장음표시 사용
31쪽
M. Atque utinam nunquam Judaea subacta suisset Pompeji bellis imperioque Titi. - . '. Latius excisae pestis contagia Serpunt, i Victoresquo auos natio victa premit,
non video, quomodo non petat christianos. We dorsus radicem stultitiae ad ipsos Judaeos, unde nihil nisi stultum Provenerit, resert et stultos dici putat miros eorum mores et ritus; Sed, quae insequuntur. victores premi a n tione victa, cum non item ad solos Judaeos pertinere possint, essiciunt, ut illa quoquo de citristianis intelligere malimus. Quodsi monachi vituperantur, recte illud quidemst ab eo, qui rem publicam curet, qua relicta illi solitudinem et illuviem sectabantur, sed, quoniam id cohaerebat illa aetate cum christianis, hi simul ipsi petuntur. Itaque, quamvis prudeus et amans rei publicae, insensus tamen christianis erat Namatianus. Quid autem, qui christianus non esset, tum in re publica agere aut quas dignitates Sperare poterati Cum enim jam priores imperatores Vario
modo vetera sacra abolere ddumque christianorum introdueere Studuissent, Honorius, praesertim ubi paganos, qui di cebantur, multa contra se occulte machinari et Eucherium, Stilichonis silium, qui, si imperium adeptus eSSet, PriSDOS deos se restituturum esso pollicitus erat, ad regnum eveherovello comperit in , omnes hos tum ab aula tum a re publica amovere statuit. Itaque non inulto post necem Stilichonis anno 408 legem dedit, qua, quicunque aliis quam ipso sacris addicti essent, muneribus palatinis iungi veta
bantur Cod. Theod. l6, 5, 42). Sed hanc quidem ob
Genneridi cujusdam constantiam statim abrogatam esse seribit Zosimus 5, 46. Nihilominus Octo annis post imperator iterum edixit, ne, qui veteres deos coleret, non modo aulicas, sed ne alias quidem ullas dignitates assequi posset
Cod. Theod. 16, 10, 2 t). Igitur nihil erat reliquum Nama-
liano, nisi ut in otium ac vitam privatam se reciperet. Sed etiam antea vel ea ipsa res vel aliud quamquam quid sue-'ὶ Fide Orosium 7, 38 et Marcellini thronicon h. a.
32쪽
rit, quoniam ambigua ost oratio, indieari non quit) ei osse-cisse videtur. Audi ipsum. Laudaverat Λlbinum quendam, qui sibi in praefectura urbis successisset, amicitiamque, quacum illo conjunctus esset. Pergit ita lib. 1, 473:
Praetulit illo meas, cum vincere posset, habenas; Praedecessoris major amore suit.
Miro haoc intolligit Wernsdorfius, prae suis laudasse et magni fecisse Albinum Namatiani habenas i. D. magiStratus ejus rationes et acta, ideoque, quod hic amorem ejus palam testificaretur, hoc decessoris amore majorem et illu- Striorem visum esse. At non Namatianus Albinum, sed hic illum adjuvit, et, cum ipse praesectus urbi fieri posset, maluit cedere. Hinc etiam eXplicandum, cur tam breve tempus urbi praesuerit poeta. Speravit fortasse, iterum se hanc dignitatem esse assecuturum. Certe tale quiddam Ia-tero videtur in lib. 1, 427, ubi, postquam nuntium accepit Rusium Volusianum praesectum tubis factum esse, Sic IO- quitur: Sic mihi, sic potius placeat geminata potestas;
Per quem malueram, rursus honore fruar.
Sed, quoniam, quae obscure dicta sunt, nisi obscure, disputari nequeunt, mittenda dam haec et transeundum ad viros illa aetate claros, quos Namatianus carmino suo celebrat.
Ρrimum igitur ad patrem ejus deserimur. Insignis de eo locus est lib. 1, 575, ubi Pisis so statuam in honorem ejus positam invenisso narrat: Bie oblata mihi saneti genitoris imago, Pisani proprio quam posuere soro. Namque pater quondam Tyrrhenis praefuit arvis, Fascibus et aenia eredita iura dedit. Insequuntur laudes invitae; deindo hi versus: Famam Lachanii veneratur numinis instar Inter Tyrrhigenas Lrdia tota suos.
