장음표시 사용
31쪽
et s. Io53: Fit vasta Troia, scindunt proceres Pergamum. Scivi ego iam dudum fore me exitium Pergamo; postquam Nicobulus pollicitus est, Se aurum daturum esse. Accedit quod s. 35-fg perbene leguntur post fg , quem ordinem codices praebent, cum illis quasi declaretur et excusetur ista exclamatio: O Troia sq. Neque enim de- Sunt aratrago dumena comicorum Graecorum ex Iliadis fabulis
Nonne tale aliquid invenimus in s. 25-s 2 h. cenae: Atridae duo cluent fecisse facinu maximum, Quum Priami patriam Pergamum eqs. Sed nunc ad singula huius fabulae accedere liceat. In versu Bacchis Pistocleri adulescentis errores lamentans dicit: Ulixem audivi fuis3 aerumnοSiSSimum, Qui viginti annis errans a patria suis eqs. quae spectant id illud fomericum πολυτροπον, oh μάλα πολλα πλάγχθη Satis motum argumentum comoediae Atticae, siquidem apud comicos Graecos titulus 'Oδυσσέω septies invenitur Praeterea autem Memori Ulixi errantis exstat apud Aristophanem Saepius quam semel. AEL Plus. I 2, qui spectant id dolum Ulixis, quo decepit Cyclopem, reum eSp. ISI-IS ad eandem rem spectantes, denique v. Ib6l, ubi venit Ulixes ad inferoS. Versu I55 Ludum paedagogum iratum atque adoleScentulum prohibentem, quominus ad Bacchidem e conferat, Pistoclerus aggrediens comminatur: Fiam, ut ego opinor, IIercules, tu autem es Linus.
Notum est, illum Linum,erculis magistrum a discipulo interfectum esse, ex Diodor. III Apollodor. II. g, s. Sed quid multis opus est verbis, cum nos non fugiat, iam in
Attica comoediaierculem magistro usum esse Lino, cf. quaeSo
Alexidis fabulae Lini frag. Mein III. g. gg3 . Ergo etiam
hoc paratragodumenum Spirat Graecam parodiam.
32쪽
Vorsu i56 minitanti adulescentulo respondet paedagogus: Pol metuo magis, ne Phoenix tuis factis suam Teque ad patrem mortuum renuntiem. Phoenicis mentio, adiutoris et comitis Achillis, satis notaox Iliad. eqs. bb, eqs. SL eqs Atque
illum Tolo Achillis Mortem nuntiaviSse apparet ex ea re, quod in oστoi Phoenix cum Neoptolem, in patriam rever sus ibi sepultus esse fertur. In versu gl Chrysalus servus Nicobulum Senem, a quo Se argentum ablaturum esse sperat, comparat cum ariete Phrixi: adibo hunc, quem quidem ego hodie faciam hic arietem Phrixi: atque hoc respicit fabulam Graecis notissimam, quam Plautum non ex Suo ingenio, sed ex exemplari Graeco nulla re mutata sumpsisse, iam inde colligitur, quod nihil explicandi causa additum est. Nam censere debemus Romanos non statim praesto habuisse, arietem Phrixi aureum fuisse. Simili modo nulla re explicandi causa adiecta ludit Anaxandridos in fabula 'Oδυσσει υμεῖ γαρ αλληλου αεὶ χλευα ετ οἰδ' ἐκριβωσ υφείλετ αρνα ποιμένο παίζων, 'Aτρευ εκλήθη ἐαν κριον ρίξοσ ἀν κωδαριον ασων. In versu 2 6 Nicobulus hospitem accusans, quod aurum
Nicobuli averterat, dicit: Deceptus sum Antoluco hospiti aurum credidi. Qui Antolycus ilius Mercurii propter artes furaces iam notus invenitur in Odyssiae v. Zyg:
Praeterea Antolycus tamquam proavus durum deScribitur in Iliad. i. 26T:
33쪽
Versu i Chrysalus servus a domino vinciri iussus dicit: Ah, Bellerophontem tuus me fecit filius: Egomet tabellas tetuli ut vincirer. quae Verba referenda Sunt ad Bellerophontem a Proeto Stheneboea uxore adhortante ad Iobatem in Cariam missum cum tabellis, quibus Iobati imperabatur, ut interimeret Bellerophontem. Atque hoc iam exruomer l. . I 6 eqs. notum retractatum est ab Euripide in Stheneboea tragoedia. Deinde satis celebrata Bellerophontis fata nonnullis vasculis pictis,
ex quibus unum nominandum videtur, quod habet Bellerophontem tabulam tradentem Iobati pictum L CODZe, VIS. seleel. VIII, O. I. Denique talia paratragodumena non abhorrere ab attica comoediae apparet ex Aristoph. nub. 256:ἐπι τί στεφανον οιμοι, Σωκρατεσ,ωσπερ με τον 'Aθάμανθ' ἐπω μγ θυσετε.
