In Epistolam D. Pauli apostoli ad Titum commentarius, cum aliquot digressionibus, seu totidem locis communibus, bona ex parte ad hodiernas in religione controuersias pertinentibus, collectore Claudio Espencaeo Parisiensi theologo. Digressionum praeci

발행: 1567년

분량: 809페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

781쪽

pseudeuagellis lictet. legim' aliqua, ne legatur, legimus ne ignorem', legimus no vi teneam', sed ut repudiem',&sciamus qualia sunt,in quiabus magnifici isti cor exaltat suis. Et de fide ad Grat. Aug. li. I.ca. 8. Patres nostri suis etia decretis sacrilega dogmata ideo isereda putauere, ut Arij perfidia se proderet, ne quasi fracis & coloribus illita velaretur, sucu enim faciut,qui non audet explicare,quod sentiunt censorie. Augu- Mare; D stiui matri episcopus quidam in ecclesia nutri- Atus, de in Dei libris exercitatus, roganti ut filij errores refelleret,mala dedoceret, bona doce-xet,prudenter resip5dit, Sine illu ibi,tantu roga l j- pro eo Dominu, ipse legedo reperiet, quis ille sit error,&quanta impietas. Ego quoque, ait, paruulus a seducta matre Manichaeis datus, omnes pene non tantum legi, sed & scriptitaui eorum libros, inibit, apparuit nullo contra duesputate de covincete, quam fugieda secta esset, ideoque fugi. Restituto diacono cuidam epist. 69. Lege ait) Tychonia Donatista, n5 omnia quide probaturus, Na quae in eo caueda sui bene nosti,cuius etia quem regularum is vocavit R P um libru, non tantu non dedignatur tantus doctor sequi,& legendu studiosis cosulere,quia plurimu adiuuet ad scripturas intelligedas, no vi de illo tantu speretur,quatit no habet,caute,ait,sane legedus est, non ob quaedam solu in quibus ut homo errauit, sed ob illa maximE, quae ut haereticus loquitur, elaillic inuenitur absurdissimi cordis,ubi Donatistas,in quos inuectissimε

782쪽

Douatistis literas scribe-

Augustiti;

scripserat,no omni ex parte reliquerat.De doctr. Christ. lib. 3. cap. 3o. Et quidni haereticos legeret S. August. ad quos etia priuati scribebata Nam epist. 162. Donatistarum episcopis scrubit se ad nonnullos eorum primatios scripsisse literas, non quidem comunicatorias,quas iam olim ob suam peruersitatem ab unitate cath lica toto orbe diffusia non accipiunt, sed tales priuatas, qualibus etiam ad paganos uti licet, Et adeo non abhorruit a legendis eorum responsis, ut queratur literis suis, quas aliquando illi legerant, Respondere eos vel noluisse, velut magis creditur , nequiuisse, se satis interim charitatis ossicium impleuisse visum, quam nosolum nostris, sed omnibus nos debere docet Apostolus. Quos etiam vir mitissimus Domianos dilectissimos, & fratres merito praedica dos salutat, ut & alibi Madaurenses Idolol tras, quorum epistolam acceperat, Dominos praedicabiles,& dilectissimos fratres vocat, Epistola 2. En super haereticorum etiam litetis obiter, nedum libris, Latinorum Orthodox rum iudicium: Quibuscum Grςci itidem catholici sentiunt,Ita Basilius Magnus,&NaZianz nus Theologus, autore in huius vita Gregorio Presbytero, Per omnes tam meliores quam deteriores ut dici sole0 disciplinarii semitas gradiebatur, quo quaedam declinare,alia cum prudentia eligere possent, Siquidem laudandum qui dixit, ignominiosum non esse etiam,quod minus bonum sit,cognoscere, nimirum ex quo

783쪽

remedium iis contingere soleat,qui beneuolE, non odiosE,quae dictitur excipiunt.Et huc sp ctat eiusdem Basilij,ad Letoium Melitensem Opiscopum similitudo, Medicinae studiosis in