Igitur patrem Namatiani Lachanium nominatum esse eoi- legerunt interpretes; idque merito, ut videtur. Nam quis
33쪽
isto subito Lachanius, nisi is, de quo tam inulta proxime antea praedicantur, pater poetae Sed de ipso nomine dubitationem movet Burmannus, quod, quoniam nusquam althi invenitur et harbari nescio quid soliare videbatur, in Laecanium mutari voluit. Gruterus quidem in inscriptionibus habet solam mulierem Laecaniam 'ὶ, sed apud Reinesium CI. X, 1 est C. Laecanius Victorinus et L. Laecanius Felicissimus. Nolim tamen accipi Laecanium; nam quod ignotum est nomen aliquod, non satis causae, ut damnetur.
Retineamus igitur Lachanium. Quid autem porro φ Pro Tyrrhigenis, quos in versibus illis nominavi, in antiquissimis editionibus est turrigenas, quod merito Spreverunt recentiores interpretes. Nam etiamsi gentem Etruscam eonstat ingentes Saepe turres exstroisse, unde nonnulli eos nomen invenisse dicunt, ineptum tamen esset, Si quis ex turri natus esse diceretur, ac poeta Secum ipSe pugnaret, si eosdem ad Lydos et ad turres in iisdem fere verbis referreti Quare Castalio emendavit terrigenas. Sed id quoque , quod de Gigantibus tantum, terrae filiis, vel de pri- 'mis hominibus, quos eX terra procreatos eSSe fama erat, usurpatur, pariter vitiosum esso jam Wernsdorsius intellexit. Superest igitur Daminianum Tyrrhi genas, idque
recte probari videtur. Quamquam nee Wernsdorsius hoc, nee caeteri suum quisque eXplicuerunt. Nam cum de veteribus horoibus et numinibus indigenis, inter quos Lachanius relatus Sit, interpretantur, quem poeta numinis instar esse dixit, numen ipsum faciunt. Praeterea probandum erat Tyrrhigenas esse heroes veteres et numina. Nequeeniin hoc nomen, ut voluit Wernsdorfius, ad Tyrrheum,
pastorem regium, qui est apud Virg. Aen. 7, 485, aut ad . Tyrrhidas . ejus filios, referendum i quid enim his vel cum Etruscis vel cum Tyrrhigenis in nec ab Tyrrheno, Velere Lydorum rege, ducendum est. Sed erat Lydiae prisca urbs Tyrrha ''ὶ, unde et Tyrrhenus nomen habet et incolae vel'ὶ Auget enlin rem mmadorsus, si plures apud eum inveniri diei Vide Ottseledum nullarum Etruseia Vol. I p. M.
34쪽
. proles ejus Tyrrhigenae appellari possunt. Itaqus,huno
Iocum sic accipe: Etruria tota inter populares suos i. e. omnes Etruriae incolae numinis instar Lachanium venerantur. Patrem igitur Tyrrhenis arvis praefuisse ejusque famam Lydia tota coli narrat Namatianus. Quibus verhis inductus Tillemontius Ilist. imp. Rom. Τοm. V p. 661 eum Lydiae rectorem secit, nec eogitavit etiam Etruriam ab incolarum origine saepe Sic vocari. At res non digna, quae resutetur, nec ei fidem habuerunt interpretes. Alia Potius sunt, quae etiam hos latere videantur. Do quibus
ut dijudicari possit, altius res eSt repetenda. XII. ' 1 Augustus totam Italiam, cujus sines usquo ad Polam
urbem protulerat, in undecim regiones divisit singulisquo praetores praefecit; Roma vero Suburbanaque regio separata ab caeteris postea praesecto urbis eoinmissa est. Manserunt
haec usque ad Hadrianum, qui, ut plurima alia, ita haee quoque mutavit, Italiamque in quattuor partes divisam totudem eonsularibus tradidit ' . Auctores sunt Ael. Sparti Hadr. 22 quattuor consulares per Omnem Italiam judices constituit; Jul. Capit. Antonino Pio 2 ab Hadriano inmter quattuor consulares, quibus Balia committebatur, electus est ad eam Partem Italiae regendam, in qua plurimum 'ossidebat. Sed ne haec quidem diu stetere et mutavit fortasse jam M. Antoninus Ρhilosophus, quamquam,
quomodo mutaverit, non videtur certo dici posse. Vide Salmas. ad Jul. Capit. Marco Anton. 14. Postea aliquoties eorrectores totius, ut videtur, Italiae commemorantur. Am Cave, ne deeipiare loeo Aelii Spart. in vita Hadri 18 Hadrianus
in Etruria Praeturam imperator sit. Haec enim verba potius ad magistratum, qui Etruriae urbium peculiaris esset et ab ipsis eligeretur, non ab imperatore mitteretur, pectinere Videntur, praesertim cum statim post de dictatura et duumviratu oppidorum Latinorum aermo sit. Cain Eaubonus ad h. l. ambiguo loquitur, sed rectissime provocat ad inscriptionem, quae est apud Grut. p. 385; adde similem apud Reinea. Cl.
