장음표시 사용
371쪽
der III. in Concit. Later.C. Non minus. Tit. de Immunitate Eccletar. Innoc. III. in alio Conc. Later. C. Adversks eodem titulo. Bonifacius VIII. C. uuanquam. Tit. de Centibus in SexIo . Qii odantea prohibuerant Constantinus Magnus apud Euseb. t. Io. H n. r. I. litteras Constantini super hoc exhibentem . Et Juitinianus i. t. Codicis. Lege Sancimus. Hinc S. Thomas ies. r. ine. I 3. ad Romanos . Ab hoe debito, inquit, i solvendi scilicet tributa; liberi funt Clerici ex privilegis Prinetiarum , quod quidem aquitatem natura Iem habet . Ex his eruitur, Concit. Trid. Ses. 13. e. ho. de Re format meis ri id dixisse : Eeelesia, Ur personarum EeeIesiastearum immunitatem , Det ordinatione , cr Canonieir Sanct onilur constitutam. De hoc videri possunt dicta in Uera Ecclesia Tom. I. c. q. l. 4.
quae ad bonam Reipublicae gubernationem ordinantur , nec immunitati Ecclesiasticae derogant, nec statui . Clericalem dedecent, Clerici & Sacer. doles Ienentur; quoad vim tamen directivam , non coactivam . Prior pars probatur. Clerici non obstante Clericatu Iunt cives Reipublicae, & eius membra; ergo aequum est , ut legibus politicis , & Civilibus ad bonum Rei publicae ordinatis, & statum eorum non dedecentibus obediant. Sicut enim ut supia L praecedente diximus, Principes ipsi , ac Legislatores, is is legibus , quae eorum dignitatem no dedecent, ex quadam naturali aquitate tenentur, ut cohaereat caput cum membri se ita ne una pars Communi talis discrepet ab alia, aequum erit, ut Clerici eas leges, quae statui eo-1um non derogant , observare teneantur . Hinc Nicolaus I. in Epist. ad Mithaelem Imper. t 6c habetur Cap. Cmnas verum , Dii l. in ait Cliristum ita di .isisse ossicia Pontificiae, & imperialis dignitatis: in cr Christiani Imperatores pro aterna vi ι a Ponto ibus indigerent 4 Pontifices pro rursu lem. peralium tantummodo rerum Imperiali bus ἐQ1bur uterenιuro
Bene igitur dicit Sylvester, verbo
Lex , ina. 23. Omnes Ietes disponentes fuister eontractibus emtionis, venditionis , commodat ιοnir , or huiusmodi , si nomeontra dieant Canonibus, HI Iegi natura, sunt servanda etiam quoad Eeelsanis eas personas Esset enim maximum
seri urbalionis , di confusionis pericuisum, si merces uno pretio Iaxatas, Clerici venderent alio, atque alio: Mdum vina, frumenta, & alia prohibita vendi, & evehi, venderentur. atque eveherentur per Clericos.
Clerici legibus Civilibus , quae eorum statui non derogant, teneantur non quoad vim coactivam, sed directivam tantum, probarur. Nam Clerici illis legibus tenentur, non directE ex vi illius legis. seu ex obedientia , quam
tali leg; debeam ; sed partim ex vilegis naturae , quae requirit, ut partes unius corporis invicem sint conis formes a paraim vigore sacrorum Cais nonum , qui talem conformitatem postulant; ergo si Clerici testes Civiles uerint transgressi , erunt quidem rei culpae secundiim proportionem male riae: non tamen incurrent poenas a potestate Civili impostras. Nee ab ea
poterunt puniri, nisi Pontificio privilegio esset munita ; sed puniendi erunt a suo Iudite Ecclesiastico . inia. re secluso privilegio Apostolico Prinis ceps, seu Magistra us civilis non ponset legem condere sub hac forma et Pra
Laieir: quia per hoc significaretur, quod illa lex directe obligaret Clericos ad obedientiam illi praestandam et cum tamen laicis super Eeetisses, crpersonis Eeetesiasticis nut a sit attributa Deutiar: quos obsequendi manet neees tas , non auctoritas νmperandi . ut habetur Cap. Ecelesia. Tit. de Const.