De Lycurgi denique mentione v. III cf. infra.
In Captivorum fabulae s. Id senex degi Sapientiam servi admiratus dicit Eugepae Thalem talento non emam Milesio, quocum conferendi et Bacchi dum versus 122 eqs., ubi Pisto silerus o Lydum paedagogum sapienti SSimum semper habuisse professus ait: hem, quam, o Lude, es barbarus, quem ego Sapere nimio censui plus quam Thales. et Rudentis v. Ioo I: Tr. Ita enimvero stultus es. Or. Salve Thales. et Pseudol. Sol. Emito die caeca hercle olivom, id vendito oculata die: Iam hercle vel ducentae possunt fieri praesentes minuP. Quae ad Thalem spectare intellegimus ex Aristotel Polit.
34쪽
praeter alios multos expres3it Cicero de divinat. I. II. Ergo Thaletis mentio abiit in proverbium, idque ex attica comoedia translatum esse docet imprimis Aristophanes, apud quem in avium v. loos Meton audit: ανθρωπο Θαλησ. f. quoque nub. I 8o: τί δῆτ ἐκεῖνον, τον Θαλην θαυμα ομεν;
καν δειξoν ω τάχιστά μοι το Σωκρατην. In s. 562 eqs Tyndarvs servus Megioni persuasurus Aristophontem insanum et rabie captum esse, illum comparat cum insanis tragicis: Et quidem Alcmaeus atque Orestes et Lycurgus poStea Una opera mihi sunt sodales qua iste, ubi de Oreste omnia uota sunt, Lycurgi autem insania iam Eo mero nota cf. Iliad. . I 3 eqs.), in Lycurgia tetralogia ab Aeschylo tractata, ab Sophocle commemorata erat in Antigon. S. 55 eqs. Neque ignobilior Alcmaeus, Euripidis fabula 'Aλκμεωνι multisque aliis celebratus, ct AriStotet. poetic et Antiph. Poeseos fragmentum:
modo ornamenta absunt Aiacem hunc quam vides ipsum videS. Quo in versu poeta non respicit Aiacem quem habemus in fabula, Sed eum, quem representatum videmus in proScenio, Gum ornamenta adiungantur. Atque propterea hoc ex Graeco
exemplari pendet, nam Romae Plauti temporibus' Aiacis figura
i Ne videar quid imisisses Plautus quater in fabulis respicit alias vel comoedias vel tragoedias cf. Trucul. v. 31 ubi Phronesium meretrix
35쪽
non saepe in proscenio fuit, cum Athenis temporibus novae comoediae per Esιονυσο τεμίτα Aiax non semel representaretur, ut in eum in pro scenio ornatum et representatum poetae comici alludere possent. IIabemus etiam talem personarum mentionem apud yperidem in orat pro Lycophron.
In Casinae actus alterius scena sexta duo servi qui sortientibus domino et eius uxori adsunt, ita colloquuntur: Deos quaeso, ut tua Sors ex citella effugerit.
