De historia fabulari in comoediis Plautinis

발행: 1884년

분량: 82페이지

출처: archive.org

분류: 문학

21쪽

cogor, num cum mentione securis ancipitis, Tenediorum civitatis signi ille locus perspici possit, ea qua Sequuntur Verba: Multa mihi imperas, Apollo. nunc equos iunctos iubes Capere me indomitos, ferocis, atque in currum in Scendere, Ut ego hunc proteram leonem, Vetulum, olentEm, d Entulum.

illam dabulam respiceres Tennis soSSunt propter Dominatum Apollinem, quod ut evincerem ex ipsa dabula, frustra rud-hum operam navavi Ni fallor haec spectare possunt id

aliam fabulam, quam mos perspicere DO POSSum IIS, cum mMeneaechmo ut viro insano mon dilucide exponatur. In versu os Menaechmus conquOritur: Quae me iam ratus sum facere, ea omnia hic fecit palam

Parasitus, qui me complevit flagiti et formidinis, Meus Ulixes suo qui regi tantum concivit malii m. Quo loco: Meus Ulixes habet eundem vim atque in Pseudol. vs Io 63 Visso quid rerum heu Ulixes aegerit. Nam In his enuntiatis per metonymia, figuram Ulixi mentio posita

est pro socio vel adiutore meo, quod ex Connexu Sententiarum apparet Sed unum addimus, hoc loco vocabulum regis, eum Ulixi non opponatur rex Agamemnon, modo res I Endum esse ad parasitum et Menaechmum, quo fit ut sit rex paraphrasis vocabuli patroni Atque talis significati in prorsus abhorret ab usu Romanorum, qui quam vehementer vitaverint Vocem regis magis motum est quam ut sint in id plura sumenda. In Graecia Vero, ubi ac late no Vae eo moediae Satrapae et luccessores regis Alexandri reges nominabantur ab iis,

quorum patroni erant, illa consuetudine appellandi uti honii

I Fortasse etiam hoc est nonnullius momenti, iam in v. a clelampadibus ardentibus verba fiunt, quod vocabulum est Graecae originis neque apud ullum scriptorem invenitur, nisi apud Varr. L. N. S. I S, s: nune cursu lampada tibi trado et apud ueret 2 is quasi ursores vitae lampada tradunta sed apud ambos seriptores proverbialiter dictum est et translatum ex Graecia, ubi iuvenes et cursu et lampade certabantes datin ad Pers. I. rei.

22쪽

nes paulatim assuefaeti sunt, quam Romani etiam adsumpserunt posterioribus temporibus, cui rei testis est, oratius. Atque huius regis mentio inventa, in Capti v. ab . v. o Nam postquam meus rex est potitus hostium eqs. et in Stich. v. d b, tam confido quam potis Me meum optentaturum regem rediculis modis. et Asin. l8: nam ni impetro regem perdidi ex amore tantumst homini incendium, et in Terent Phorm. II. 2. 2d: Imo enim nemo Satis pro merito gratiam regi refert, certe ex Graecis fabulis pendet, in quibus patroni cum parasitis introducti iunt Quid L quod aut valde erro aut in

Antiphanis Midυμο te fabula menti exstat regis cuiusdam parasiti. Nam apud Mein III. Ah legimus: Tό ποτηριον μοι τό μ εγα προσφέρει λαβων.

Primum quidem in hac fabula parasitum fuisse inde apparet, quod Athen. VI p. 23 T de iurasitis aliquid profortex hac fabula sumptum tum haec verba in ore parasiti non inepta videntur perstringit autem foeta loes dodo do odam quorundam indulationem, Nub singulos AE 3 athos singulis itis libantes rivi conviviis, in honorem regis duos cyathos effunderent; quem aegem io, loco Alexandrum esse mihi L est, quod nobis persuadeat eodem fortasse maiore iure hie locus referendus est ad parasitum patronum adulantem l . In versu OB M legimus: Immo Nestor nunc quidemst de verbis, prae ut dudum fuit. Si enim hoc loco scribendum est Spengelio duce: atque Nestor ut erat iapiens opponitur insano Menaechmo, quod fieri posse negat Brixius in adnotatione ad hunc locum stati molior habet, die and schriste nestor, ori man ier miti Quamquam hane sententiam non pro vero venditare volo , cum mihi modo in mentem venerit atque me non fugiat , etiam Romae regis appellationem usurpatam videri, nam pueri cantant rex eris, si recte faeies. EL orat epist. I. I, sis.

