장음표시 사용
61쪽
ia IN EMsTOLAMI miserus naturaliter ut inim ortalis, ita verus. Aliud aute tu ηbier haecvel esse, vel per semetipsum habere, aliud in potestate donantis quod habeas esse.Sic obiter Hieronymus. Si ergo verax est,& mentiri nequit,ut quom impossibile metiri sit, Heb. QVtique complebit quae promisit,nec aliud exhibebit,iustis scilicet & iniustis,qualibet hoc hominibus durum videatur: Non est enim Deus quasi homo ut metiatur,Numeri 13.& Psal.88. ς;-h,is. Semel iuraui in sancto meo, si,id est,nequaqua V Dauid mentiar: sic enim loqui scriptura solet, interprete Augustino de Ciuitate lib.I7.cap.9. Iudicia Domini vera, Psal. 18. iustificata in s
metipsa, siue in idipsum, id est, Augustino ibi
interprete, incommutabiliter : nec enim is vel minatus vel pollicitus,quequam Iallit,aut quil
D. quam eius vel impiis supplicium, vel piis pra inium potest eripere.Omnino ergo faciet quae praeordiri luit,dabit quae spopondit,uel post ipsam mortem,nec est cur ambigere,aut de promissione dubitare debeamus, etiam si non ante obitum promissis fruamur,haec enim firma i dubie sunt,ex parte promittetis de diuino proposito,ut quanto certiora sunt,tato nos minus
tepidi, securioresque effecti, liciti quoque magis ad ea quae praedicta promistaque sui, ut omnino ventura,consequenda praeparemur. Prolixa est , nec minus necessaria & fructuosa disputatio Augustini lib. contra Priscillianistas
cap. 6.& 2I. De Civitate a cap. 17. ad finem us
62쪽
At ri et v u. e Ap. r. 3IadversusOrigenistas pr postero misericordes, ore uisu qui Deum minacem magis faciunt, quam ve- rvrdines. racem, & dum satagunt perhibere miserico dem,non verentur praedicare fallacem. Sed si verum non est quod minatur, nec id Verum e- νει ax.rit quod pollicetur: Si falsa minatus est,ut ab iniustitia corrigeret, falsa quoque pollicit' cst,
vi ad iustitiam prouocaret. Na quale est, quaque absurdum, aeternum supplicium pro diu- Aeternum turno existimare , & vitam aeternam credere sine fine,cum Christus eodem loco, una cadeque sententia utrunque complexus, aeternum P ' dixeritξMatth.2s. Profecto utrunque auicum
fine diuturnum,aut sine fine perpetuum debet intelligi. Si terroris tantum causa inquit Chrysostomus lib. 1. de compuctione,&Homil. 2s. ad Rom. nec pro veritate supplicia promi tuntur, consequens erili Vt & bonorum promissiones, adhortandi tantum, non etiam V ritatis gratia proponantur.Sic stabit cum N rone Paulus,imb etiam contra Paulum cons- stet diabolus.Si sic de utraque parte sentiam', resoluta sunt omnia religionis nostrς dogma, la,si nihil aliud in omnib' madatis diuinit' da tis agi dicitur, nisi ut homines & vana bonoruspes,&inanispoenaru terror astringat.Sed nos his suborto occasionis articulo,breuitet dictis ad intermissu exponedi ordine recurram implebit igitur certo Deus quod pollicit' est non
tantia patribus ante aliquot annoru celenarios
aut millenarios, sed &-ter rapinianaia
63쪽
