M. V. Martialis Epigrammata ad codices mss. optimasque editiones recensita notisque veteribus et novis illustrata

발행: 1833년

분량: 762페이지

출처: archive.org

분류: 로마

291쪽

M. VAL. MARTIALI s

Si tibi Ceeropio saturata Cydonia melle Ponentur, dicas haec melimela licet.

ε. Mitimis. Hoe est, molle irim,ela. mel et pomum , aut si uno verbo ut d ei suis ex Catone Plinius Ith. rem emras, mellitum p nitim. I. eap. 7. Diela sunt Cydonia a Mihi videtur, non eiusdem generis Cydone urbe Cretae. Nollissima nu- melimela suisse et Cydonia, ei ideireolem lana tecta Romam advehebantur, tu, isse eirea verba Martialem. Nimine per viam laederentur aut putre. rum vi sua quadam naturali et spontescerent. Ipse namque Martialis lib. melimela sapiunt, sed emi uolue in X. epigranin . 42, vs. 3, 2 et 3: Tam melle Cydonia. Tune autem finge Lia est tantigo liti, tam moliis, in tibi aliquem haee alii vel apponen illam Halitris es soles, di te, is aura lem. v et porrigentem , dicere, En laris. Celantur simali Detitis a Cydonta aeeipilo melimelci; respondebit alter, lana. Nelimela, erras i Cydonia sunt. Non erro; Cydonia sunt mella tineis, 2. vel melis. Quasi nempe dieere- Cydonia poma mellita, ergo φαλι- tve sini καὶ μηλov. hoc est latine , μηλα.

Poma sumus Cybeles: procul hinc discede, viator,

Ne cadat in miserum nostra ruina Caput.

ivbees pineae. Sila nempe appella- 2. Ne oadae. Me est r Ne cadamus bantur pini arboris fruetus, qui alio in tuum eaput. Ioeus est poetae, qui nomicie eoni ob formam et atrobili poma ipsa loquentia snducit. Nam passim nominantur. Nos vocamus nee tanti sunt voluminis ut eadentiam ea de Pin. 'vulnerent viatorem ; et Theocritus. 4. Q MIes. Cui nempe saera erant Idyll. V. id ipsum ut gratum com- propter Atyn ab ea adamatum et in mendat.

pinum conversum.

26. - SORBA.

Sorba sumus, molles nimium durantia ventres;

4. Sorba. Gallite des eormes. - XVIII, cap. 7. Vid. praeterea idem Modus durantia Dentres. Hoc est, alo. Plin. lib. XVI, cap. 23, ubi quatuor machum adstringentia , et lubrieam sorborum genera distinguit, et Themintentia alvum. Idem aiunt Disaeo- phri ius lib. III, eap. 42.

rides, lib. I, eap. 473, et Plinius lib.

292쪽

Aptius haec puero, quam tibi, poma dabis.

2. Amitis haeo mero. Saepe enImalui proiluvio laborant pueri. Fortas est aliquid nequius, propter illud Gildae in Oremio: M iniverntices et Oorba dederis, totum m utim

27. - SPATHALION CARYOTARUM.

Aurea porrigitur Iani caryota Kalendis:

Sed tamen hoc munus pauperis esse solet.

Termes ab arbore palma deeoptus. Diosc. lib. I, cap. 323. Salmasium cen set legendum esse Waliamion vel ρα ἐπιωon; ποὐαθη enim fietium dieeb tur globus vel massa. In massam conditae similiter asserebantur caryotae. Hesychius. παλEha, των σι ae v ἐ-ύηλος θέσις. Inde σαλαθιον ei σπάλαθι ov. Collatia etiamac pruna in mas a sic componebantur. Ad verbum,gse s Wianorum est . Salmas. 4 Mil. Kalendis Iati uariis, mittebantur a pauperibus palmulae insuratae, vel erusta illitae, ut placet Icia.

