장음표시 사용
591쪽
TOPIC ORI M. 29smaximὸ fugere,contra uniuersale serre filogi mos. Etsemper oportet considerare orationes,si sto locus. in pluribus communibus disputantur. Nam om . nes particulares in uniueryalidi sputa sunt, Oines in particularitas eius quod est uniuersale demonstratio : eo quod non est syllogi are qui quam sine uniuersali. Exercitatis autem Acten 91Jocus. Eae inductivarum quidem ad rudem, γllogistica declaratio.
rum autem ad expertum. Et tentantam accipere ab hi quidem qui in ollogismis triti sunt ρρο- ῆςςi- δ Τ' positiones,abiis uerὸ qui inductionibus, militu- h loetudines: in hoc enim utrique exercitati sunt. Om- declaratio. nino autem exercitationis gratia disiceptantibus
tentandam asserre aut filo sexum de aliquo, aut propositionem, aut solutionem, aut in antiam: siue rectὸ quis dicat, eperperam,uel φ- se,uel alter: O ad quippiam uterque. Ex his enim facultas,exercitatio autem Iacultatis gratia . Et maxime circa propositiones, O insantias : est enim c ut se liciter dicam o diali dimcws:propositiuus instantium: est autem proponere quidem, unum facere quaesiunt plura. Oportet enim unum omnino sumere ad quod est oratio: instare autem quod unum est, facere plura : nam aut diuidit, aut interimit: hoc quidem dans,illud autem non dans,eorum quae proposita sunt. Pon est autem cum omni dissutandum, sydoeus. neque contra quemlibeὶ exercitandum. Nam declaratio. necesse ad aliquos, prauas feri orationes: ab eo
enim qui omnino tentat apparere, diffugiendum: iustum in
592쪽
L I B E VIII. . iunum autem omnino tentarefllogismo misc&- .dere,veruntamen non pulchrum , eo quod non o
portet aduersus quoslibet Iacild consistere: qua doquidem necesse est parulloquium inde emergere:nam qui exercitari sunt, non possunt ab ine- 6.locus. re 2 distulatione, sine alteriatione. Oportet aurem Iactas habere orationes ad huiusmodi, problemata, in quibus cum paucisimorum :. - copia eas ad quam plurima utiles ba beamus:illa uero sunt uniuer- , sales, et ad quas in prom, ptu quippiam a
593쪽
Per Angelum Politianum. V v c leuissime elenchos attingamus. Hi non tam praestant ut sciamus,quina ut docti videamur. aspiciendi tamen nonnihil, ne facile a Sophistis confutemur, quorum hi sitiit in disputando fines, ut re Ilat ut mentiri cogant, ut absurda loqui& barbara,& nugatoria. Loci eoruin uerbis, aut extra iterba. In uerbis aequivocatio, ambiguitas,compositio, diuisio,accentus, dictionis figuranam subiectas generibus species omitto. extra uerba autem, quod ex accidenti, quod pure, & aliquatenustum consutationis inscitia, & quod ex consequenti, nec non principijacceptio, & positio non causae tanquam causae,& multarum interrogationum in una collisio, quos explicare longissimum,& fortasse quonia plerunq; ad Topica referuntur superuacuit. Hactenus Aristotelis ars omnis uel ratiocinandi uel peculiariter demonstrandi, uel disserendi, uel postremo cauillan. di. quam qui penitus inspexerit, & secum quod opus est, argumentando colliset, ac ae monstrabit, & cum alio disputans facile q uod uolet aut impugna- aut tuebitur.
594쪽
Per Georgium Vallam. RG v MENTA Sophistica ins a, colorem sunt polita veritatis. vi
argentu & orichalcit, auru esse vitta sophisticu argumentu ur veru, cu manifesto salui messe deprehea dat. Sicut ergo solertibus medicis venena ee cognita,nec non Oficinientia numanu corpus ota debet, ita veru in omni disciplina cxquiremibus,sophismata & captiones omnes debent innotescere. Primum quidem, quom nobis contingit multum in sermone vertari, expe&uerit nolla,quot modis unumquodq; dicatur, quae t initi modo, S quae alio,tum nomina seu uoces. tu res dici possint. Secundo loco, ut quaestionibus possi-inus alienis Occurrere, nec non nostras haesitationibus satisfacere. Tertio loco , ut loquacitatem aliquorum possimus contundere,qui rebus in omnibus ideo uidentur exercitati, & nullius rei expertes esse,in pessimam uitam alios alliciunt, quod sunt omnium ignarissimi , sed sola loquacitate redundantes.quales quidam fuit-se rhetores arguuntur, Gorgias,Hippias,Protagoras& Prodicus. His ergo de causis non praetermittenda uisa est captionum,inq; sermone tendicularum cognitio Cum ergo tria sint omnino,ut iam dictum est, argumentorum genera,verum unum,sterum,falsum,tertium inter ea medium , quod probabile uel non repugnans appellatur,primum quidem ab alijs doctrinam pariens,ab alijs demostratiuu nucupatur,de quo mox dicetur.