ti non tenentur legibus Episcoporum virtute eat um, seu directi a sed indirecte ratione aequila iis naturalis, de
372쪽
e larinitatis eum aliis, si ad com- bris r alias, perturbatio, & confusio munem observantiam , & devotionem maxima sequeretur, si aliqui oppidani totius populi spectent. Prior pars est sub una lege viverent, & Forenses ibi certa: quia tales Religiosi sunt exemis existentes, sub alia. ti a jurisdictione Episcopali , sicut XIV. Secunda verb pars prob. Suia Clerici 1 iurisdictione ei vili. ditus , dum est extra suum territorium, Secunda quoque pars non miniis non obligatur lege sui territorii: hate
eonstat. Nam sicut Clerici ratione ae- enim ultra fines sui territorii non proisquitatis naturalis, & eonformitatis tenditur. Sicut enim agens naturale
cum aliis membris Reipublicae tenenis ultra spheram suae activitatis non potur Ialeorum leges, quae eorum pri- test agere: ita activitas iurisdictionis vilesiis non eontradicunt, observare, limitatur intra proerium territorium ;ut in praecedentibus ostendimus: ita ergo eo ipso incipit obligari legibus eadem ratione , quamvis Regulares territorii, ad quem accedit: alioquin iurisdictione Episcopali sint exemti, in sua peregrinatione maneret immu- ex aequitate naturali tenentur Epi- nis ab obligatione omnium legum. scopalibus legibus, tendentibus ad com- XV. Prob. secund5. Princeps loci munem populi devotionem, de obser- alicuius statuere potest quidquid ad
vantiam, nec eorum exemtioni praeiu- pacem, & illius bonam conservati dicantibus seque aceomodare toti nem necessarium est: sed ad eam n Communitati. Unde Trident. x s. cessarium est, ut Advenae se consoriae. ra. de Resormat. Regularium sta- ment moribus populi, ad quem v tuit, quod eensura, er interii a ne- niunt ἔ alioquin, ut dicebamus, oriis diam a Sede Apostoliea emanata, sed rentur scandala, ac dissidia ; ergo eum
etiam ab Ordinariis promulgata , mam leges serunt, censendi sunt eas serre . dante Episcopo , a Regularibus in eo- ut Omnes, quocumque modo in suo teris νum Ecelesiis publieentur, atque fer- ritorio existentes, vim habeant obligat mentur. Dies etiam festi, quos in Dia. di
eeperit, ab exemtis omnibus, etiam Confess. e. r. vult : in pactum inter se Rutilaribus, serventur. Civitatis , aut gentis consuetudine , vel Iege firmarum , nulia civis, aut pereos. I I I. arini Iibidine violetur e turpis enim
omni a pars es suo universo non eongruens .
De Peregrinis. Item Epi . 86. modo 3 s. ad Casu Ianum, ubi multa de variis Ecclesiarum XIII. T Ico. Si Peregrini , & Ad- consuetudinibus, maxim E circa ieiu-υ venae in Ioco, ad quem nium , erudit Edisseruit ἔ e. r4. concluis diverterunt, fixerint domicilium , te- dit , afferens dictum Ambrosii , nempe anentur legibus illius loci: quia ibi Quando hie t scilicet Mediolani j fum, sunt incolae, & quasi Cives, ae illi non jejuno fabbato is uia ibi consile- Magistratui saeti sunt subiecti. Si ve- tudo tali die ieiunandi non erat rh domicilium non fixerint; & tamen , do Roma sum subi ieiunandi sabbato
vel per majorem anni partem , vel per eonsuetudo vigebam jejuna sabbato raliquot menses i aut etiam per aliquot oe ad quamcumque Eeelesiam veneritis , dies ibi maneant: verius est , qudd eius inquit, eius morem servate , si pati loci legibus obligantur. Prior pars non seandalum non vultis , aut facere . videtur egere probatione. Dum enim Qiiod Ambrosii dictum probans ,addit ribi elegerunt domicilium, iacti sunt Mos eorum mihi sequentur videtur, quia
partes , & membra illius Communita- bus eorum populorum eongregatio regem
tis; ergo debent conformari aliis mem- da comissa est. Hoc idem asserit D. Tom. VIII. Y ν xi 8.
373쪽
petito eiusdem Ambrosii dicto , labiungit : Ego vero de bae sententia etiam atque eι iam euitans, ita semper ha
bui, tanquam eam ea lesti oraculo aeeeis
perim. Si ergo iuxta Ambrosium , &Rugusti mim, probatae locorum consuetudines servandae sunt etiam ab illis , qui ad ea loca adventant, multo magis leges. Imb ipsae consuetudines pro lege habendae sunt, ut ipse
docet D. citata ad CasuIanum c. I. his verbis: In his enim rebus , de quibus nihil certi saluit seriptura divina , mos populi, vel insitula Maiorum pro lege tenenda sunt.
XVII. Nee dicas. Nemo fit alteri subditus, nisi vel ratione originis, vel domicilii, vel delicti: sed nullo ex his modis fit subditus purE transens Peregrinus; ergo&c. Respondeo nam quo, mai. esse veram de eo , qui fit subditus perma. nenter , ac simpliciter ; non ve rh de eo, qui fit subditus solum transeunter, uti fiunt Peregrini. Ad obligationem enim , & subiectionem transeuntem lassicit brevis praesentia is . sicut ad exemtionem 1 legibus proprii teritorii sussicit brevis, & tran. sens absentia .