35쪽
rolianus imperator Tetricum seniorem, quem vicerat, totius Italiae correctorem secisso dicitur apud Trebell. Poll. trip
tyr. 24 ' . In Codice Just. 7, 35, 3 est lex Diocletiani et
Maximiani ad Numidium, Italiae correctorem, anno 290 p. Cli. data. Sub iisdem imperatoribus Paetus quidam Ηο- noratus corrector Italiae vocatur apud Gruterum p. 279, 4, ad quem eundem est Ιex Cod. Just. 2, 11, 1 anno 293 data. Porro sub Constantino Rusium Volusianum per octo annos Italiae correctorem suisse ex inscriptione assert Pancirolus ad notitiam dignitatum imp. Occid. c. 49. Reperi eam apud Griit. p. 387, 2. Quam si accuratius inspicias, Rufium aut antequam Constantinus imperium adipisceretur, aut primis corte ejus annis Italiae praefuisse invenies. Hic enim, simul atque rem publicam ab hostibus liberavit, to-
tam rationem Italiae administrandao mutavit ''). Nam descripsit eam excepta urbe et Agro, qui ad eam pertinebat, in Septendecim regiones, quarum decem, quae Italiam, quae priscis temporibus vocabatur, essiciebant, vicario Romae, reliquas vicario Italiae in tradidit. Illae erant Cam
pania, Tuscia et Umbria, Picenum suburbicarium, Sicilia is
' Nam Vopiae. Aura 39 eundem Tetricum correctorem Lucaniae factum esse tradit. Quare a multis Pollioni negligentia exprobratur. Sed in hac aaltem re verius videtur narrasse, praesertim eum etiam singulas provincias, quibus cunctis Tetricus praefuerit, enumeret. Apparet hinc simul correcturae dignitatem aliis temporibus suisse aliam. '' Quamquam hoe non ita intelligendum, ut Constantinua nova omnino atque inusitata instituisse putetur. Quod quidem cum in aliis rebus eonstet, tum in hae provinciarum descriptione colligi potest ex Trebell. Poll. trig. Ur. 24, ubi eadem sere nomina, quae postea usu
venerunt, inveniuntur. ι''' Non ignoro equidem, etiam post Constantinum in his provinetia describendia nonnullaa mutationes factas esse; sed ne longus eSSem quod ne suerim iam vereor , posui nomina, quibus Rutilii aetas utebatur, quae notitia dignitatuin utriusque imperii eodem sero tempore eou- secta exhibet. 3 Haec enim, ut Sardinia et Corsica, eum antiquitus pro peregri- nis haberetur, iam dudum ipsi Italiae adjecta erat. . . P
36쪽
quae singulae a consularibus, Apulia et Calabria, Bruttii et Lucania, quae a correctoribus, Samnium, Sardiuia, Corsica, Valeria, quae a praesidibus regebantur. Hae ossicietabantur ex Venetia et Istria, Aemilia, Liguria, Flaminia et Piceno Bnnonario, quae a consularibus, Alpibus Cottiis, Rhaetiis prima et Secunda, quae R praesidibus guberna bantur. Laelianius igitur, Namatiani pater, Tusciae praemisso dicitur. De eodem post Summas ejus laudes haec SEquuntur v. 593i
Haec eadem, cum Flaminiae regionibus Irem, Splendoris patrii saepe reperta sides.
