장음표시 사용
341쪽
Rudoat, Vera omnia esse somnii Ali liuot somnia Vera, inquit Ennius, Sed omnia non Si ne-CeSSO.69. aturam autem eam diCo, qua nUnquam animus insistens, gitatione et motu ess Vacuus potest. I Cum languore Corporis, ne membris hi, ne Sensibus potest, incidit in Visa Varia et in
corta X reliquiis, ut ait AriStoteles, inhaerensi
hia CarUm rerum, quas Vigilans gesserit aut cogi tarit, quarum perturbatione an irabiles interdum exsistunt specie Somniorum. 65. Venit enim iam in contentionem, triam sit, probabilius, deosne immortales, rerum OmmUm
talium, qui bique Sunt, non modo CCtos, Verum etiam grabatos, et, Cum Stertontes aliquo Viderint, obiicere his Visa quaedam tortuos et ObSCura, qURO illi exterriti somnio ad coniectorem mane deserant; an natura fieri, Ut mobiliter animus agitatus, quod vigiIans vider l, dormion ridere Videatur. Virum philosophia dignius, sagarum superstitione ista in terpretari, an expliCutione naturae 3 ut, si iam fieri possit ConieCtur Vera somniorum, tamen isti, qui profitentur, eam facere non possint ex leuissimo enim et indoCtissimo genere constant. - Chry-
Srppiis quidem diuinationem desinit his verbis:
Vim cognoscentem et Videntem et explicantena signa, quae a diis hominibus portendantur: 114- Cium Utem Osse eius, praenoscere, do erga homines mente qua sint, quidque significent stilenand-
342쪽
5aeu cIc. in DIVIN. modumque ea Procurentu atque Spientur. Idem que somniorum Coniectionem desinit hoc modo: esse Vim Cernentem et ExpIanantem, quae a diisti ominibus significensur in omnis. Quid ergo, ad haec mediocri opus est rudentia, an et ingenio praestanti et eruditione perfecta Talam autem
64. lam Vero quo pertinent obscuritates et aenigmata Somniorum Intelligi enim a nobis
dii velle debebant ea, qua ΠΟStra BuSR OS IMOUC-rent. - Quid me igitur mone. Vt si quis medi Cus aegroto imperet, Vt sumat
Τerrigenam, herbigradam, domi portam,
sanguine CaSSam, potius quam liominum more, oculeum dicere. 66. Ad aperia et clara Veniamus, quaIe Stot iam de Alexandro quod a te praeteritum 8Semiror qui, Cum tolemaeus, familiaris eius, in praelio telo Veneriato ictus esset, Coque Vulnere summo Cum dolore moreretur Alexander assidens, Somno est ConSopitus. Tum secundum quie tem visus ei dicitur draco is, quem mater olympias alebat, radiculam ore ferre et simul dicere, quo illa loci nasceretur, neque is longe aberat ab eo loco eius autem esse Vim tantam, Vt Ptolemaeum facile sanaret. Cuna Alexander experrectu ΠΩΓ Passet ami Cis omnium, emisisse qui illam radicu-- laminia aererent; qua inuenta, et Ptolemaeus sa-
343쪽
CIC DE DIVIN. dubnatus dicitur, ' et multi milites, qui erant eodem genere teli Vulnerati. 67. Omnium somniorum, Quinte, Na ratio est , quae per deos immortales VidCumus ne no stra superstitione ij deprauulion Supore1ur.