Malis. in Tibull. lib. I. Vid. Martiat. lib. Vul, epigr. 33, vs. 43. - nil nais. Palmularum seuerus ita discli, quod capiti graves sunt. 2. Aliquid proelii dithio sutaudiendum est. Ego erediderim libentius

voluisse melam per lauue versieulum monstrare , quam exiguum munuscuis

tum sit, si e nempe iam Micors: Aurea est caryota et lamen porrigit elienai ps, parva ergo est ι vel si Radeei sententia magis deleeleris , eam huneste eYpli rescito, ut ad semetipsum reu et illud Niasteri Aureum munua tibi porrigo, aureum munus Pauper aureiam tu dives mihi porrigito, aedmaximum, sed eximium, sed te divite et divitiis luia diguum.

Haec tibi quae torta venerunt condita mela, Si maiora forent coctana, ficus erant.

q. Torta me . Hoc est, e tortis iuncta texta aporis . vel testa turbinala in

metae sormam , ut lib. I, epigr. 44, 7 . quam lib. V, ep. 38, 3 , dixit a tam testam. Ita Famabius. Legunt alii, fortia mem , hoc est, inquu

mmitius, e lana eminuata mentialiarta. ut recentia servarentur. Videa lector.

Pruna peretrinae carie rugosa Senectae Sume: solent duri solvere ventris onus.

. Peregriuae aenerine, ero. Nempe Industria, opth prineipumque domia pruna allata e meridionali syrἱa. ei ι- cilio ante conditam Antiooiam eia tua DamaMus est civitas nes, ilitata, berrima.

293쪽

Caseus Etruscae signatus imagine Lunae, Praestabit pueris prandia mille tuis,

4. Imagine. Etruriam inter et Lia unde Romam miriebantur easei lantae guriam Lunae metus , hodie Porto numni uvitiis ui utim multis prandiis Venere. Oppidum maritimuin erat, sussiceret.

Si sine carne voles ientacula sumere frugi, Haee tibi Vestino de grege massa venit

mee md a me est, hieminis, nempe u laeta in massam eoagula οι

rhemiari mare

Non quemcumque secum, nec sumum easeus omnem,SU Volabeensem qui hibit, ille sapit. i

quii in locus esset paludosus, volent sviatores transire in Aventinum, seris rentur cymbula et solverent clipem naulis, quae peeunia lune Melatura appellabatur, unde eorrupta vocis ter.

minalicitie Vel eum. Volunt alii deis rivari Velabriam a vehendo, mi uus quidem bene; nobis tamen suffragatites, quum Aventinum et olim patu. dosum salsa a et ratilius transvvhi in litism sit titur, porro In Vwlabefi

misi ae emini easearras, seu tabernarii ubi veteres eaheos reponebant, et su-

294쪽

Trebula nos genuit; commendat gi litia dupi x, Sive levi numma, sive do inamur liqua ι

maeeramur iure.

Quum sit unus doniux, et sint tibi in ortua methhra, Nil aIIud bulbis quam satur e Sse Poles.

Oignoris, et ait. En. P. 2. Bulbis. Romani bulbum voeant allium agreste, alii marinum. Gemas est cepae non absimile asciant tae. lnerem maxlinio excitare credebatiar; Itaque ex h7s cum nucleis piraris, eruea,pἰpere. in nuptiali coena sponso sereulum parari solithim. Λlex. ab

vabit tepe, si nervis cures.

Filia Picenae venio Lucanica porcae; Pultibus hinc niveis grata corona datur.

l. filia Picenae, etc. Tarcimen e deuia carnibus porea 3 in agri, Picentino natae. 2. Pultibias, etc. Oras patinae ha-

bentis pultem ex trilleo eandidam ergn et nivem ut εἰ ei osti. Sic et hodie ad brassiacam apponun

Haec, quae Picenis venit subducta trapetis, Inchoat, atque eadem sinit oliva dapes. ε

' dili ae nomen est commiroe et ar hori qna haeeae seruntur, et Ipsis ba: eis. quae pwprio magis non Iue c lyilib. des dictitantur. q. S ueta. noe es . oliva integra, ex qua scilicet oleum non est M.

pressum.