XVIII. Εκ dictis eoirigitur primd:
Advenam transeuntem per locum, in
quo Festum celebratur, vel ieiunium fervatur; si ibi mansurars sit rota die,
teneri i aerum audire, ab opere servilr abstinere, & a cibis vetitis i die jejunii temperare: non tamen teneri ibi commorari, ut Sacrum audiat , vel jejunium tiruet. Unde si mane decedens a Ioco , in quo ieiunium obligat, & in nocte, vel etiam meridie perveniat ad locum, ubi jejunium non obligat ; caenare , vel prandere potest, & carnibus vesti.
Ianensem transeuntem per loca, in quibus dictiis quatuor ante primam Domini eam in adragesimae ieiunatur, debere jejunare. Et ob eandem rati nem Hrspanos transeumes per Italiam , GaIliam, vel Germaniam entrem iis tales , & intestina animalium die sabbati commedere non posse; quamvis hoc eis liceat, quando sunt in Hispania, ex immemorabili consuetu cline . Ab opposito autem Peregrino accedenti Mediolanum sieere quatuor diebus ante primam Dominicam Quadragesimae a ieiunio vacare ; & Italo ad Hic paniam advenianti carnes die sabbati
XX. Col Iigitur terti de Matrimonium clandellinum contractum loco, ubi Tridentinum servatur, irritum esse ; etiamsi contrahatur ab Incola loci, ubi non servatur. E contra vero esse validum, si contrahatur in loco. ubi Tridentinum non servatur: etsi ab Ineola loci ubi ser a tur .cor,trahatur. Et hoc texistimant aliis qui etiamsi aecederet ad illum locum eo animo , ut clandes inh posset conir here, aut posset non ieiunare. Et hoc, dicunt, non esset hara, sed animus utendi proprii iuris: nee viola tio praeiscepti, sed iuga praecepti, quae comtra praeceptum non est. XXI. A regulis autem praefatis exincipienda est consuetudo Lati Horum consecrandi in aχymo, & Graecorum consecrandi in sermentato. Τam enim Latinus ad Graecos transiens, quam Graecus ad Latinos veniens non tenetur morem suae Ecclesiae relinquere; Se Ecclesiae, ad quam venit , corusuetudini se accommodare. Nam mnna parie eum ista varietas sit satis nota , nullum inducit seandalum. .Eκ alia Latini non consecrant lixis azymo ex statuto alicuius Ecclefiae,
vel Praelati particularis; sed en Iege Ecclesiae, & Capitis universalis ejus Romani Pontificis: qui tunc censetur, vel dispensiare Graecos, vel ab illa eos
374쪽
DUBIUM VI. Qui iram Leges possint Ferre 3
6. I. Resetiuis Dabit. L Ico primo. Leges Civiles se re potest Imperator In Imperio, Reκ in Regno suo,& iiiiii iter Princeps, qui in temporali iurisdictione Superiorem non recognoscit ; sive appelletur Princeps , sive Dux , sive Marchio , sive Comes , sive alio nomine: & Respublica libera , quae nimirum neque Imperatori, neque Regi , neque alteri Princi ei subiicitur. Caeteri autem nobiles, sive Duces, sive Principes, sive Comites , qui Imperatori , vel Regi, vel Reipupli eae cibjiciuntur, leges condere non possiant; nisi ex eorum, a quibus pendent, concessione , vel privilegio . Idem dico de Magistratu, vel Civitate Superiorem in temporalibus habente: nisi vel eam potestatem expressE sibi retinuerit, quando Regi, seu Prinei pi se submiserunt . vel exprivilegio aliquo, aut voluntate , ω concessione Principis sit indultum a quod constare poterat, vel ab antiquis privilegiis, vel ex comi mini iure Regni, vel ex diplomatibus spei talibus, vel ex usu , de longa consuetudine . II. Dico ieeundo. Leges Ecclesiasticas pro tota Ecclesia condere potest primo Romanus Pontifex, quae universos Fideles obligent. Hac poletia te usus est seculo secundo victor Papa; dum Asiaticis luna decimaqua ta martii, in quamcumque diem incideret, cum Iudaeis sestum Paschalis diem celebrantibus, sub anathematis poena praescripsit; ut ad aliarum Ecclesiarum normam die Dominico celebrarent, qui aut in lunam decim ainiauartam incideret, aut eam imme-iath sequeretur. Et quamvis nonnulli Praelati conquesti sint, quod ob id minas excommunicationis Asiaticis vi-
ctor intentasset; ultra tamen in eo
potestatem legem de Paschatis obseris vatione Asaticis praescribendi agnoverunt . Eadem potestate tertio seculo usus est Zephyrinus ripa; cunia teste Τertulliano Lb. de Pudicitia Gi. statuit, ut maechi , & sorniearii poenitentia periuncti absolutione donarentur . Item medio tertio seculo Stephanus Papa I. prohibuit. ne baptizati ab haereticis, alio Biptismate contra id, quod S.Cyprianus senserata in Ecclesiae sinum admitterentur. Tandem hanc potestatem in Romanis Pontificibus quovis seculo Fideles humillime venerati sunt. Innumeras eois rum leges , ac constitutiones usu totius Eclesiae consecratas sub oculis ponunt tum Decretum Gratiani, tium Gregorii IX. Decretales, tum Buli
III. Secundd: Leges pro universa Ecclesia condere potest Concilium Generale , cui Romanus Pontifex prae sit, sive per suos Legatos, quodque ab illo si confirmatum. Pr . Tale enim Concilium representat totam Ecclesiam , nempe, Ecclesiae corpus cum Capite visibili; quam qui non audi rit habendus est sicut AEthnicus,& publicanus, Matth. I 8. Hoc pacto Priiii a lex Ecclesiastica condita suit.
