장음표시 사용
11쪽
Redeundum igitur est ad rationem Varronianam, quae usitatior omnino Romanis erat. Et de hac sola in verbis Poetue cogitandum esse ex certis quibusdam signis proba-- vit Scaliger in prooemio ad Eusebii chronicon. Etenim Namatianus ipse tempus, quo Roma abierit, accuratius de
Et iam noctumis spatium laxaverat horis Phoebus Cliclarum pallidiore polo
i. e. Jam Phoebus noctes longiores secerat quam dies, et jam in signum Libras sive Cholarum transgressus pallescere inceperat. Accidit autem hoc, ut notum est, poSt Requinoctium autumnale. Hoc igitur tempore poota Roma ipsa relicta portum Ostiensem petiit ibique aliquamdiu commoratus ost. Lib. 1, 205: .3. Explorata fides pesagi ter quinque diebus,
Dum melior lunae fideret aura noVae. . . 'Quinto decimo igitur die, postquam in portum pervenit, novilunium eveniti Hoc autem, quod quindecim diebus POSt. a quinoctium Rutumnale novilunium est, in soluna annum 416, non item in annum 41 7 convenit. Jam, dum accuratius etiam diem, quo Namatianus Roma abierit, finire volunt, dissentiunt Scaliger I. I. Qt Corsinus in serio praefectorum urbis p. 330. Et Scaliger quidem nititur novi- Iunio illo et aequinoctio autumnali. Quorum illud cum anno 416 in a. d. VIL Id. Oct. ceciderit, si quindecim dies, per quos poeta in portu meliorem ventum eXSpectabat, detrahasi estici a. d. VIII. Cal. Oct. Roma eum prosectum esse, eoque die Columellain 11 - 2 ot Plinium hist. nat. 18, 30 et aequinoctium autumnale ponero et Solis in-. gressum in Lihram sive Chelas 'in notare. Accodit. vero etiam aliud indicium, unde de tempore itineris conjicere
in elironico anno 425 in Galliis occisum esse tradit. Itaque inter mullorum annorum Spatium ambigit. Sed de illa re diximus infra g. XXII.; de hac g. XVI. Vide de eommutatiouo horum signorum Ovid. Met. 2, 195 et Nacrob. Somn. Scip. 1, 18. -
12쪽
possis. Ροuta enim, ubi describit, quid in portu egerit, addit se clamorem ludorum Circensium audisse, lib. 1, 201:
Saepius attonitae reηonant Circensibus aures, Nuntiat accensus plena theatra LVor. 'Pessato notae redduntur ab aethere voces,
Vel quia perveniunt vel quia fingit amor.
Hoc item in a. d. VIII: Cal. Oct. congruore Scaliger ait, quippe quo die postremi Iudi Circenses in calendariis indicentur. Corsinus vero objicit illi, quod calendario, cujus Namatiani tempore non amplius usus fuerit, nitatur, adhibendum esse potius id, quod ex Constantii temporibus nο- bis servatum sit '). In hoc autem ingressum solis in Libram notari in a. d. XID Cal. Oct. et duobus diebus, qui insequuntur, collocari ludos, quorum ad a. d. XIII. Cal. Oct. nulla mentio fiat. Itaque Namatianum a. d. XI. vel X. Cal. Oct. Roma abisse et usque ad ipsas Nonas Oct. in portu mansisae, quibus vere novilunium eo anno accuderit. At liaud scio tamen, an uterque in novilunii Tatione decipiatur, quod, quantum equidem computare potuerim, eo Riino in a. d. VIII. Id. Oct. accidit '' . Sed in discessus die assentiendum est Corsino. Itaque si poeta indo ab a. d. X. Cal. Oct. quindecim dies in portu commoratus sexto decimo abiit sita enim ejus verba intelligi licetin, efficitur, ut a. d. VIII. Id Oct.' portum reliquerit. Eum antem versum, qui de aequinoctio autumnali agit, si jam dies aliquot, ex quo solem in. libram transgressum esse Poeta putaret, praeterisse statueris, etiam aptius intem
pretari poteris. -IRestat, ut videamus, quantum temporis Namatianus Dixit illa sine dubio id, quod Inveni In Gruvii thesauro anti.
quitatum Romanarum Tom. VIII. p. 95. sqq. Est autem hoc compasitum sub Constantio, imperatoris Constantini filio,' circa annum 354 et Valentino cuidam dedicatum.