Quae ista Flaminia, cui simul et Tusciae praefuit illo 3 Si.
Ient interpretes, quamvis debeant dicere, et res est dissicilis. Nam hoc primum cuivis, qui verba poetae accuratius conaaideraverit, stare opinor, de ima tantum Lachanii adminia Atratione eum loqui. Neque enim intelligo Franciscum.
Marianum de Etruria Metropoli c. 30 p. l213, qui solus, ut videtur, hic duo diversa munera, quibus deinceps illo praesuerit, significari putat, unum,' quod Pisis electus ejus
urbis proprius quasi et peculiaris magistratus, alterum, quod in Etruria consularis gesserit. Deceptus autem est et nomine rectoris, quod de consulari dici posse negabat, et eo, quod, quia Pisis Lachanio statua posita erat, indoibidem eum habitasse colligebat. Sed de rectore res aperistior, quam de qua disputemus, et Statuam non video, cur ei non in omnibus urbibus, quae modo ejus imperio subouectae fuissent, collocari potuerit. Vide exbmpla, quae infra de statuis consularibus Tusciae positis 'attulimus. Describamus igitur fines Etruriae provinciae et videamus, qui ea, quae de Lachanio narrantur, intelligenda sint. Constat
enim partes Italiae, quae vel Augusti vel etiam antiquio
ribus temporibus fuerant, Constantini saeculo omnes Esso luctatas. Etruria vetus non deminuta etiam ad provinciam consularem, quae postea erat, pertinebat. Accedebat
vero Umbriae pars. Ea enim provincia re quidem tum non amplius extabat, nomen dum Tuscia iungi sole bat. Eiemin Septentryonalis ejus pars assumpta et Galliae . cisalpinae et
37쪽
Pleoni veteris parto provinciam consularem, quae Flaminia et Picenum annonarium dicebatur ' in, efficiebat, meridionalis, quae ad Tusciam adjacobat, cum hae ipς conia . Juncta erat. Diceni autem prisci pars, quae Supererat, eum aliquot sinitimis populis sociata Picenum Suburbicarium vocabatur. Huic Piceno vicina erat Valeria, quae partem Latii, Marsos, Pelignos continebat et Campania ac Samnio terminabatur . Tuscia igitur prisca etiam pο- steriori tempore non deminuta consulari est tradita. Obloquentur, qui laeti maXimo iis, quae Salmasius ad Trebell. Poll. trig. tyr. 24 disputat, eximendam esso putent eam partem, quae intra centesimum ab urbe lapidem sit, quippe quae, cum ad Suburbi 'rias regiones pertineret, durisdictioni praesecti urbis subjecta suerit. At Salmasius recte illud quidem explicat, unde nomen habeant Suburbicariae et anno nariae regiones, item, quae dicantur, Sed in caeteris non Satis accurato disputare videtur. . Diligentior Gotholaedus
ad varias Iogos codicis Theodosiani, Sed is quoque, quamvis Pleraque, quae ad rem faciunt, asserat, totam rationem,non
Flaminia e4t, quas medio aevo Romaniola vocabatur, eiusque eaput Ravenna ZOs. 5, 37 init. . Picenum annonarium est marca Antoni tana, quae nominatur, ejusque urbs praecipua, in qua consularis Flaminiae et Piceni annonarii habitabat, priscum Fanum Fortunae, quam tune Flaviam siva Juliam Fane4trein appellatam esse demonstrat Gothosci
ad Cod. Theod. I, 9, 5. quod nomen quoinodo ex vetere ortum sit,d et Salmas. ad Flav. Vopis. Aurel. 29. . De hoe Pieeno suburbieario et Valeria multa sis est. Turbat maxime Ρaul. Diaconus hist. Langob. 2, q0, qui eum fines Valeriae provinciae describit, non modo omnem eam regionem, quae ad Picenum Euburbicarium pertinet, complectitur, sed etiam Tusciae partem addit.