Ρlena sunt imaginum omnia. - ulla emini
species cogitari poteSi, nisi uilini imaginum. Omnia igitur, quae VolumUS, nota nobi QSSO Os sunt. Nihil est enim, de quo Cogitare C JUCumus. Νullae orgo imagines obrepunt in animos dormi Ca)tium extrinsecus, ne omnino iii Diat illa : ne Cognoui UCnquunt, qui maiore auctoritate nihil diceret. Antinorum est ea VIS, aque natura, Vt vigeant vigilantes 11ullo aduenticio pulsu dsuo motu, incredibili quadam Celeia tale. Hi cum
Eustinentur membris, et corpore, et sensibus muta Certiora cernunt, Cogitant, sontiunt. Cum autombae subtraeta sunt, desertusque est animus an guore CorpoΥis, tum agitatur ipse per sese. Ita lucti eo et formae Versantur, et Ctiones et multa audiri, multa dici Videntur. Haec scilicet in imbe cillo remissoque animo, multu omnibus modis ori fusa et Variata Versantur, maXimeque reliquiae Curum CPUm mouentur in unimis et agilantur, Qquibus vigilantes aut cogitauimus, ut egimus. 68. An tu censes vllam anum an deliram
futuram suisse, Ut somniis Creder et, nisi ista casu nonnunquam, forte tomere concurrerent 3 -- uno quidem propter termissioiaem oren Ris p rue et
lucubrationes detraxi, et meridiationes addidi,
344쪽
5u, LIC DE DIVIN. quibus uti antea non solebam nec tam mullura dormiens, Ilo somnio sum admonitus, tantis prae sortim de rebus ne mihi magis squam Videor, quam cum aut in foro magistratus, ut in curia Senatum Video, omniare.
69. edici ex quibusdam rebus et aduementes et Crescente morbo inteIligunt nonnullae etiam valetudinis significationes , ut hoc ipsum, pleni enective Simus, ex quodam genore Somnio, una intelligi posse dicuntur. - Dicitur quidam, cum in somni Complexu Venere iungeretur Cal Culos eieCisse. Video sympathiam. Visum est enim tale obiectum dormienti id, quod euenit, naturae ViS, Hon opinio erroris effecerit.
o. Quid ipsorum interpretum coniectu
ra, nonne magis ingenia declarant eorum , quam
vim Consensumque at ae Parere quaedam matrona CupienS, dubitaΠ CSSetia praegnans HSAE
est in quiete obsignatam habere naturam Rotulit. Negauit eam, quoniam obsigΠata fuiSset, Concipere potuisse. t ulter, Praegnantem esse lixit. amina ne obsignari ihil solere. Quae est ista ars coniectoris, eludenti ingenio An ea, quae dixi, et innumerabilia, quae collecta habent Stoici, quidquam significant, nisi Cumen hominum, ex similitudine aliqua, coniecturam modo huc, modo
illuc ducentium medici Signa quaedam h
bent ex Venis et ex spiritu aegroti multisque ex aliis sutura praesentiunt. Haec ratione explicari, et ad nul uvam fucile reuocari possunt ea ero quae Paullo ante ditat, ullo modo.
345쪽
7 I. At enim obseruatio diuturna, haec enim pars na restat notandis rebus fecit artem Antandem somnia obseruari possunt Quonam modo
Sunt enim innumerabiles Varietates hil tam
praepostere, tam incondite, tam OnStruos Cogi tari potest quod non possimus omniare. Quomodo igitur haec inhialta et semper noua aut mC moria Complecti, aut obseruando otRTO POSSU mus Cedo tanderri, qui sit ordo, aut qua Cori C satio Somniorum 2 Quo modo autem distingui Possunt Vera somnia a falsis, Cum eadem et . aliis aliter evadant, et iisdem non semper Codem O do Si igitur neque deus est euecto Somnio Tum, Cquo naturae SoCietas Ulla cum somniis, neque obseruatione inueniri potuit scientia esse-Clum est, Vt nillil prorsus somniis tribuendum sit;
praesertim cum illi ipsi, qui ea vident, nihil miri