actam . . Πῖτληρονι νοι- ,de quibusvocabulis nos ibi, quae tuc occurrerutadic secuti Hieron.acpora aeterna legit, ubi supra cotra Paris.cillianillas ct de Genesi cotra Manich. cap. 2. A DRM. Augusti de Ciuitatb.12.c. I , .ex quo loca in priora in Eac litera Beda & Anselmus .aeterna aute quod m/2' - initandum est,pr terita Paulo dicta,priora ex ponunt d antiqua,vd quae clim retrorsum a costitutione mundi habere videantur initiu,quomodo sunt aut dicuntur aeterna, nisi quia antes non habent ullum tempus Alioqui aeterna tempora quid ante se habere potuerunt 3 non N in fa- enim haec Deo coaeva.dicimus. Cum ergb mu- tu ,πρ diis fictus sit, & per vices dierum ac noctium, mensium pariter & annorum tempora constia tuta sint,in hoc mundi curriculo atque rota itabamur ac veniant, futura sint, aut fuerint,ante horc mundi tempora, aeternitatem quandam seculorum fuisse crededum est,& vi ita dicam, unum Dei tempus,imo innumerabilia tempora,cum infinitus sit,& ante tempora omne te-pus excedat, quibus semper cum Filio & Spiritu sancto Pater fuerit. Ante omnia itaque tempora,quae nec sermo eloqui,nec mens compronedere, nec cogitatio tacita audet attingere,cunulli essent homines vel angeli , quibus Deus promitteret,cui, nisi Sapientiae suae promisit: ut
quae semper cu eo erat,antequam orbis iaceret fundanteta,maria diffuderet, montes statuerer,
castum suspenderet, terram directa mole soli-d et, & cum eodem laetaretur orbe perfecto,
64쪽
ii reti pensiliivhominu Prou.I. Quid autem spopondit Vrabo suo Deus, Misi vitavi,
qui creduvii,v--m clam puecua Ante omnia enim tempora, dc apud is pro fuit per eundem saluare credentes Patris Maesenitati, Sc Verbo ei m cocterno, quod suo tempore futuruera , nte omne tempus iam praeedestinatione fixum erat. Nec enim possim β τ dipere tempus aliquod fuistis qui Dei ria, aista dum aliquid fecerat. Adeo nian re os in P Ω- D M tionumissio,nec in tempore promisit,sed ursa Ou-- aliquidsece .
tentis,ut sic dic m, dili otia, ut rei promida: ε certitudo in Deo consideretur, is sic, hocin, ejectis turum se gratiam εc floriam ordinὸ pr*destinauit lite tςpOxy, quae Vol' Sὸμ- νψntur per secul , seu multi. ab initio mundi Triiseisi. yciis reuoluuntur. Sun; enim quae non sunt
65쪽
I IN RO sTOLAM quo erat,vi sancti & esecti haberent vita aete Artemo, nam .Vel aeterna,id est, antiqua, sic enim acci-M ''pit aliquando aeternum, αιωνιον, agnoscit ubi
supra Augustinus, & sub utroque intellectu inscripturis poni selitum,sine fine, & cum fine,
nisi forte crςcus aliquis codex habuit αρκam,ut Rct. is .ab aetatibus, seu temporibus antiquis. Vnde hinc Graeci diuinae praedictionis antiquis tale,ac proinde nostra dignitate nobilitatem mi colligui,sed iuxta priorem aeternitatis sensiim, quo nos non nuper,sed olim,& ab initio, imo ante omne initiu dilexit,quod & pluribus alibi locis posuit,quos praesciuit, hos praedestinauit, Rom. 8.Segregatus in Evangeliu Dei, quod antea per Prophetas promiserat, Luc. I. Sicut locutus est per os sanctoru,qui a seculo sunt,Prophetaru suoru . Sed & decreti diuini constantia hinc & immobilitate iide arguunt, quasi Deucoru poenitere non possit,quq no ex posteriori volutate definierit,sed ante omnia ei secula sic visa snt atque destinata. Graviter simul atque prolixe Hilarius lib. ia.de Trinit. Cu in Dei r bus,id est,in Dei natiuitate,nihil no ante tempus aeternum sit, non cadit in id ut antequam
natus est,cuiquam ante tempora aeterna promi ssum aeternum sit , secundu praesens B. Apo. dictum,in spe vitae aeternae, qua promisit Deus ante tempora aeterna,aliquando non fuisse dicatur,quia intelligi non potest c pisse post aliquid, qui esse sit ante tempora aeterna cofitem dus:aeternum enim est,quicquid tempus exc
66쪽
dit,lcc.Porro quod sic alicubi loquitur Augustinus. tanquam si Latine dici posse du- - , bitet seculare,miru si non legerit Horath carmen seculare,quem eo loci allegat cap. I.quς- 'stionum super Genesim . Seculares autem lu- Deutitiados etiam irrisit de Civit. lib. 3. cap. 18. centesi- ludi.mo quoque anno celebratos dc ad eos fugiendos atque cotemnendos etiamnum inuitabat
