Observationes in Rutilii Claudii Namatiani carmen De reditu suo scripsit Aug. Wilh. Zumptibus

발행: 1837년

분량: 113페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

41쪽

Tuscias adscripta extremos sero sines huius provinciae efficiebat. Quod cum ex aliis rebus colligi liceat, tum firmatur Narniensium et Interamnatium, qui ad viam Flaminiam erant, inseriptionibus, quas statim a Ileremus. Noli igituri decipi verbis poetae, in quibus Flaminiae regionum mentio . fit, quae non ad regionem Flaminiam, sed potius ad eam Partem viae, quae Tusciae adhaerebat, pertinent. Possis fortasse quaerere, quando Famati antis via Flaminia pro eius suerit. Inanis tamen haec quaestio et quae tota conjecturis patent. Quidquid enim Suspicaris, nisi plura de ejus vita et satis innotescunt, iisdem Omnia nullis argumentis nituntur. Potuit eam et cum Roma in Gallias r diret et quovis alio tempore, quo Italiam ViSeret, contingero. . .

Gravior est quaestio, quam dignitatem Lachanius, cum Tufeiam regeret, habuerit. Neque enim hoc eertum est; . nam et eorreetores et eonsulares Tusciae fuerunt'). Olia sorvasse tamen mihi videor, iis modo temporibus, quas indΘ a Constantino usque ad Constantium vel paulo post Sunt, suisse eorrectores '' , postea consulares, quos SOIOs notitia dignitatum imperii oecidentalis novit. Sub Con-

eorrectores Tusciae morunt. Addo alios ex inseriptionibus, Turcium Apronianum, qui anno 342 corrector Tusciasot Umbriao vocatur apud Grut. p. 476, et Murat p. 379, Praetextatum correctorem Tusciae et Umbriao apud Gruti. Simili modo etiam in allia provinclis variatum t. Caecilianum Placidum, eorrecborem Venetiae et Istriae, ex inscriptione .assert Panci-rbius ad not. digniti. imp. occid. e. 49 extr. Postea consulares fuerunι Cod. Theod. S, S, 1 et 11, 7, 10 eos pie habet notitia dignitatum. Plura de corroetoribus vide apud Dr esigium de correctoribus imperii Romani, Lipsiae 1739..

42쪽

rectorem Tusciae ei. Umbriae apud Griit. p. 460, 4. ' in,' denique Julium Eubulidam correctorem Tusciae apud Grui. p. 422, 1, cujus tempus incertum est. Postea consulares lanium TuSciae commemorantur, alitio 370 Olybrius Cod.

Theod. 12, 1, 72ὶ, anno 38 9 Claudius' Cod. Tlieod. 2, 4, 53. Adjico alium ex inscriptione apud Grut. p. 47, 4,

Vettium Perpetuum Argirium in. Itaque Lachanius consularis Tusciae et Umbriae videtur fuisse l). Urbs autem praecipua hujus provinciae, ubi consularis habitare solebat, Florentia erat, ut demonstrat Gotii. ad Cod. Theod. 9, 1, 8. Iude corrige Wornsdorsium, qui, cum Namatianus patri a Pisanis Statuam in soro positam esse narret, Pisas pro eapito quasi Tuscilio habet. Neque enim rectori ea modo urbs, in qua liabitarat, titulum talem collocare solebat, Sed quaevis alia, quae ejus gubernationi subjecta fuisset. Quod . ut videas .et appareat stinui, quomodo Lachanii Iaudes, . quaS poeta lib. 1, 577 Seqq. commemorat, intelligendae IIaee inscriptio dedicata est anno 387 Valentiniano III. et Eutropio coss. Sed multo antea sine dubio Praetextatus Tusciae et Umbriae praefuit; nam anno 367 praesectus urbi fuisse videtur cs Corsi- num L l. p. 243 , et ad hanc dignitateri per minorem illam ascenderat. Idem fortasse est, quem Pancirolua l. l. c. 51 Jovianum Iulium nominat s multa enim nomina. aetas illa adamabat et sub Constantino vixisse putat, utrumque ex marmore. Eundem puto esse Julianum a que eum, qui anno 335 cum Paulino consul fuit. Decipitur enim Gruterus, qui ad p. 387, 2, ubi repetitur eadem inscriptio, hunc Iulianum anno a. U. 1087 i. e. anno 336 p. Ch. consalem facit, quo Fl. Popilius Nepotianus et Faeundus fuerunt. . ''- Nomen ejus, praecipue primum, incertum; item tempus. Magnο-pere enim sallitur Gruterus, qui eum Perpetuum esse putat, qui anno 237 cum Corneliano consul tu sistis nominatur. Quo tempore nec eo

