Aristotelis Stagiritae Organum, hoc est, libri ad logicam attinentes, Boethio Seuerino interprete, nuper ex optimis exemplaribus Graecis recogniti. Cum scoliis, argumentis, ac uarietatibus lectionum recens additis

발행: 1559년

분량: 667페이지

출처: archive.org

분류: 철학

571쪽

aeclaratio.

U. licendum autem auferenti id in quo insantia est, reliquum:ut se permanente re amisit diseipsiqnam,iccirco oblitum esse.Similiter autem'contra instantes, quoniam maiori bono, maius opponitur malumfroferunt. n. quoniam sanitati minori bono quam bona habitudo, maius malum opriponiturinam aegritudinem maim esse malum mala habitudine:auferendu igitur, O in hoc tu qua instantia est nam ablato, magis ponet: ut quoniamaiori bono maius malu opponitur,nis conferat alterum ad alteru:quemadmotam bona habitudo ad sanitatem. on solum autem eo instate hoc ficiendum, dos sine instantia negat, co quod praeuideat aliquid talium. m ablato eo,in quo instantia est,copelleturponere,eo quod non praeuideat in reliquo, in aliquo non sic e se. Si autem nouponat,efflagitati, instantiam, non habebit asi gnare. Sunt autem hinoi propositionum quae iualiquo Dise fiunt,in aliquo aute uerae:in his enim par est auferre:reliquum autem uerum relinquere. Si autem in multis proponenti non ferat instantiam,postulandum est ponere. Nam dialecti

ca est propositio ad quam sic in pluribus se habe

tem,non est innantia.Quando autem cotingit idesne imposilbiliso per impossibile stilogiore demonstranti quidem non disserenti, nihil refert uel scuel illo m5syllogismo colligere: di sereti autem non es utendum per impinibiles 'Io - . mo nam si sine impossibili quide syllogi o colu gat,min fet ut dubitent: at quando per im-

572쪽

T OPICORUM. 28s

sum esse non possibile dicunt esse:quare non plinterrogantibus quod uolunt. Oportet aute pro ponere quacunq; in pluribus quidem θύμ Da Dct. Instantia autem aut omnino non est, aut non ins perficie est conspicere:nam qui non possunt conspicere in quibus nou sic:tanqliam ueru=a quidemst,ponunt. 2 on oportet autem cosiclusiovem, in iterrogationem facere. olioqAin autem, co renud te non uidetur feristogismio: nam. spe cum non inerrogat,sed ut 1equens infert, negant: κhoc facientes non uidentur redargui lys qui non colpiciunt quod accidit ex iis quae positabunt:quan do igitur non dicens quidem accidere, ix terrogarbit, ille autem negabit , omnino non uidctur fieri a Ioeum Bllogismus. Non videtur autem omne tiniuersa declarati

te dialectica propositio esse: ut quid est homo fautquot modis dicitur bonum' est.n. dialectica propositio, ad quam est respondere, sic, uel nomad di-N.υ autem non est, quare non sunt dialecticae huiusmossit interrogationes,nisi ipsie determinans, uel diuidens dicat:ut putasne bonum sic, liel non sic dicitur ἰ nam ad talia facilis responsio, uel affirmando,uel negando: quapropter tentandum sic pro ponere huiusmodi propossitiones. Simul autem CV 3 s.locus. iussum fortasse ab illo interrogare, quot modis di declaratio. citur bonum, quando hoc diuidente θ' proponente, nullo modo concesserit. Pulsiquis agrem unam orationem multo tempore interrogat, male interrogati amsi restondeat quidem ei interrogatus quod

