M. V. Martialis Epigrammata ad codices mss. optimasque editiones recensita notisque veteribus et novis illustrata

발행: 1833년

분량: 762페이지

출처: archive.org

분류: 로마

381쪽

Ad te reptanti, puer insidiose, lacertae Parce: cupit digitis illa perire tuis.

Sauroetovos. Α κυ&ω, oeiado, et CrediderIm polius voluisse Nostrum σαύρος, laceriar hoc est, laeertam . pueri excellentissimam venustalemcidens. Nin trum intellige sagilli in ex celebrare , et ob id dicere r ipsa leaere Corinthio Delum. Plin. XXXIV. amat laeeria, et quidem 1ta amat. Deap. 8: Heu Praxitelas et pia rem venuste puer. ut ne perire quidem Ouinem μορ-ιi Meertae comisma recuset, modo non ante Pereat, quam Mu uta iridianis inueni Sauroetonon digil Is litis pertractata fuerit. Ergo pomis arcum, et laeetiam manuprenis 2. Cupit. Ut nobili salo pereat. - dilo.

Flectit ab inviso morientia lumina disco Oebalios, Phoebi culpa dolorque, Pum.

4. Flectit. Me. yyaeinihi memittit i lyaeitillii, conditor Amycurum, quae Plinius lih. XXXV, eap. 33: Hyaeiu- urbs sitit Laconiae celeberrima, La i us lim, mesuo Atheniensi uem tedaemtitii proxima; ubi pueri tu mesar Augtiuus detectulus eo, seelim titulus sub Apcillinis signo. Ex Cy demorraseis Auexandria eis ta. et M id noria fratre nyaeinllii natus Oebalius. τι3isius Caesar ta templo eisis diea a qui regnavit Ainyelis; a quo forie hane tabulam. Ovidius Metam. lib. X, regἰci, aut urbs Oebalia di et s. unde 495 et sq. Liberis, Oebalide, Prima H Hyae; nihils Oebalitis. Vid. Pausan. fraudate i ehla; Phoeias ait, Dideo- in I.aconicis, initio lib. lli. Caeterumque tiatim, mea crimitia, Nurnus. omties sere Laeonia oriundi hero , 2. Gaalius. Ainyclas suti pale e sie dicit.

i 74. - ΗERMAPHRODITUS MARMOREv.f. Masculus intravit sontes: emersit utrumque. Pars est una patris; caetera matris habet.

. Intra, it sontes. Quibus nempe 2. Mereurii nempe Salmacis Nympha missidebat. Ovi- --εeilicet Venexas Αφροδι dius Metam. lib. Iv, eopiosa es ele--UMa ei nomen datum mit Ueris ganter hane sabulam deseribit. mophroditiis, vel Hermaphroditus.

382쪽

EPIGRAMMATUM LIB. XIV.

1 7 5. - DANAE PICTA Cur a te pretium Danae, regnator Olympi. Accepit, gratis si tibi Leda dedit'

. mar a te. in aurum toti- dam vero factus eyenus, et ideo gratia versus eorrupit Danaen Aerisii ; Le- absque dubio. '

I76 - PERSONA GERMANICA.

Sum figuli lusus rufi persona Batavi. Quae tu derides, haec timet ora puer.

. Batavi, ut alii Germani, 2. meo timet ora mem. Larvuleapillos rusabant, ut stapra epigr. 26. lavi sunt terrori pueris.

Elidit geminos insans, nec respicit angues: Iam poterat teneraS hydra timpre manus.

Hereules Coristhim. Hoc est, IIeris quemadmodum insana serpentes eli- eulis statua ex aere Corinthio facta, serat.

I 78. - HERCULES FICTIUS.

Sum fragilis: sed tu, moneo, ne sperne sigillum. Non pudet Alciden nomen habere meum.

Hereulos fetilis. Plin. II ist. Nat. lib. XXXu, cap. 4 2 : Ab hoc mula n, Turanio nempe , scrum Her Iem, fictilem supple, qui hodieque materiae uomeri in urbe resina. Dicebatur enim IIereules selitis. Plin. XXX e. 32: Hae enim tum offfigies deum erant i datissimae ; nec Poenicet nos illorum qui lates coluere.