23쪽

Nestor finden moclite, men nur Menaechmus vortier s33 etWas Wie Nestor gesprochen ulte de Nestor iuberhauptat Oegensat gubinem Verriuckten eukbar mare. Sed errat Brixius, nam silentio praeteriit, hoc loco Nestoris nomine metonymiam significari pro sapientia atque eodem modo in antea laudato versu nihil de Ulixe invenitur nisi Ulixis nomine contineri metonymiam socii. Tum autem cur opponi non possit vir sapiens insano intellegere non possum. Nestorem IIo mero notum propter sapientiam invenias in Iliad. D. 3 o

ad quem locum illud Plautinum bene quadrat, nam εναγορα opus erat et multis verbis et sapienter dictis. Perpaucis absolvere licet Amphitruonem, quae tota expressa est ex Graeco fonte. Num illius fabulae argumentum eiusdem modi est atque fabulae novae comoedia i , in quibus omnes res erculis tractantur et imprimis exponitur quanta familiaritate inter se coniuncti fuerint parentesierculis, Alcmene et Amphitruon, ad quas comoedias conscribendus provocati sunt poetae Euripidis tragoedia Alcmena, in qua IIercules puer introductus esse dicitur. Ergo Verisimile est, id quod a Plauto prolatum pertineat ad erculem eiusque

parentes, Graecae origini ESSe, Praesertim cum Poeta erculem Graecum describat, id quod iam inde sequitur quod rex Creon et Pterela aliique Graeci homines nominati sunt

in fabula. Atque ex numero Graecorum poetarum comicorum etiam Amphitruonem Archippus conscripsit, de qua Mein ecke . r. T. I g. 2o suspicatur argumentum fabulae, quamquam e fragmentis nihil efficias, vix tamen diversum esse potuit ab eo quod Plautus Graecos auctores secutus in cognomine fabula tractavit. Itaque singula percurrere velut Creontis regis in s. rasio, aeterelae s. 252 Teleboorum S.

I De erroris eoarguar, mediam quae vocatur comoediam nihil nisi initia novae comoediae esse eenseo propterea non Seeerno ab novis une vocatur comoedia illam mediam.

24쪽

2o5. 25 mentionem supervacaneum est, nam hi Etoriae fabularis Romanorum nec Vola nec VeStigium apparet. In Aululariae s. si eqs. Euclio clamat:

Ei mihi,

Perii hercle ego: aurum rapitur, aula Uuffritur. Apollo, quaeso, Subveni mi atque adiuva: Confige sagittis fures thensaurarios: Qui in re tali aliis iam subvenisti antidhac.Domonstravit si efflingius hos versus referendos esse ad invasionem Gallorum, qui anno id a Chr. Delphos vastaverunt atque templi Apollinis diripere conati iunt. AEL Paus. VIII cp. do: ἐκ δὲ ιλοτατα ἐφ ο iocλατων στρατο imDλετο ἐν Λελφοὶ ' του θεου καὶ ἐναργῶ υ πο Λαιμονων. Quod si cogitamus, perbene Euclio rut ab Apolline, ut quod antea fecerit, id iterum faciat, nempe repellat dures thensaurarios, qui ut olim thensauros templi, ita nunc Euclionis thensaurum auferro conentur cum laeta res in Graeco exemplari adnotata esse debeat, suo iure omnibus persuasiti ies stingius, fabulam quam Plautus secutus est in Aulularia Graecam, non conscriptam fuisse nisi post an Nid. n. Chr. D. Deinde in s. 5 eqs idem Euclio homo avarus introducitur, qui conquestus quod tum multi coqui in domum suam Venerint, Negaronidem iucusat his verbis: Quid sit me rogitas qui modo omnis angulo SFurum implevisti in aedibus misero mihi: Qui intromisisti in nodos quingentos O UOS

Cum senis manibus genere geryonaceo:

Quos si Argus servet qui oculeus totus fuit, Quem quondam Ioni Iuno custodem addidit,

IS numquam SerVet praeterea tibicinam

Quae mi interbibere sola, si vino scuta ' Corinthiensem fontem Pirenam potESt.