Ain tu quid tute es fugitivus, omnes te imitari cupis'
Sed utinam tua quidem, sicut IIerculeis praedicans Quondam prognatis, ista in sortiendo sors delicuerit. Respicit his versibus poetarueraclidas Temenum, Cresphontem Aristodemique filios, quorum de sortitione narrat Pau- Sanias cf. IV. 3, 5: ρεσ*οντη δ υενεσθαι γαρ οἷ iθελε την,εσσηνίαν πάντω μοῖραν 1iμενου δεῖται, παρεσκευα σμεν σὰ ἐε τουτον τῶ ,1 ρα δῆθεν φί)ησιν Tημενοι δε σdicit venitne in mentem tibi quod in cavea dixerit histrio eqs. atque hane sententiam eadem femina profert v. ii 6. ergo Plautus se ipsum respicit. Deinde Curculi si dicitur antiquom poetam andivi Scripsisse in tragoedia mulieres duas peiores esse quam unam atque illum Poetam Euripidem esse , a comoedia agitatum, luce clarius est ergo pendet hoc ex Graeco exemplari. Tum legimus in prologo Mercatoris et non ego idem
facio ut alios in comoediis it vidi facere amatores qui aut Nocti aut iii aut Soli aut Lunae miserias narrant i , quod item ex Graecis exemplaribus fluxisse non negabimus, qui non ignoremus apud Euripidem in Med. v. 68 legi L 1epoc 31 urti)12e frie obpetvto cecit luco; oueti deusto
M'detet Tu etc. Denique in Amphitruon prologo inest: nam ego quidem commemorem ut alios in tragoediis vidi Neptunum eqs., quod non reduei potest ad Graecum exemplars quadrat enim in tragoedias, quarum fabulaS poetae ex historia populi Romani duxeruut, Sed a Plauto non factum est, eum insit in prologo neque igitur abhorret a veritate statuere id ab illis fetum esse, qui posteriore tempore Plauti fabulas egerunt, qua SumPSE-runt ex scriniis magistratuum atque amplificaverunt Sententiis ex tragoediis sumptis, quae erant in iiSdem scriniis.
36쪽
υδρίαν, ενοντο ἐν αυτ καὶ δατοσε καθίησι των 'Aριστο δὲημου παίδων καὶ Κρεσφοντου του παλου επι διειρ ημένοισ τουσμεν δὲ παλουσ 'Aριστοδήμου παισὶ ξηρα υπο ήλίου, Κρεσφοντὶ δε οπτα πυρί . τε δὴ των 'Aριστοδ γημου παίδων παλοσκατετεῖ)lκτο, και θ Κρεσφοντri ουτω λαχαν γῆν αίρεῖται χ νMεσσ)ηνίαν. Quae fabula quam celebris apud Atticos fuerit, monstrant Euripidis fabulae Temenus et Cresphontem praeterea eam invenimus in fragmentis Euripidis apud Strabonem VIII. . g. 6 d), nam ibi legimus: περὶ δε τη φυσεω των τοπων και τουτων καὶ τῶν μεσσ)ηνιακων ταυτα με ἀποδεκτέον λεγοντο Συριπίδω καὶ πoβά των πάλων φησὶν ν οι Ηρακλείδαι περ ι τὴ χωρα εποιήσαντο, τοi μεν προτερον γενέσθαι γαίχι Λακαίνη κυριον, φαυλου χθονοσ q8. Sophocles quoque in Aiad. II 8 hanc fabulam tangit: Zω αυθι αυτο πηκτορο μονο μονου λαχων τε κακελευστοσ, ηλθ' ἐναντίοσ,ου δραπέτην τον κλῆρον εἰ μέσον καθείσ,νγρα αρουρα βῶλον, αλλ' ο ευλοφου κυνῆ ἔμελλε πρωτο αλμ α κουφιεῖν. denique apud Aristoph de fatis,erculis filiorum nondum in Peloponnesum profectorum nonnulla adnotantur cf. Plut 385.
Equit. II 6 l. In versibus insequentibus ancilla gavisa suo viros feminae ludificant itquo ludibrio habent, dicit: Nec pol Nemeae credo neque ego Olympiae Neque umquam ludos tam festivos fieri Quam hic intus fiunt ludi ludificabiles.
