장음표시 사용
211쪽
a. Ad Aquilones quod attinet, quos Ete---sias Graeci vocant, qui per naensem Augustum & sitiem Iulii, in Graeeia,i Italia, alii
que regionibus stant ,. nt en Pli nis vidimus; videntur ex eo oriri, quod Sol qui tempore Solstiti, Tropicum nostrum attigit , aerem
non modo regionum quibus perpendie utariter imminet sed &vieinarum ad Septentri nem ita calefaciat,' ut ater ille mirum In modum ad superiorem aeris regionem adscendat, 'aerque aded Septentrionalis, qui gravior densores , ed decurrat. Postquam verb aetmagna copia illue decucurrit S 1 Sole rate factus est , hoe ad Austrum amplitis recedente, .mνndere suo , veluti eirculo actus, per moeriorem regionem in Septentrionem recidit, Rustralemque ventum creat, . quem Etesii . suceedere observavin Plinius , sere ad quinoctium. Autumnale . . di δὲ eontrario refluxu aeris δι vaporum. ad septentrionalem mundi plagam nimia e pia adgregatorum , nascitur Corum, qui est inteν Septentrionem. & Favonium. Flux iis ille aeris, uo Pliniano verbo utar, autum
nai , indE per Hyemen spirandi Aquilones , qui ex Novari bla , & Aquilonaribus Mosco viae partibus ad nos stant. Hi, elim ex amplissimis terris nive di glaeie adflni Elis veniant, maximum secum deferrant frigus 3. eo quidem tempore fiunt , quia altera. parte
aerisse a sinistra , si ad Sephentrionem spectes, exhausti, illinc ubi est gravissimum frigus , adeoque aer densissmus, siadfluxus necesse est . Priora utent, Gorua est , quam, Aquilo L.
quia ea ea parte,qua ad nos defertur. Corus,sut patentissima maria , per quorum superficiem saei lius tabitur ventus ; quam per asporitates, terrarum , quae eA Aquilonis. cardine: assi nos. Porriguntur .. vi
q.. Haee eadem ratio ostendist quare eo
212쪽
stant Iores sint venti marini , quam terrestres. Nimirum maris aequor lamiantibus nulla oecurrit asperitas, quae eorum cursum tardet, aut alio convertat; at terram perstantes incidunt in montes, valles, sylvas, aliaque quibus aliorsum Diali, di tardari queunt. Ex mari praeterea vapores serme aequaliter hauriuntur; sed ex terra, pro vento stante , maior aut minor earum egeritur copia , quo fit, ut aeris fluxus varie possit mutari. 4s. inc sit etiam, ni tantopere varient in terra venti , qui si nollutam reserri neque uni, atque ad examen revocari; nisi situs &ratio terrarum omnium describeretur, quod fieri nequit, clim nemini sine satis comperta. Satis erit summatim nionuisse montes &0lvas, calorem di frigus, humiditatei aut iac- citatem regionum infinitam illam l.ι iis pavrere varietatem, quae ad certas regulas revo
46. Si quaerantur rationes procellosorum Ventorum, quales sunt in Ameriea ouragani, vix quoque singuloruin accuratae reddi posse videntur . Sed primum in memoriam revocandum est, eandem esse omnem liqui- . 'dorum rationem , ac proinde in aere motum extraordinarium posse creare , eodem . modo quo in aqua excitatur. Excitatur autem motus in aqua violentior , 'ariique in ea turbines, si ex a Ito cadat, aut si plures aquς de fluxus contrarii concurrant. Videmus hoe in Torrentibus h rupibus cadentibus, & 4nsluviorum confluentibus , ubi mirum aquae motum deprehendimus. Si ergo simile quidpiam in aere fiat, oportet saevas excitari ventorum tempestates. Potest oero hoe fieri, si vapores, maiori numero quam soleret,in locum quempiam incidant vento act , quem facithpraeterlabi nequeant, propter montis in qu sincidunt, ut oppositos ventos. Exempli causit,
213쪽
ventus inter Septentrionem & Subsolanuimpositus deserat ex Africa ingentem copiam vaporum in Caribas Insulas, incidatque ioeontinentem Americam potest fieri non mo- db , ut fili ut venti montes di sylvae Pana mensis I summi resistant, . adeoque vapores ib. glomerent, sed etiam , lati in littore Ameri