I ceterum est,iesstingi disputat de hae in mus 'heia. I 868. XXIII. g. 2il. 2IS. 2 sic interpungendum esse censeo, non assentiente MoetZio, qui Scribit:

25쪽

Qua in descriptione ludit Euclio trifariam, Geryonem, Argum Ius custodem, Corinthiensem fontem. Atque coqui comparantur cum Geryone, quod quasi monstra sex manibus instructa multas res auferre possunt. Geryonem fuisse monstrum τρισώ- μαῖον Sutis notum est, ct fragm. Aeschyli ab ilamowitgio i)ex scholiis Eurip. Rhesi cod. Marc. feliciter indagatum: ορμενο ορθόκερco βου γiλασ' ἐπ εσχατων γαια - εανον περασα ἐν επαι χρυσ)ηλατω, βοτῆρα ψ αδίκου ἔκτεινε δεσποτην τε τριζυγαῖον τρια δορ= πάλλοντα χερσὲ τρια δ' ΛΓΗΣ

ἔotti co 'Aρει βίαν . . . deinde confer Aeschyl. Agam. Io: εἰ δ' ,iν τεθν=iκωσ, ω ἐπληθυον λογοι, τρισωματο τἀν 1iρυων ο δευτερο eqs.cf. Eurip Ηercul A2g:τον τρισωματον οἷσιν ἔκτα βοτxi 'Eρυθείαζ. deinde of Aristoph in Acharn Io 82 βουλε μάχεσθαι Γxi- ρυονη τετραπτίλα et schol ad h. l. V γαρ Γηρυονησ, ου ἐμνήσθη, τρικεφαλo eqs tum Ephippus comicus Oraecus scripsit fabulam ii ρυόνην. Denique Geryones qualis hoc loco describitur, notus etiam est ex vasculis pictis haud paucis, quorum nonnulla Aeschylo aequalia sunt, qua ex re apparet, Athenienses Geryonem frigeminum credidisSe, quamquam Vir summi in his rebus iudicii Looschke in eximia disputatione, quam de vasculis Minervam nascentem exhibentibus nuper edidit, oblocutus est errore ductus. Sed ne quid omisisse videar, coquus etiam in nova comoedia confertur cum monstris,

quod colligas ex Philem lig. go' auein.):

Quae mi interbibere sola, Si vino scatat, Corinthiensem EqS. Sed si vino sesttat referendum est non ad tibicinam, verum ad fontem; nam si illa tibicina scatat vino, bibere non amplius potest. 3 cf. disseri de hos scholiis in indie lecti univers. GryphisWald

26쪽

Σφίγ αρρεν , ου μάγειρον εἰ την οικιαν Iιληφα. Quod Plautus mentionem Argi custodis Ius facit, in Aristoph. Ecclesiag. 8o-8 scribitur: νχ τον Λία τον σωτῆρ' ἐπιτήδειο γε αν ηντην του Πνοπτου διφθεραν νημμενοσειπερ τι αλλο βουκολεῖν το δήμιον, ubi icholiast duce respicitur Argus Ius custos Quod vero Prollorus dicit Plautum fabulam amplificasse, cum totum oculeum mominet iustodem Ius in ea re errat, nam 'totus oculeus reddit Graecum vocabulum πανοπτησ, quo Plautinae fabulae auctor graecus sicut Aristophanes usus erat. Ceterum ad eundem Argum spectat anus s. id ii compellata: quae in occipitio quoque habet oculo PESSum v. quod conferri debet lauta illo Graeco: οπισθεν κεφαλὴ ομ-

Sed etiam aliud argumentum, quo confirmetur, hane rem sapere Graecum colorem, adest. Mommsenus ' enim suo iure demonstravit Ennium in prologo tragoediae Medeae nomina Graecae historiae fabularis exemplari sui explicasse, ut essent perspicua. Quo more etiam Plautus usus est, atque inde sequitur, eas res historiae fabularis Graecae, quibus explicandi causa nonnulla adiecta sunt, ex Graeco exemplarieSSE, cum additamenta, ut ita dicam, habent Plautum auctorem, quod etiam ex aliis locis, quae infra tractabimus, elucet. Quae cum ita sint, summa iniuria agnorus in editione Aululariae eum versum: Quem quondam Ioni Iuno custodem

addidit, delevit, quasi esset excerptus ex Accio. Denique fontis Corinthiensis nullam indagare potui mentionem in Graeca comoedia, sed apud Pindar Olymp. Id 86