295쪽

Aut Corcyraei sunt haec de frondibus horti, Aut haec Massyli poma draconis erant.

. Corerraei, ete. Ex horio Alei notrogia Phaeaeum in Corcyra, quae in aula sisti in Adriatim mari Epirii minior et Calabriam sita ; hodie Corsisti. Nil hie autem Aleinoi hortis not usquos Homerus, Odyss. lib. VII, ut suse, ita eleganter deseripsit ita vet. aibus quorum initium: Eretoσθευδαυ- 2. Aia Mee Massyli , ete. Aut He

aperidum mala. Lib. X. epigr. 94ιvs. 4. Haud abest mulium a Martiata Aquinas, Sal. V, vs. 50, 35ι et 352r

POma.... quo iam solo Pasciaris odore,

ni a Permititis PMeactim matim a bebat, eredere quae Possis surremaso. Oribtis Asia. Neque alia ereditatur suisse aurea illa poma, quam haec sturantia, citrea. m. m. Athenaeus lib. III, cap. 4, 7 et 43.

Surripuit pastor quae nondum stantibus haedis, De primo matrum lacte colostra damus.

Color ἐν aer. VMalue prima a partu sponsiosa densitas laetis, quae maxime prodest stomacho. . Fonmun stantibus. Π est, antequam matris ut tribus ora adnao-vis,eat haedi.

Lascivum pecus, et viridi non utile Baccho, Det poenas : nocuit iam teneD ille Deo.

4. Lasei, m yeotis. Haedus, qui victima est Baeeho saera, quod soleat cor dere viles.

Candida si croceos circumfluit unda vitellos, Hosperius scombri temperet ova liquor.

. Candida. ova reeenlἰa undamatham, seu liquorem laetetim habent,

quem eum scombrorum garo commiscendi ini esse docet Pe eta. - Cro.

--. Quod in aqua sulpi, ireum induit eviorem ovi recentis vitellus. ut Plinius leadii. Dieitue viserius

liquor, hoe est, Hispanus, quia e Hispania Romae mἱuebantur scombri, do quibus supra. De garo Lampassim diximus, et copiose insta age-iue huius lib. epigr. 302.

296쪽

Lacte mero pastum pigrae mihi matris alumnum Ponat, et Aetolo de sue dives edat.

. Laeti mero, ele. Malo edere la aetentem porcellum, quam aprum: ille mihi sapit, non invideo lautia aprum. L etens autem porcellus non laeteus ut Domitius est modo raptus assi ere mustris , qui nil aliud gustavit quam lae de porea matre. Sic laetentes pueri, infantes. Sie lenerrimus et laete matris solo haelenus pastus ger, lalisio; infra, epigr. 97. - μωsrae matris. Periphrasis emetae podi

eae.

I. Et Aetolo, ete. Et diviti appo. natur pro more lautoriam aper , vel Areadiei vel Aetoli illius aemulus.

Non tibi de Libycis tuberes, et apyrina ramis, De Nomentanis sed damus arboribus.

l. De Lybitas tiaeres, ete. In Asriea primum nata, sed translata et alibi Postea sata poma, quibus, quod iis lignosus abesset nucleus, nomen απίν. ρη-υ inditum fuit ex α privativo, etntietius. Plin. lib. XIII, cap. 29. et lib. XV. eap. 44 r Aeque Pereo pinu stine Litima et tu res, quae retima non ridem Denere in Latiam. mee ex Afiea, illa ex Sy ria Seat. PVinius, quem consulem ridimus. Prima utraque attulit, D. Augusti um sumis lem oribus, et quae sequun luT. - Malorum granatorum gener duor alteri nueleus est lignofus et alteri aut nullus, aut eerle minimus iob id amrenum vocatur. Arod. 2. De Nomentanis, ero. Nala in villa mea in agro Nomentano, qui ad deeimum ab Vrbo lapidem.