573쪽

ῖ7.Iocus. declaratio. 38. lociis. declaratio. 9.l emis declaratim

quod interrogatur,manifestum quod multas tei rogationes interrogat,aut sirequenter easdem: quare aut nugatur,aut no habet ollam um, ex paucis omnis syllogi mussi uero non restodeat quid ,aut non increpat,aut dis edittan aut a u

mentari docile, issustineres iis ipsis supposi

tiones. Sunt autem talia, GP qme natura sunt prima, O qisae postrema. m prima qui tim temmino egent, postrema uero per multa termianant ui uolenti continuum Iumere a primis, aut

fphisticae uidentur argumentationes: impsimie enim demonstrare quippiam es eum qui non iucipit a proρri principi , O connectituris ad ultima: definire autem nihil ducunt restondentes, diq; si interrogans definieri aduertunt:atqui no

ndio manifesto quidna est quodpropositum est,

non facile est argumentari: maximὰ autem quod tale est, circa principia accidit, nam alia quidem per haec moinserantur,ipsa aero non contingit per alia,sied necesse es definitione taliam,unuquodq; cognoscere. Sunt autem LMiu argumentabilia, GP quae ualde propinquasunt principio. Onenim contingitplures ad haec rationes inuenire, cum sint pauca media , horumq; est principi rum,per quae necesse es mons re ea quae post ilmiunt. Terminorum autem di ita argumentabiles ' omnium maximὸ sunt,quicunq; utuntur talibus nominibus,quae primum quidem immanifestaIunt, pliciterne dicantur,an multiρω citer: adhuc aurem quae neque nota utram p pric

574쪽

TOPICORVM. et 86pria, an fecundum metaphoram definito dicatur.

P am quia obscurasunt, non habent argumenta: quia uero ignorantur si absq; metaphora dicitur quod tale est, non habet quod increpet. Omnino autem omne problema quando di cili argumem tabile,vel termino indigere arbitrandum es, ueles eorum quae multipliciter, vel eorum qAa secundam metaphoram de definito esse dicatur, vel no

lοπὰ a principiis:uel quia no manifestum es pri

mum nobis hoc idem, secundum quem dictorum modorum est quod dubitationem praestat. 2 a cus manifestus modus manifestum quonia aut definire oportebit, aut diuidere, aut medias propositiones inuenire . Nam per haec moxnrantur ultima. In multis autem positionibus cnon bene assignata definitione non facile disi utare,

ac argumentari. Vt utrum uni contrarium an

plura, definitis autem contrarin aliquo modo, facile est ostendere utrum contingit plura eidem es D contraria,an non: eodem autem modo , ct in aliis definitione indigentibus, uidentur autem Oin disciplinis quaeda ob definitionis defenum,non facilὸ describi: ut quoniam quae ad latinsecarplanum linea smiliter diuidit O lineam, to

cum:desinitione aut dicta,statim manifestum est quod dicitur. eandem ablationi habent loca , O lineae, en aut definitio eims orationis haec. Simpliciter aut prima elementorum,psit qui Θ de

suitionibus ut quid linea, uel quid circuire fa cillimu ostendere: verun5 multis ad unuquodq;

declaratio t. loeus. declaratio 2.loeus

575쪽

TOPICORUM. 287en,q propierapositionem fiunt necessaria: Myodentis uerὸ non propter se apparere, accidere impossibila,aut quod praetcr opinionem en, sed propter posivionem: nam alterum fortasse peccatu , ponere primum quod non oportet: positum noseruare aliquo modo. uia autem sunt indete Uina ta in qui propter exercitationem O expe- rientiam orationes faciunt nam non eaedem consederationes disientibus, is docentibus, ct con- c errantibus, neq; hu, O ijs qui exercent se inuicem inspectionisgratiamam discenti quidem ponenda junt simper ea quae videntur . neq; enim conatur salsum ullus docere: concertantium uerὸ interrogantem quidem uideri aliquid facere opo tet omnino, re spondentem autem nihil uideri patio ct in dialcriticis congressionibus quae non concertationis gratiased exprimenti edi inspectionis orationes faciunt,nondum enucleatum eis quopa ' .cto oporteat coniectare respondentem, qualia dare, qualia non,ad bene aut non , struandam

positionem, quoniam sinquam o nihil habemus traditum ab alijs, ipsi aliquid dioere tentemus. Necesse en autem respondentem sustinere orationem,pone aut probabilem, aut improbabilem positionem,aut neutram, O aut simpliciter probabilem,aut improbabilem, aut indeterminaes, ut huic alicui,uel alij. Vihil aut refert quomodocunq; dum es probabilis,aut improbalius sit naidem modus erit bene respondendi, uel dandi, uesnon dandi quod interrogatum es, nam Him im- a

probabilis . M

576쪽

47. locus. declaratio.