27쪽

ενθα δὴ παλαιτατοι θάσσουσι, σεμνόν ἀμφὶ ἐωρην η υδωρ. tum Troad Hob: P ειρηνα υδρευσομένα. Quibus locis collatis certiores fieri possumus, in Graeco exemplari alauti modo degi Πειρήνην, quamobrem Corinthiensem additum a Plauto Videtur. In versures Strobilus servus occupato thensauro Euclionis gloriatur: Pidi i divitiis qui aureos montes colunt

Ego solus Supero, nam isto reges ceteros Memorare nolo, homo num mendi cubula.

Ego sum ille rex Philippus. Montes hos aureos esse des terra Persarum, colligas ex Stichi fabul. 2 eqs Novi ego illum, oculo haec dicit: Neque ille sibi mereat Persarum montes qui esse aurei perhibentur. cf. Aristoph. Acharn. 2: ετει τετάρτω δ' ἐσ τὰ βασίλε ,hmo με

των Περσικων, ubi grypum mentio non obscurata Corau-ptela. Ma ex re vero apparet, Plautum non rogem Picum no-1 Pici hoc loco non est genetivus, sed nominativus qui pendet ab Ilo qui colunt atque talem constructionem a Plauto non alienam esse apparet ex Asin. 62L: patronus qui vobis fuit futurus perdidisti 2 fortasse alicuius momenti est, apud Aristoph. v. TOT hunc versum exstare o de Nepeti Rev pvcv, ad quem scholiasta: ci Toλυτελῆ

28쪽

minasse, quod vult rellerus, sed pro Graecorum gryphibuspicum Latinum inserui SSe, qua ratione non semel Sus St. Accedit quod hoc loco pieus non is est, qui thensaurorum ubi sit locus sciat, sed qui thensaurum custodiat more Graecorum grypum. Quod iam veteres intellexerunt, nam Non. . Ib excommentario quodam Aululariae profert Picos veteres voluerunt eSSe, quo Graeci grypas appellant et illi grypes non semel coniunguntur cum aureis montibus ciruerodot. IV. Id: Aοιστέη . . . . ,περ υριμασπων οικεῖν 'ού χρυσο- φυλακα γρυπασ. f. praeterea III. II 6. atque Aeschylus in Promethei v. So, meminit γρυπων:oξυστoμου γαρ Zηνὴ ακλαγγεῖ κυνασγρυπα φυλαξαι, τυν τε μουνῶπα στρατον 'Aριμασπον ίπποβάμον, οἰ χρυσορρυῖον

quod quasi exemplum divitis hominis profertur rex Philippus, id repetitur in Pers. 33s: mirum quin regis Philippi causa aut Attali

Te potius vendam quam Eu, quae Si mou.

Is autem Philippus, quantum ego quidem Videre poSSum, erat Philippus Macedo, pater Alexandri, qui quamvis ab Atheniensibus modo parvulus rex aeStimaretur, tamen propter divitias notus erat, quod colligas velim ex Isocratis Philippi ep. b, 5 προ δε τουτοι κα πλουτον καὶ δυναμιν κεκτ=l- μενον, Gai ουδεὶ των ε λληνων ἀ μονα τω οντων καὶ πείθειν καὶ βιάζεσθαι πεφυκεν. Ergo nisi omnia me fallunt, totus locus Plautinus redolet Graecam officinam. Asinariae go, Libanus Mercatori quaeranti ie- scribens atriensem subito exclamat, cum Sauream vidit: Atque hercle ipsum adeo contueor, cassanti capite incedit Quisquis obviam huic occesserit irato, vapulabit. Cui mercator Si quidem hercle Aeacidinis minis animisque expletus cedit,

29쪽

Si mo iratus fetigeris, iratus vapulabis.