Convenerunt Apostoli lia A. et s. in in Concilio Hierosolymitano, Petrus prae suit, prior locutus est , sententiam proposuit, ac Petri sententia totius Concilii sententia fuit. Taetiti omnis muniitudo sinquit S. Hieron. D. 39. m
nes simul Pr brevi transierum . Sed de hoc egi in vera Ecclesia Tom. 1. p. r. art. I. . t. Cum igitur eadem vis sit
in aliis Conciliis , quae suti in primo; eadem enim est Ecclesa, cui Christus usque ad consummationem tactili omnibus diebus se adlaturum promist et ideo in Conciliis rite congregatis via condendi leges perseveravit. Hinc in Nicaeno pr/mo , Constantinopolitano
375쪽
3ues Quaesis VI. De Lege humana
hres pro tota Eeelesii editae sunt :quas exhibeat collectiones Conei liorum O. II. Generalium . Concilia autem generalia, ut vim habeant, debere a Rom. an Potesta=DIDiat;va Eeelisamea . Pontifice, vel per se, vel per suos vel civilia νεα eat a Fide Legatos , si hae potestate eos munierit, bonis Moνιbus 1 confirinari , ut vim obligandi habeant, ostendi in x. CIage Couolutoriam Theoti- v I. - Ο natistae , contra quos muli gis. colu . LI scripsit S. Augustinus , prius Concilium porro, quod , vivente le- schisinati ei, postea haeretici, existima. gitimo Romano Pontifice, sinE ipsius hant, morum sanctitatem adeo nece Dauctoritate congregaretur: eum non sariam esse in Episcopo ; ut Epist esset Concilium , sed Conciliabulum pus uratus non euet verus Episcopus . omni auctoritate destitutum, nullas nee vera , ae legitima potestxte frueris . posset leges ferre . Idem dico de Con- Et quia tales omnes , qui eorum schi Dcilio auctoritate ipsius congregato , mali non adhaerebant, existimabant, sed postea dissoluto, vel alid convoea- ad hanc insaniam processerunt; ut diis to et leges enim, qua ost dissolutionem cerent, Ecelesiam in toto orbe periisse .serret, nullius effera roboris, ut i a & solum in eorum parte, nempe, in Basileensi contigit. At quod congre- Africa perseverasse : quapropter Cat-
Ελretur, vel quando Sedes vacat, pos- liolicos ad ipsos venientes rebaptita- Iet quidem ea praecipere, quae necesi bant saria essent, tum ad eligendum tunc Vll. Hune errorem excitavit & auis legitimum Pontificem; tum ad Eccle- xit seculo 14. Ioannes miclessus, cujussiam pacificandam, & defendendam, in Cone. Constantiens Sest. S. hic aris ut Constanti ense praestitit: lepes ta- ticulus damnatus suit: Nullus est Do men veras pro universa Ecclesia , quae m nur Civiair , nullus es P aetatur , tunc, de postea obligarent, ferre non nuIIur eri Episeopua, dum es in pereato possiet; nisi a Pontifice electo confir- mortali. Quem secutus fuit Ioannes marentur. Ilus, damnatus in eodem Concilio I v. De Episcopis . quos Spiritus S. Sess. t s. dieens et Nullus gerit vitem
posuit regere Ecelesiam Christi t M. Christi , MI Petri, nisi mruatur eum
Eo. P. 18. certum est, posse ferreis in moribur. Et rursus et Papa non est
Ieges pro sua Diaece si ia De Episcopali manis stur, cla verus Deeessor Apostolorum potestate mi rh loquitur S. Cyprianus , Principis Petri , si vivit moribus eo
tum Ep. s s. ad Cornelium: tum Ep. trariεν Petro . Horum vestigia pressit 6 s. ad Rogatianum et tum Ep. so. ad. Lutherus , ac Ptemunt Protestantes,
