장음표시 사용
131쪽
gaeo Dp BELLO ITALICO, gnum defixit , videbaturque incredibili audacia praelium restituturus, nisi sortisti me Pugnans interfectus esset gloriosa magis reor te occumbens , quam quae prudentem de eret ducem. Sic magna Gallorum parte intenecta, reliquis fugatis, atrocissimam nox pugnam diremit. Tanto Dux Bellinsulanus publico, Pre uatoque luctu perculsus tum demum . linensis imperatoris Hispani accedebat sententiae,
ut Savonem versus exercitus adducerentur.
At Minensis, quod primum, repugnante Bel-
Iinsulano, vehementer suaserat; post , concedente , perficere noluit , amissam querens occasionem; ut esse contentionis, quam victoriae cupidior videretur . Itaque non iam ut aliquid acquirerent, praelioque hostes lacesserent, sed ut repugnarent, & , locis munitis opportunis, Nicaeensem inprimis agrum tenere possent, Borbonii costitabant. At Regi Sardiniae multa de bello cogitanti, cognitis his rebus, subiit animum impetus in Galliam iterum Narbonensem invadendi. Itaque suis Austriacorumque copiis contractis, & consilio cum Bro unio communicatos, qui Mediolano prosectus Auguilam perech dies Taurinorum venerat. Austriacos Brugantium versus eruptionem facere iubet, ipse
ser Sturam vallem eodem erumpere conatur
non spe quidem, quae vana toties fuerat, Gauliae obtinendae Narbonensis , sed consillio ave
tendi Bellinsulani ab aero Nicaeensi, quem
agrum Borboniorum praesidio nudatum Leu-.tronius occuparet Sed consilium quoque eiu semodi frustra Austriacis. Regiqui' Sardiniae fuit,
sui, levibus aliquot factis praeliis, rejecti, ve-
132쪽
nam redierunt . & Bellinsulanus Austriac ,rum Comminatione adeo permotus non eli, ut cohortibus xx. deductis e Gallia Narbonenti, quam satis loci natura, appropinquansque prae gelidus in Alpibus defendebat autumnus, tuum In talia exercitum augeret, Leutro loque depulso, qui arcem Albintemelii circumvallave rat, commeatum in arcem importaret . Quo
facto, de lud his paulo maturius, quam tempus anni pollulabat, in Galliam Narbonensem Inhiberna exercitibus, & cohortibus xx X. prae sidio Nicaeae , Villaeque Francae relicti S . Bellinsulanus Lutetiam , Minensis Matri tum revertitur , & Philippus Ferdinandi Regis FriCivaronem, Dux Mutinensium Uenetlas profectus est: multusque de pace sermo esse coepit , quam Britanni, Gallique potissimum icolloquio primum Bredae , deinde Aqui ran1
habito, conciliare studebant. i
At Genuae Marchio Bissenss , cum Urbem ex diuturna obsidione multarum rerum necesse esset inopia laborare , partis ex holII CO praedis, eam recreare, & militum etiam, Ligurumque animos belli praemiis confirmare constituit. It que satis exploratis rebuS, cum magna Ligurum, & Legionariorum manu Ch velenium , Belloesiumque bipartito In expeditionem misit Choue lenius in Montem serra tum , transgressus Apenninum , Belloesius ex Apuanis montibus descendens in Parmensem agrum irrumperet, uter9ue praedaS ageret, , si quid loci, & temporis opportunitate pron-cere posset, ne omitteret, imperatum elldailium inherim , qui circa Gavium , OcIam
133쪽
viumque esse consueverat, & progredientem demorari Cho velenium poterat, Montecunius de exercitu Gallico Trib. mil. distineret. Montec unius modo procurrens, modo recedens Nadallium semper, itaque habuit occupatum, ut averteret hominem ab inferenda rebus mora,