aulares. nec haec ΤuSela fuerunt. . .

Quare nou recte Uervsdorfius in .prooemio p. 8 Lachanium proconsulari potestate Τusciae praefuisse dicit. Tres tantum ea aetate proconsules erant, duo in Oriente Asiae et Achajae, tertius in occidente Africae, de quo lusea loquemur. Confundit iste prisca tempora eum recentioribus.

43쪽

sint, ponam hic exempla nonnulla statuarum a Tuscis rectoribu suis collocatarum. Apud Grut. p. 460, 4 haec sunt: P. Publilio Iuliano correctori Tusciae et Umbriae Ob

insignia ejus gesta et illustre nominis et rationis meritum Orcis Narniensium tinet cum civibus statuam colla Ciaverunt Patrono dignissimo. Porro apud eundem p. 421, 1 haec inscriptio, quae in hasi marmorea Interamnae inventuesti Iulio Eubulidae clarissimo viro correctori Tusciae decemviro praefecto Saturni ob illustria ejus merita et ramorem iuxta cives et Ordo Interamnatium patrono; deniquo apud eundem p. 474, 4 Bellio Perpetuo. AE atrio V. C. consulari Tusciae et Umbriae ob singularia ejus erga Provinciales beneficia et ob moderationem Pro do-Cumento etiam Posteris relinquendam crefrenum Statuae monumentum Tusci et Umbri Patrono Praestantissimo Collocaverunt acre publico. Quare, si Namati anus dicio lib. 1, 575r

Laudibns amissi eogor lacrimare parenti Fluxerunt madidis gaudia moesta genis,

et Iaulo post: - .

Aeternas grates mutua cura eanit,

haec de ipsis verbis, quae statuae basi inscripta orant, In telligenda sunt, non de sermonibus, quibus Lachanii memoriam celebraverint. Neque enim in sermonibus cauitur, sed canitur in versibus, qui Statuam ornant. - SuperSunt haec vorta Namatianir '. . .

Fascibus pi senis credita iura dedit. Fasces consularium saepius commemorantur. Cassiod. Var.

6, 20 init. in larmuIa consularis dignitatis: Secures enim et fasces, quos illius dicavit genio antiquitas, fula ULMutur lateris de Mali; Cod. Theod. 9, 26, 4 Marialiasis i ces; in inscriptione apud. Grut. p. 424, 1 Claudio Iulio Pacato V. Cconsulari Campanice Ob aequitatem iudicii, et patrocinia fam 'rivati Ordo Beneventanus PGtrons post fasces demsitos cen uit collocandam. Sex autem fasces eousularibus fuisse, quamvis eri ratione eorum, qui antiquis temporibus provinctas regebant, conjici possit.

44쪽

. . . . .

de liis tomporibus aliundo mihi tum notum est. Caetera Vero -FONS Iarium . insignia exposuit Panc Ius . ad ustit. digniti orient. imp. oz 166 et occident. o. 50. . '

' ' , ' Nemo vero Lachanius tantum. consularis Tusciae fuit, sed, ea prima ejus, dignitas, postea multas . alias mMores Rdeptus est. Haec de eo canit Famatianus I, 581:

diarrabat, memmi, multos emensus timores, . .