Ι79. MINERVA ARGENTEA.

Dic mihi, virgo serox, quum sit tibi cassis et hasta,

Sigillum Minervae argenteum deserihil gerontis hastam et eas idem sine aegide; quod iamen scuti genus, Postquam ei a Iove Patre datum, praecipue Minervam a Deabus aliis in imaginibus statuisque di tinguebat. Et hinc arripit oceasionem laudandi et exaltandi imperatoris, cui, quam ob

383쪽

M. VAL. MARTIALIS Quare non habeas aegida7 Caesar habet.

musam nescio, libitum fuit mira veneratione castimoniae, sapientiae,

mederationis Deam prosequi, et illius filium se prosteri. Dieit nempe tradia Pallade Caesari, a matre filio M. fida.

a. Caesar habet. Domitian a neminpe. Responsio est Minervae. Vide lib. VI l, ep. 3, 4 : Pectore priam sacro sederit , aegis erit. Adulatorie utrumque; sed hie eallide et delicate multo

magis.

Mutari melius tauro, pater optime Divum, Tunc poteras, Io quum tini vacca fuit.

4. Tauro. Sub euius sorma latens transmutata Ovidius Met. I. Sie enim. Iupiter rapuit Europam Agenoris, cent oculo ipso Argo non advertente . citius historia salis nota. illam eomprimere potuisset Iupiter. a. Io Dum tibi. De qua in vaccam

Clamabat tumidis audax Leander in undis; Mergite me fluctus, quum rediturus ero.

Epigramma de statua marmorea Leandri eeleberrimum , et ut Graeci aiunt, πολυθρυλλητου in eo enim acumen et Iepos, calliditas et mollibiles; ita ut acre quoddam sapiat, dulee quoddam spiret. En sane quod, lib. I , Sal. X. 44, Horatius vocalmesti atque iacetram. 4. Audax Leander. Quippe se mari commoto commiserat, media hieme, spirantibusque Austris, neque ullum habens auxilium nisi sublucentem summa in turri lucernam . aditurus

puellam quam deperibat. V. Ep. ov. XVIII, 4 seq.: Miuit Abdentia, quam mauetjerre, Salutem, Si ea et ira mari3, Sesta mella, tibi. Videatur et Musaei elegantissimum potina de Heronis et Leandri amoribus . cui illud initium t Ειπε, θεα , κρυφίων

ἐπαμερτυρα λυπου ερο - v, et iα- primis extremos versus, ubi procerulam deseribit et preces Leandri: Aι,οπαθης δὲ Λέα,hoc ακη in τοις συι ει,αις IIοὶ ζακι piis λιτάνευσε θαλασσα v Αφροδιτη v , Πολλάκι δ' αυtὀsανακτα Ποσειδαωνα θα uin ς, κ. T. 1.2. Qiatim rediturus ero. Sive quodate voluptatis modo pereeptae adhue memor et quasi pletius, emoriar felix; sive quod mortis meae nuntium serius puella audiet, aerius mortui

tumulo illacrimabit.

384쪽

I82. SIGILLUM GIBBERI FICTILE.

Ebrius haec secit terris puto monstra Prometheus; Saturnalicio lusit et ipse luto.

. Prometariis. Vnus e Titanumeeleberrimis. qui hominem ex luto primus finxisse dicitur, et apud Veteres Creatoris Ioeo habebatue. Volunt plurimi tamen ignem divinum modo, hoe est, animam humano eorpori u-Ιatam , quod antehac bruta moles erat. Horatius lib. I, Od. 46, 33:

Fertur Prometaeus addera minos inmo eoactus Parii iam undique Deaeetiam. Ebrius aulem hoe portentum,

seu hominem gibbosum secti, cuius sigillum erat in Saturnalietis muneribus. Alii aliter. origo huius si-gi IIi hine orta: Gegania praedives semina eandelabrum emit nobile Laestertiis, ea tamen Iege ut simul eliam emere deberet Clesippum sul Ionem, monstrum hominia, gibbos dum. Postea lamen Gegania suo Clesippo nupsit, eumque mox ex asse seripsit haeredemi qui praedives iam eandelabrum illud , euius benefieio emptus erat, loeo numinis eoluit. Femina hinc summa Iahorabat infamia, eiusqire virum ob deformitalem hoc epigrammate deridet; et simul toeatur poEla ita Prometheum, qui hominem e luto sormavit pulchrum Et venustum; quod idem illa ebrius et in Saturnalibus Clesippum gibberem foedumque aspectu finxerit.