Florentium. Hoc indicant quoque plu- hoc titulo suam ab Ecclesia Romana res leges, quas sanctissimr Praesules Catholica desertionem tegentes t quod pro suis Diaecesibus condidere. ista fuerit in moribus, ae fide de sor. Idem iudicium est de Praelatis exem- mala; ac proinde Romanum Pontifi-tis , ordinariam iurisdictronem, haben- eem non esse Christi Vicarium , seu tibus ,. pro loco ubi eam habent; nisi Ioco Christi in terris, sed Antichri- sorte eis sit prohibitum et vel ex usu , flum. Contra omnes hoste& consuetudine requiratur consensus VI H. Dico. Potestas legislativa si- multitudinis. ve Civilis, sive Ecclesiastica non de-V. Concilia quoque Nationalia pota pendet a vera fide, aut bonis mortis sunt leges serre pro sua Natione, Pro- bus: ac proinde Principes infideles, vincialia pro sua Provincia , sicut & & pravi, & Praelati non coniungenis Diaece sana pro Diaec est et de quo non est tes morum sanet uatem eum sanet ita- dubitandum. te ministerii, ex hoc praecise non desinunt
376쪽
sinunt esse veri Praelati. Veritas haee probata manet ex dictis supra, Diab. r. o. a. ubi ex Paulo , & altis Scripturae Saerae loeis ostendimus, Principibus, etsi infidelibus , obedienduin elle, quae
e revocanda sunt . Hinc Paulus R. n. v. 4. s. Principes, tametsi infidei cs, vocati Dei ministros . re vult, eis parendum esse , non soluin propter
iram , sed etiam propter consciem Iam . Et S. Petrus Ep. I. c. A. a. v. 13. hoc idem inculcat, vicens : Subsectν ν itur estote omm humana ereatura propter
Deum , I e Regi , quase prae flanti . sive Dueιbuatanetiam ab eo m OD se. eum tamen, tempO .ibus illis Reges omnes, ac Duces essent infideles. Rursus v. t 8. ter vos vult esse ludatio, d minis, non tantism bonis , ae modestas,
sed etiam diseolis . Et Christus ipse , MHib. a P v. 3. iubet obediendum esse Scribis, Si Pharilaeis secundum legem praecipientibus, quamvis malis euent
Rursus: Ioseph . ae Daniel Regumiinfidelium fuerunt procuratore1, ac ministri: quod certe viri illi Sancti horruissent, si non essent legitimi Plinei pes. Imo Daniel et x. ν. 37. Nabucodonosori, quamvis impio, S infideli, dixit: I 'ia Rex Regum es s Deus Certi Regnum D fortitudi m , γ' Imperium , Ur a Io iam Gaert tabi .
od si Prinei pes infideles retinent us. dominii; multo magis illud retinebunt Principes, caeteroquin fideles , etsi in peccata labamur. Quis enim negabit , Davidem , quando pcccavit . de Salomonem in tot scelera usque ad idololatriam lapsum, veros mansisse Reges; atque adeo potestatem Regiam retinuisse i ne dicam de aliis Regibus Israel, qui non Obstante viisti pessima, veri Reges esse non desi
Quin imb et si Princeps aliquis CathoIicus, & Ecclesiae subdi ius labatur in haeresim , non statim , stando n jure divino, priusquam suerit monitus , sua potestate privabitur; nec proinde vitandus erit ante monitionem, tu ta illud Apostoli ad Titum 3. v. IoaΗaretisum bominem post unam , fecundam eorreptionem devita. Sed de hoe
IX. . siquando linquit S. August. in Ps. ix 4. injusti perveniunt ad ho-nονer fecuti , eam pervenerint, eis facti fuerint vel iudicea, vel Reges. uuia εοe facit Deus propter disciplinam plebis sua , propter diseiplinam populi fui a non potes fieri, nise ut exhibeatur il- Iis honor debitus potestati. In quo autem exhibendus sit honor potetiati, ostendit, post multa , dicens et Iulianus
eκιν tit in selis Impeνator , extitis v sata , iniquus . idololatra et militer Chri fl/ani se Dierunt Imperatori insideli subi veniebatiar ad eausam Chrisi , nora noscebant, nisi i Iram , qui in Coelo
erat. Si quando volebat, ut IdoIa e terent , uι thurificarent , . proponebant illi Deum . Ωvando autem. dacebat, producate aciem , ita contra εIlam gen- gentem , satim obtemperabant et disinisguebant Dominum arernum a Domino temporati s tamen subditi erant propter Dominum aeternum etiam Domino temtoraI . Et Seim. 3 t. in Psalin. Ir8.