Quo versus ex Graeco exemplari emanasse, non desunt cauSum quibus probetur nam Romani ierim noverant ludos Olympicos, ergo si eos primo loco neque illis Nemeis adiectis DominuSset poeta nemo contendere posset, hanc mentionem ludorum alienam esse in Romanis Cum mutem Nemei dudi adiuncti tonantur et praeserantur illis Olympiae melebratis, hoc, ut opinor, Si alicuius momenti, quod nos PerSpicEre nequimus, qui tantum exponere possimus, Nemeos ludos ab eo
proferri posse, qui eos lene moverit; quem Atheniensem
37쪽
esse iam propterea veri simile est, quod Nemea non longe aberat ab Atheniensium urbe Quodsi concedimus, etiam Olympiae mentio una pendet ex Graeco exemplari, cuius urbis ludos, et quae cum eis cohaerent invenias citata, apud Aristoph. vesp. IB. 82. Plus. 583. v. li 2I. In Cistellaria poeta lenam cohortantem facit puellam, ut stultum amorem unius amici ponat et contra omne quicunque Veniant, adamet, si beatam vitam degere velit, hisce
Nam si quidem ita eris ut volo numquam ecate os, Semperque istam quam nune habes aetatulam obtinebis. Atque in priore versu in cod. B a prima manu numquam et haec te fies correctum es in numquam ecatefies. Quo in versu, qui etiam propter metricas rationes difficultates praebet et corruptus esse videtur, valde displicet illa IIecatae mentio. Nam in versibus antecedentibus lena exponit meretricium quaestum: Nam si haec non nubat, lugubri mihi fame familia pereat. Inde equitur eam, quae semper nubat, pauperem fieri
non POSSE, utque propterea hae sententia non potest referri ad aetatem, sed ad conditionem externam, itaque IIecate non quadrat, cum re vera non pauper fuerit, nequo umquam coniuncta sit cum arte meretricia. Sed unice Verum, quod
Pila poSuit, est Recale, quamquam subtilissimi iudicii vir oblocutus est Naelitus de ecale g. 2 g.
Ηecalen vero fuisse anum pauperculam accipimus ex
Callimachi IIocala opylli fragmentis, et ex Plutarcho aliisque mythographis qui illum excerpserunt. Atque nota erat decale
quod Theseum contra taurum Marathoniensem proficiscentem ieet reeeperat atque coluerat, quamvis tenui vitae conditione US ESSet. Quamquam unum,ecalen poetae Semper describunt, tamen praecipue inclaruit ea re, quod pauper Erut, utque hoc cognoscimus ex poetis et scriptoribus, qui exacte VETSantur in enumerandis omnibus rebus, quae eculae aut
desuerint aut adfuerint. Cum igitur paupertatem summi mo-
38쪽
menti esse in Recales mentione concedamus, aptissime videtur lio loco nominata, ubi aut valde fallor aut pronuntiatur: si quidem ita eris, ut te volo, numquam eri Pauper, ad quod nuntiatum accedit illa sententia atque semper retinebis hanc aetatis florem, qua ex re etiam equitur, priorem
VerSum ad aetatem Spectare non posse, cum Etuti menti insit in duobus enuntiatis. Ergo rectissima est ii emendatio, quamquam libere confiteor, me totum VerSum emEDdare non PoSSe. Quare absoluta oritur quaestio, unde venerit Plauto haec mentio. Neque Romani ipsi IIecalen noverant nisi ex Properti ot Ovidii carminibus qui hanc figuram sumpserunt a Callimacho, cuius epyllio illam anum inclaruisse negare non fas QSt. Sed quocunque modo res se habet, hoc contendere licet, IIecalae nomen iam apud Philochorum inveniri, quod conquirimus ex Plutarchi Theseo, qui Philochorum se exscribere profitetur. Cum autem Philochorus fuerit initio tertii saeculi
atque illam fabulam non indagaverit, non ineptum ess Videtur dicere, et quarto iam saeculo ecalen notam fuisse, cui rei documento est pagi nomen et IIecalesiorum SacrorUmmentio. Quamobrem et quod fuit pauper anuS, puto eam notissimam fuisse novae comoediae, cum contra negandum Sit, Alexandrinos Plauti temporibus apud Romanos quidquam Valuisse, quoniam Ennius fortasse primus Alexandrinis operam
dedit. Ergo si id quod disputavimus habet speciem Veri,
IIecales mentio non aliena est a Graecis novae aetatis Comoediis.
In Curculionis fabulae versu 366 Curculio parasitus describit συμποσιον quod sibi paraverat miles cenati et adpoti talos poscunt, prior iacit miles vulturios quattuor, tum Curculio:
talom arripio, invoco almam meam nutricem ereulem. quo in Versu ercules sanae est satronus Iarasitorum bibulorum et gulosorum, a quo ipsi quasi a nutrice multa et bibere et edere didicerunt Atque hanc etem Graecum dontem redolere, inde sumpsi, quod describitur συμπόσιον; deinde nos
39쪽
non fugit Eerculem apud Graecos propter πολυφαγίαν cohaerere cum coena et commissatione, nam apud Pindarum frag.
