장음표시 사용
71쪽
64 ARISTOTELIS niaxime Agentium. Tertium locum obtinet Sententia. haec est facultas dicendi naturalia& convenientia. quod quidem in orationibus est Politicae & Rhetoricae. Prisci enim politice loquentes instituerunt, nos autem rhetorice. Mores fiant ea quae ostendunt qualis sit voluntas, ubi non satis Constat utrum aliquid eligit an odit Persona. Sententia vero ea est qua ita esse aut non esse quid affirmant, aut omnino opinionem proferiant. Quyriuin locum obtinet dictio sermonum. dico autem, ut prius, clictionem esse elocutionem apta ratione habita nominum, cuJus eadem vis est &in Metro & in Sermone. reliquarum quinque
partium jucundissima est Modulatio. Apparatus sane animum Coimmovet, artis autem
maxime rapers est, & minime proprius Poeticae. Vis enim Tragoediae sine certamine &histrionibus valet. porro plus ad decorandos apparatus confert Artifex quam Ρoetae.
C A P. VII. T TI S distincte consideratis, dicamus qualein
oportet esse reriam constitutionem, quo
niam primum hoc est & maximum in Tragoedia. -Jam antea statuimus Tragoediain esse
72쪽
se imitationem perfectae & totius Actionis, habentis quandam magnitudinem: est enim quiddam Totum quod non habet mag'itu&nem. Totum vero est id quod halbet principium, medium & finem. principium est quod ipsum 'per se necessario fit non post aliud: post hoc vero aliud fit. Finis vero contrarius huic - nempe - post aliud fit aut necessario, aut plerumque; post eum vero nihil aliud.
Medium vero & ipsiani post aliud fit, & post
medium aliud. - oportet itaque eos, qui student apte componere Fabulas, nec temere principium semere, nec temere finem imponere, sed has determinatas formas in auxilium adhibere. Porro autem quoniam Pulchrum, & animal & quicquid ex partibus constat, haec non seiuna ordine collocata debet habere, sed aptam quoque magnitudinem; Pulchrum enim in magnitudine & ordine ponitur; quapropter neque perexiguum animes Pulchrum sit, in eo enim Contemplando visiis confunditur manens prope insensibile tempus es neque permagnum, non enim integer fit visias, sed distrahuntur intuentes a parte nonnulla & a toto : exempli gratia - si per innumera stadia porrectum sit Animal. adeo ut oporteat, sicut in corporibus& animalibus naagnitudinem, Piae visa positi
facile percipi, ita in Fabulis spatium habere
73쪽
66 ARISTOTELI squod a memoria possit facile retineri. spatii autem terminus quoad repraesentationem &perceptionem, eXtra artem est. etenim, si centum Tragoediae agendae sint, clepsydras, ut aiunt alias, Ceriaiulum est. Terminus autem secundum rei ipsius naturam semper quidem minimus, dum, clo percipi positi, pul- Cherrimus est. denique ut rein breviter definiana- quanto spatio aut probabiliter, aut ne- Cessario per senem eventuum, Fabulae immutatio fiat ab infelicitate ad felicitatem, aut aselicitate infelicitatem, - tanto justa continetur definitio magnitudinis. C A P. VIII. DA B u L A autem est una scontra quod quidani Censent in etiamsi de uno sit. Multa enim, & infinita genere, accidunt; ex quor maliquibus Unum quid non sit. sic etiam Multae sitnt Actiones unius Viri, ex quibus una Actio non efficitur. quapropter in errore Versari tot Poetae videntur, quot Heracleida, &Theseida, & Poemata ejusnodi condiderunt. arbitrantur enim quoniam unus fuit Hercules,
Fabulain unam esse oportere. HomeruS autem ut in caeteris rebus differt, ita hoc pulchre
74쪽
clare calluisse videtur, aut arte sane, aut natura adjutrice. in Odyssea enim condenda, non omn1a intulit quae Ulysii contigerunt; exempli