43. - IDEM.Lecta suburbanis mittuntur apyrina ramis,

Et vernae tuberes: quid tibi cum Libyeis 2

De iisdem seuetibus idem dieit, ac in praecedenti epigrammate: nasci nempe tam exquisiti saporis in subue. hanis Italiae agris apyrina et luberes quam in Libya, inutile ergo Libyam ad haee habetida et edenda. magua cura, sumptibus magnis explorare. 2. Vernae luberer. Hoe est, nati domi aut in vieinia agris; nam verna

ille appellabatur servorum qui in do mo tiatus erat, nou emptus aut quo. vis alici modo paratus: Verna autem supplend. ante amriua. Hic antem sensus exorituri Quum sint i; optimi, quid petis peregrinos iuberes Quo ruin meminit Suelotitus in Domiti no , P. 36.

297쪽

M. VAL. MANDAL 44. SUMEN Esse putes nondum sumen ; sic hibere largo Esnuit, et vivo Iacie papilla tumet.

. Stimen. Fari in eri nempe qii odilebat ex mammis xviilis tu prim MnParium resectis, ara quati, in i s ad . Novisset intila auloni laetiacopia redii ridabant Papillae in isto sumin . ut non crederes hiae esse far timeri e Papiuis filiis a tiar tu e saeresectis, sed sui adhaerere adhue, in sue etiarii dum hi vere pap llae viderentur. Si ivetitas pro tior diura sume/rvuli seri hi titidum sti nen. Nani alias, it νι iti eum imir a thyra nive liqtia. mim aut gari, app&netiatur. - Esse autem bie est non vel b. suhstant V., sed edere. II aud scio quam bene.

GALLINACEI. 4. 3. - PVLLI

Si Libycae nobis volucres, et Phasides esserit,

Acciperes r at nunc accipe Cortis aves.

3. Libreae no8is Destieres. Id est, si mihi copia esset Peregrinarmoavium . itu ni iti me in i quae quum desini, boni consule domestieas. Libene. Numidiens gallinas dieit. PMolites essent. Qui et Pha a ui: infra, erige. Tr.

46. - PERSICA, NUQPERSI A. Vilia male unis suo ramus Ρraecoqua ramis; Nunc in adoptivis Persica cara sumus.

Persica. Quippe quae ex Perside allata, gallice pecias: ntiemersica Nero illa dicuntur, quod a Ducleo dissi eul

ier solvantur. 4. Praeeoqua. Vox Partim usitata ante Martialem, nes tam n usu

pala. Columell. lib. XII, cap. 3 si Vias P recoquus quom mi Lis Naa ita ι S nec . Thebaid. Ae .lt Lethum pro coqui fati talit. 2. Nune in ado tiris, etc. An quia in nativa stirpe vilia ; pruno insilasilini nobilia Z ut liabet Palla d. lib. lv de liist. An quia in sua Perside

noxia et vellenosa sed transula. mu lato lite coelo et solo dulcia sunt et

salubric ex opinione coli stellat.

47 . - PANES FlCENUN l. Picentina Ceres niveo sic nectare crescit,

t lexis uecepta spongia turget aqua.

. Pice/uina Ceres. Hoc est, panem lici optimi macerati materia saelum; Pieenlinum aridum ex alicae seu tri- qui sic durinse, ut licio ima ui

298쪽

madefaetus comedi posset Plinius lib. XVIII, eap. s. Paues autem ii Pi.eetititii videntur hae cellati esse Ammiano. Athpnaeus, lib. II l. voeat panem eapyri limi hoc est, aridum, litabilem, hiuleunti

48. - BOLETI. Argentum atque aurum sacile CSt, laenamque togam.