tuae gerebantur At primo Belloesium Billienis, post Monte lium , qui Belloesio successerat , effuse praedantium negligentia ab incaepto retraxit. Tanta autem locorum ignorantia peccatum est , ut maxima militum pars divisa, interclusaque in potestatem agrestium veniret, qui vim , armis arreptis , prohibere coeperant. Cho velenium, cum primo impetu Saxellum , qui locus abest a Vulture oppido XX. millia passuum, captis praesidiariis nonnullis, reliquis in sugam conjectis occupasset,&satis opima abacta praeda , longius progrederetur , ejusmodi repente adortae sunt tempestates. ut apud timidum vulgus prodigii loco haberentur. Nam plures de coelo tacti homi-mines, evulsae radicitus arbores, decussa tecta dicebantur , I continuatione imbrium adeo flumina creverant , ut omnino transiri non possent. Itaque intermisso itinere, insectaquere Cho velemus quoque Genuam sese recipere coactus est. Quae cum essent am , Genuam venit Dux Riceliensis Gallici exercitus in Belgio Legatus, magnamque sui expectationem concitavit tanta Uir nobilitate, atque apud Regem gratia . Honorificentissime exceptus Senatum statim adiit, itaque eum est allocutus, ut intellisterent Genuenses, incolumitatem eorum
Calliae Regi magnae curae esse , seseque ipse
134쪽
LIngR TERTIUS. . . Iagdiceret, eandem erga eos fidem, diligentiam-ue laboraturum , ut praestaret, quam Bouertius praestitisset, cui succedebat, & quem triste sui apud illos desiderium reliquisse cognoverat. Dux cum responderet, Galliae Regi ma-Σimas, uti par erat, deinde etiam Legato gratias egit, quod permagnum sibi, Senatuique,& perhonorificum videbatur . potentissimo Regi tantae curae esse salutem Reipublicae, ut Legatum ad eam mitteret clarissimum hominem , & quem sibi charissimum haberet. Quibus rebus consectis, ad belli cogitationem sese Riceliensis recepit , eaque maxime loca , unde in Bisamnatem vallem Austriaci irruperant, recenti casu admonitus diligentissime
Campus, quem Frigidum vocant, vicus est, qui a Monteferrato venientibus in finibus ocurrit Reipublicae Genuensis . Campe ses, cum se praedae Austi iacorum comites esse mallent , quam socios Genuensum in rebus adversis , magno erant hostibus usui ad exploranda itinera , praedamque tollendam . Hoc prius hostibus praesidium , quam quicquam tentaret, detrahere Riceliensis constituit. Sed hunc it locum egregie muniverant, duabusque
cohorti bas tenebant, adeo ut, & natura montium, quibus undique continebatur, & opere, defensorumque copia firmillimus haberetur. At Riceliensis exploratoribus , perfugisque credens, . sui aliter renunciabant, in spem venerat potiundi loci. Itaque sub adventum statim suum mittit eo Hispanorum, Gallorum-
qne millia vii. Ipse ad Marcaroli ita enim vocant mapalia progressus Nadastium tenebara
135쪽
hat, quin subsidio suis iret . Sed cum primum
ejus agmen concisum , rejee umque ab Austriacis esset, & Nadastius , maioribus ex Cisalpina Gallia coactis copiis , non minimum terrorem in serret , simul pei specta melius ex
propinquo loca ardua maxime viderentur, nullumque fere tormentis ad oppugnationem ne cessariis aditum darent , tum autem tempus
anni subesset nimis in montibus horridum, atque asperum , non tanti esse duxit Riceliensis vicum illum obtinere , ut in ipso imperii sui initio magnum aliquod detrimentum propter iniquitatem loci, temporisque eXercitus acciperet. Itaque Campi Frigidi oppugnatione dimissa, Genuam revertitur. Per idem serme tempus gravissimo Genuensibus bello intentis nunciatum est, rates quasdam Ligusticas captas a Britannis esse ad uiaregium , qui locus Lucensum est , egregiusque ad tenendas anchoras habetur. Rates, cum Britannorum aphractos insequentes fugerent, partim in Uiaregii sese stationem contulerunt, atque ad Turrim , quae ibi est, rein fugerunt, partim cursu suo longius decessere, quam ut protegi a Turri possent . Navicularii autem Ligures ii, qui longius a Turri cu sum tenuerant, in terram cum armis egressi, tametsi pauci essent , tamen Britannos arcebant iaculis , ratesque tutabantur , quas fluctuantes in salo reliquerant . BritannI , cum ipsi quoque in terram exissent ardore provecti pugnandi, repulsis naviculariis, duobusque desideratis classiariis , remulco rates abduxerunt . Illi interim .' quos primo ad Turrim
refugisse diximus, subsidio suis, quod natura