. Ι 83. HOMERI BAT CHOMYOMACHIA. Perlege Maeonio cantatas carmine Tanas, Et frontem nugis solvere disce meis.

Batrachom 'omaestia. Haee vox signifieat pugnam ranarum et murium. . Maeonis. Hoc est. Homerico

earmine. Maeonia autem Asiae regio est, eadem fere ac Lydia, in qua natus esse Homerus dieitur. 2. Et fontem. Sie exemplo Homeri alii piando nugalitis et ab heroiel ear. minis maiestate ad levissima sese deis milleniis suas ineptias excusat Poεis.

Ilias et Priami regnis inimicus Vlysses Multiplici pariter condita pelle latent. '

errores et reditias in patriam descri--tur. a. Muti liet mite. Hoc est, multis membranis involvuntur. - α ita. Relae ad Iliadem et Odysseam.

385쪽

M. VAL. MARTIALIS

Aeeipe saeundi Culicem, studiose, Maronis;

Ne nugis positis Arma vir uniriuo canas.

2. Gmas. H. e. De Saturnaliorum des. - Arma υimGnque. Hoc est,

tempore gravioribus studiis operam Aeneida euius illud est initium.

Quam brevis immensum cepit membrana Maronem IIpsius vultus prima tabella gerit.

4. Immensum , etc. An operis nia. gnitudinem res pini tZ nam quum crassioribus tantum literis seriberent Veteres, mullum spatii oecupare dein

erant Eelogae decem, Georgicon libri quatuor, Aeneidos libri duodecim ; quibus forsitan omnibus et Emalia quaedam adiecta suere' an Poetae dignitalem et divinam maiestatem p at prior interpretatio magis

placet, quamvis non ita absurda eenia senda sit posterior. Et priorem sirmare videtur epigr. ellat. de Livio; quamquam et in Me rogaverint interPretes, anto ingens designet libro . rem millii Iudinem . aut ingenii vim. 2. Vistis, etc. Fromispicium

habet imasiuem irgilii. - Prima Setia, τὰ πρωτο - , Primum folium. Hine Isidorus solia librorum dicta exis scribit, quod ex follibus Ferent, id est, ex reuibus, quae de eisis animalibus detrahi solent. Sie et pugillares componi solebant, ex pluribus labellis, quae πτυχια dleunt Graeel: hine διου vocabantur, quae ex duplici tabella constabant. Latini etiam duplices vixere;

et tri ires, quae ex tribus, etc. πο-

quae ex pluribus. Martialis de pugillaribus citreis, lib. XIV, ep. 3: Secta nisi in femin rasemus tigna labrilas, Essemus Li31 ei Diaue dentis ouus. Fugiliares ergo illi citrei ex multis seetilibus tabellis, hoc est. soliis Iigue is eompacti erant. Eadem plane sorma, qua et pugillares dele- lilii nostri, quibua hodie utimur, et to tumea vocamus . quasi parvas tabu-Ias. Salo .

Haec primum invenum lascivos Iusit amores,

Menandri Thais. Menander mela Comieus oleberrimus, et Comimmuri, modo Aristophanem exeipim, saei leprine s. 4. Primum linit. Inter eaeteras meretrices princeps Thais amantes suos delusit: primum usit, i. e. τὰ πρῶτα , primas xn arie meretrietamini, R Thai Α, ita ut vere meretrix die; merere uri mri, γλυκερὰ, id est,

benigna , comis, noli molesta, mora

Procax, sed Nere amica; hoc est,

386쪽

EPIGRAMMATUM LIM XIV. Nec Glycere, vere Thais amica suit.