Tuscorum. regimen plus placuisse aibi. . . Nam neque Opuin curam, quamvis sit magna, sacrarum Nectius quae urae grata fuisse magis., '. . . Ipsam,i ai LS est, Postponem praefecturam . . ἔ ' . Prosior in Tuscos non dubitabat amor l. . ' . . Primum igitur opes sacras curavit, i. e. eomes Sacrarum

largitionum, fuit. . Eodem m4do Claud. de FL Theodoro eos. GS hinc sacrae mandantiar o s. Discernendus hio. ComeS ext R oomito rerum privatarum , qui fisco principis Praeerat. . Ille eurabat litesauros imperii ideoquo iii dispositione sua babebat comites largitionum, qui per εingulas provincias pecuniae publicae praeerant, praepositoSque th saurorum, qui in maximis quiliusque urbibus, iueIuli Romae, Mediolani, Aquil ae servabantur. , Administrabat idem ioiam rem monetariam, quae per urbes imperii distributa exat, et metallis, praeerat. denique textrinis, lanificiis baphiis similibusque labriois, quae in aulas et exercitus uSum inis Stitutae erant. Plura invenios maxime apud Gutherium de oss..dom. Aug. 3, 16. Porro Laelianius quaestor fuit, quam dignitatem a Constantino magno eonformatam esso

recto ZOsimus 5, 32 scribit. Do qua si plura desideras, adi potissimum Mansonem in libro gerinanice Scripto do vita Constantini b, 159, qui brevissimo et diligentissime dicit. Gutherius do ossi dom. Aug. 2, 18 p. 277 miscolantiqua tempora cum recentibus adeoque turbat, ut, quamvis . satis largam . materiem congesserit, imaginem tamen dignitatis, qualis Namasiani ne ate fuerit, efficero tibi no-MORS. Praecipuum autem mimus quaeStoris erat, ut, quas

Princep. juberet, in legis formam redigerui, quod ut sacere

45쪽

a . . a

posset, Iiterarum peritus esse debebat, quare Symmachus Egr. 3, 17 quoesturam vocat Pontificium literari hominis,ot Cassio l. Vari 1, 12 dignitatem et gloriam literiarum. Namatianiis lib. 1, 172, ut Rufium VOhisianum, de quos post dicem tis, quaestorem suisse Significet, eum ait meruisse

Principis Ore loqui. Simili modo Claud. do Fl. Theodoro

eos. 34 quaestorem describit: terris edicta daturus, UPPILcibus remonsa. Umis: Ora Iregis eloquio Crcvcre tuo nec dignius unquam vi e tres meminit sese Romana lo- culam. Eademque sere .habet Cassiodia Var. 6, 5 in sor- . mula quaesturae, ubi eam vocat Princola linguae vocem, et quaestorem ait Ore PrinciPis POPulos admoncrc; Sidon. .

ApolL Carm. 5. 575 quaestor- cujus dignatur ab ore Camsar in orbe Bogui; idi 1, 26 aut vestro' i. e. principis

qui solet ore loqui Denique Lachanius etiam praesectus fuerat; sed non additur, urbi an prasitorio, et dubitant interpretes. Urbi tamen praemisse puto. Si enim verba amatiani accuratius consideras, quaeris, cur adjecerit hoc. si fas est. ιNullam aliam. opinor, ob caUSam, quum quod . sanctitatem regiminis urbis Ronade cum vulgari gubernas Itone alius popuIi .comparare dubitabat. ' Quod si additumia esse putas, ut major dignitas signi illaretur, cur in quaestoro et comite Sacrarum largitionum non adjecit illam religiositatis sormulam φ Porro si Namatianus lib. 1, 59l narrat Tuscos gaviSos esse, quod ipSe non degenerasset R

Gradus huic. aetati sunt honores. Claud. epithal. Pallad. et Celer. 66 per cunctos iii ille gradus aulaeque Iubores emcnsus ς Symmachus Epp. 9, 67 ut tibi ad celatores gradus januam PG-das: id. 9, si: 10, 54 site. Degenerandi verbum scriptores boni cum Praepositione ab iungunt, poetae eum.accusativo, 'Ovid. ex Ponto 3, 1. 4o hanc cave degeneres; id. Melam. 7, 543 equus . degeneriat patimas: nam hanc lectionem tuentyr fere codices; Propext. 5, 1, 79. Ρ steriores maxime Meide dativum addunt. Manil. 4, 78 degetierant nati patribus: Stat. Τheb. 1, 464 et Marti non degenerasse Palerno; Claud. IV eo . um. 367 et patri non degenerareι Miaui. . . I