Oae oeciduo fiet contrarius veret is inter Austrum & Favonivira, qui vapores contet amomotu actos illuc vehat . Clim hoc evenit , necessa est circa Ca ibas Insulas , & in illo isto sinu qui est liter Meridianam, & Septentrioliarem Ameri eam , mirum in mo. dum aestuet aer di vapores im orbem acti qua ui eluaversum ruant, quod in aqua fieri constat. Videmus enim in duorum fluminum confluem ribus aquis, si naul,lo rapidiori cursu eo dese rantur ubi miscentur, miros excitari vorti--s, qui materias injeciam circumagunt, absorbentque ac revomunt.. 47. . Hi ne intellio inausi qua ge fiat, ut cor--ra gravia in aerem quandoque euehantur
Durastant turbine , doinde in terram abjiciantur . Circumactus. enim aer maauma vi. terrae superficie vicibus; ad nubes ascendit, atque iterum descendit, aut quaquaversum spargitur . Qua madiuodum etiam non uno continuo impetu maris . commoti aquae t it - ora prenurni , sed undis quηi uiri aliam alia sequitur advehuntur , ut distinctis ictibiis terrae adlidantur sic quoque - venti eurias, quando vehementiotest variis flatibus
I. Ejusmodi Tempestates late admodum non grassantur , quamvis incerti sine earum fines , quia vicino aere leniter ce dente , quo latius motus pervenit eo est mi
214쪽
De inteονις, αδ-r. Sic lapide in aqualia masti a vi deiecto , videmus aquam eo in locq vehemen ec agitati, & in orbem moveri s. sed quo mingis a centro motus orbicusares distant undae ἡ- lenins eas recedere . Ut enim ejusmodx motus in aqua non sunt diu rurni: sic nec in aere, eadem de causa. -'40. Quamvis oriantur ubique aliquando inusitatae ventorum procellae , aere, & vaporibus in unum locum , contrariis sati buxactis, attamen frequentiores sui t circa Ca-ribas Insulas, praesertim quando Solem habent verticalem , mensibus. Iunis ct Augu:
flo , quia Sole illic aerem rare iaciente , stari venti ed deserunt magoam aeris & vap rum copiam, quae intra sinum; Americanum8 eoa ctae, circa Insulas vicinas mirum in modum uestuat . Qitando Sol est cis
rem , ut antea Aiximus, aer iis in locis magis rarefit , posestque interdum fieri, ut Euronotus , ori a cnis anter, trans AEquatorei,
fiat, limitibus suis Fandoque egressus M e thiopici Maris vapures eo serat , quo iam Atlantici Maris vapores delati suma &cum
a littoeribus Americae retineantur, e Irca Camribas Insulas necessiario eiecura agantur . . so . Quamquam haec non stant absona , at, tamen pro compertis haberi non possunt , nisi pluribusaexpcrimentis constaret, eo tenarpore quo Os amni oriuntur ,.cirsa insulas Caribas ventos omnes ea vicinis .maribuε elim in locum concuriete s quod nobis non dum constat, nee experientia cognosti nisi
dissiculter potest . . . S. I. Nunc ut ad, phaenomena commui nia ventorum venia iuν : 1. Sicci videntur ege , qui . quam minimam vapos
rum copiam secum de heiates, ciun incidunt in humida corpora, humoris, particulas.
iis di ellunt . Sis in Hollandia Sestentrio.
215쪽
N oriens, atque interpositae coeli plagae ventos emittunt sectores . Ex Septentrionali
nimirum Oceano , qui est sub frigidioribus elimatibus, magna vaporum non egera tur eopia , si conseratur cum ea quae ex
aliis oceani partibus calore evehitur. Si a Septentrione ad orientem desiectamus , va- si mi sunt terrarum tractus , in quinus media etiam aestatem odietis est calor. Reliqui vero venti , & praesertim occideu- tales humidi sunt , qudd veniant ex iis i cis , unde aestus magnam uporum copiam evehit. Occidentalis potiuimum oceanus ventis , qui illine spirant ad nos, tot va, pores suppeditat , ut fere semper Issuvii sint. At alibi aliter , pro terrarum sit tu , se res habet . Auctor est ' Plinius , Ati. strum ADteae ego serenum , Asi lonem Nu bilum et quod arida Asrieae delena eos non emittant vapores , qui pluvias magnas creare possint , elim ingentes ex mari I Iediterraneo, quod ad Aquilonem est , eve
32. 2: venti congregant nubes, qui te cum magnam vaporum copiam adierunt ,
quae conjuncta iis , quae ex nostra r ione evehuntur nubibus caelum implet . Gontra serenitatem errant , qui multu vapo res secum non advehentes, alio etiam eos qui nobis imminent avehunt . Huiusmodi simi hie quos antea diximus uocos, cori tra vero mibili , quos humidos esse obtervavimus.
