpetuo praeessent I .Quare D mocritus apud Stobaeum sa) : , in- .

evenit, ut quod melius es, imperet. Unde Aristoteles sa):Θindam homines, scribit, natura esse ferυos , idest ad servitu. tem aptos, uti Grotius putat . Natura lautem id necessarium hominibusque se. luti est , ut alii quidem imperent , alii vero pareant; quae nobilis est Dionis Cas

sii sententia ).f. V.

i in Dionysius apud Gravin. Lib. si g. De Rodi, Imp. Cap. I. set Serm. XLVII. P. 323. 3) Arist. Lib. II. Politic. O Dion. Cass. Lib. pQ I89 Steph.

266쪽

236 q. V. Hanc profecto, quam praedico ,

singularem virtutis praestantiam, nonnulli olim Populi adeo venerabundi suspexe. runt', ut fatis habuere praestantioribus , quibus regerentur', obtemperare Viris , quam exleges Vivere , Omnique nexu solutos. Quod Cappadoces praestitisse Strabo I testatur ; qui oblatae a Romanis libertati , vitam sub Rege praetulerunt . Itaque Plinius sa) Reges innumeros, scribit, Gentes olim honore artium coluisse,nt Hieron , Attalus , qui in ostentatione has praeferebant, opum immortalitatem sibi per illas prorogari arbitrantes . Jam vero,

cum ipsa Entis alicujus perfectio ac praestantia sit procul dubio , justa obsequii ab inferioribus exigendi 'caussa 3); facile, hinc quisque intelliget , cur homines adhuc rudes & sylvestres , praestantiores illos, quos dixi, viros , omni primum

fuerint obsequio ac reverentia prosequuti, deinde etiam muneribus . PraestantioreS

autem

o Strab. Lib. XII. p. 44. N Justin. XXXVIII.

Cap. II. γ

os creatas. i

267쪽

autem hujusmodi viri', prima vi fuerunt Reges , qui non bene constitutis adhuc Civitatibus, manu omnia, ut de Romanis

Regibus tradit Pomponius I) , gubernabant. Itaque Reges hujusmodi , quibus

ultro sese homines virtutis praestantia permoti addixerunt olim, Pastores potius fuisse, quam Dominos , ex eadem Vetustiorum Gentium patet Historia. Quamobrem animi falsus non est , qui censet , aequiores potius fuisse arbitros , juri dicundo litibusque aptiores finiendis , quae sorte fortuna inter paganos , qui vicatina degebant , intendebantur . Quod Dei cis exemplo , ex incorrupta justitia arbitri primum apud Medos , deinde etiam Regis, mire confirmatur sa). Quare neque ullo primum Iure certo hujusmodi arbi tros fruitos olim fulta constat, neque ulla

exegisse tributa, nisi quae Patrem Pastoremque decerent. Et re quidem vera apud

Persas sub Cyro atque Cambyse nihil fuisse adhuc circa tributari stitutum ,

narrat t) pomp. L. z. m De Orig. Iur. r) Herodot. Lib. I. Cap. 96.-ν

268쪽

narrat Herodotus I): iisdem vero temporibus munera obtinuisse voluntaria . Quare idem addit ibidem; δεια ταυτ

ob hanc tributi ordinationem c T alia hi, ii modi, Darium , ex Persarum sentenistentia, 1uisse institorem, Cambysen autem dominum, Cyrum Vero patrem. f. VI. Quoniam Vero, tum ante, cum post bene constitutas Civitates, injustum . erat, quin aliquando etiam periculosum, Reges aliena curare , nihil autem otii in re propria impendere , sine ullo certo Jure, nullaque, ut ita dicam , mercede: statim obtinuit, ut nedum munera asseriarentur pro servientium arbitrio ; verum ex Populi totius , qui se regi ac in utramvis aurem dormire mallet, consensus n- ,sioneque publica factum est , ut Summis hisce Civitatis arbitris certa constituere nis' tur tributa ab unoquoque necessario praestanda, quibus praestitis, optata continuo pararetur Civitati tranquillitas . Profecto

idem ille, quem modo dixi , Dejoces

269쪽

239 Phraortis filius, Mud Medos arbiter constitutus, noluit, quoniam e re sua haud sibi esse videbatur, rebus suis posthabitis, ubi praesidens prius judicabat, litibus dirimendis amplius praeesse . Quare Medi gliscentibus in diem, audacia , rapinis , sceleribus, quibus publica Pax in bellum' quotidie vertebatur intestinum, convocato totius Populi concilio , de communi rerum statu colloqui mutuo coeperunt .

Itaque Delocem, quem , ex incorrupta justitia Dei ope florentem , singularique virtutis praestantia, suspexerant, dominatuque Regio dignissimum putarant, magis

eum reveriti, publicis constitutis impensis, ejusque rerum omnium summa arbitrio permissa , Regem si) salutarunt Itanamque aliquando censuerunt futurum ,

ut ipsorum Regio bonis administraretur legibus . At lubet, de Regum modo juribus disserere, nonnulla deinde sequenti capite I Praeter Herodot. confer etiam deorg. Horati Aream Noae ; sive Hisor. Impar. O Regmn a condito orbe ad nosra tempora , Pag. Io I. Dej ces hic est, qui Cap. I. Lib. Iudith alio nomine

dicitur Arphaxad . . . i

270쪽

2AO te generatim , circa Summae Regum Potestatis Iura, dissuavianda addere tempera

menta . . ' . .

f. VII. Videamus itaque modo, quibus praecipite limitibus Sumn 3 Regiaque Potestas coerceatur; quibusque, Civitate perfecte constituta , propriis fruatur Juribus . Ita namque omnis auferetur de Iuribus Prin cipis praejudicata aliqua opinio, quae alicujus animum hoc tempore fortasse irrepit simulque omnibus notum fiet nihil Principi posse Iuris denegari, quod ad eum pertinuerit, Veluti Populorum suo. rum Pastorem , Patriae Civitatisque Parentem , tranquillitatis etiam publicae , qua internae, qua externae , Tutorem Orisne Ius, quod Principi tribuetur printer tres hasce caussas , non Ius erit verum injuria. iacet enim, vero Summa Potestas Deo sit, Summaeque Potestatis Iur infinitum recte a quoquam porrigerentur : eadem tamen , ut nunc lunt humana adamussim sunt metienda ex ordinatione Dei, qui Principes constituit Pastores Parente . , Tutores demum tutandae , t endae, amplifi-

f. VIII REi publicae

candaeque