meretrix, quae amantes suos eludat, exeludat, revocet, interespiat. Petitus. - Verum Gronovius eo modo expinniti IIaee. Mil. non vera meretrix ,

nee sola persona comim Thaidos; sed illa , quae in lemmate desigctata est, Thais Meriam ri, seu tota fabula, Tae is inseripla r ut Andria Terentii.

celeberrima, primma ἐπι-- amoresiaoenam iasit, hoc est , primum in scena extatim , et materiam eomoeodiae Deit a item adolescentem. Si miseat itaque Menandrum auctorem esse novae Comoediae a Thaide au. spicalum. Iam quod sequituri Neo G cere, sed sere riuu3. est. μ'

ges ite tam , quae Thais 3 respongeboron prolaeto alia s quam illa ipsaeomoedia; euius larila virtus, ars tanta, tanta suavitas , ut dicere possis, hoc excelIentissimum opus uere suisse amicam γε ae. hoe est, noctes die se ab eo euilam, curatam. eam

natanti denique animam et delici suisse illius ualeas; non iliam Gly--reu , quae lam polena fuisse seruar. I. Nea Groere, est. Gyeere amie erat Menandri, sed eomoediis avis familiariter introduela. Thais saeta est e lebriori nomine. Turm

i 88. cicino in Nomst λ Is. Si comes ista tibi fuerit membrana putato Carpere te longas cum Cicerone vias.

l. Si comes ista tibi, ele. Viae valongissimae eomiles sussicient tibi Cieeronis libri. Ut libro I. epigr. 2 , videtur Cieeronis stilum liuasi Asianum et redundantem laxare. Id ego nian credo, non quod satae a m Liguisse εbus maxime sit inimieus in te in Issimi. his nugis epigram malibusque. Sed priuio nola, rarius ioeos antiquis auctoribus quaesitos eirea ancipitem Verborum sensum. Deinde, quid hie arguit suime Poetae ita mentem Tullio irridere ' et quid est neeessario cominmune inter longas υias, et υerbo nambages, aut redundantiam Z

I89. - PROPERTIVS.Cynthia, facundi carmen iuvenile Ρmperii, Accepit Iamam, nec minus ipsa dedit.

4. crinia. Mella, an lea Propertis, quam multis ille verasina eelehem. 2. Nee minus ipsa dedit. His enim earminibus claruit Propertius, quo mam argumentum praebuerat Cynthia , mi errima puella Intent. sunt viae; volvtatem ipsa dedit; mumis quod et gloria et immo. . inomine non ita it serius censet. ED. P.

387쪽

M. VAL. MARTIALIS

I9O. - LIVIVS IN MEMBRANIS.

Pellibus exiguis arctatur Livius ingens, Quem mea non totum bibliotheca capit.

4. Pellibias exiguis arctatur, ele. Anti tua illa etiam, quae ex P.Pyro erat silaiiea, qua Veteres usi. seripturam ab una tantum parte recipiebat, nee in opisthographis seribebant, nisi adversaria, ele. Quae igitur ab una tantum parte seripta erant, ea in voluminis formam conglobabantur, et mullum spatii Meupabant: non eitim admodum latae illae chartae fiebant. Hine Martialis serihii bibli theeam suam vix cepisse Livii historiam in charta exaratam: at ita Pellitas sive membranis seriptam, satale quamvis angustus locus cimtinere P sel. Mim. - Ingens. A styli Insurgentis grandit ale. an ab operia magnitudine ei lib. CXL multitudine vid. Iiiven. Satira P , vs. M.

I91. - SALLUSTIVS.

Hic erit, ut perhibent doctorum corda virorum, Ρcimus Romana Crispus in historia.

4. meorum inrorum. Quintiliani lib. II, cap. 6, et Iib. IV, eap. 2 ; M-nerae lib. Ill mellam. et Controvers. 25, Iib. V; Coraelii Taetii Annal. III, 30. Quanquam ultimus ille aemulum ese et mullorum iudieio vietorem Sallu,tii sese praestitit; quippe qui acer et pressus in dicendo non mἰnuaquam ipse Sallustius, eloquentia et Melieis eoioribus longe eum ante ineellit. a. Crispus. Sallustius.