ad illa verba: Prineidis persecuti sun me gratis, Oliendit, Reges terrae iniust Epersecutos fuisse Christianos, qui in . nullo Obedientia in erga illos violave rant , secundum quod Christus eis praeceperat. Unde l. s. de Civit. Dei mi . . uuid interest i inquit a sub euius
imperto urvat homo moriturus , si illi qui imperant , ad imita cr iniqua non cogunt IX. Sed inquies. Si Reges, ae Principes quamvis barbari, Se infideles sunt veri domini , ac vera potestate fruuntur , quo iure Hispani Indo. rum Reges exauctorarunt , ac suis Imperiis spoliarunt XI. Arduum sinE quaesitum, cui varii varie respondere connati sunt. Noster Franciscus a Victoria Relectio ne quinta de Indis, octo titulos ponit, quibus Hispani iureae legitiine terras Indorum invadere , & occupare potuerunt , quos Studiosus perpendere
377쪽
poterit. Ex illis unum tantiis proponam z nempe , quod cum Christiani rus habeant, & mandatum a Christos raedicandi ubique terrarum Evange-ium ; & huic praedicationi Reges illi annis resisterent, vel impediendo absoluth praedicationem, vel impediendo conversionem , puta. Occidentes, vel punientes conversos ad Christum et potuerunt Hispani maxime accedente auctoritate Romani Pontificis, ad quem specialiter pertinet curare promotionem Evangelii in totum orbem , & media ad hunc finem disponere si alia via eam imis pedientes flecti non poterant, eos dominio privatos declarare, eorumque terras Christianis occupantibus permittere. XII. Hinc S. Thomas 1. R. q. 1Ο. a. Io. postquam dixit, quod dominium, uri praiario introducta sunt iure1umam e disiactio autem Fise tam , cla Infdelium es εκ jura divino. Ius autem divinum , quoi es ex gratia , non tol- Iit ius humanum , quod ea ex naturali ratione. Et ideo distioctis Fidelium,
O Infidelium , ferundam fe eonsiderata ,
.dmationem EeeIesia auctoritatem Dei habentis lati sua dominii, vel ra axionis tolli e quia Insidetis merito sua inis fidelitatis merentur potentem ampliere
fore Fideiae, qui transferuitur in siti Dei: fed εω quidem Ecelesia quans
que facit, quandoque sutem non farre .
Deinde exponens, Ecclesiam hoe sacere cum Iudaeis, quia cum sint ser-
vi Ecelesiae potest disponere de rebu
eorum; prosequitur ἐν In ἐIlia vera In fidelibur . qui temporalitre EeeIesia vel ejus membris non 'biaeent, praἀictum
dalum vitandiam . Sieut etiam Dominus
Ex hae D. Thomae doctrina colligitur, Ecclesiam posse iure privare Principes infideles dominio super Fideles. Et lichi hoc regulariter non faciat; possunt tamen dari iusti tituli, vibus ad Dei gloriam expediens st, In- deles, vel per Principes Christianos , vel per Summum Pontificem privari dominio: ut si Legatos Christianos repellant. naturalem secietatem , de communionem prohibendo; si impediant pra dicationem Evangelii ; si nolint Christianam religionem propagari; si conentur eonversos revocare ad Idololatriam; ρ leges tyrannicas, quibus innocentes immolant, & oceidunt, notant abolere Cum ergo omnia haec contra Hispanos ad eorum Regna appulsos egerint Indorum Reges; meruerunt suis Regnis , ac domini. privari, & eorum dominium ad Fideles transferri , ac praeci oue ad R gem Catholicum Hisi paniarum, cuius auspiciis, de sumtibus navigatio illa prim , tentata seliciter successerat. Sed de hoc, nee non de uiti verso hoc Tractatu, pro
Candidati mei instructione satis.
Tovii Seeundi I. Sepandae Partis , Ordine Octavi , Finis.
378쪽
Eorum, quae in hoc Secundo Tomo in Priamam Secundae, ordine octavo, visa sunt notatu digna.
Actio aliqua nequit positive egredi ab Omnipotentia, qu*non sit vol ta a Deo. r38. Actio mimissiva peccati non est Deo in voluntaria, necd splicet. r 3 . Actio peccati, qua actio, &entitas , causatur a Deo. et 44 &seq. Etiam praedeterminatur. 148. obiecta contra haec soluta. 149.& seq. Mus humanus unde dicatur formaliter malus moraliter. 3.t. Actus, qui ab initio est peccatum veniale, potest ita continuari, ut fiat peccatum mortale. 64. - Actus potentiarum externarum non sunt capaces libertatis , & dominii; secus actus a et itua sensitivi. fg. Actus conjugii eri potest absque ullo peccato .
Io Actus ex specie in esse naturae nequit esse essentialiter malus. Is x.
Actus natura sua mali, vel boni habent duplicem malitiam, vel boniis
Iatem. 234. - Actus legis sunt imperare , velare, praecipere , N punire . aio. Actus virtutum mora
lium qua ratione dicantur de Iege
naturae. 14 r. -1.-Actus interni qua ratione possit praecipi a. leget iis mana. Dertem iis requiritur ad peccandum .