Dent ii, qui interpretantur, coniectura n adhibe nni, non Aturam Casus autem innumerabilibus paene CCtilis in omI1ibus plura mirabilia, quam in somniorum Visis ΟΠOCOrit neque ConieCtUra, Uncti Varias partes duci potest, nonnunquam etiam in contrarias, quidquam sit in Certius. 72. Explodatur haec quoque somniorum di vinatio pariter cum Ceteris di amo Vere loqua mur, SuperStitio HS per gentes, oppressit omnium fere animos, atque hominum imbecillitatem occupauit , Perfugium videtur omnium laborum et sollicitudinum esse soli1itIIS. At ex eo ipso IV Tin Re Urn motusque nascuntur. Qui quidem ipsi per se minus Valerent et magis Contemnerentur,
nisi ominorum patrocinium pliilosophi susce
346쪽
pissent, nec ii quidem contemptissimi, sed in pri- Tits Cuti, et Consequentia et repugnantia ridentes:
qui prope iam absoluti et perfecti putantur. Cic. de Fato 5. Consideramus hic quorum in aliis, Ut in Antipatro poeta, ut in brumali dis natis, Ut in simul aegrotantibus fratribus Vt in rina, Vt in Unguibus, ut in reliquis eiusmodi, naturne Contagio Valet quam ego non tollo Via Ost nulla fatalis
4. Inter Iocorum naturas quantum intersit, videmus alios esse salubres, alios pestilentos in aliis esse pituitosos, et quasi redundantes, in aliis exsidculos atque aridos: mltaque Sunt ulla, quao inter locum et Iocum plurimini disserunt. Allienis lenia coelum, O quo acuti Os etiam putantur
Attici crassum Thebis itaque pingues Thebani
et Valentos. Tamen neque illud tenue coelumessiciet, Ut aut Zenonem quis, aut Arcesilam, aut Theophrastum audiat; neque Cra8Sum, Ut Omea
potius, quam Isthmo Victoriam etat. Diiunge longius. Quid enim loci natura asserre potest, Vt in porticu Pompeii potius, quam in Campo nibu Iemus 3 tecum, quam cum alio odibus olius, quam Kalendi. Vt igitur ad quasdam Te nntUra loci pertinet aliquid, ad quasdam autem nihil sigassectio astrorum aleat, Si ris, ad quasdam res; ad omnes Certe non Valebit. At enim quoniam in
naturis hominum dissinailitudine sunt, ut alios dulcia, alios subamara delectent; alii libidinosi, Hii iracundi, aut crudeles, aut superbi sint i alii
347쪽
talibus vitiis abhorreant: quoiniam igitur, inquit, et a tum Hai Ur u natu a distat, quid atrum est, has dissimilitustines ex disserentibus causis esse
5. Haec disserens, qua de re agatur, et in quo Causa ConSiStat, non videt. Non enim si alii ad alia propensiores sint propter Causas natural Sot antecedentes, idcirco etiam nostrarum Volunta tum atque appetitionum sunt causae naturales et antecedentes. am nihil esse in nosiga potestate, si res ita se haberet. uno vero fatemur, Culi, 1iel, lesno Valentes, imbecilline simus, o CSSO id in nobis. Qui autem ex eo cogi putat, ne thedeamus quidem, aut ambulemus, Voluntati QSSC; is non Videt, Ua quamquo rem TCS ΟΠSequutuΓ. Vt enim et ingeniosi lardi ita nascantu ani CCC dentibus causis, itomque Valentes et imbecilli non sequitur tamen, Vt liam sedere, et ambulare, et Tem ageΓ aliquam, principalibus causis definitum e constitutum sit. Stilponem, egareum hi Iosophum, Cuium sane hominem et probatum emporibus illis accepimus. Huno Scribunt ipsius familiares et ebriosum et mulierosum fuisse nequo hoc scribunt Vituperantes, sed potius ad Iaudem. Vitiosam enim naturam ab eo si edomitam et ComprOSSum CSSe doctrina, Vt nemo Vnquam Vino Ionium illum, nemo in o libidinis vestigium vide rit. Quid Socratem Donne egimus, quemad
modum notarit Zopyrus, physignomon, qui so
profitebatur hominum moΓC naturaSquo CX ΟΓΡΟ-ro, Culi S, Vultu, fronte pernoscere stupidum
osso Socratem dixit, et tardiun, quod iugula
348쪽
iuratus esse dicebat addidit etiam, mulierosum: in quo Alcibiades cachinnum dicitur sustulisse. Sest hue ex naturalibus causis Vitia nasei possunt exstirpari autem et funditus tolli, Ut is ipse, qui ad ea propensus fuerit , a lantis Vitiis auocetur, Odest id positum in naturalibus causis, sed in Volun tate, studio, disciplina. Quae tolluntur onmia, Si vis et natura fati ex diuinationis ratione firmabitur.