dicae artis magistros venena omnia & noxia

quaeque ac morbifica non ideo disceda propo

nere,ut eos uti hortentur, nec ut rerum noce-s Mauda

tium notione ad malitiam instructiores & acutiores, pro medicis humanae vitae corruptores evadant, & pro medicinis pestes atque pernicies innotescant, sed toxica naturalis nostrae facultatis corruptoria & pereptoria edocti,co trariis medicamentorum compositionibus oppositis praecaueant, corpora praeseruent,quaeq; eis accidunt,arte atque disciplina tollant. Si eo risenes, Homil. 3. ad id Exod. . Domini ad Mosem, Aperiam os tuum,& instruam quae teloqui oporteat, Deus non Moysi tantum, sed D . .& Aato fratri, & prophetis os, labia, linguam aperit, dilatat,ac eloquio suo replet, Dauidi rip ri Psal. so. 8o. Esaiae so. ut sciant tempore suo lo- qui verbum,Paulo Eph. c .Et quotquot Dei verba loquuntur. Mepdacium contra, falsorum testium Acu rrarum,turpiloquorum, susurronum, detractorum,otiosa proferentium, multb autem agis iniquitatem in excelsa loquentiti,ut Dominum in carne venisse negantiu,aut Spiritum

sanctum blasphemantium, quis dubitet quod talium ora Diabolus aperiatZ N5 paruae itaque Diabol- .gratiae intelligere os quod Deus, quodvEDia- quorum orabolus aperiat,non est sine Spiritussancti gratia '

784쪽

3 DE LECTIONEos huiusmodi discernere: Ideoque in diuison I ssor itosti bus spiritalium gratiarum additur spirituum

ritu M. discretio, I. Cor.is. De qua I.Ioan. 4 Probata

spiritus,si ex Deo sint. Vt autem sanctorum o A risi v r' ra, sic-aures ad audienda diuina verba Domi i ' nus aperit Esaiae,ubi pauid antE,& oculos quo

G ularum que Agar,Gene. M. Elisari puero, A. Reg. 6. Et periis. Os ergo, dc oculos, dc aures aperit, ut loquamur,cernamus, audiamus quae Dei sunt. Sed

non otiose accipio quod Esaias propheta ant Edicit, Eruditio Domini aperuit mihi aurem,ut sciam quando oporteat dici, aut etiam audiri verbum. Quod mihi videtur ad nos, id est, ad omnem Dei Ecclesiam pertinere, Quae enim in Domini distiplina versatur, de per Domini

eruditionem aperitur, non semper aperta est, sed de aliquando clausa. Audi legislatorem dicentem , Ne respexeris sorte receperis in audi-Aures aa tum vanum,Exod. 23.Si quando vana, inania, T. M ' inepta, turpia, profana, scelesta dicuntur, qui nouit Domini eruditionem , claudit aures, auertit auditum, de sicut surdus, dc scut mutus os suum non aperit, Psalmet 37. Sin ad utilitatem animae quae proferuntur, pertinent, si de Deo sermo est, si mores docet,virtutes inuitat, vitia resecat,huiusmodi eloquiis patere debent

non aures modo,sed de cor, mens, totaque ad talem auditum animae ianua pandenda est. isia; . Summ autem praecepti moderatione lex uti-- -ο-μm xur, Vt non dicat non audies) sed non suscipies tere di serui auditionem vanam: Nam de vana frequenter

785쪽

audimus, Quae Marcion, Valentinus, de quia

cunque contra creatorem Deum loquuntur vana sunt,ea tamen nos audimus, ut aduersum

ea respodere possimus, ne fortE subrepant simplicioribus quibusque fratrum per sermonis ornatum, Audimus ergo haec, sed non recipiamus , dicta enim sunt de ore quod Diabolus

aperuit,Ideoque orandum,ut dignetur Dominus aperite os nostrum, ut possimus contrad, centes reuincere,Tit. I.& ora quae Diabolus perit,obturare. AEquὶ tum prolixa, tum clara

allegoria idem ostendit,Homil.9. In Numer. 16. Apud Deum nihil inutile, vel otiosum i telligi datur, sed quae hominibus alienanda videntur de abiicienda, aliquid operis necessaruhabere inueniuntur, hunc intellectiam suggerit lectio, quae de batillis Chore, reliquorum- Bque qui cum eo peccauerunt,&combusti sunt, si commemorat, quod ne haec quidem iubet ab sem lici Deus, sed fieri ex eis laminas ductiles , &inde altare circundari: Manifestὸ alicubi dicit Dominus, Non sunt cosilia mea sicut consilia vestra , nec cogitationes meae sicut cogitationes vestrae, Esa. ss. Si apud homines hodie ruduia γιhaec causa, & apud Ecclesiarum principes ha- beretur examen de iis qui V. G. diuersa ab e si s .clesiis docentes , diuinae vindictae pertulerint ultionem, nonne iudicaret si quid locuti sunt,

docuerunt, aut scriptum etiam reliquerunt, v- niuersa pariter cu ipsorum deperire cineribus3

Sed non sunt iudicia Dei sicut iudicia nostra.