Plena, & persecta ed peccandum mortaliter. ibi. Implicita, seu vi tualis malitiae actionis cassicit ad
peccatum mortale. ibi. -ar regula ius per cognitionem plenam j & claram, & regulatus pereognitionem semiplenam di impersectam non differunt essentialiter. εχ. Angelus in triplici statu considerari potest . scilicet, viae, termini, Min puris naturalibus. 6ς. - Ange Ius beatus non potest peccare enialiter. ibi. Imb nee Angelus ma ius . ibi. Sive bonus , sive qui nunc malus est non potuit peccare venia liter in eo statu, in quo fuit creatus cum gratia. ibi. Angelus si sui iaset creatus in paris naturalibus, probabilius est, non 'otuisse peccare venialiter. ro. Minister Dei sui tin dandae lege veteri Moysi. 272. 273. Animalia , quae offerebatitur in Sacrificiis legis veteris, quaenam essent.
petitus sensitivus, ex quo naturaliter inclinetur in bonum sensibile, non inclinatur ad peceatum. I. In homine potest esse subjectum proximum
peccati . 93. UOIi, iam eae pr1 promulgationeis Evangelica, aliquando vere, & eκ animo observarunt Legalia, no
vel 5 fingendi , & simulandi. 3o3-
ratione praece perunt observantiam quorumdam Legalium. 3M. Multa praeceperunt,
quae non sunt iuris divini. 318. Area sederis ex quibus lignis eo 1acta esset. x . In ea quid contin
sitiei Episcopi usque ad tempora is victoris Papae cur celebrarent Paschamore Iudaico. μ9S. Arbariasius docet . mesum formaliter esse privationem . 3o. S. Aesiastinus. Distinguit vitium 1 pescato. r. Ostendu , adversiis Mani-ebaecis
379쪽
ehaeos, vitium oppositum virtuti esse
contra naturam hominis . Definit peccatum . Io. Ir. Asserit, peccatum debere esse voluntarium x3. Debere
esse liberum libertate indifferentiae.14 Asserit, Deum auctorem naturae non posse in vincibiliter ab homine ignorari. r . Malum esse aciacidens pravum adveniens naturae bonae. x . Peccatum esse formaliter privationem . 3o. 3t. Potentiam peccandi formaliter esse desecstum. 38. Peccata pro quibus dicimus quotidie : Dimitte nobis ἀebita nostra , esse quotidiana, & venialia. 4'. so. Peccata venialia non impedire Iustum avita aeterna. so. S. Augustini duo loca , ab haereticis adducta contra peccatum veniale ex natura sua , exponuntur. sq. 33. - S. August. ostendit, omnia peccata non esse invicem connexa. 78. Tenet, molus pravuos sensualitatis, omnem rationis advertentiam praevenientes, non esse peccata. Ior. Io 1. I 3. varia eius loca, quae contrarium videntur asserere , explicata. I 6. I T. S. August. docet, malae voluntatis non esse causam effetentem . sed def- scientem. xx s. Negat, Deum praedestinare peccata. 117. - Agerit, Deum peccata permittere. I 19. POistentiam peccandi, qua talem, non esse a Deo. 134. Deum nihil odisse eorum, quae fecit. I 3 . Nihil sacere, nisi volentem. I 38. Velle, &facere operationes malas, inquantum operationes , & entia sunt. I s. - Agerit, Deum , quia iustum, velle , ut peccata, quibus ignoscit, puniantur temporaliter vel Si seipso, vel ab homine. 183. Definit legem Dei aeternam . xi . Asserit, omnem legem iustam derivari ab aeterna
nes creaturas etiam irrationales subjici legi aeternae. 124. Docet, tam
bonos , quam malos subjici lege aeternae Dei. 116. Bonos per amorem , malos per timorem . 218. Deum esse
auctorem legis naturae . 119. Oilendit
unum esse Deum veteris, & novi T
stamenti, unamque in eo aeternam legem, & providentiam. ra. Auerit. Israelitas non suratos su isse bona AEgyptiorum. ΣΠ. Matrimonium isa ris eum sorore in exordiis Mundi licuisse. xss. Cur Pelagiani adeo commendarent legem Mosaicania. 16o. Legem veterem suisse bonam ,& Sanctam . 16r. Hanc qua ratione dicatur occidere. 161. Legem tali nis non lavi se vindictam . 164. M saicam fuisse utilem . 16s. Datam, Deo per Angelum , non per Verbum divinum. 172. - Sentit, Paulum non simulatoriε, sed verE, MsincerE Legalia observasse. 3o4. 3 s. VerE. & non simulat Petrum repreis hendisse. 3o6. Asserit, cur Legalia non statim post Christi mortem susrint morti sera . 3os. Christum nobis dedisse legem, & simul gratiam eam adimplendi. 313. Iudaeos suisse sub lege, Christianos autem esse in lege. ibi. Omnes Iustos veteris Testamenti pertinuisse ad Novum Faedus. 3 l . Quot quot ab exordio Mundi sativati sunt, id per Christi fidem eonsequutos suisse. 312. - Docet, Evangelium nec suo tempore. muruto minus temporibus Apostolorum , praedicatum suisse omnibus omnino Gentibus. 316. - Admittit statuta Conciliorum & Ecclesiae consuetudinem, ultra Scripturarum auth ritatem. 331. Docet, locorum consuetudines servandas esse ab iis, qui ad ea loca adventant. 3F4. Principes ob peccata non amittere dominium, nec potestatem legislativam. 337- Auxilium , quo homo , primo perveniens ad usum rationis , potest se conveniere in Deum , est superna-
rat in consilio solum . app. S. Bernardus non dicit, Deum posse disi Dipiti Si by
380쪽
dispensare in piseeptis seeundae tabulae; sed solum, quod possit ea
BDDbΘmia est simpliciter peccatum gravius homicidio. 16. Est illo minus , quo ad effectum nocendi. abi. Biactus haereticus secundi seculi dicebat , Deum esse causain, & aucto.