Vide Goth. ad Cod. Theod. 9, 30, 5. Accedit, quod haec prοVineia
sub Honorio demum ridetur esse instituta. Quarε eum scriptores rei agrariae p. 142, 144, 145 ed. Goes. , Picenum et Valeriam in unam provinciam iungant, eandem earum rationem fuisse puto ac Flaminiae et PicenI annonarii, ut ante Honorium Picenum suburbicarium etiam Va-- leriam contineret, postea haec ab illo sejungeretur, tandem iterum coniuncta mutato modo nomine coalescerent. Itaque ex hac opinione Provinciarum suis deseripsi.
38쪽
explanat. Eandem rem tractat etiam Jac. Ledhassurius de Vocabulis ad geographiam juris Romani pertinentibus sin Everardi Ottonis Thesauro Jur. Τοm. V p. 1004 , sed is et brevior est et aliud proprie ngit. Jam vero hoc nobis Stet, quod illi prae socium urbis intra centesimum ab urbe lapidem potestatem habere dicunt, non ita esse in olligundum, ut regiones illas soli rius administrationi subjectas suisse arbitremur. Quod qui statuit, Tusciam et Valeriam ita minuit, ut plura demantur quam' supersint, Picenum autem Suburbicarium, quod singulari consulari, qui vicario Romae subjectus erat, paruiSse constat, totum sere praefecto urbis adjicit ').SSed e tiain alia inveniri possunt, quae rationem istam refutent. Sic lex Cod. Theod. 12, 1, 6l, quae de Vulsiniis agit, qui secundum itinerarium Antonini ' p. 286 ed. Wesseling. in septuaginta duobus milibus ab urbe
distant, data est ad Terentium, correctorem TuScine . Sumili modo Narnienses et Interamnates, qui fortaSSe quin-: quagesimo lapide sunt, rectoribus Tusciae, quod bene provincia illo ad ministrassent, statuas ponendas eSSe cenSuerunt. Vide inscriptiones, quas mox asseremus. Latium porro totum consularin Campaniae: paruisse docet Goth. ad Cod.' Tlieod. 9, 40, 12. Intelligi igitur hoc, quod suburbicariae. Tegiones et a praesecto urbis et a rectoribus proviticiarum, ad quas pertinent , gubernari dicuntur, nequit, . nisi eas utriSque paruisse statuas. Idque significat etiam lex Cod. Tlieod. 11, 40, 12 a Valente, Gratiano, Valentiniano Λ.A. Λ. anno 378 data, ad quam vide, quae Gotho laedus
disputat. Quattuor omnino fuerunt regiones suburbicariae' ' , quarum prima ad Tusciam, altera nd Picenum Suburbicarium '''ὶ, tertia ad Valeriam, quarta, quae Latium contu' Suburbicarias autem regiones usque ad centesimum ab urbe lapidem patuisse praeter Salinas. l. l. probat Gothola. od Cod. Tlieod. 2, 16, 2 et 11, et , 9, cui hae quidem in re nihil addi potest.''J CL .Goth. ad Cod. Theod. 14, 6, 1 et 11, 1, s. ' 'Vi Jam colligi lieet, unde haec provincia nomen habeat. Cum enim eius longe maior pars intra centesimum ab urbe lapidem esset et suburbicarias regionea contineret, ut discerneretur ab Piceno annonario.