Mitte eo: boletos ni ille De disiicile est. que

a. Beselos Fungoriim ne in .pe genus nobilivi mulsa et delicatis. sinium, lib. l. epigr. 21, vs 2 Hane autem vocim alluit a graec derivati quod ea lingua, sli Uatii cirubrica in pictoris sonat, quia 1ιem P dehiscentes Ieli rubent sors merias. interius luteo eolore. - Ο -- I pia mali iiii edere, quam amicis mil. lc . vel quia rarissimi sunt. et ἐρον auro pretio iores.

Quum me ficus alat, quum pascar dulcibus uvis; Cur potius nomen non dedit uva mihi 8

Fieedula a vieula est luse iniae si omillima, tum eo lore, tum magnitu. ditia, Graeeis dicta συκαλὶς. Latinis sieedula, qt1od sicorum ni allirentium tempore pingriis et eapi aliae. Gallice voeamus beingue. Eas nutem Ilci mani in epulis doli eatiores alde aph petebant; et refert Sueicinius dona laquadam dia a Tiberio cladis ara Asel. lio Sabino li S. ducenta . Tab. Num. Tom. I fit, . ob itis titulum ab eo in quodam dialogo certamen inter boletos, fleedulas, ostrea et turdos. Tur dos autem, boletos et ostrea in deliciis apud Romanos sui, se nullus igno.

rat qui vel Petronii, , et Iuvenalis. vel Martialis nostri pauea delibavit; et si quis ignoret, aderi liii ius lib. epigr. 43. Si, 82. ED. P.

1. Quum me sicus alat, quum. et . Aristotales lanien Mediatis docet vero miculis ali. emim id quidem, nee ι ι lamert, quin autumni lem PDre et stetis ει uvas libentissime edant.

V reo de lingua latina ad voce in ιι η saeuum, inquit, M. Pin.

δουκ εθέλουσiv, hoe est, Grasae avI-hus Geus surit, sed Planiare recusarit. a. or Potitia 11omen non e edit u mitti IIoe est, eur noti pcitius di ru, edula quam sieei hila' Uvedula enim ab .ia et edere eodem modo derive inr qito a Fcti et edere se editia, eam-d in nempe terminatione in literarum sitiali uni locci aceἰplens. ule Raderus interroganti Martiali respondere lentans: An quia serius cognitum est edulam lava vesci, et priua sieu'

ingeniosum; at vhi Iegit Raderes,

quamve ob mussam coniici 1, eo- ω illum serius uva lieedula in vexet e mox idem in erpres Graeeos nomen hiate avi ab uva ei iam dedisse,

299쪽

M. VAL. MARTIALIs

Rumpimus altricem tenero quae vertice terram Tubera, boletis poma secunda Sumus.

. M imur, ete. Foris quippe prodeunt tubera, ubi terra mollior

est.

I. TMera. s Tubera ν inquit Isidorus de Re rustiea lib. Xul a tumor terrae proditr eaque caussa illis nomen dedit .. me salsum esse ex Plinio . Dioseoride ei Galeno diseea. qui tubera radieibus ademerunt. Nam que Plinius, in rerum naturalium historia lib. XIX. eap. 2:

inquit, Meo tria mur me aris

quum s mul im es autumnales ac tonitrua crehra, tis/c nasci et maxime e lonitribtis, nec ultra annum durare; leuerrima autem Merna esse, Asiae

nMilissima, et a Lompsacum et At Peco Diestim De iisdem idem sere Dio-Morides liti II, eap. 339. Poma se cranda. P. ,ma hare vocat improprie; sed nil refert. Non emci boletis ante- potiebantur apud Veteres luberat res mira satae . quum optime hodiernis gulis eum Romanis helluonibus eoi veritat circa omnia, apros, verbi gratia, Phasianos, rhonibus, anserumana unaque iacinora, ete. Vnam ta nien e primariis aedibus obtinuere, teste vel lii venale sat. U, vs. 436m l. Post hu ic urtim tradentur tu berre, si Der te epeti e seimuomaristomima coenas Maioreε. T. M MM