595쪽
diceturi Hoc circa prima uersatur , quandoquidem exsilis euiuslibet disciplinae principijs definitis, & firmis,
non ex respondentium S intendentium approbatione opinione texuntur demonstratione. secuitu, quod medium diximus locu obtinere, parti utur aliqui in probabile, seu dialecti cuna,& quod exquisitiuum uocant, id ex probabilibus fit. Probabilia aut, lana dictum est, quae uidentur olbus, ues plurimis, uel peritis, ues magnae existina attonis uiris Circa eadem ferme sunt exqiii sitiua, nisi quod non sunt ex c6munibus, uel plurium opinionibus, sed eorum qui rei pondeant,a quibus eam deprehendere expedit scientiam, in qua fit experientia , cudilecticus intra communem sermonem ac ccpti Oneq; disciplinarum omnium contineatur, malliematicas inquam,& gramaticam,&reliquas, circa quae& exquisitiuus quo diximus modo uersabitur, de quibus iam diximus.Tertiti, quod falsum, quod sophistic ii, quodq; captiosum diximus appellari ,exquisiti ui facie gerit. ire. rum circa falsa uersatur,& in ipsa hallucinatur materia declinatq; ad id quod ab opinione alienum est, quippe uel ex solis constat particularibus, uel negati uis, uel et simili figura. Propositiones in secunda sume do figura, de qua in parte dicetur iudica di, ueluti si dicas, haec tunica est sortis,fortis est qui fortitudinem habet, haec ergo tunica habet sortitudinem. Item, homo est animal AEquus est antinal,ergo homo est equiis. De his igitiir nunc nobis dicendum est Primum itaq; consideran dum nobis est, quaenam ita corrixantes, & his tendiculis,& captiunculis insudantes coniectent. Sunt nimiruhaec numero, ut quidam paucis metiuntur, tria nam ea
captio, aut in loquendo, aut in pronunciado, aut in scribendo est. Aristoteles autem quinq; partes iacit, elenchos, mendacium,admirabile, soloeci sinum , de quintum,nugari eum qui dispulct. Id certe est cogere, idesaepius vicere. Elenchi, hoc est coarguedi species duae, a quidem in dictione, altera uero extra dictionem.
596쪽
Guid intendit, o aliqueU Bllogismum, sophisticum esse. Cap. I., E Sophisticis autem redargutionibus, cst de ise quae uidentur redargutiones sunt autem captio ratiocinationes,at non redargutioneso dicamus oporist, inciplantes secundum natura a priamis. quod stitu r hi quidem pallogi mi, illi autem cum non sitato uidentur, manifestum est. Nam quemadmodum O in alijs id fit per quandὶ smilitudinem, fico in orationibus se habet: etenimbi quidem habitum probὰ habent Ii uero uidentur,ex tribu tumentes componentes sieipsios, O pulcim:hi quidem ob pulcbritudinem: illi autem uidentur, seipsos fucantes. Et in inanimatis quoq; similiter: nam ct illorum haec qi idem asei geritum sta uero aurum reuera sunt icta non sunt Videm , apparent autem secundum se stim: ut litharni ina, O stannea,argentea: felle tin- . CD, atii ea:eodem autem modo syllogismus, O redargutio:haec quidem est sta uerb non est,apparet autem propter imperitiam : nam imperiti velut stantes , a longe Peculantur. 2wmsyllogij
597쪽
ELENCN. SOPH. 298mus quidem ex quibusdam est pomis , ut colliga- Ca usu soprimus aliquid aliud est necesitate ab θι quae poma stic ru ἔζd x sunt per ea ouae posita sunt:redargutio autem θ- fmus est,c contradictione Gnclusionis: illi uero id quidem nonsactM . Videntur ahtem ob
multas causis, quarum unus locus apti mus,et
publici mus per nomina. Vam quia feri non potest ut res ipsas ferentes disputemus, sed nomini bus pro rebus utimur signis quod accidit in nominibus,tu rebus quoq; arbitra ur accidere: que admodum iis qui calculissupputant, id autem noes simile: m nomina quidem finita sunt, est orationum multitudo:res uero numero infinitae sum: necesse en igitur plura eandem orationem, , nomen unum significare:quemadmodum igitur Oillic qui non sunt prompti calculossustinere,a scid tibιιs decipiuntur, eodem quoq; modo in orationibus,qui nominum uirtutis punt ignari,perfaci-D captionibus hallucinantur,oe ipsi dissutantes, O alios audientes:ob hanc igitur causam, eo quaedicendae sunt, Oollog mus,ct redargutio apparens,atq; non existens. i , ,
Degeneribus disputationum. Cap. II. α ON I A M autem quibμsdam magis ope- raepretium est uideri esses ientes, quam esse non uideri es enim ρphisticὰ,apparenssapideia,non existens autem: sophista pecuniam aucupator ab apparente sapientia ,stnon existen