Bona omnia communia suisse iure naturali, quomodo intelligendum. 244. Bonitas moralis prim b, & per se est in actu voluntatis; participati vhinistrinsece in actu appetitus sensiti-vi: de denominati vh extrinsecE in membris externis. 98.
CCAE emonia imales quid sint. 3or.
Veteris legis , Passione Christiusque ad lassicientem Evangelii promulgationem suerunt quidem mortuae , se non mortiferae. ibi. de seqv. Caeperunt esse mortiferae 4 . ciris ei ter anno post Christi Mortem . 3o8. Calvinissa quas rationes adducunt , ne videantur asserere , Deum esse auctorem peccatorum . in s. - Calis vinistae sentiunt, praecepta moralia
seti Decalogi non posse i nobis ser.
Vari . 3rs. Sacramenta non esse absolute necessaria ad salutem. ibi. Praecepti im Fidei solum sussicere,& necessarium esse ad salutem. ibi. Calυintis vult, omnia peccata natur 1
sua esse mortalia ; & solis Praedeiastinatis diei venialia, quia eis non
imputantur . 48. Omnes motus inoris
di natos sensualitatis, etiam prorsus indeliberatos, & in voluntarios , esi' se peccatum; idque senilise S. Augusti mim. rol. Facit Deum cautim , & a se orem peccati . I 23. Senin' tit, poenam peccatorum, quae est
1 Deo ut iudice , remissa culpa ,
in tot uin condonari: quae vero est a Deo ut Patre , aliquando manere. 18 r. Christum esse quidem Redemtolem, sed non Legislatorem.
ge humana. II. Candelabrum Templi cur septem haberet ea lamos. χ' 'Carthusiantis inquo casu Iicith possit , imo debeat , comedere carnes. 343. Causa peccati, alia per se, & propria ; alia quasi extrinseca , & remota. 89. Est multiplex . rrs. Cau sa formae quando sit causa privationis essentialiter ad eam seculae . I I. Cerinthus sensit, legem veterem una . cum nova esse servandam . a 94.
Chνinus superabundanter satisfecit pro omnibus, sed lassicienter , & per modum causae univei salis . t 86. Christo non fit injuria, dum suae satis.
factioni addimus nostras . ibi. -- Christus, ut Deus, non subditur 1egi aeternae, bene vero ut homo. axa. Quamdiu vixit, obstivavit i Rem mOsaicam. 19ς. Non similiavit se peccatorem . 3o . - Christus instituit Iesem novam. 3I1. 323.3r4. Non liberavit nos ab observa tione praeceptorum moralium, seu Decalogi. 3rs. Instituit praecepta sacramentalia. 316. Cieero asserit legem naturalem, & c mio eelebrat. 119. visus est Mn visse legem aeternam . 2 3. Circumstantia quando possit de venia li peccato sacere mortale. 67. Aggravat peccatum tripliciter. ἐν-Cleriei quibus legibus Civilibus tene an ur, & quibus non . 3 1. 3 2. Coneil tim Mileuitanum definit, sanctos pro se ipsis veraciter dicere:
Dimitta nobir debita nostra . I .
Tridentinum idem statuit ; agno scens in Iustis, & Sanctis peccata quotidiana , quae venialia dicun
mnat eos, qui dicunt, Deum homines ad malum praedestinasse. I 27. Valentilium III. & Tridentinum idem sentiunt. ibi. - Tridentinum statuit, Deum mala opera solum
permittere. I 4o. Damnat afferen
tes, satisfactiones poenitentium non esse cultum Dei , sed traditiones hominum beneficium mortis Christi Z a obsca.