Texta rosis fortasse tibi, vel divite nardo;

Turdorum corma. Pro hoc iἰlvio, mr eram deeuria legitur in vet, ri-hus e lalbus , ut ait Turtiebus lib. XXV, eap. 28. Intellige emoriam lex tam turdis, nempe e vimine uridique pendentibus. - Coro . De cori,nis more Velerum in convivio usurpatis

iam ad lib. III, epigratnm. 47, 39, et passim egimuε. Quibus e striri Mise unae et quot earum geuera saeriti , Athenaeus, De pnosophistamur lib. XV, susissime. Texta rosia. Qia bu eoronabantur Veteres In l.ivlis conviviis. D ite niando. Vbiqiae sua nardo laus cliai delicias pari bat iamul et oeulis .l naribus. Disite autem dixit Martialis, quia apud ditiorum et Plegati

liorum merasas solas ita inu erat obiurinensum pretium illud unguenti '

300쪽

EPIGRAMMATUM LIB. XII

At mihi de turdis iacta corona placet.

genus; et tu refert Plinius lib. XXI, p. 3, Muisumum habetura nardi fodio eo rura dari. ED. P.

mae habebantur. Martialis itina, huius libri epigr. 92 , Iuter a a turdus . aiem a me aiadice certet, Iuter quad/Ue des mallea voma istis. Vel aecipe potius de vi mille iii orbem nexo, aqlim pendebant turdi i liine mihi e -rtillam, dieit, lexe I qtiam et gestabolitana, et postea e tam devorabo. Sie hodie eoronae seriantiae venum εα sorum, e viminis eirculo seu ramo in orbem nexo. saetae. Favel hula inisterpretationi ipsemet Auetor supra lib. II1. epἰgr. 47, 40r Dio eoronam μα-gia agr-m turdis. - Nee dubiumqει in ea interpretatione verum a-stim alligeris. Epigrammatarius nempe ει ter circa v ea ι tim quaerit. Atqui nutri salse loearetur, num lepide. si eodem semper sensu Coro insta uri arei' Contra nonnihil est μυ- minis in sensus variatione; de maea,n yrtea. liliaeea corona eani putabatur, ille de inexspectata rona avium nit. Eo. P.

Tota quidem ponatur anas e sed pectore tantum, Et cervice sapit: caetera redde coquo

4. Pectore. Peetus enim et eero vix gratioris sunt saporis. Hie vero

eum mullis libenter quaesierim, quomodo de ieeinore nil eeeinerit, quod optimum, immo et anserino longe melius, famam sibi apud Romanos aretiit rielinos eo illare M erat; nisi sicle μυ-e hie pro temo ρο-- tum ab illo fuerit. M. P.

Dum pinguis mihi turtur erit, lactuca, vaIebis, Et cochleas tibi habe: perdere nolo famem.

Apposito pingui turture, abstineri. dum a laetueta dieit et eoeleis, veluti vilioribus, xtomachumque servandum deliratioribus. s. Laetuca, Malebis. Pulci Aeripsisse uelorem: lactuca Diabbit. Alloquitur enim convivatorem, vel quictimque coenam instruxit i quod apparet ex illo i Dum pinguia mihi turtur erv. Turturem ala a voce appellatum peronomatopoeam tradunt Antiqui; nam Maece- urturum vocem proprie denotat, et aderiuatur, unde per levem mutati

nem turtur.

2 Eteochleas. H. e. Nolo coes Iemaluae fiunt species eonehyliorum mi. nus nempe delicatae quam haec Romae tanti aestimata ostrea, echini, Ete. r hoe est, dum habebo ei s de. Itealiores, a vilioribus abstinebo. Perdera neso famem. Noe est nolo usumere famem in eomeden sciueis et eochleis. Vid. supri

SEARCH

MENU NAVIGATION