136쪽
L1BER TERTIUS. . I sstri, ire parabant. At prohibuit , qui ad custodiam Turris Lucensium nomine praeerat. Nefas enim esse duxit sub oculis suis erumpere Ligures ad alienam perniciem , neque e Republica sua esse judicavit causam offensio nis Britannis dari, qui potentiores erant, benigneque cum ea agere dicebantur . At Navicularii ejusmodi prudentiae rationes qui non satis intelligerent , & de sensionis se jure spoliatos quererentur, palam, adeoque graviterque Lucenses accusarunt, ut hominum querelas non negligendas videri Senatus Genuensis censeret. Lucenses cum Genuensium immutatam ex eo
voluntatem accepissent, doluissentque, ne hac de causa quicquam de veteri illa detraheretur conjunctione, atque amieitia, quam sum no semper studio coluerant, Ioannem Sardinium miserunt civem suum , qui ea diceret,
quae ad controversiam componendam, placandosque Genuensium animos pertinere arbitraretur. Quibus Genuenses auditis & Riceliensis commoti officio, qui Lucenses etiam, at-Τue etiam Senatui commendaverat , vetusti Dimam non abrumpendam esse amicitiam existimarunt ; cum praesertim Lucenses , nequid postea tale contingeret , Uiaregium intenti re custodia , addita militum manu , servaturos se esse pollicerentur.
Nondum erat hiems consecta, & studio ardentes ulciscendi, nihil prioris obsidionis doterriti exitu ad oppugnandam reverti Genuam Austriaci constituerant. Quin etiam proximae obsidionis eventu multis de rebus admone bantur , quae facilem redderent insequentem, M tantae erat terrestriS,maritimaeque opportu nita.
137쪽
r16 DE BELLO IT ALICO, nitatis Urbs Genua , ut ea relicta , corruere omnis Italici belli ratio videretur . Primum erat eorum consilium Delphini, Lunaeque pomtubus potiri . Quibus in Dotestatem redactis, adiuvantibusque Britannis, & i psi omnibus abundarent rebus , & nullus toto mari Genuensibus egressus, nullaque propterea spes .commeatus relinqueretur. Ipsa autem defensorum multitudo , quae Borboniorum confluentibus auxiliis admodum creverat , si commeatus deficeret, famesque urgeret , exitio potius, quam praesidio sutura Civitati videbatur . Itaque Brounio peritissimo imperatore , magnis cim cum Mutinam, Parmamque contractis copiis,ma nis item constitutis horreis , in eam Ligustici litoris partem , quae ad orientem spe- istat , per Apuanos montes quam primum deinscendere cogitabant ; confestimque descendissent . nili eos gravis adhuc hiems , durissimaeque propter iumentorum penuriam, Necessariarum rerum subvectiones detinui se
At Borbonii, & Genuenses, qui Petrum.
Franciscum Grimaldum summo cum imperio in eas partes miserant , aliosque ei nobiles adiunxerant, de Austriacorum consiliis certiores facti, permunitis Suburbanis, arcem Delphiniam, arcem item Marianam, quae in promontorio quodam portus Lunensis posita unum a terra , eumque perangustum aditum habet,
Spediam praeterea , Erycem, ipsiusque Lunem sis portus fauces , insulasque , multis effectis
operibus, collocatisque tormentis instruxerant; Sergianensem provinciam confirmaverant a cem, oppidum muniverant: Laventiam, Mas- sam,
138쪽
LIBER TERTIUS, . t γsam, Carrariam, quae pacati erant, quiliique . Principis loca , jure belli occupaverant, ne
facultatem darent hostibus propius accedendi et Apuanorum montium angustias obsederant , valida ubique praesidia imposuerant: castra ad Segesiam Tigulliorum Clavarumque secerant, seque ad defensionem omnibus rebus paravem rant . Interim Riceliensis per Roccaepinium nonnullis terra , marique submissis centuriis, Subalpinos Varagini cccc. incuriosius agentes. oppresserat, perque Marchionem Montium Gaiatici exercitus Decurionem magna caede Nad stium Vulturem occupare cor lintem repule rat ; ipse ad consilium magni momenti animum adiecerat, ut Savonem repentino incursu occuparet.