IIaec sive ad Aiacem sive ad Achillem per Peleum patrem gente Aeaci ortum, quos Aeacidinos nepotes esse satis notum ESs, SPQ sitare possunt. Atque hac comparatione nihil aliud

dicit poeta nisi haecco etiamsi ille est sicut Achilles et Aias, fortissimus heros, tamen Vapulabis, Si me aggreSSus erit. In Bacchi dum tabula primo tractandum videtur canticum, quo Chrysalus SerVus gloriabundus Iliacae fabulae argumenta ad suas fallacias describendas detorquet. Eo in cantico us. 25-s 8 retractationis insunt vestigia, quae primus detexit ius stingius Analeet Plaut. I. cui Brachmannus de Bacchidum Plautinae retractatione scenica' g. Io eqs. do summa rei adsentiens in singulis frustra oblocutus est. Sed hoc alienum est i ab ea, quam instituo, disquisitione Vaticinatur Chrysalus, senem mox deceptum iri, Sicut tribus expletis fatis Ilium capta sit atque id vaticinium quantopere tragoediae alicuius parodiam spiraret, neminem interprE- tum fugere potuit. Crediderant olekerus de frag. graec.

i nota g. II Brachmannus Ulixem in raptu Palladii ab Helena

agnitum esse negat et Riessiiugium qui hane fabulam notam esse breviter significavit, vellicat quo iure id fecerit,iesstingius, discere potest et debuit, Si artis monumenta, quae vel nune grammatici nonnumquam turpiter ignorant, respicere velit. Nam Otto Isthnii disputatio Philol. I. d Sq. vel tironibus nota semper fere in vasculorum picturis, quae Palladii raptum reddant, adest Helena Ulixi et Diomedi, unde necessario colligitur Laertiadem ab ea esse agnitum. Neque minus saepe in Pompeianis tabulis parietinis elena adparet et elbig. ab Pomp., ver-beckii monum heroie XXIV. 1s. Aliud etiam contraiiessiiugium argumentum Brachmanni p. 112 falsum St. nam Sine uti dubio detecto illo priore mendacio et dolis Chrysalus e periculo se extulit et Senem decepit Chrysalus enim is erat, qui iusserat Mnesilochum illam epistolam eomponere et a Patre postulare, ut et servus vinciretur et postea nulla poena decreta dimitteretur. Itaque Chrysalus quippe qui haec omnia exornavisset, se extulit dolis periculo et decepit Senem, cum, ut is omnia

pro vero emeret, perficeret.

30쪽

Andromacham propter similitudinem versus: Troia, o Pergamum, o patria, periisti senex cum illo Enniano: Pater, o patria, o Priami domus(Enn lig. l. q. Ribb. Sed primum quidem Ennii fabulas

primas, nam propter temporum rationes de primis eius tragoediis solum cogitare licet, certe non in legentium manus Veni SSe, sed a proscenio tantummodo auditas esse probabile est verba deinde Enniana Troiae interitum lugent, cum Plautina, antequam urbs capta est, fortunam Ilio ingruentem vaticinantur, quapropter aptius mihi ludere videntur Cassandram vatem quam Andromacham maerentem.

Atque Brachmannus de Naevio quo Troiano cogitavit, sed ego libentius inii esstingi castra transeo, qui haec omnia

Menandro tribuit, quem Graecum quandam tragoediam teti-giSSe Statuit, cuius argumentum accedat ad ' ου περσεω similitudinem Nicobulus senex Priami partes agit sid, I 6, 2 8 , tabellae obsignatae, quas Chrysalus Secum fert, sunt equi lignei Achivorum instar s36 , Pistoclerus alter est pius(s 3 ), Mnesilochus Sinonis personam sustinet, qui non in busto Achillis cum igni, sed in lecto accubat cum Bacchide, quae ipsum exurit, denique Chrysalus est Ulixes, cuius consilio haec omnia geruntur. Quod attinet ad tria fata illa Troiana L iessiiugii g. I 6 Brachmanni g. 86-283,

quocum non con Sentio in ea re, quod cen5et Messiiugii recensione accepta frustra exspectari tertium fatum. Quantum ego quidem videre possum, perbene licuit poetae postularea spectoribus, ut posteriore illo logo id recordarentur narratione praemisSa, quae versibus 85-sa contineatur praeterea autem poetam iam hoc loco tertium fatum enarrare non fas est, cum tabulas, quibus illud fatum tenetur, Servus

nondum tradiderit. Atque Plautus ut est bonus poeta vel translator, ut rita dicam illud datum pronuntiavit O86: Pollege. Nunc superum limen scinditur, nunc prope deStexitium Ilio.

SEARCH

MENU NAVIGATION