39쪽
nebat, ad Campaniam pertinebat. Jam harum provinciaiarum rectores duplicem quasi jurisdictionem habebant, unam in suburbicaria regione, quae in eorum poteState erat, ni-ieram in reliqua parteo Illa artior erat et certum quondam terminum non eXcedebat, atque appellatio ad praesectum urbis erat; haec major liberiorque et ad vicarium Roma , deinde ad praesectum praetorio Italiao appellabatur. Sed etiam nitorum discrimen erat Suburbanarum regionum et reliquao Italiae. Illae enim a multis tributis et oneribus, quibus haec obruebatur, immunes erant. Gratianus d. Thood. 11, 16, 12ὶ dum caeteris provinciis extraordinaria munera imperat, Suburbicarias regiones tinnumes osse jubet a praebitione tironum; Constantinus in Iege . de tempore potΡndae in integrum restitutionis Cod. Theod. 2, 16, 2 urbem Romani et urbicarias regiones simili modo praestare
immunitatos, quarum memoria nil nos non pervenit. Quae cuin ita essent, factum tamen est, ut aliquando peculiares urbicariarum regionum consulares essent. Sed uum luimium novi ext rhina imperii aetate, Rogatianum, Tusciae Suh-Nrbicnricto consularem, qui commemoratur in Novell. Cod. Theod. 4,' s. Quid tum reliqua Tuscia laetum Sit, certo dici nequit; singularem ei suisse consularem puto. At praeter hoc exomplum aliud non novi, .quod hanc utramis quo Tusciam, Suburbicariam et annonariam, Saepius S uu-ctnm fuisse demonstret. Inde igitur corrigendi interproles
ad Λmm. Marcoli. 27, 3, 1, quos plenissime jam Goth. ad Cod. Theod. 11, 1, 9 relatavit.
Quare Lachanius, si Tusesam rexisse dicitur, et Timaeia ipsa, tam annonaria quam suburbicaria, et ea pars Um-
dicta est urbicaria.' Aliqua tamen eius pars extra dentesimum lapidem esse debebat, ut vicario Romah subjecta esse posset.' Hinc ipsum nomen reliquae Italiae, quae annonaria dicebatur, ortum, quippe quae annonam ad principem ejusque exercitum alendos conferro deberet. CL Goth. ad. Cod. Theod. 1l, 1, 6 et Salmas. l. l. .
40쪽
n parto enim potiori provincia nominatur 'l. Jam videndum de verbis Natuatiani, quae supra poSuimus, quibus Lucilianius .etiam Flaminiae regiones administrasso dicitur. Duas habes Flaminias, alteram viam, alteram regionem, quae eodem modo dicta est atque Aemilia et Valeria. Λtqui putare poteris Tusciam cum Umbria et regionem Flaminiam, cussus sines paulo ante descripSimus, conjunctam fuisse sub cura Lachanii. Noquo enim Italiao divisio adeo certa erat, ut non aliquid a singulis imperatoribus
mutaretur. Sic in Cod. . Theod. 11, 16; 2 invenitur ULpius Flavianus, consularis Aemiliae et Liguriae; ibid. 2,
4, 4 earundem provinciarum, quae plerumque Sejunctae eSSe Solebant, uixus consularis ''). At alia tamen ratio est Flaminiae atque Tusciae, quarum illa vicario Italiae, haec via eario Romae parebat; quaro, qui has Sub uno rectve Junxisset, simul caeterorum magistratuum rationem, mutnSSet.
Nequo ulla talis mutationis sit mentio. Itaque abjecta regione Flaminia coniugiendum potius est ad viam. Quae postquam Roma abiit, Ocriculos primum et Narniam tangit, deinde juxta Tusciae fines porrecta Ariminum ilhetitur. Ea autem Sola parS, quae Ariminum versus abit, ad provinciam Flaminiam pertinebat et cum Piceno annonario subjecta erat consulari . Flaminiae,dreliqua cum Umbria
3 Erunt fortasse, qui, cum rectores nunc Τusciae nunc Tuscia et Umbriae dicantur, aliquando . etiam seiunctam fuisse partem illam Umbriae a Tuscia statuere velint. At hoc fieri non posse . apparet eX inscriptione apud Grut. p. 422, 1, ubi cives et ordo Interamnatium, qui sunt in Umbria prisca, Julio Eubulidae correctori Tusciae ob provinciam egregie administratam statuam posuisse dicuntur. Itaque provinciae illae ita coaluerunt, ut Umbriae nomon modo adderetur modo omitteretur.
' γ Gotti: ad Cod. Theod . 9, 30, 4 huc pertinere putat inscriptionem, quae esit apud Grui. P. 1093, 3, ulli C. Cornelius P ilix Thyallus'
vocatur' luridicus i..e. coiisnlaris per Flamiuiam et Umbriam. Sed hoc potius eo reserendum, quod et Flaminia et Picenum annonarium, quod ei adhaerebat, partem veteris Umbriae continebant, quare priScumnoinuu cum recenti miscebatur, ut in Tuscia et Umbria.