L I B E R VIII. probabilis est positio, necesse est conclusionem

probabilem cri: cum uero probabilis,improba-Dilem,nam opposivumsemper positionis interrogans conesudet,si autem neq; probabile, neq; improbabile quodposivum est, coclum erit talis. Muoniam autem benefyllassistans, exprobabilis ribus cir notioribus propositum demonstrat, manis sum est quod quando sit liciter est improbabile quod proponitur, non dandum est responden ti,nec quod non uidetur simpliciter,nec quod uidetur quidem, minuri autem coclusione Aidetur. Jacum improbabilis es positio,probabilis est conciusο:quare oportet quae sumuntur, probabigis oggeomnia, magis probabilia quam quodproponitur, se debet per notiora quod minus notum UZ ludisquare si neptale est quippiam corum cru interrogantur, non ponendum es restonduntia

Simpliciter autem δε est probabitu positio: diluci

dum est quoniam conclusio simpliciter improbarbilissonendum igitur qua uidentur, omnia est eorum quae non videntur , quαcunque minus μnt imirobabilia conclusimne. Namsi cienter declaratio. sic uidebitur disiceptatum esse. Similiterati te erit

sineq; improbabilis,neq; probabilis era nos

tio. amm ct quae uidentur omnia daniatim eorum quae non uidetur,quacunq; minus sunt probabilia conesusimnesic enim probaBHiores acidit orationes feri. Si igitur simpliciter o M Iprobabile, Bel improbabile quod ponitur - ad

577쪽

TOPICORUM. 288 autem non pliciter probabiti,uel improbabiisset, quod ponitur ,sed respondenti: ad seipsium,

quod uidetur, o quod non uidetur iudicando,p x si uel non ponendum. Si uero alterius opia s r .loeiunionem tutetur respondens,manifestum quoriam ad illius intelligentiam alpiciendo,ponere singula debet, negare,quare o qui curant extraneas opiniones ut bonum ct malum esse idem,quemadmodum Heraclitus inquit J non . dant non adessesimul contraria eidem , non quia non uidentur eis haec,sed quia siecundum Heraclitum sic dicendum. Faciunt hoc autem oe quisuscipiunt abinuicem positiones, coniectant enim ac tis dicat qui ponit: manifestum igitur quae coniectau-

dum re1pondenti siue sempliciter probabile , me

alicui positum e t. Quoniam autem est necesse . omne auod interrogatur aut probabile, aut ita probabile esse , aut neutrum, ad orationem, aues non ad orationem, attinere quod interroga tur, si sit quidem quod uidetur, coer non ad oratio nem:dandum est diceta quod uidetur. 'nenim interimitur posito eo quod in principio. Si ue- ' non uidetur, O non ad orationem, dandum deelarat o. quidem, O consignificandum quod non uidetur . ad deuitationem absurditatu. Si uero fit adora- locu . tionem, uideatur , dicendum quoniam videtur.

qitidem, sed ualde propinquum ei quod inpii cipio est , ct interimitur eo posito) quod propo-ytum est. Si autem ad orationem quidem, valde -- probabile postulatum, dicedum quod a

578쪽

declarario. clara clausi ela

: e L I R E R VIII. ridit hocpessivo,atualde absurdum esse quod pro

ponitur. Si uero neq; probabile, neq; improbabilesi nihil quidem ad rationem dandum nihil determinando. Si autem ad orationem, consignis

cadum quod interimitur sposito eo) qubdin principio est. Nam sic qui restondet nihil uidebitur propter hoc pati:si quidem praeuidens singula,po uerit, ct qui interrogat, Fcquetur ollacismum posivis ab eo omnibis probabilioribus conclusione. uincunq; uerὸ non ex probabilioribus conclusione conantur syllogi are , perstichum quoniam non benefllogiUnt:quare cum sic interrogant,non ponendum. Similiter autem crinhys quae obscurὸ, ct multipliciter dicuntur, occumrendum est.Nam quia datum est respondenti noudiscent dicere non disco, Cy multipliι iter dictum non ex necesitate confiteri, uel negare, manife