. . Urbs est ad mare Savo ab Genua longe
occidentem versus millia passuum XXX., min-nibus, portuque succincta, duobus prominen tibus lateribus introrsus retracto . Arcem habet inter occasum , & meridiem satis munitam , quae tota ex saxo multis operibus extructa, praeruptique scopuli dorso imposita sereundique alluitur mari , altaque ab urbe sessa disjuncta , versatili rursus ponte adjungitur. Ultra Savonem ad occidentem millia circiter passuum iv. Vadum est Sabatium , statioque navibus, projecto monte, tutissima, in eaque anchoras jecerat Britannica classis. In porta Savonensi triremes erant ii. Sardiniae Regis, erant in Urbe horrea constituta, erant arma, tela, commeatus omnis generis. Quae omnia demere hostibus Riceliensis cupiebat, videbatque, Savone recepta, neque Britannis locum
esse in Vado consisteadi, & omnem eam Bo
139쪽
Lingst TERTr Us .i ' y6sventuros paratos esse milites jubet . Multus erat in consilio cum Ahumada, agebat, loquebatur omnia , quae ad arcendos ab ea parte holles pertinere videbantur. Cum repente magistris imperat navium, ut primo vespere scaphas, atque onerarias Genuae ad portum a 'pulsas habeant, quot satis esse ad tria millia ferme armatorum transportanda existiment , Ducique Aginnensium, quem Oramae rei ra secerat, quid fieri velit, ostensit, inprimitque monet. ut celeritatem adhibeat, noctuabundusque Savonem perveniat. Cliove lenium interim Uulturem praemiserat , qui per causam inspiciundi exercitus copias contraheret : ip eeodem paulo post advolarat, Ac cum cohortibus vii. quas Cho velenius contraxerat , Savonem terra progrediebatur . Ahumada cum
reliquo exercitu subsequebatur , relictis , qui montium iuga tueremur , hostemque levibus praeliis lacessendo detinerent . Summa erat maris tranquillitas , coelique , appropinquante nocte , serenitas . Sed cum esset ab iis , qui naves cogebant, paulo tardius res administrata, factum est magna totius negotii perturbatione, ut, qui prima vigilia milites solvere debebant, secunda naves conscenderent . Interim, tempore commutato , fluctibus dubiis volvi coeptum est mare, imberque accidit navigantibus gravis . Serius his de causis consecto Dux Α ginnensium cursu , orta jam luce, Savonem conspexit. Itaque, patefactis insidiis, paululum regressus vi aperta propalam uti non dubitavit, atque inter Cellem, Albitiolamque exscensione facta quae loca non
longe ab Savone absunt Urbi colles immi.
140쪽
166 DE BELLO ITA OC , nentes Occupat , horreisque , quae ad Urbem δerant, incensis, ipsam circumvallare Savonem irini lituit. At Riceliensis cum id, quod pruden- vitillime cogitaverat, male cecidisse videret, & hvim tentare periculosum duceret , Genuam gseso recipere statuit, idemque uti faceret, Duci vΑginnentium imperavit . Subalpini cum in pneminem quempiam insidiarum culpam con- Eserre . cognit ausa, pollent , & tamen inis 1 dias factas suspicarentur, omnibus irati Sav Inentibus, eos, imperatis pectiniis, principibus- sque in cullodiam coniectis , durissime habue- irunt ut, quoniam amari non poterant, quod multo eli in imperio firmius, timerentur. Erant interim in agro Nicaeensi a Borb niis levia quaedam. eaque secunda facta praelia , ad exercitumque Bellinsulanus , & Minensis redi trant Leutronius autem suis se locis tenebat . At Brounius , ut jam medium veris erat , in Tari valle contracto exercitu, omnibusque comparatis rebus , cognita locorum natura, minis pollicitationibusque varie, fultraque tentatis Ligurum animis , triplici denique instructa acie , Genuensium finibus appropinquabat. Erant armatorum xl. circiter millia ; numero praestabant ; & tot exercitati praeliis virtute valebant. Primo praeerat agmini Maguirejus, per ipsosque Apuanos montes iter faciebat. Dextra montem Boccum occupare Andraeasius , sinistra montem item Furtianum tenere Harchesius iussus erat . Alterum ducebat agmen Marchio Clericius , cui mandatum erat , uti eodem tempore Apua movens ad portum descenderet Lunensem r α