' Effeci autem rationsem meam ex tabula, quam in hunc usum proponit Idelerus in libro de chronologia mathoniatica et technica Vol. II. p. 190. Etiam aequinoctii tempus si ex simili ratione desinis, incidit in a. d. IX. Cal. Octi
13쪽
in itinere consumpsisso videatur. Conjicero hac do re Iieet ex iis, quae narrat, dum, quid Triturritae egerit, exc
Jam matutinis Hyades Occasibus udae, Jam latet hiberno conditus imbre Lepus. 'Matutinum autem occasum Hyadum Columella l1, 2 ponit in a. d. XI. Cal. Dec. ; mox Lepus mano occidit eodemiteste.- Itaque, quamvis ipse sileat, apparet tamen poetam tres sere menses injreditu consumpsiSse et opinor eum ma- imo Disis commoratum esse '). Sunt etiam alia verba, unde do tempore navigationis mari enim usus est, conjecturam fieri posse putes. Cum enim Faleriam' appulisset, rusticos dies sestos Osiridis celebrantes invenit lib. 1, 3Tb:
Et tum sorte hilares per compita rustica Pagi. Mulcebant sacris pectora fessa iocis. . Illo quippe die tandem renovatus Osiris . . Excitat in fruges germina laeta novas.
Sed in nullo. calendario dies sestos Osiridis adnotatos in-
Veni, et, Si ipsam rem consideras, nullum certum diem eSSepotuisse apparet, quippe cum in aliis regionibus alio tempore Osiris i. e. Sol germina laeta in novas frugeS eX- citet. Ceterum animadverte, quod sacris focis i rustici rectora fessa mulsisse dicuntur, id quod accurate accipiendum est. Neque tenim tum, ut antiquitus moris fuerat, Sa-
era fiebant vel reliqui ritus sacri in usu erant. Quod quidem jam dudum non amplius licebat. Est de his rebus lex Cod. Theod. 16 10, 17 ab Honorio anno 399 data, qua festi conventus civium et communis omnium laetitia, etiam convivia sesta ita permittuntur, ut neo Sacra nec alios ritus adhiberi fas sit. Vide plura apud Gotliolaedum
ad Cod. Theod. i. l. et ad 16, 10, 8.
IV., Pervenimus jam ad ea, quae de Nila Namatiaiyi nota sint. Et antiquissimao quidem editiones, Bononiensis et
'γ Mulla enim de Pisis narrat, et amicos quosdam ibi se visisse ait, Vide tibi l. 52ῖ sqq. '
14쪽
Onuphriana longam sortem honorum, quibus lanetus fuerit, in fronte carminis ponunt. Nominant enim Virum consularem, praesectorium urbis, tribunum militum, praefectum practorio. Castalio, Sit auiius, Burmannus repetunt hostitulos, nisi quod virum consularem omittunt et pro eo nOtas V. C. adhibent, pro praesectorio Rutem urbis praesectum dicunt. Sed jam Tillemontius 'in et post eum veri s- dorsius observarunt, omnes has dignitates non tam eX ver-
bis codicis, quam ex ipsius Nainatiani carmine videri esse Sumptas. Itaque ad hoc potius tanquam ad fontem opinionum virorum doctorum coniugiendum erit. Duobus enim maximo locis pocta de se loquitur. En alterum. Postquam rediturus in patriam Castorem Pollucemque et Venerem invocavit, ut Secundum sibi ventum darent, Sic pergit
Si non displicui, rogerem cum jura Quirini, Si colui sanctos honsuluique Patres. dam quod nulla meum strinxerunt crimina serrum, Non sit praesecti gloria, sed populi.