in Pal.8i . Propius rem nostram est quod de Genesi ad litera lib. s.ca. I7. Ante secula inquit, Deus, A seculo ea dicimus,ex quo cςpit seculia, in seculo,ut ea quς nascuntur in mudo. Hicro-
nymus ad Ezecn. x6. 17. , seculum aiunt, humanae tempus aetatis septuaginta annorum
sipputari,Latini nonnulli pauciorum annoru i in M. eue seculum putant,ut ad id 8.AEneid. Secti tu es Deta seneΗ-. Seruius notat dicta secula in uno homine, iuxta eos qui dicunt seculum xxx. annorum este, alij cx.alij Mille, ut Plautus in Milite. Varroni aute Ii. s.de lingua Latina, spatiu est annoru c.asene dictum,quod longissimum senescendoruhominum id putarusivi in Vergilij de aetatibus
Ter bino decie ue nrirem seuperexit in annosi Iustasenescentumquos implet vita virer . Sed de togaeuitate videro in caput huius 2. Confirmatur autem haec nostra de iis spes ex xe ει effectu promissionis, ut sequitur, mani' autem , nec hic praecessit, με, cui respondet A. Priἷ-Θ,iψitii t ad rem reseratur,
67쪽
a 7 1N EPIsTOLAM unaquaeque res suum tepus habet ,Ecchs.&no suo vel alieno tepore fieri dicitur,quod intepc- siue fit. Cogruis igitur temporibus,co perunt, laus,debitis,co uenietibus, q.d. Et qu laui lationis ratioZcur ve tandiu dare& exhibere cibstulit,quod tandiu antε destinaratὸ Prouiden πιαν. - xiM ait gratia, Vt Omnia tempestiue & opporro initas. time fierent,& tempus enim scriptura opportunitatem interdum appellat,ut Psal. II 8. tempus faciendi Domine, vel Domino, Sic Graeci. Malunt Latini ad Deum referre uis expone ' tes ab eo dispositis & ordinatis , quod aiunt promiserat,compleuit,quando se facturu prς- scierat,&ubi venit plenitudo temporis, Gal. . quo nondum omnem a iustitia declinante ad fidem adduceret. Opportune sane, Cum homo
de superbia primum, & de ignoratia, idololai tria,reliquisque contra naturam vitiis antei
gem, sub lege de infirmitate & malitia conuia
Cius,ut a medico aegrotus, congruentius inui-
Piophetae, quo magis appropinquabat redeptio,hoc eam amplius cognouerui, S his omnibus plus Ioannes, digito demonstrans, omnium veris maxime tempore gratiae conspi- umsecit Deus, Verbumyum, vel promisionis serpaone,Euangelium,ut quod omnia complectatur,praestiatia, siue nobis in ptiesenti data, fidem,veritatem,pietatem,& latura,& qu et nobis euenient, vitam ternam,vEt certe Filii
68쪽
Ad 1 Tu M. CAP. I. 1 ipsum,τον λογον,Vectu incarnatum,ut ex lectionis ordine diligeter attendamus,qubd cum re- ru consecutio sic requireret, ut diceret, manis stauit cam,de qua praedixerat,vita, non ita intulit, sed.manifestavit verbum, & ex textu inquam, attendamus vita cςlitus a Deo ab aeterno promissam,non absque Dei verbo, imo nostii quam ipsum esse Verbii, quod in principio
erat apud Patrε,quodque caro factu, in nobis habitauit Ioa. I.&I . Ego ait sum vita,vita v rb no breuis,neque teporibus circu scripta, sed
perpetua,nouissimis seculis perspicua facta. iupraedistione, pala, manifestE, per publica Christimet, Apostolorumq;,&Pauli in primis, omni creaturae,ac per omnes getes Euangelij promulgatione, Marc. IG. Pr dicate, Mat, 28. doce- te,&c.quae credita est mihi, iue comissa, Paulo getium doctori ac magistro,ut annuciaretur mu-do,ut hominib' nota fieret. Manifestauit ergo Deus sermone suu in prςdicatione mea,inquit, das per hoc intellisere,sermone pnedicationis suae, Dei esse, non fuit.Sic enim & Saluator dicebat,Sermone que audistis, non est meus,sedet' qui misit me, Patris, Io a. I . remi Hieronymo imperiit,& Sedulio, Aliis deleg tione, iniunctione . Sentit enim sibi munus hocm dicandi delegatu. sic ut recusare no liceat,utpote madathi sal toris mastra Dei, qui nos saluos
