장음표시 사용
381쪽
, L I. B E R II. Ex consensu igitur sit memoria sicut dicimus, ext memoria autem multoties eiusdemDcta, experi
mentum . Multae enim memoria numero, experimentum est unum: ex experimento, aut.
omni quiscente uniuersis in anima, uno praeter multa quod cum in omnibus unum sit iliud
idem o artis principium, Oscientia: si quidem
igitur circa generationem, artis est: si uero circa ens, sicientis .. Neque igitur insunt determinati habitusmeque.ab alijs habitibus fiunt notioribus, sed a sensu. Vt in pugna eversione Iacta uno flante, alter stetit, postea alter,quousque in principium ueniant, anima aute huius di, climst qualis positi pati hoc stante . Quod autem dictum est antὰ , sed no claia dictsi est, iterum diacamis:stante enim uno indigerentium: primu quidem in anima uniuersale es, oe nanque sentire quidem singulare , sensus autem uniuersalis est, ut hominas, non Callia hominis . Iterum
in his statur , quo que uti impartibilia sent: O uniuersalia: ut huiusmodi animal , quousique animat: O in hoc simi iter .. Manifestum igitur en , quoniam nobis prima, inductione cognoscere necessarium est: O nanque emensus muniuersale Dcit. Guoriam autem circa intelli' gentiam habitum quibus uerum dicimus , ala, quidem siemper ueri sunt, alij recipiunt Dimtatem: ut opinio, o ratio, uera autem sunt semper scientia ,. intellictus: O nihil est scientia certiui aliud genus, quam intellectas, principia
382쪽
T STERIORUM. I 89 autem demonstrationibus notiora sunt: scientia autem omnis cum ratione est: principiorum scientia quidem non utiq;ierit. Quoniam autem nihil uerius contingit essescisntia quam intellecturintellectus utiq; erit principiorum. Ex his consederationibus O quoniam demonstrationis principium non demonstratio: quare neq; scientiactus utiq; erit scientia principium:oe principium qui . et i dem principi erit
383쪽
A R G v Μ E et V M. UNC ET Topica percurramus. Disserere hic in Quouis negotio docemur. Tractaturq dialectica potissimum ratiocinatio ex proSabilibus,differens a litigiosa. quoniam in ea non tam probabilia sunt, qua uidentur. Confert exercitationi, congressibus Philosophiae. Propositio igitur omnis, uel problema, quod a propositione modo tantum differt, circa genus, definitionem , proprium atq; accidens,& quidem in praedicamentis omnibus uersantur. Cemitur & idem,& alterum, quod v-trunq', genere, specie, numero. c. iatuor dialeelici instrumenta,acceptio propositionum, distinctio intellectulina, inuentio dissi e tiarii, consideratio similitudinis. Propositiones accipimus, ex ona nitim, ex vulgi, Esapientium opinionibus,uel moralibus, uel naturalibu sues rationalibus. Distinguli tur intellectus inspectis oppositis, specie ne an uocabulo differant, item casibus, generibus, finitionibus,& comparationibus,discrimini Differentiae generibus exquiruntur, similitudo
IJs indagatur,quae diuersorum sunt,aut eorundem
nerum . Horum quaelibet usus habent in disputando proprios.
384쪽
md intendit, quae ratiocinandi species. cap. I.
POSITVM quid negorij, es methodii inuenire, poterimussyllogiz are, de omni proposito problemate exprobabilibus, ct ipse disputationem sustineths, nihil di mus repugnam s. Primu igitur dicendu , quid est filogismusret quae eius diruerentiis, quo sumatur dialem cus syllogismus, hunc.n.qurer mussecundu propostu negotium.Est itaq; si gismus, oratio in qua positis quibusda,aliquid aliud a poseuis ex nocesitate accidit per ea quae posta suri DcmonLiratior nerὐ, est quaiso ex ut ris t primis, syllog mus erit, aut ex Lilibus,qu.e per aliqua prima ct itera, eiusqu/ circa ipsa ist: cognitionis principiu umpserunt.Dialecticus ast syllogi mus, ct qui exprobabilibus est collectus. SHat aut uera et prima , qmsno per alia stis per ei a fide babct. No.n.opomtet in diuiplinarib' principise, inquirere propter quid sed secundu unuquodq; principioiu ipsa p Icesse fide.Trobabilia aB sut quae uidetur nib aut plurimis, rut Japientibus, it his uel omnibus,'
Methodus si gnificaticini ta, viaq; co-pediaria Qua note Ari. suas iure discipli
385쪽