46쪽

indicare videtur, eosdem se atque illum gradus i. e. hono

Jam pervenimus ad ea, quae aliunde de Lachnnio nota sint. Atque hoc quidem nomen alias non inveniri damsupra indicavi. Sed Claudii aliquot commemorantur. Et relatus huc est is, qui in Cod. Theod. 2, 4, 5 vocatur consularis Tusciae anno 389. Neque, quamvis certa hujus rei argumenta non adsint et obloquantur Renedictini Mauriatii in hist. lit. Galliae, qui similitudino Dominis debile admodum argumentum effici putant, ut ubhorream nli illa sententia, moveor, Sed recte eam accepisse arbitror Gothosredum iii Prosop. Cod. Theod. S. V. Certo nihil obstat, noaccipias, et in nominis similitudine est tamen aliquid, quod argumento sit simile. Λlla est ratio, cum huc pertinere censent etiam eum Claudium, qui praesectus urbi Constantinopolitanas est in Cod. Theod. 6, 28, 8 et 15, 3, 1. Quem dam Corsinus Ser. Praes. uri, p. 293 sprevit; nihil

ouim Namatianum de oriente ejusque rexionibus narrare, sed de sola Tuscia et Roma. Neque poetam, qui alias Similes Tes accuratissime eXplicet, Siluisse puto, nisi eosdem patrem suum ac se ipSum honores assecutum osse videri voluisset. Adde ea, quae modo eXposui '3. At cum Lachanium circa annum 392 urbi Romae praemisso Corsinus indo colligit, quod filius ejus anno 414 eadem dignitato functus sit, vel debili vel nullo argumento nititur. Eodem enim jure eum ad quemlibet alium annum, qui modo aliquantulum ab eo, quo filius praesectus suit, distet, referri posse apparet. Habes etiam Claudium, qui comes sacrarum largitionum suit intra annos 375-37S in Cod. Just. 1l, 47, 2, quem eundem eSSe Scimus atque eum, qui anno 374 urbi Romao praesuit ivido Corsinum I. I. p. 260ὶ, sed et tempus hujus Iongius abeat, nec, si Claudium, qui anno '380 Tu-' Nhque enim obstat, quod, si hoc acciperes, in imperio et occidentali et orientali idem vir honores gessisset. id enim, illa praesertim aetate, qua imperia nondum in peetBtuum seiuneta erant, 'licuit svide Valeatum ad Amin. Marcell. 14, 2, 2d , postea non item. Vidu f. XXUL

47쪽

seiam consularis rexit, huc resera, ille post illustrem prae laeti urbis dignitatem eo descendere poterat, ut eonsularis fieret. Itaque cum, caetem Omnia .. de Ioelian io incerta

. . .

Finia ea Sola nota, . quae eae icamine Nainatiani sumpta modo' explicuim . . . . . a

XVI.

POSt patrem ad genus coguratosque Nammiani, de quibus ipse narrat , , deserimur. ι Num cum discessuiu Suunt ab urbe deserihil, haec verba habet Iib. 1, 207: .. . .

Tum discessurus studiis urbique remitto .. ' . Palladinm, generis spemque deeusque mei. . / - , Facundus juvenis Gallorum nuper ab arvis . - , . . . . MiSSua Romani discere jura suri. . . . Ille meae secum dulcissima virrcula curae

Filius assectu, stirpe propinquus habet.

Nunc postliminium pacis amare docet; ' - . . .. Legea restituit libertatemque reduci . . . - . . . Et servos famulis non sinit esse suis.