tasse non multum valet ad fribuendum uno versum Graeco poetae. Quod mihi gravissimum esse videtur, Graeci artifices non semel finxerunt ereulem ebrium ci elcher Mon. ant. 8, I S. I 6 eodem consilio, quo Lysippus ille composuit eum erculem, cui cognomen additum g ἐπιτραπέζιοσ, ut esset in exstructa tabula quasi deus ebrietatis. Itaque hoc versu parasitus nihil aliud dicit nisi hoc cum parasitus
Sim atque semper studeam τραπέζαι accumbere, id numen
inVoco, quod quasi mea nutrix significat deum illum, qui tuetur illas τραπέζασ; atque is est Ηρακλῆ ἐπιτραπέζιoσ. Versibus s2-3s3 Lyco leno Curculionem salutat:L. Unocule salve Quaeso deridesne me pDe Coclitum prosapia te esse arbitror Nam ei sunt unoculi. C. Catapulta hoc ictumst mihi sapud Sicyonem. Posset aliquis cogitare, significari Coclitum prosapia illam
IIoratianam stirpem, cuius auctor in ponte Sublicio defendendo clarissimus redditus est. Sed si hoc spectasset poeta, certe non dixisset qui sunt unoculi, nam illa gens quae fuisset, satis notum erat Romanis praeterea Cocles non est
vocabulum Latinae originis. Ergo iam caligerus duce Servio ad Aen. VIII. go luscos coclites dixerunt antiquitando et Cyclopas coclites legimus dictos, quod unum oculum habuisse videntur recte demonstravit, hoc loco illos Coclitos esse Κυκλωπασ, cum illi fuissent unoculi, quod recte iudicatum esse una eum viris doctis facile concedo orta autemus illa comparatio ex historia fabulari, in qua Cyclopes unoculos fuisse ex Odyssia satis constat. f. praeterea ex Cra
γα μονοματον εἰπετον Κυκλωπα Spectat vero tota res ad ob-
40쪽
sidionem celeberrimam Sicyonis, quam anno go vel post eum annum fuisse iam Droysenus hist Graec. I. I. g. bor et Usenerus Symbol. philol. Don p. sis 2 docuerunt. Qua obsidione ab Antigono rege facta illi oculus catapulta ictus est, L Aelian. V. H. XII, Id quapropter Κυκλωπο Oognomine usu est, quod Graecis omnibus notum loco Plautino respicitur. Ergo hoc Graecae originis est. Fabula Ei ii ii i vers. 2 eqs Thesbrio servus ex bello reversus si colloquitur cum Epidico familiari:
Ubi arma sunt Stratippocli Pol illa ad hostes transfugerunt 3 Aman Atque equidem
cito.Serion dicis istuc y Serio inquam: hostes habent i . do. Edepol facinus improbum tot iam ante alii fecerunt idem. Erit illi illa res honori Qui Quia antea Achilli fuit p). Mulciber, credo, arma fecit, quae habuit Stratippocles:
I atque versus s-31 voluit transponere o Goelgius in dissertati: symbola eriti ea ad priores Plauti fabulas, Lipsiae 18IT . . eqs., neque autem omnibus consentientibus, nam quod Goelgius tum dixit auctore Rein-hardio in Fleckeiseni Nov. anni vol. iii a. 1826 p. Is s. abhorrere versus 3 eqs a colore eorum qui praecedunt, in editionis Praefat. pag. XXII pronuntiat, illo loco i. e. in vers. 3s eqs. rectius de interpolatione cogitari Seysserto duee, nam perbene possunt abesse illi versus G-36. Turbant enim re vera connexum sententiarum, Cum illudes desiste percontarier respieiat Epidicum atque signi sistet quoniam tu ipse putas tristippoclem iterum arma aecipere, desine quaerere, ubi Sint arma neque ulla in re coniungatur eum illo antecedente tu ipse , ubi lubet, finem face. Deinde autem molestum videtur Goelgio, quod Thesprio v. 32 ad rem quam modo abSolverat, redit Sed haec mea quidem sententia nihil habet mirum; nam in s. 28-di exposuit, non turpe esse arma perdere, deinde v. 32 declarat, quomodo fieri possit, ut arma Stratippocli transvolent. Ergo quantum ego quidem Videre possum, nihil est, cur transponantur illi versus, quamviS,aSPer in coniectan ad Epid. g. io Dresd. 1882 rg. eis offendatur.
2 quod ies,lingius perbene coniecit Mus Rhen vol. d. p. iis, cum ante illum rem non totam tetigisset Muretus Var. Ieet. X, Io, qui in versura pro aliis inseruit Achili.