786쪽

DELECTIONE

Audi enim quomodo de batillis eoru, qui contra Dei prophetam insurrexerant, circuli fieri iubetur,& in altaris assigi circuitu,Chore figuram eorum tenent, qui coira ecclesiasticam fidem, & veritatis doctrinam insurgunt, Is ergo cum suo c tu in batillis aereis ignis alieni obtulit incensum, & iubetur quidem ignis alienus dispergi & effundi, ex batillis autem quia sanctificatis,& cora Domino oblatis,laminas ductas altari apponi: haec autem batilla scripturae diuinae figuram tenent, cui haeretici sensum&intelligentiam a Deo aliena,atque veritati contrariam introducentes,velut alienum imponetes incensum, Domino execrabile, non suave

Osferunt, forma ecclesiarum sacerdotibus d ta. t si quado tale quid fuerit exortum, ea quiadem quae a veritate aliena sunt, ab ecclesia penitus abstrudant, Sed si qua in haereticoru ve bis diuinae scripturae sensibus inuentuturin serta , ne pariter cum his quae fidei sunt contraria respuantur,Sanctificata enim sunt quae de diuina scriptura proferuntur, & Domino oblata:

Sed alio adhuc modo intelligi potest, quod do peccatorii batillis praecipitur,ut altari iungantur ac socientur,quod enim grea dicuntur, non videtur otiosum, Nam ubi vera fides est,& in- Aurea sis tegra verbi Dei praedicatio,aut argentea dicunt Melligantur tur,aut aurea,vt auri fulgor fidei declaret puti 'D I ri' tatem,&aurum igne probatum eloquia examinata significet psal ri aerea autem in vocis tano tum sono consistunt, non in spiritus virtute, sunt

787쪽

LI B R. SVs PECTORUM. 737sunt tanquam aeramentum sonans, aut cymbalum tinniens,I. Cor. I 3. Batilla ergo aerea,id est haereticorum voces, si adhibeamus ad Dei ait

re, ubi diuinus ignis est, ubi vera fidei praedicatio , melius veritas ex falsorum comparatione: fulgebit. Si enim ponam dicta Marcionis V. 1 G. Basilidis,aut alterius cuiusuis hqretici,eaque veritatis sermonibus, ac diuinarum scriptura- rum testimoniis, velut diuini altaris igne con-: futem, nonne euidentior eorum ex coparati

l l ne apparebit impietasὶ Nam si doctrina Eccloi siastica simplex essesine ullis intrinsecus haere; ticorum dogmatum assertionibus cingeretur, t no poterat tam clara & examinata videri sdes nostra, sed idcirco doctrinam catholicam con- tradicentium obsidet oppugnatio,vt fides no- . stra exercitiis elimetur, non otio torpescat. O- 'ς - portet ait Apostolus I. Cor. H.) haereses esse, ' - Vt probati quique manifesti fiat inter vos, hoe Dr 6 i est dicere, Oportet haereticorum batillis altarei circundari, ut certa de manifesta omnibus fiat fidelium & infidelium differentia, Cum enim fides Ecclesiastica velut auru coeperit refulgere. praedicatio eius ut argentum igne proba

tum intuentibus resplenduerit,tunc maiore caturpitudine haereticorum voces obscuri aeris vilitate sordebunt, Quae enim bona sunt bona s .

elle ex deteriorum magis comparatione no- riorum eom.

scuntur. Et quis bonam esse lucem sciret, nisi paratione noctis tenebras sentiret, quis iuellis dulcedi-muum,cu nem nosceret, nisi amaritudinis gustum acce- 'Aaa