Antiquiores editores, quod regere jura Quirini et colere
tis ndulare Patrcs, priscis temporibus eonsulis fuisse scirent, idemque extrema rei publicae aetate valuisse arbitrarentur, in Namatiani dignitatibus consulatum posuerunt ipSumque virum consularem nominaverunt.' Quoniam Rutem Statim aperte praesecti mentionem fieri videbant, addiderunt Praesectorium vel praesectum urbis. Sed Consul Rutilius Sivp Namatianus, ut observarunt Castalio in primis notis ad Rutilium et Barthius ad lib. 1, 137 et 157 nusquam legitur, nec nomen ejus in fastis reperitur. Itaque onu-phrius Panvinitis in praefat. ad Rut. carmen et Funccius de vegeta Iat.' ling. Seneci. p. 260 eum consulem suffectum fuisse conjecerunt. Sed ne id quidem aliunde probari poterit, et toto hoc carmine consulatus nullum est vestigium. Acuto igitur, ut solet, Tob. Daminius illam dignitatem ex errore ortam esse intellexit, cum antiquissimus editor, qui' In hist. Imperat. Rom. not. 49. ad Honorium Tom. V p. 825. .
15쪽
in codice Rutilii nomini notas V. C. appositas ,rsperiret, inde virum consularem saceret, cet 'ri , qui Sequerentur, ei honori ex ipsius poetae verbis praesidium quaererent. Etenim hae notae, quae virum clarissimum Significant, cuivis, qui ad honoratiores dignitates pervenerat, addi solebant, neque obest, quod Rutilius, qui magister ossiciorum et praesectus urbi luisset, proprie illustris, qui major erat gradus, vocabatur. Utrumque enim jungitur, ut ex innumeris iu- scriptionibus patet. Sequitur praesectorius urbis. Id quoque pariter vitiosum, certe in forma vocabuli, et contra usum veterum inscriptionum Werias torsius esSe putat, quae
viros praesectura functos non praesectoriOS, Sed DX- praesecto vel eX- praesectos nominare soleant. Qua in re ita sallitur, ut merito tamen priores editores vituperaverit.
Praesectorium enim vocat Sid. Apoll. Epp. 1, T. Interea legati provinciae Cialliae Tonantius, Feri colus Pria c-ctorius, Afranii Syragrii consulis ex filia ramos, A andum Publico nomine inSequuntur; id 2, 9. Ferreolo. Priac-fectorio viro; id 1, s. iκterea nos Paulli Praefcctorii ossiciis excolebamur; Cod. Theod. 12, 12, 12. exc Ptis
yraefectoriis; Cassio l. Var. 6, 2. med. PiatricisS Praefcctorios et aliarum dignitatum viros praecedit, ubi sine dubio ii dicuntur, qui sunguntur praefectura. Simili modo dicitur etiam vir, quaestorius, qui quaestor suit, Sid. Apoll. Carm. 13 in opist. ad Polemiuiu '). Vides igitur, recte Rutilium dici posse praesectorium vel Virum praesectorium, nou item praesectorium nrbis.
Eandem dubitationem, quam de praesectorio, etiam de consulari viro movit Τillemontius Tom. V. p. 825. Dicendum' enim esse putabat ex consule, quod consulares illa aetate vocabantur rectores provinciarum. Sed ad manum est .exemplum apud Sid. Apoll. Carni. 13. , ubi Magnus Felix nominatur vir consularis, quem ex ejusdem Sidonii epistolis svide Savaronem ad l, 11.; 2, 3.) et ex Cassiod. Var. 2, 3 constat suisso consulem. Alterum exemplum habes apud Cassiod. Iar. 6, 4, quem locum Statim asseremus.