Agamus i itur primum de Ex verantis, patre Palladii, qui Stirpe' poetae .cognatus erat. . Singulari de eo captis . dicunt Benedictini Mauriant . in hist. lit. GaII. T. II p. 14tet WemAdortius in excursu, quem loco Namatiani addidit, nonnulla Itova profert. Sed in his idem accidit, quod jam . Supra monuimus, ut praeter ea ipsa, quae Rpud hunc Poe ..inin narrantur, nihil sero sit, quod vel aliqua veri speciodieatur. 'Itaque mire do eo vagatur Wernsdorfius cum in aliis, tum maxime, ubi de patria ejus dicit. Namatiani enim patriam, quae hinc fere pendet, inde finiverat, quod Palladius, , hujus Exuperantii filius, qui illumi cognatione Iottingeret, Pictaviensis esset. Jam do Palladio nihil dicit nisi hoc; nihil do eo posse narrari 'i. Ubi autem de Exu peraimio disputat, Benedictinos Maurianos eum pro PietR-viensi habere ait provocantos ad Phil. Labhei Novam Bi-

48쪽

δ . .

bliothecam VH. I p. 50, qui iii roserat. Λt nihil isto quidem refert, . sed Prosper A quitanus in chronico, quod poloco imprimendum curavit Labbeus, sub Castino et Victore coss. i. e. anno 424 haec narrat: hoc tem ore Ea Perian tius Pictavi resis prias tus Praetorέο:Gialliartim in cL. Ditate Aremtenbi militum sedilioue Occisus est, idque rapud Iohannem inultum fuit. Johalmes autem, primi-

erius notariorum, anno ante, cum HonoriuS mortuus QSSot,

purpuram sumpserat. Sed dubito tamen,'num Exuperanatius, praesectus praetorio Johannis, idem fuerit ad Rutilia-NUS, nec, quod eadem sunt nomina, etiam homines iidem. Nunc enim militaribus muneribus lanctum esse statim demonstrabimus; ille, ut loquitur aetas illa, in partibus civilibus erat, nec haec ita .commiscebantur, ut ab altero ad alterum transtro liceret, et, qui initio ad militiam armatam pertinuerat, deinde ad munera civilia admitteretur. Vido vel eos viros, quorum dignitates Namatianus recenset, nee eundem invenies et militem fuisse et judicem. Omnia igitur illa, quae de patria et Namatiani et Palladii et Exu-porantii dici solent, concidunt. Idem, quod modo eXpoSui, uouet me, ut, quae porro Wernsdorsius proponit, rejiciam. Qui quidem legem Arcadii, Honorii, Theodosii Λ. Λ. A., quae anno 404 data est ad Exuperantium, Julium et caeteros decuriales urbis Romae Cod. Theod. 14, 1,4), ad hunc EXperantium refert eumque o docurialibus Gallicio Lugdunensis in decuriam Romae allectum suisse putat, unde ei ad alios honores et in urbe et in provincia gerendos ita viam esse patefacIam, ut deinde ad summum magistratum in Aremoricis proveheretur. Verum hoc eSSO POSSet, Si postea consularis vel vicarius vel praesectus pxaetorio sui3set; sed si primum curiae judex fuerat, deinde Aremoricas dux, quae militaris erat dignitas, fieri non poterat. Nequo argumentum, quod IFeritSdorsius profert, ita est validum,

Hio secum Ipse Wemsdorsius pugnab; nam Exuperantius, Si fuit Pictaviensis, non ad Lugdunensem Galliam, sed ad Aquilaniam per

. t .a

49쪽

Exuperantium Rutilianum, qui Palladium silium Romani

ad jura discenda mitteret, Sine dubio et ipslim non vul, gari cruditione et literarum amore praeditum fuisse. Λtis qui judicem euriae non esse)electum, nisi qui in litoris versatus et praecipud eloquio probatus esset. Itaque eosdem videri essu Exuperantios. Et certe, quem RutiliuS commeis. morat, in Aremoristia eloquentia non opus erat, et filium Romam misit, ut non, veluti ipse, ad militdria, Sed ' potius

ad civilia munera se accingeret. Major sides iis tribui poterit, quae Benedictini in liist. lit. Galliae l. l. dicunt, eundem ac Namatiani videri esse eum Exuperantium, ad quem Hieronymi' epistola 99 Tom. I sol. 95 ed. Basil. 1516ὶ extat. Ut argumentum epistolae indicemus, EraSini verbis utamur: Hortatur E Periantium meronymus, ut relicta militia impertiali conferat se ad Perfectam Christiani vitam, unaque cum fratre suo Quintiliano Bethlehem commigret. Militari igitur munero iungebatur ille Exuperantius, id quod, quamvis Wernsdorsius, qui poetam