esse voluit,id quod pollicitus fuerat implendo, speciatim quando me probauit, & dominicae
incarnaῖionis oecononiam iniunXit,cu in me&
69쪽
Pαι petra Barnaba segregauit, Act. 13. ut gentibus praedia με ad εώ carem',qui me segregauit utero matris me ,
sis ut euangelizarem Filiu suum,Gal. I. de quo etia '' ' mandatum hoc intelligas licet,ipse enim saluufecit populum suum a peccatis eius, Matth.I.d
Paulum vocavit ac elegit, ut portaret nomen suum coram gentibus, Aet. 0. Cum igitur Deus ac Dominus nos seruare voles,haec iniunxerit,
digna omnino pr dicatio,cui fides adhibeatur, quomodo non ad salutiferum hoc opus ei inseruirem Z Hic obseruanda cum Graecis tria. Piimu quam hoc exordium beneficiis diuinis refcrtu lit,totaq; prorsus eiusmodi est epistola. Sic Titum suum,& qui ab eo doceretur, ad labores pro fide ac pietate subeundos magis e citat,sic Episcopum cum discipulis animat, ut benefaci ori placeant, nihil enim fere ita nobis utile est, ut Dei beneficioru iugiter meminisse,
siue quae communiter omnibus, siue quae seo sum singulis tribuit.Vel intuere cum ex amico vel munusculum sumimus, vel verbii aliquod Natta placidumque audimus , quam in amore exardescimus, quanto magis cu 'meminerimus quantis nos Deus & periculis eruit,& muneribus affecit,quanto ad obediendum promptio- rta Dci res fuerimusὶ Alterii, Praeconis instar omnibus In theatro Ita praedicantis,ut veraciter sibi co-. missa omnia prosequatur, nec aliquid addat, immutet,auferat,ea nobis ratione pr dicandii, vi ea tantu quae audiuimus praedicemus, nihilyel addetes et adimcxes,Deut.ε.I2.Apoc. ara
70쪽
Quod intellectu velim sine praeiudicio coir uersae hodie adeo concertatae, de Verbo Dei scripto & tradito) Et quidem cu magna tum fiducia um libertate ac constantia, alioqui nulla fuerit praedicationis virtus. Dicite, ait Dominus, in lumine,non in auribus,praedicate super tecta, non in cubiculis, Mat. Io. Luc. a. Sic tum ex dicendi modo,tum ex praedicationis loco, apertam eam,publicam,liberamque esse commendans.Postremo in ter agenda hic prisci di- C Via E singunt,& qu dem quidem permitti modδ eu ua Amo.
contuli,& proinde in nostro esse arbitrio, & pr ori sub ius nostrum cadere, Vade,& vende omnia, .ct da pauperibus, Mat. I9. auditore huius exe- quendi ceu Dominu si vis,ait,&c. constitues, ' . . 'ivelint hoc nolint moderni: Quaedam aute in terarin proinde non in nostra esse potestate, ut fiatri reconciliari, nec ei conuitiari, Mati. s. haec omittere minime tutum fuerit, scd necesi ario facienda,nempe supplicio ea non facientibu imminente. Tale ait hic & alibi passim Paulus docendi praedicandique praeceptum sibi Distum, ut vel inuitus id facere cogatur, nec
sibi creditum vel distimulare, vel inique ferre
.possit,non ambitionis hoc, non regnandi cu-riditatis, siue voluntatis, sed necessitatis quidem est, haec enim mihi incumbit,&vae mihi si non euangelizavero, I. Corinth. 0. Vt nec
huius rei sim Dominus, sed minister, & qui-dςm prope inuitus , nam dispensatio mihi credita , vis apertius eloquar , quid hoc