stum quoniam primum quidem nisi planum sit

quod dicitur, non cunctandum ut dicat haud intelligo:namsaepo ex eo quod non clata interrogantibus da nt,occurrit aliquid disscite. Si atitem notum quidem sit,multipliciter autem dilitam,si in omnibus quidem uerum uelDlsum sit quod dic turri dandum sempi citer quod dicitur, uel negandums uero in aliquo quidemst ueru, in aliquo autem Dipum,significandum est quod multipliciter dicitur,oe quia hoc quidemsi um, ill ud --tem uerum. Nam cum posterius distinguitur, immanifestum si O in principio ambiguum annmaduerterit. Si autem non praeuiderit dubiu

579쪽

TOPICORVM. 289 sed in alterum aspiciens posuerit, dicendum ad mqui in a iterum ducit,quoniam non ad id aspicies dedised ad alterum eorum. 2Vam pluribis exindribus quae sub eodem nomine, uti eadem oratione sunt,sicilis est ambiguitas. Si ueris O dilucidum simplex quod interrogatur,aut sic,aut no, restondendum. Quon am autem omnis propositio ερ. loeus. Dilogistica,aut earum aliqua est, ex quibus ibilo dςclaratio. si mus, aut propter aliquam illarum, manife- sum quod quandoq; alteriuU gratia sumetur, ex eo quod plura similia interrogant. Nom aut per inductionem, aut per similitudinem, plerunque uniuersale sumulsingularia igitur omnia ponendum,si sint uera,et probabilia. d uniuerjale au Q.locus. rem tentandum inflantiamferre. 2 lam sine insantia uel quae sit, uel quae uideatur, prohibere orationem, protervire est:si igitur multis apis parentibra, non dederit uniuersale qui non ha-het instantiam, manifenum en quoniam pro- ιteruit. Amplius, se neque contra argumentari deelarati o. habet quod non uerum, multo magis uidebitur protervire, quamuis nec hocsussciat: nam complures orationes opinionibu contrario habemus,quas di*cile e sioluere,velut Zemonis, quod non contingis moueri, neq; stadium pertransire: sed non propter i quae fiunt opposita his: n ponendum se igitur qui neque contra argumentari habet,neque instare, non ponit, dilucidum quom niam proteruit: est enim in disputationibus pro

580쪽

εs.locus. declaratio. 66. locus. declaratio.

6 .locus. declaratio.

destructiva. Susinere autem O positionem, desinitionem, Vim sibi psi oportet praeargumenta do. m ex quibus interimul interrogates quod proponitur, manis umquonia ijs aduersandu. Inopinabilem uerosuppositionem cauedum sustinere. Erit autem inopinabilis multipliciter: nam. ea ex qua,a bona contingit dicere: ut se omnia dicat aliquis moueri,aut nihil . quaecunq; peioris moris esse eligenda,et qua contraria consili stat quod uolupta s bonum, O iniuriam facere melius, quam iniuriam pati: nam non ut orationis gratia sustinentem , sed ut ea quae videantur dicen rem oderunt. Quaecunq; uero orationum silpum Dilogiarant , soluendum interimendo id propter

quod sit Dipum .2Va non is qui quodvis interiise soluit, ne quide βDisium est quod interimitur: habere enim potest plura Disa, oratio: ut se quis su i

mat siedentem scribere, Socratem uero sidere: a cidit enim ex his, Socratem scribere: interempto igitur Socratem siedere, nihil magis soluta est ora

tio:quamuis fissum sit postulatum, sed non propter id oratio 1alsa:nam si quis 'sedens, non scri

bens autem non amplius in tali, apte accommodabitur eadem solutio:quare non id interimendum,

sed liedentem scribere: non enim omnis qui edet, scribit. Soluit igitur omnino, qui interimit id, propter quod fit salsum:nouit autem solutionem, qui scit quod propter idDlsa oratio: quemadmodum in iis quaesit o describuntur.non enim sincit i

stare, ne quid tesselsim sit quod interimitur ,sid

SEARCH

MENU NAVIGATION