non intelligat, obloquatur, convenit tamen in eum,.qui Naismatiano cognatus fuit. Neque me movet, quod porro iste dicit, illum christialium fuisse videri, idque in hunc, qui ab homino veterum Sacrorum StudioSissimo tantopere laudetur, non aptum esse. Nihil enim equidem inveni, quin . de viro probo et justo, qui non eSSet chriStianus, aeque bone dici posspt. Simul, si accipis hoc, habes etiam, qui alium locum poetae eXplices. Is enim, ubi de insula Goria tagona, quae plena erat monachorum et aScetarum, loquitur,liaec verba habet lib. 1, 517:.

Adversus scopulus ' , damni Inonimenta recentis, . . 'Perditus hic vivo lauere civiS erat. 'ζ .

Editiones veteres habente adversus aeopuIos, quod frustra tue tur Castalio. Pulchrum est viversori seopuus, quod a viro donio in Observiat. MiseeIL Vol. 3 pr 368 . propositum recepit Wemsdorfius; aed longius tamen . vulgari lectione recedit. Itaque secutus sum Pithoeanum, quod noIim explicari eiun Dainmio his scuiaua mihi erat odiosus. Est potius: eae adve o miti erGι εcopulus; nam propiusae accessisse ad 'insulam ipse Nainatianus postea v. 527 indicat, ubi

50쪽

. Noster enim nnper iuvenis majoribus amplis, . . e censu Interior coniugi0Ve nii 0r, Impulsus suriis 'liomines divosi suo .reliquit, . . Et turpem latebram credulus exul agit.

' . .

Quae omnia Fides optime convenire cum iis, quao ΠiorODyinus de Quintiliano, fratre Exuperantii, narrat, eum vi-' tam asceticam acturum Bethlehemum venisse. Antea enim sortasse in Gorgonam insulam socesserat. Et quod poeta cum Suum μυmem appellat, etsi fortasse etiam de eo, qui eadem sacra sequatur, intelligi potest, aptius tamen et accuratius de eo, qui etiam cognatione eum contingat, liuetur.

Divitias et nobilitatem generis adscribi non mirum, quippo cum EXuperantius quoque non exiguo mili re fungeretur et sortasse etiam nobili stirpe oriundus esset. Heinsuishic Paulinum quendain, cujus memoria ea astitae PSt Celeiaberrima, Significari putat, eique sane et divitiae et nobilitas fuerunt, idemque summis honoribus splenduit, sed Pt

tuin jam episcopatu iungebatur nec, qui accurate Hul vitam ScripSerunt, SecesSus in Gorgonam Insulam mentionem faciunt. Itaque hunc quidem interpretes rejecerunt, de' illo non cogi runt et rem nimis ambiguam, quam de qua quidquam statui posset, esse putarunt. Sed Si quem tamen in- . venire velis, neminem equidem novi, quem melius a ipi posse arbitrer. - Alium denique Exuperantium . huc referre

solent, qui auctor est libelli de Marii, Lepidi ac Sertorii bellis civilibus ' in, idque prae caeteris Weriisdorsius pluribus argumentis probasSe sibi visus esti Sed dubia tamen res est et do qua vel suspicari spiriosum sit. Nam cum Deo in libro ipso nec alibi ullum indicium, quo tempore

Indo Triturritam se petisse narrat. Notio haec νoeabuli adverius satis frequens, et apparet simul, eur erraverit librarius, quippe qui pro . praepositions haberet. Mox retinui agu, quod Bumannus in Mit, Uerns- dorsius in amal mutabant. Suum enim videntur eripere Naniatiano, qui corrigunt. 'Latebra non modo locus, ubi lateas, sed etiam ipsum latere. Lucret. 5, 750 solis isem quoque defectus Iuniaeque latebras.

Vida oditiones Sallustii euryas ab Havercampio Tom. It p. 22let Frotaehero Toni. I p. 2bi.

SEARCH

MENU NAVIGATION