16쪽
Noctissimo nutona interpretes intellexerunt, omnibus illis verbis Namatiani solam significari praesecturam urbis. Quamquam non accurato Werias torsius dixit 'in regere iura uirini in solum urbis praesectum convenire. Symmachus certe Epp. 1, 1 in carmine, quamquam ut poeta, qui antiquam magis consulatus dignitatem, quam, quae tunc eSset.' respiceret, idem de consulo dixisso videtur: hic dimi iura Quirili. Sed verius Sano hoc de praesecto urbiS praedicatur, ad quem causae omnium civium et in urbe ipsa olintra centesimum ab urbe lapidem sive, ut Cassiodorus Var. 6, 4 ait, intra centesimam potestatem, deserebuntur et a quo, id quod seri poterat in quibusdam causis, niSi ad imperatorem, non erat appollatio. Uberius hac de re Oxponunt Drahent Orchius in libello de praescetis urbi c. si. init. et Corsinus in praefat. ad seriem praes. urb. p. XXXV.
De verbis, quae insequuntur: Si colui sanctos consului que patres, Ionge spinosior est quaestio et quae testimoniis inter se pugnantibus turbari videatur. Etenim recentiores interpretes consentiunt illi quidem sermonem esse de eo, quod praesectus urbi praeerat Senatui, sed hoc ipsum praeesse nondum Satis est exploratum. Drahcuborchius et Corsinus
silent, tangit rem Savaro ad Sid. Apoll. Epp. 1, 9. p. 70et 9, 16. p. 61T '' , plenius do eadem disputat Gotholaedus' ad Cod. Theod. 6, 6, 1, sed ne is quidem ita, ut, quas ra-
omnino autem errat Wemsdortas, si assori Sid. Apoll. 7, 291 intemerata mihi praefectus jura regebat. QuaerVerba, Si locum
accuratius inspicia S, ad praesectum praetorio pertinent. Nam is quoque, postquam Constantinus magnus totain ejus rationem mutavit, jurisdictio- noui habebat. Itaque Claudianus in Rus. 2, S 2 de eodem: nec Pudet Ausonios currus et iura regentem Sumere deformes ritus NeFlemisque Gabiniam.
Tangit item Philippus Berterius Pithanon Diatr. 1. c. 3. in Everardi Ottonis thesauro iuris Τοm. IV. p. 811 , sed praeter hunc ipsum Namatiani locum et alter in SImmachi nihil assert.
17쪽
lio inter praesectum urbis et senatum intercesserit, eluceat. Immiscet enim quaestionem, num praesecti urbis dignitas potior fuerit quam consulis vel patricii. Quae quidem aperte Sejungenda est, nec quisquam de ea dubitat. Praefuisso Rutem praesectum urbis senatui Romano testatur Cassiod. Var. 6, 4. , ubi ab initio vocatur Senalus Praesul, deindo de eodem haec verba: considcs si Ara omnes Scilicet con- Sularcs, Sententium Primus dicis. Simili modo Pruden
tius in Symmach. 1, 645 jam quid Publi lias Percur
ram CarmInc Gracchos fure Pofestatis fultos et in arce Senalus Praeci uos Simulacra deum jussisse revelli. Gracchus autein suerat praes urbi anno 377, vide Corsinum I. I.
p. 264 '3. Praeterea Sid. Apoll. Epp. 1, 9 praesecium
urbis nominat Praefectum senatui ''ὶς Λnastasius Bibliothoc. in Symmach. 52 do praesecto urbis: Primus in sentiruscatentiam dicebat. Eodem respexit Claudian. Epithal. Pallad. et Celeritiae v. 67
tenuit summae fastigia aedis . Eoum stabili moderatus jure senatum.
Gesnerus dubitat, ad quem reserat, neo quidquam certi ducit. Aperte tamen fallitur, cum haec ad consulatum portinere posse opinatur idque indo colligit, quod consulatus summa dignitas vocari. soleati Sed fastigia summae sedis reser potius od Senatum, cui praesidebat praefectus urbi in
eoque xe Vera summam sedem tenebat ''' . Omnibus his
repugnare videtur Iex codicis Theodosiani 6, 6, 1 a Gra-'ὶ Itaque rectissime idem Corsinus p. 252 Sextum Petronium Probum, quem Ausonius Epp. 16, 15 senatus praesulem Focat, Praesectorum urbi fastis inscribendum esse censuit.