6. Sunt igitur astrologorum percepta hia iusmodi Si quis Verbi causa, oriente Canicula
natus est, is in mari non morietur. Vigila, Chry
Sippe, ne tuam causam, in qua tibi cum Diodoro, valente dialectico, magna Iuctatio est, deseras. Si enim Verum est, quod ita connectitur, si quis oriente Canicula natus est, in muri non morietur: illud quoque Verum est, si Fabius oriente Canicula natus est, Fabius in mari non morietur. . Etenim si illud Vere Connectitur, si orion te Canicula natus es, in mari non morieris: primumque, quod in Connexo, Natus es oriente Cuni Cula, neceSsarium est: omnia enim vera in praeteritis, necessaria sunt, Vt Chrysippo placet, dissentienti a magistro Cleanthe, quia sunt immutabilia, ne in falsum e Vero praeterita OSSunt conuertere si igitur quod primum in connexo St, necessarium est sit etiam quod consequitur, ne a cessarium. Quanquam hoc Chrysippo non Vide tur Valere in omnibus. Sed lamon, si alia ratis est a Usa, Cur in mari Fabius non moriatur, in mari Fabius mori non PotOSt.
349쪽
8. Quaero enim, si Chaldaei ita loquantur,
ut negationes infinitarum coniunCtionum potius, quam infinita connexa ponant Cur idem medici 'facere non possint Medicus inprimis, quod erit ei perspectum in arte, Hon ita. proponet Si cui Venae Sic mouentur, is habet febrem sed potius illo modo, on ei Veiaue sic mouentur, et febremis non habet. 9. Vt in eo, qui mortifero morbo Urgeatur, verum sit Hic morietur 1oc morbo: at hoc idem si vere dicatur in eo, in quo is morbi tanta non appareat, nihilo minus futurum sit. Ita fit, Vt commutatio X Vero in falsum ne in futuro quidem vita fieri possit. am, orietur Scipio, talem Vim habet, Vt, quanquam de futuro dicitur, tamen ut id non possit Conuertere in falsum. De homine enim dicitur, Cui necesse est mori. Si si diceretur, Morietur noctu in Cubiculo suo Scipio vi op pressns, Vere diceretur. Id enim fore diceretur, quod esset saturum futurum autem fuisse, EX EO, quia factum est, intelligi debet. eo magis erat verum Morietur Scipio, quavi orietur illo modo:
ne minus necesse mori Scipionem, quam illo modo mori nec magis immutatille ex Vero in salsum,
Necatus est Scipio, quam, ecabitur Scipio nec
cum hae ita sint, est Causa, cur Epicurus fatum extimescat. - Ita es Semper Verum fuit, orie tur Epicurus, Cum duo C SCpluaginta anno ViXE-rit, Archonte Pytharato neque tamen Orctnt ubi sae fatales, cur ita a sideret: sed quod itu Sel, Orte a Surum, sicut cecidit, fuit. ec ii, qui
dicunt immutabilia csse, quae utitura sint,
350쪽
Posse Verum futuriam conuertere in falsum, sali De essitutem Confirmant, sed Verborum vim inter pretantur. At, qui diatrodia Cunt causarum Oriem sempiternam, ii mentem hominis Voluntato libera spoliatam, necessitate fati deuinciunt. 11. Similiter ad animorum motus Voluntarios non est requirenda CXte a Causa Motius nimVoliuntarius eam a turam in SeisS Continet, tia in nostra potestate, nobis lite pareat ne id sino causa. Eius enim rei causa ipsa natura est.
1u. Nec nos impediet illa ignaua ratio, qua o
dicitur Appellatur enim quidam a philosophis ἁργος λογος, Ciui si areamus, nihil omnino aga mi is in Vita Si enim interrogant: Si fatum tibi
est, ex hoc morbo Conualescores siue medicum adhibueris, siue non adhibueris, ConualeSCes. Item, si saliam tibi est, ex hoc morbo ΠΟΠ ConualesCTO; sive tu medicum adhibueris, siue non adhibuCris, non conualesces. Et alterutrum fatum est. Me
dicum ergo adhibere nihil attinet. 15. Si ex aeternitate verum hoc fuit Ex
isto morbo ouualesces; tu adhibueris medicum, siue non, Conua IOSCES. Itemque, Si ex aeterni lato hoc faIsum fuit, Ex isto morbo non Conuale sces; sive adhibueri medi Cum siue non adhibue ,ris, non ConuulOSCES. - Haec ratio a Chrysippo
reprehenditur Quaedam enim sunt, inquit, in rebus Implicia, quaedam copulata implex est,