Litigiosius autem Usallogismus, exin quae uidentur probabilia tonsunt autem. Et qui ex probabilibus quidem, aut ex ijs qui uidentur probabilia, est apparens. Non enim omne quod uidetur probabile, est probabile: nihil enim eorum quae dicuntur probabilia ten,*perficie babet omnino Id est,talia phantasiam' uelut circa litigio arum dissutatio sunt num principia accidisse haberestatim enim, sae pius etiam eis qui parata uidere possunt,manife-sa est in hissa sitatu natura. Ergo prior qui lcm
eorum qui dictisiunt litigiosi sollogi inito etiam
f3llogismus dicatur: reliqum uero litigiosius quidem yllogismus, illogi metu aut non: eo quod
videtur quidem ratiocinari , ratiocinatur autem
minim8. Amplius autem p raeter omnes c qui dicti sunt syllogismos, ex θs, quae fiunt circa alia qu, disiciplinas peculiaria, sunt paralogi irquemadmodum in geometria, est huic cognatis, accidit sie habere. Videtur autem hic modus disserre a dictis syllogii is.nam neq; exueris, O primis colligit meudographus , neq; ex probabiliabus:nam liub desinitionem non cadit: neque enim quae omnibus uidentur sumit, neq; quae pluribu s, neq; sipientibus, et his req; omnibus: neque plurimis, neq; probat almis, sed ex peculiaribu quidem dilapsinuectumptis , non ueris autem,syllogismumfacit:nam eo quod aut sitanicirculos describit, non ut oportet, aut lineis aliquas ducit, non
ut ducenda sent paralogismum facit. Species stiatur ollogismorum , ut Ruraliter sit completa, . dictae
386쪽
fo PICORI M. Is Isintra malim autem dicendo de omnibus praedictis, O de his quae postea sunt dicenda , in- tantum nobis determinatum sit: eo quod de nulla eorum exactam rationem Uignare deligimus: sed aliquantulum muraliter de his uolumis pertransire: omnino suociens arbitrantes esse secundidum propositam methodum,posse cognoscere quomodo unumquodq; illorum se habet. Ad quot utilis dialectica, isserendique disciplina. p. II.
cta sunt, dicere ad quot,et quae, utile sit hoc negotium. M autem ad tria:ad exercitationes, ad colloquia, ad eas, quae siecundum philosophiam sunt, disciplinad . V Yod igitur ad exercitationem fit utile, ex his perspicuum est: methodum enim habentes, facila de proposito argumentari poterimus. Ad colloquia uero, eo quod multorum annumerates opiniones, no ex extraneis, sed ex proprin doctrinis sermocinabimur ad eos transmutantes quicquid non bene, uidentur nobis dicere.
Ad secundum philosophiam autem disic lino: quod potentes ad utraq; dubitare,facila in sing lis intuebimur uerum:e fasum:praeterea autem ad prima eorum quae in unaquaq; disiciplina seunt principia. m ex propriis secundu proposita disciplina principi's, impossibile est dicere aliquid de inii, eo quod prima principia sunt omnium:
387쪽
fine propositu que P eas quaerimus,nosen P assequi nur,sed ninilomin'eas habere dicimur, si ex eis quae contingui nihil omitti
necesse est de illis transegere Id autem proprium, naximeue peculiare dialectica est , nam cum sit inquisiuiua, ad omnium methodorum principia uiam habet. Habebimus autem perscctὰ methodsi quando perinde habebimua ac in rhetorica,et medicina, et huiusmodi facultatibus: hoc autem ex iis quae contingunt facere quae eligimua. rhetor omni ex modo persuadebit , neq; medicus
sanabit δdexi' quae contingunt nihil omiserit, si scienter eum disciplinam habere dii erimus. Ex quibus oe quot,disceptatio diale lica constet. Cap. III. DRI M UM igitur consederandum, ex quibusi est methodus siquidem sumpserimus ad quot , O qua, quibus orationes, c, de auibusθllogismi:et quomodo bis abundemus, habebimus su*cienter propositum. Sunt autem numero aequalia eadem, fa ex quibus orationes, O de ' quibus 7llogismi: punt enim orationes ex propositioni-bAscde quibus autem Bllogismi sunt,problematasAnt. Omnω autem propostis,qomneproblema,aut proprium,aut genus,aut accides indicat: etenim diserentia cum sit generalis, cum genere ordinanda es. quoniam autem proprium hoc qui
dem quid es esse significat, illud aut nosignificat,
diuidatur propriti in utrasq; pradiff.ω partes,et uocetur iliud quod quid erat esset significat, term me reliquu uero secundum comunῖ de ipsis astri
388쪽
gnatam nominationem,nuncupetur proprium. Manifestum igitur ex in a dinasunt, quod se-- Θcundum praesentem diuisone quatuor omnia ac-cidit feri, aut proprium,aut terminu,autge , aut accidens. emo aut nos opinetur dicere qJ Interrogati'MnumqMdq; horum secundum se dictum propoli problem iti ta