33. Calidi sunt venti, qiri ex regione sa- lente spirist, silla qui ex seistifore I un-
de facile est in te uligere ealidos esse ventos, qui aerem & vapores vi Solis vario motu actos secum devehunt : eontra verb frigidos , qui aerem dc vapores, aut minus m.
216쪽
stos, aut motu ad rectan lineam accedere, te iseum agunt Hinc videmus. vento ex citato pautio vehementiore , excitari etianisti aus, & contr1 cessant on in L ventos ae state molestissimum esse calorem .. Similisten flatu. sollis , aut alio, vehementiore s.flamma eis inguitur, contra tenuiore vento aueetur. Nimirum vehementior , flammam omnem ire unam partem rejicit , imcina nisi, sit, alimenti eo piae major incumbentis aeris. vi sumeatur, tenuiti vero ventus. flammae motum in omnes partes auget Reitque ut ma teriae quaς uritur x plure1 Parvniculas divellar. D. Caeterlim ut omnis calor venti , aux rigus oritur m calore aut frigore regionis.
ex qua stat : itae nee ubique venti iidemealidi aut frigidi sunt .. Trans . Squatorem ..contraria omnino est ventorum ratio;. Clim
enim hie, stigidi sint . qu, ex Septentrioni& cardine spirant , illic , qai ex. Meridie sitantes frigidiores, sunt .. Seiliceti ut ealidi sunt hila australes , non qubd ex ex coeli plagae spirent , sed quia aerem Sole imminente calefactum advehunt eadem de cauta Septentrionalex Λntipodibus. nostris calidio
ys, Ex iis quae hactenus dicta sunt , si set in liquet causam venti esse Solem, & motum vaporum. Sed si exeipiamus constantes illos & per Icidicos vento&, qinibus per flatum Oceanus . , ceteroruni es an liepri nom possunt adeo, , ut possimus ostendere
tibi oriantur , & ubi desinant Non possu-
mux etiam causam ostendere , ob quam per certam aestatem. naueris serh. Occideat alis , 'exempli; causa, ventus, per aliam vero O
rientalis. Fortasse haee aliaque, indicari pρμsend, si pe r plures annos in variis regionibus: magna, diligentia . venti , eorumque muta ...
217쪽
ciones observarentur ἔ quod eni n, nobis rium , & sine lege videtur eme, sorte certas vias habere deprehenderetur, aut saltem qita late pateant ventomi, i status sciremus . Sec, sine ejusmodi experimentis nihil. est quod
36. Sunt qni velint aquas in terrae visceribus latentes ope tonium subterraneorum ita vapoyes mutari, unis e fir , ut yer rimas ter-Fae exeuntes uentum ereent . autem sunt saepe montes ita sit i , ut th unam tantum partem vapores illos defluere permittant , ideo volii ut ventorum vehenaentiam ἰllac dein rivari . Experimento AEMepila hoc confirmare nituntur Est vas aeneum , cui est tenuissimum foramen, & in. od hac arte a qua intromittitur, In ianem vas conjicitur, adeo , ut aer quo planum erat sui imopere
dilatatus partim exeo per id foramen quod diximus. Tum in aquam Digidam vas immittitur, quo fit, ut reliquus aer condensatus locum factat aquae, quae per foramen subit Quo facto , 2Eoli pyla iterum igni imponitur , atque aqua in vapores resoluta instar venti ex Aoli pyla exit. 37. Vertam nullus ab iis ostenditur locus,
unde tanto impetu ventorum e X eat male
ria. Nonnullis quidem h specubus ' a junt
oriri ventos , sed ut verum hoc habeatur , ubique fere oporteret esse talia loca cum rarissima memorentur. Praeterea in locis ejusmodi specubus vicinis , perpetuo iidem flarent venti, aut saltem frequentissimi essent quod nusqua in observatum .. Itaque praestat fateri variabilium illorum ventorum tali Oimem & peculiares eausas nobis esse igno taS : praesertim eum in medio mari eiusmodi flent venti, extra constantium fines. Copia major
218쪽
maior aut a uinor vaporum , tempestatesque variae magnum in aera aestum ereanr, cuius rationem sorte is demum videret , qui to- , tum aerem simul eerneret, &quae in eo fiant mutationes nosset , . quod supra humanam sertem postum est . . ἀ
' 2. Q id sint vapores, ex quibus, erium nr pluviae λ . - R. b. Vapores eonsimant in bullulis aquae , calore Solis resolutae. Idem talium buli via rum habemus,n iis bullulis, quae ex sapone conflantur , vel in globis. vitreis, qui etiam constantur ea vit o liquido ex qμo pater,quodae sicut in bullulis saponaceis continetur aer , sic etiam in bullulis uaporum coni neatur aer: Bc sicut aer in bullulis seponaceis erusia veluti contegitur; sic etiam aer intra bulo