Haec tibi, multiplici quae structa est massa tabella, Carmina Nasonis quinque decemque gerit.

q. mee tibi muti lita, ete. Masgam vocat inlegrum e rpus memhra-naeeum multipliei labella struetum Geaeei σωμάτιοs appellant ; labes

Ias autem, ex quibus totum corpus operis eonstabat, aingula solia memin anea. membranam etiam vocabant, totum corpus membranaeeum. Vt

ista tibi fuerit membrana, Pi laeto pere te longas cum Cicerone Dias. Vbimem mam appellat omnia Cieeronis opera tu membranis deseripla, et ira unum eorpus redacta. Sie Et per Virgilii membranam , totam Virgilii Aeneidem intelligit. Salmas. a. Carm . Libros XV Metam.

388쪽

Vssit amatorem Nemesis lasciva Tibullum, In tota iuvit quem nihil esse domo.

Ama. ii Tibullus Dellam, quam Apuleiiis PIaniam fuisse dieit: Nemesin item quam Glyeereri sunt qui ab Horatio appellatam velini; item Neaeram et Sulpitiam, ele. Gyrald. de Poet. IIist. Dialog. 4. Tribuit autem Ilaliae Martialis, quod Tibul. Ius Nemesi. Libro I, Eleg. S, 29 et

seq. Illa regat eti-los, uti sint omnia cinae; Et ius et in lo a me nihil esse domo. Amore nempe. mee vox eodem sensu eademqtie eum eurret mox epigramma ie 207: Uuit amatorem balteus iste IOMem. 2. AMil quem. Hoc est, non Iam in aedibus suis dominum atque herum,

sed e mancipiis insimum et humillimum. Totum quippe domus imperium penes DeIiam erat. Vid. Tibulli diasile hum quod hic Noster innitit; sup.

Sunt quidam, qui me dicunt non esse poetam; Sed, qui me vendit, bibliopola putat.

Iam Maritalis temporibus quumque Lucano suo imprimis nova Roma. Roma imperatoria gloriaretur, iis, inquam, temporibus iam critici negaverunt Epicum posima esse vere Pharsaliam, et historieis magis Lucanum quam poetis annumerandum existimarunt. Quae aententia hodie pervagala latissime est, et iis polissimum rationibus firmatur, subtilius

sorsan quam verius.VoIiant nempe eania Pogia epico res sabulosas, aut sabulis ita mixtas ut a sabulosis Parum distent. Tum Dens necesse est in scenam prodire, quod nusquam in Phaeaalia. Solent demum Diei vieto rem celebrarer non hoc Lucanus. 2. Pinat. Me esse γε tam: quum ex meis versibus rem saeiat.

Tantum magna suo debet Verona Catullo, Quantum parva suo Mantua Virgilio.

q. Tantum. Hoc est, claram suam suam obscuram illustravit virgilius patriam nota minus Catullus, quam vid. lib. I, epigr. 62, 2.

I96. - CALDA ET FRIGIDA Astra.

Haec tibi, quae fuerint caldarum nomina, dicunt;

. mee tibi quaefuerint, ete. ν Sic et aquarum nomise dicit, θω suis Ietendum est: mae tiri qu- fomum me a ch rta moravit avias: et quidem

389쪽

38 a

M. VAL. MARTIALis Ipsa suas melius charta natabit aquas.

ex optimis eodd. 1 Floseulus. Fonus et aquarum nomina dicit eod Beueri. et Borb. ed. Fuerant ed. Maiit. Quae fuerint cal rum. Εl hoe et inscriptionem quae fuerat: nil et frigida aqua praeclare emendavit

ex opt. lib. I. Gruteriis, eonsessus tamen , nondum sic quoque omnia esse perpurgata. In eisdem libris legebatur : Visa suis. Seribimus igitur: Visa suti m lius charta notabu aquas.