tio, uel problema est,sed quod ab ' his probis iis a' tib is
mala, oepi opinumnes fiunt. Disserunt autem propositioni: problama,cst propositio, modomam cum scilicia autem, altetur , putas.e animalgresibile bipes desinitio en rum tantum. hominis j putasne animal geno es homi di 'gbproc . propositio sit. Si alitem, utrum animal gre Iibile hipes definitio est hominis, an non 'problema sit. Sιmiliter autem O in ali s. I sare merito a qua lia numero problemas.r,cr propositiones suntiana i r ab omni propositioneproblema uscies, mutans'
De termino,proprio,genere, ac iadcnte. Cap. IIII. - . - I C E D VM autem,quid terminus quid N' Tlς proprium, quid genus,quid accidcvs. Est au- pe'& I se ii εtem terminus quidem oratio, quid erat esse sighμ tibus definitio scans. Mignatur autem aut oratio pro nomine, iptelis Silur. . 'aut oratio pro oratione: posibile est enim σ ω-ri,quae sub oratione significatur,quaeda definiri. Quicunq; aut quolibet modo nomine Uignatione 4ς faciunt,ma;ufestu qnonia no asignati, rei defini h ho ut ib
389쪽
Omnis definitio est oratio, quare dictio 1 olano est definitio sed tamen aliquantum uirili definitiois habet. Non satis est ostendere ideesse ad defini
ctione, sed ad euertione ei' satis est diuersam ostendere eme.
r I B E I. ut quod honestum es, decens. Similiter autem: Outrum idem senseus, disciplina,an diuersum: etenim circa desinitiones, utrum idem, an diuersum plurima fit immoratio. Simpliciter autem accomodata termino omnia dicantur,quae sub eade disciplina cum definitionibus continentur. Quod utem omnia quae nuc dicta sunt, huium ossisunt manifestum ex his. Potentes enim quod idem, et quod diuersum disputare:eodem modo et ad demnitiones argumentari facili poterimns, nam ostendentes quod non idem es .interimentes erimus definitionem, non tamen conuertitur, quod nunc dia
Ictum eIt, non enim susciens est ad astruendu definitionem ostendere idem esse, attante ad detiriadum susciens est onendere quod non idem es. Proprium autem est, quod non indicat quid est effesoli autem inest, ct crursim praedicatur de rerut proprium est hominis grammatices esse 9usceptiuum. 2 m se homo Ps. O grammatices fusceptibilis est, ct si grammatices susceptiuum esscdi homo est. Nemo.nlroprium dicit, quod contingit ali inesse, ut homini dormur , neq; yforsi tan per aliquod tempus ines soli. Si autem ' for tὰ dicatur aliquid talium proprium, non simpliciter. aliquando, uel ad aljquid dicetur:nam ex dextris quidem esse, aliquando proprium est. Bi- pes autem ad aliquid proprium est dictum, ut homini ad equum,ct canem. suod autem eorum quae contingulat' inesse, nullum conuersim praedicatur manifestlim est, non. n. necessarium est δε
390쪽
TOTICORUM. 193 quid dormit, hominem esse.Genus autem est, quod de pluribus et disserentila siste te in eo quod quid .es praedicatur tanto quod quid praedecari ea di- Quo, in eo cuntur, quaecunque conrievit eum, qui interroga-tus es, reddere, quid est,quod propositum est:qud μ' ,
admodum de homine conuenit eum, qui interrogarus es, qui id ut,quod propositum est. licere quod
animal.Genere aurem accommodatum est ut cum
in eodem genere aliud alis an in altero sit. P, amin huiusmodisub eandom methodum cadit cum genere: dissutantes enim quod animal genus hominis , simpliciter bonis , di utantes erimus quoniam haec in eodem punt generes autem alte-.rius quidem ostendamus quod genus est , alterius autem quod non est, dissutantes erimus quoniam 'non in eodem genere haec siunt. Accides autem est, quod nihil horum est, neque definitio, neque pro prium, neque genus nest autem rei Et quod contingit inesse cuiuis uncineidem, non inesse:ut sedere contingit inesse alicui eidem , non ilicsse. ismiliter autem O album: nam ct idem nihil prohibet quandoque album, quandoqlie non album esse. Est antem accidentis definitionum se cunda melior, nam cum' dicitur prima, necessarium esse debet quis intelligere, praescire quid essterminus, genus, ct proprium, fecunda autem
perfecta est ad cognostendum , quid est quod dici
tur,persee.Annetiantur aute accidenti , O quae adstinuicem sunt comparationes quolibet modo