Si Sidonius Epp. 9, 16 carmino praesectum urbis describit,
qui pratrum ne plebis almui unus olim furia gubernat. boc e iam ad iudieium, quod cum de eeteris civibus, tum de senatoribus Praesectus exercebat, referri poterit. Vide auctores, ad quos supra Provoeavi.'' Neque fidem habeo interpretibus, qui Auson. Mosella 410 qu*ue capuι rerum Romam poρuIumque Patresque fiantum non primo rexit sub nomἰne, de consulatu explicant. Majore jure haec ad praesectum urbi resurri poterunt.
18쪽
tiano, Valentiniano A. A. anno 382 data, in qua haec verba: consulasus PraePonendus est omnibus fastigiis dignita
tum, in omni estiam curiae senat&riac actu, Sententia. coetu. Hinc colligit Gotholaedus, consulem potius quam, praefectum urbi senatui praemisse et sententias rogasse senatores. Ait enim praesectum urbi iis quidem omnibus, qui intra urbem sint, magistratibus praeferri, ceteris non
item, et provocat ad Cod. Just. 1, 28, 3, ubi praesectura urbis cunctis, quae urbanae sint. dignitatibus ante
cellere jubetur, idemque putat indicari a Symmacho Epp.
10, 43. ,' qui praefecturam Romae superiorem ceteriS QSse dicit. At nunc non quaerimus quae dignitas Summa sit, sed quae praesideat in senatu. Si igitur praesectura urbis omnibus, quae intra urbem sunt, dignitatibus praesistro dicitur, COI Suintus autem extra urbem ponitur, jam in hoc ipso inest, consules nec praeeSSe Senatui nec rogare sententias potuisse. Notum enim est, et imperatores ipsos,
qui jam dudum Romam reliquerant, saepe eo honore sun- 'ctos esse, et, Si quibus aliis eongulatus deserebatur, eos in comitatu potius principum quam in urbe fuisse. Accedit, quod hac aetate nomen solum consulis splendidum erat, dignitas nulla, id quod Mamertinus in gratiarum actions Jul. c. 2 init., cum consulatum honorem sine labore nominat, ipse latetur. Neque id mirum, cum Saepe pueros
vel adeo insantes hunc honorem adeptOS esse conStet. Quare hoc Stare posse opinor, praesectum urbiS. Semper praefuisse senatui ad eum quo retulisse de rebuS, quae tractandae essent; si consul in urbe versaretur, hunc honorario sortaSSe quodam loco Separatoque a ceteris Senatoribus primum post praesectum urbi Sententiam dixisse; so-cutos eSse, Si qui sorte alii magistratus, veluti magistri militum, praesecti praetorio, quaestores, quibus Singulis aliquando jus senatum frequentandi fuit, aderant; postremam dixisse reliquam turbam senatorum. Et hoc ipsum ind eari puto lege illa codicis Theodosiani , quae praefectum urbis non nominat, sed tantum de ordine, qui post praesectum inter consulem et reliquas, quae adSint, dignitateS intercedat,
19쪽
Ioquitur. Neque enim placet, quod nonnulli voluerunt, alium sub aliis imporatoribus misso morem senatus habendi, id quod conjiciunt isti, non probant tostimoniis. Ut
autem meam rationem Sio DXplicarem, movit me maXime,
quod postea, cum Constantinopoli in eadem urbe semper et consul et praefectus urbi esso solerent, Justinianus Novella 62, 2 jubet in senatu urbicariam praefecturam omnibus aliis dignitatibus praesidere i. e. ante Sedere, et Post praesectum ceteros patricios numerari et sententiam dicere. Qua quidem lege non id indicari videtur, otiam dignitate potiorem suisse praesectum urbis vel patricio vel consule, Ased solum in senatu ante sedisse, ut explicat ipse, qui dedit Iegem. Quodsi, qui praeesset senatui, eundem etiam rogasse sententias dubites, en apertum olus rei eXemplum. Symmachus Epp. 10, 43ὶ narrat, Se in praefectura H bis, cum, quid laetendum esSet, dubitaret, Senatum prisco moro consuluisse, quid patrum innueret auctoritas. Itaque haec quidem quaestio videtur esse expedita; difficilior Iongo et quae haud scio an eXplicari nequeat, ea eSt, qtiando primum praesectus urbi Senatui praeesso inceperit. Prima
tamen ejus rei vestigia apud Iulium Capitolinum Pertinacoc. 13 deprehendisse mihi videor. VI.