te manifestum profecto est, quonia necessarium
598쪽
Sapientis officia duo. Genera dispu
est illis edi sapientM opus uideri Dcera magis, quasiscere, et no uideri. M aut cui unum ad tintidicamuao in unoquoq; opus sapientis,non mentiri quidem ipsum de quibua nouit: mentientem autem manifest ire posse. Haec autem sunt, hoc quidem in eo quod potest dare orationem: illud autem in eo quod flumere. Necesse est igitur illos qui uoluntsophissicὸ agere, dictarum orationum genu quaerere. Opera enim pretium es eis,nam huiusemodi potestiis,Dciet uideri sapientes, cuiuis sunt desiderium habentes. 'od autem tale orationumgenuu est, ct quod talem appetunt potestatem, illi quos vocamin sophistas, manifestum est . uu 't autem poetspeciessophisticarum orationum,ct ex quot numero potestaου ea constat,
quot partes contingit esse negotij, ct de alijs quae
suffragantur ad hanc artem,nunc dicamus.Sunt igitur ad disputandum, orationu genera quatuor: doctrinales diales caestentativae contentiosae. Et
doctrinales quidem sunt quae ex propriys princi-ptu cuiusique disiciplinae, non ex iis quae uiden- tur respondenti colligunt: nam oportet credere eum qui dicit. Diate Tica autem, quae ex probabilibus collectivae sunt contradictionum . Tentativa uero,quae ex iys colligurit quae uidentur resto denti, di quae necessariam es eum scire qui simu lat se haberescientiam, quomodo dcterminandumen in aliis. Porro contentiosae, quae sunt ex stiqua apparent probabilia,apparentes bilogisti-ia . De demonLirativis autem in anahticis
599쪽
ELE 7 CH. SOPH. '99 dictum eIir de dialecticis uero, O tentativis, in alijs: de altercatoriis autem O contentiosis
Fines sopbistae, O locis histici in dia
tione. Cap. III. URIMUM igitursumendum est quot coniectant,qui in orationibus decertat,et coaltercantur: liunt autem haec quinq; numero: redargutio,frsum,inopinabile,sioloecismus: O qui rium, quod e tracere nugari eum, qui condit utat: hoc autem est frequenter cogere idem dicere,aut quodno est ed quod apparet quodq; esse horum.Rammax uolunt apparere redarguere: fecundum autem 'lbum aliquid monstrare: tertium ruris, ad hoc quod est inopinabile ducere: qua rium. -- loecis o utis,cere: hoc autem est facere βecuti mlocutionem barbari sare ex oratione respo ovem. Vltimum autem,idem frequenter dicere. iautem redarguendi siunt duo: nam alii ui enusunt propter αῖmi Premem uel eatN-2nen Si int autem ea quidem quae propter dictisne nD-ciunt phantasiam sex numero: haec quidem sunt, aequivocatio,amphibolia, cisinitio, illusio,accetiis, figura dictionis. Huius autem fides, m
ea quae est per inductionem, llogismus: O si qua sumatur alia, θ' quod totidem modis, s ei
dem nominibus, oe eisdem orationibus, non idextygnificamus. Sunt autem propci r aequiuscatio nem huiusemodi orationes: ut quod discunt scien
Hoc est ciunt apparctiam Aequivoca
600쪽
tes: nam ea quae memoria prodita sunt, disiunt grammatici. Distere enim aequivocum est,ad intelligere eum qui utitur disiciplina: ad accipere disciplinam. Ea rursura quod mala bona sunt: nam quae expediunt,bona sunt: mala autem expediunt : duplex enim expediens est: cynecessa rium, quod accidit plerunq; in malis ces enim quoddam malum, necessarium bona quoq; expedientia dicimus esse. A mplius, autem eunddsedere, fare,s aegrotare, sanum esse: nam
quisurgebat stat: O qui sanabatur sanus est ur
gebat autem sedens, ση sanabatur aegrotans: aegrotantem enim quodlibet facere,aut patinon unum significatsed quandoq; quidem qui nuc aegrotat, aut sedet,quandoq; autem qui aegrotabat prius:/ neruntamen , fanabatur quidem aegrotalis , cum aegrotans: rnms est autem non ctim aegrotansscd Am phibolia. aegrotans non nunc,sed pri . Propter aut am-shiboliam sunt orationes tales ruella capere me Iugnantes. Elputasne quod quis cognoscit , id cognomi ' nam ct cognostentem cognitti contingit ut cognoscentemsignificare hac oratione.Εt.. putas quod quid uidet, id uidet ' uidet autem c lumnam: quare coluna uidet.Et putas quod tu dicis esse, id tu dicis e serilitas aut lapidem esse:quare tu lapis,disses. Et putas efflentia dicere 'duplex.n est id, silentia dicere:hoc quidemi eos qui dicut silere,illud autem, ea quae dicuntur.
- - : Sunt aut tres modi cudu aequinocation , amphibolia: unus quide qua do nomouet oratio plu