lulas Naporum contentus materia vaporum in- cmistatur . . Fiunt ergo vapores, dum aer intra. .porΟS aquae conventus rarefit, sicque distentusae variὲ contortus sibi me er astricti Rem agglutinat sarticul a aqua, eo modos quo guttula aquae in sarinam delapsa sibimet agglutinat palliculas sarinae , sicque induit crustam farinaceam. Caeterlim existentia talium buvillarum Memonstratur ad oculum , si lebes aqua ple-Nus in obscuro eubiculo supra ignem sinatur evaporari , & in. vapores intromittata r 3dius solaris per foramen, cuius diametersit circiter duarum linearum L si hoc post-οo vapores inspiciantur Microscopio , appέ '
219쪽
Diffringuntur' autem vel per calorem Sol Is , vel per contusionem impetumque ventorum , aut per motum perturbatum aeris intra bullu-Ias contenti ex condensatione frigoris prove nieniem . Idea iterum habetur in bullulis sa-ponaceis, quae dum confringuntur , coeunt in unam guttulam saponae m : quod si plures tales guttulae decidendo sibi in v ieem junguntur , tunc fit pluvia , eo densior; quo plu
suaeres 3.Οuid si ros)Resp. Ros nihil aliud est, qu m bullulae vaporum nocte ingruente deciduae, quae dum in gramen vel aliud o lectum impingunt, dissringuntur, & sc aDfricant minutissimas quasdam aquae guttulas. Quia vero lentε decidunt , ac perpendiculariter, non junguntur plures vaporim bullulat, se ut efficer ossut sensibilem plu
' 4. Quid se nebula λ R. m. Nebula
consistit in talibus vaporum bullulis, qua-Tum exterior erusta est paulo crassior a de que gravior, quam ut superiorem. restionem aeris petere possit. & hine tales nebulae coispiosius contingunt in Martior vel Octobri , ubi calor Solis tantus non est, ut bullulas vaporum , ae eeruvia terrestria sufficienter alte innuare possit . s . Quid sint n ives st Rost. eonsistune in crustis bullularum vaporis diffractarum , quando ob nimium frigus conglaciamur in aere. Crustae verb illae vespelles bullularum proptorea sunt crassiores in hyeme, quia&effluvia terrae sunt era mora.
suae or 6. Quid sit pruina Rest. Idem est ,
quod ros. ab eo solum in hoe differt, quod eru-ltae bullularum sint erassiores; & quod guttulae ex ruptis bullulis hi terram impactae per stiagus nocturnum conglacientur.
a arar 7. Quid ut grando λ Resp. Confistit
220쪽
De Meteoris , Cap. VILsistit in bul lillarum diffractarum pellibus frigore conglaciatis. eo vero major est grando , quo plures tales pelliculae vento frigido concitatiore ad uni lintur.
suaeres S Quomodo pluvia sit causa foecunditatis Θ Id fit ex eo , quia pluvia consistit in pellibus bullularum diffraciarum ; quae se ut ex bullulis diffractis oriuntur ue sic etiam sacile iterum in bullulas reduci possunt.
Quatulo igitur aqua pluvia intra poros plantarum recepta iterum induit naturam bullularum, secum simul totum vegetabile corpus di-sendit, sicque relinquit intra poros spatium ut partes adgenerandae in debito ordine collocari possint , prout ordo naturae e Xigit. suaeres p. Qualis sit proportio bullularum vaporis ad aquam λ Resp. Cum bullulae saponaee te in diametro quandoque decies, quando que vigesies aut trigesies excedant Euttulam saporiae eam , ex qua fiunt , idem in btillulis uaporum fieri ceris elidum est . Ex hoc autem, si supponatur diameter bullulae duodecies major diametro guttulae, sequitur , sphaeram i
lius bullulax se habere ad guttulam ut 9co,
suaeυII . Quaenam sit proportio gravitatis vaporum ad aerem . Re . Clina ex priori responsione constet, vapores ad aquam in minima proportione se habere, ut 9 . ad I. de aliunde ex Ponderatione inflato rutu uterum constet. gravitatem aeriS ad gravitatem aquae se habere, ut I. ad 8oo. sequitur gravitatem uaporum ad gravitatem aeris se habere ut
Iuaerer Ir. Qualis sit quantitas vaporum t Re . Ex observationibus constat, ducentos pollices quadratos per calorem eius intensionis, qualis esse solet in aestate intra duas, hora S