788쪽

ων in

738 DE LRCTIONE, pissetὶDiabolum denique & obluctates aduem, siam nos contrarias potestates si auferas, animi Vir si virtutes sine colluctante non poterunt enit VHM' seere Sic & fidelium ergo sacerdotu gloria nou tu -otetit resplendere, nisi eam infidelium rcpx batio & poena commendet. Sed & ex iis quae legimus inguli quique iustorum magis ex cς-terorum collatione clari apud Deu habiti sunt, IUbu per ut Noe iustus quidem & persectus, non ex in-ρ tegro, sed in generatione sua pronunciatur,Ge 'o' ne. c. Loth, quanto Sodomitae quotidie deteriores fiebant,tato iustior apparebat,Gene.I9. Caleb &Iannes vel potius Iosue) bona nunciantibus, & populum in proposito perman re hortatibus immortale a Domino meritum contulit non tam sua cofessio, quam sodalium formido, qui meticulosis sermonibus desperationem popularibus incusserant, nec tam magnifice in duobus animi virtus inclaruisset,nisi reliquorum dece turpis ignauia patuisset, Numer. i3.Haec de batillis eorum qui condemnati sunt,quae altari iubentur assigi, quod ex inferiorum comparatione iusti clariores appareant, Haec unus tam multa Origenes. Qui etiam de se scribit , quod cum ad eum haeretici quoque quamplurimi vel percontandu vel impugnandum ventitarent,visum sibi eoru dogmata diligenter perscrutari, ne ad eos conuincendos,si quae apud eos essent,ignoraret, imparatior inueniretur,Euseb.lib. 6.ca. Is. Nicephor.li. s. m. I .De cuius tamen libris no minores quam de

789쪽

dogmatibus turbas excitauit antiquitas,ut quo nemo melius ubi bene, nemo peius, ubi malὸ, scripserit.Sed multa fanὸ non sana, ade6m ma Rram. t. nifeste insana licet effutietit, lectu tamen se per magno cu fructu etia a catholicis, vel hine constat, quod D. Athanasius clara voce huc viarum in Nicenae fidei teste in libris suis contra

Arianos,diu antea mortuum velut excitauit, Muti praeterqua quod in eius operibus extat, obiecit Epiphanio sanctissimus virTheotim'Scythiae episcopus .Quin &Basil.&Naziazenus,cuin eius libris se exercuissent,& inde sacrarum literarum sententiam didicissent, multum per id temporis emolumeti Synodi Nicenae sectatoribus contulerunt, Arianis strenue restiterunt, eosque Orisenis scripta ad dogma suum probandum aflerentes refellerunt, non satis illius

sententiam assecutos ostedentes, Socrat. lib. . cap. 26. Sozomen .lib. s.cap. 17. Nicephor. lib. II. cap. i7. Quem etia tam multi Latini Orthodoxi Graece periti transferendo suum fecerui,

Hilarius, Victorinus, Ambrosius, & caeteri catholici ut omittam Didy mum, Eusebium, Malios Origenis assertores) quorum se exemplo

Hieronymus eiusdem mirator, laudator,&interpres defendit, Augustinus quod GraecEmi- Amφ'-nus nosset, translatum cupiebat ita Hierony- ''st mo scribens,Epist. 8. Petimus & nobiseu petit omnis Africanarii Ecclesiarum studios a soci ras, ut interpretandis eorum libris qui Graecε

scripturas nostras quam optime tractauerunt,

790쪽

7 o D E LECTIONE

curam & o Peram impendere non graueris,potes enim evicere ut nos quoque habeamus ta- les viros , & unum potissimum quem tu libentius in tuis literis sonas,Origenem indubie,cuius ingenium immortale,incredibile studium,

indefatigabilem legendi scribendique instan-

Aristi tiam toties miratur,& commendat Diuus Hiem ronymus, quem cunctis idem placere pruden- 'im; tibus,quem omnes in caeteris vincere, que do. nique alter u post Apostolos Ecclesiarum in gistrum,neminem nisii imperitum, negare, scribere non dubitauit, licet, ut excusare videtur adhuc adulescentulus,& iuxta Didymi sentem tum,quem dc ipsum praeceptorem suum,prophetam videntem , dc virum Apostolicum in suis idem literis nominauit. Ob quam imm

dicas Origenis laudes quas cum passim apud

Hieronymum,tum ad Tit. 3.cap. Ad Marcella.

Item in epistolis,ad Paulam de Eustochiu,prologo lib. 2. super Micheam , praefationibus in Mosem,Iosue,Paralelpomena, Catica,EZechie' lem, de Hebraica nomina,& alibi lesere est) cu quidam virum etiam tantum in salus & impiis dogmatibus οριγενit ιν suspicarentur, vel calumniarentur potius, quae is pro sua Origenticorum voluminum lectione, versione, imitatione,compilatione respondit,in re valde praesentem sunt,quatenus catholicis haereticorum mentio, etiam interdum cum laude non tantulibri liceat. Amicis ergo Pammachio & Oceano extimul antibus , ut se ab hominum suspia

SEARCH

MENU NAVIGATION