Id e,t, sibi notandas et intelligendas

dabit melius quam ipsae se, quali ipsae Ingenuae et ualurales, quas liber continet ae deseribit. Cronoseius. - mee tibi. Mittit versus de variis aquae ealdae nomiuibus. Dicunt nempe haec eam ina. 2. Ipsa. Vid. quae supra notae primae initio. Nolabis eod in ni arg. ed. Pur. I 'sa avias. Vide lib. I, π. 6, 2, Vis Piso eum libro . Iurce, nutare tuo. Sic auos versus extenuat Poeta. De aqua calda saepius

iam dictum. - impediliasimus locus; quem tamen quum tot erudiit viri excusserint, et Prope attigerint, s ei te iam intelliges. Ante lamen quam

sensum assequi lentaveris, revocalibi in mentem quid sint Amphoretae

tabellae nempe e papyro, charta vemembranave in quibus pingeban Merea Variae, quarum pro rebus i pias imagines logatuli patronia Osserebant, et amicis interdum amici. Duo ergo

a Curate secernere est, Chariam sci-

lἰeet, et chartae impositas imaginea. Porro Martialis imaginibus versiculos subii eἰebal, quos dum iis ab imaginiabus disi inguit, eum ipsa charta cori. rundii. Quid inde Balnearum cici. micia et forsan aedium figurae haec, id est, imagines et pieturae indieant;

Usa vero . hoc est charta, digna est quae aquis innatet. Nonne aulem, ut omnes vυIuere, suaa est Dodas , algemes, quasi diceret poetico calore priarsus vacuos versus auos Z Mitii ine; sed aquas charis quodammodo potest extenuare sponte sua pom extram, ut vocare suus, quod eas exhdbeata

His tibi de mulis non est metuenda ruina; Altius in terra paene sedere sole S.

In pretio olim habitae pumila statura mulae, mannuli item quos parvis liberis potentiores emebant,

ut ex epistola Plinii inicioris de morte ajguli diae s. a. Altius in Orest. Quam sedeas in

mula lam brevia Malum . - Sedere. Cave ne Poetae 1υMili simum etiam in minimis aeumen Praetereaar neque enim dicit Mare, aut quod rhylbmo congrueret Moeram quasi dubium mi. ni me esset fore ut stans vere altior videretur.

390쪽

I98. - CAΤELLA GALLICANA. Delicias parvae si vis audire catellae, Narranti brevis est pagina tota mihi.

. Delicias. Hoc est, delicatos et mino gratissimi erant; mox de anἰ- lepidos mores, procacitatem, mun- manlIhus, lum de cibis ei opsontia. ditiam, solertiam et eae tera. Deliciae a. me, is est pagina , stillicet , non pri,prie tune dicebatiit de iis qui do- sufficit. Dona.

Hic brevis, ad numerum rapidos qui colligit ungues, Venit ab auriferis gentibus, Astur equus.

. Breri s. Nam brevissimae statu . non ex Asturii an suibus venerant. rao Astureones equi. a quibus Plinio modo Astureonum statura et graduiεsie lib. lX , cap 43 n in vulg ris scirent. Sie Arhi ter eap. 86r Crasiti mii gradus, sed mollis Riterno mero Ast eonem Mace ni mutiis emimim expliealia glomeratio. QV m murea dabo. - Rclyidos, Ele. Galliee , ob eauisam pueris et equo haererae qui υα Tamin. haud prolae scientibus in usu potissi- 2. Ab auriferis gentiatis. Hoc est, mum suit. Notandum porro est Astur' ex Asturia Ilispaniae provineia, ubi eonis nomen equis impositum qui sunt aurit tuae.

Non sibi, sed domino venatur Vertagus acer, Illaesuin leporem qui tibi dente feret.

Umeta Hua Vinx peregrina videtur, heris. Item Passem avia da lileria: de qua Turneb. tib XVlli . eap. 3, Uera tis diei iur pro Vertraho, aquasi seri alius, hoe est, seram tra- sera trahenda

Non amo, qui vincit, sed qui succumbere novit, Et dicit melius την - Goa παλέν.

. Non amo. Non pro hae alorem Et melius ἀδest tris αυακλινοπάγην. qui viribus vincit, sed qui se reclinat, Contrario, inquit, sensu , et quem atque ex reflexione palaestrue adver. Poetae mens non recipit, iste le- satium deiicit. Legit vero gitur : Non amo. qui rimete. Curet distinguit Salmasius: mne amo enim palaestritam amare se dieeretvd inneu , 3M qiu succumbere n-is, non vincentem Dicit innare se

SEARCH

MENU NAVIGATION