Wernsdorfius in prooemio ad Rutilium p. 1l, ubi de his rebηs agit, ita vera cum salsis miscet, ut intelligi vix
queat. Haec ejus verba sunt. Ηoo consulere Patres VR-lebat, certe Rutilii aetate, de praesecto urbis, qui senatus Princeps erat, patres consulebat, de illis judicabat et illorum aeque ac civium jura tuebatur. V At vellem grammati- eam rationem explicasset, qui consulere aliquem significare possit ejus jura tueri. Nequo rectius Castalionem vituperat, qui ea verba de rogandis in senatu sententiis exposuerat. Optime tamen statim eenset, Namatianum indicare, Se consilia sua de rebus gerendis plerumque cum patribus eommunie Se eosque auctores habuisse. Etenim praesectus urbis, cum ejus judicio et cives omneε et senatores subjecti
20쪽
essent, facille utrosque negligere poterat, et, quod sibi plaeeret, sacere, eoque modo Saepius eiun Se gessisse conjicilicet ot ox Symmachi Epist. 10, 24 et ex Cod. Just. 1, 28, 3, ubi praefectura urbis eaeteris, quae Romae sint, dignitatibus ita jubetur antecellere, ut nulli officiat. Ita- quo erat aliqua laus, si coluit 'ὶ consuluitque Sanctos patres Namatianus, de eoque idem poterat praedicari, quod
antiquitus do consulibus dici solebat, eos in potestate senatus mansisse. Sed vereor Jam, ne longus fuerim et x deundum est ad verba postae. Insequuntur igitur hi versus:
Nam quod nulla meum strinxerunt crimina ferrum,
Non sit praesecti gloria, sed populi. Quaeris, quod sit serrum. Habere enim debebat praesectus urbi serrum, si stringebat. Silent tamen interpretes; solus Corsinus in praefat. ad seriem praes. urb. p. 33 conjicit respici ad gladium, qui ei ab imperatore dari solitus sit. Quamquam ille non probavit rem et putavit, sortasse se Tum etiam do lascibus, quibus utebatur, posse intelligi '' Sed fasces non stringuntur, stringitur vero gladius. Itaque hic dicitur. Praecipuum quidem signum magistratus
erat cingulum, quod notum est datum esse iis, qui munus aliquod adipiscerentur, unde praecincti vocantur magistratus, et discernuntur, qui cingulo donantur i. e. qui re vera funguntur munere, ab iis, quibus merus honos obtingit, et, qui eximuntur munere, dicuntur solvi cingulo, cingulum denique nominatur ipsum munus, quod obeas. Idem tamen erat in gladio. Chrysostomus oratione ατι M. σιμος η των
habet: ἀπο τῆς ζωνῆς δοκιμ ostευ τδυ απιχοντα, taetro πης τ=Uκη2υκος τωνῆς, ἀπο τ - . do ων, ἀπο του crvd ιΓλτος, ἀπο Hoc eotail tamen etiam ad iudicium, quod sub certa quadam condicione de senatoribus habebat, referri poterit. Conser Corsinum et Drahent,orebium locis laudatis.' Etenim etiam hi fuerunt praesecto urbis. Itaque Prudentius In Symmaeli. 1, 645 de eo: cumque auis pariter lictoribus omnipotenti suppliciter Christo as conlec 33e regendo .