gratia - non Commemorat Uulnus acceptum
in Parnasso,-neque insaniae simulationem cum congregabantur Graeci ituri ad Trojani: quorum alterum non ex altero aut necessario aut probabiliter pendere videatur; in quae autem de una Actione, qualem esse Scimus Odysseam, Congriaebant: ' - paci modo Iliadem etiam Concsidit. -itaque, ut in aliis artibus imitatri Obus .valet una imitatio unius, sic etiam Fabulam oportet, cum imitatio sit Aetionis, imitationem esse unius integraeque cunionis; &partes eventuum adeo dispositas habere, ut, transposita aliqua parte aut seblata, clitabatur& conturbetur ' totum. quicquid enim aut adjunct uni aut lablatuin nilad valet Partis no-
ne haud dignum est. Xlπο ποποπ2π2πωπ2π2 2 aYONO aYa C A P. IX. PA T E T vero ex iis, quae riximus, ossicium esse Poetae non ea dicere quae secta sent, ea Vero quae fieri possint, & quae probabiliter
75쪽
aut necessario fieri possint. historiae enim scriptor & Poeta non eo differunt, quod hic metro ille Prosa utatur; possit enim quis Herodoti scripta metro aptare, ni ilominus tamen historia foret; sed differt a Poeta Historicus eo quod hic quidem facta simidicit, ille vero qualia fieri possint. quaprop
ter & philosophica magis & seria Poesis est
quam Historia. etenim Poesis potius universa, Histocia vero singula, dicit . universa appello haeC - nempe - qualia oportet quemvis dicere aut facere vel probabiliter vel necessatio, - quod aggreditur Poesis nomini us impositis : singula autem appello haec - nenape quid fecit Alcibiades aut quid perpessus fuit. hoc in Cornoedia jam manifestum est. Fabula enim probabiliter composita, pio libitu nomina imponunt, neque in singulis versantur ut Poetae Iambici. in Tramilia vero retinent nota nomina: eo nempe quod quicquid posisibile est ad persuadendum valet. ea quidem quae nunquam facta fuerunt nondum credidimus possibilia: quae vero facta fuerint manifeste sunt postsibilia, aliter enim non evenissent. - Non 'quin aliquae tragoediae unum &alterum notorum nominum habeant, & Caetera
76쪽
nomina ficta sunt pariter, nec tamen eo minus nos oblectant. adeo ut non prorsus elaborandum videtur ut retineanaus Fabulas nobis traditas, de quibus Tragoessiae Componuntur. ridiculum enim est in hoc elaborare, quoniam etiam ea, quae nota sunt, paucis nota sunt, pariter tarmen oblectent omnes. Hinc igitur manifestum est ut Poetam esse Fabularum Artificem oporteat potius quam Metro-riim, quoniam ab imitatione Poetae nomen ducit; imitatur vero Actiones. sin fortasse eveniat ut ea quae facta fuerunt componat, nihilominus Poeta est. nihil enim obstat quominus nonnulla eorum quae facta fuerint ta
lia sint, qualia & probabile & possibile ut e
veniant- quo modo ille eorum est Poeta.
Fabularum autem & Aetionum simplicium deterrimae sunt EPIso DICIE. Fabulam Episo- dicam appello eam, in qua neque probabiliter neque necessitio Episodia fiunt alia post alia. tales efficiuntur a malis Poetis propter se, almnis vero propter Histriones. instituentes enim Certamina, & Fabulam ultra facilitatem
protrahentes, Coguntur saepe conturbare or sinem eventuum. - Porro autem inaltatio est
non solum perfectae Aetionis, at terribilium quoque & miserabilivin. haec alitem praecipue
77쪽
aliae implexae. etenim Actiones, quarum imitationes sunt Fabulae, prorsus sunt hujus- Inocti. Actionem appello simplicem, qua instituta, ut definivimus, Continua & una, mutatio fit sine peripetia aut agnitione. appello autem implexam, ex qua cum agnitione aut peripetia, aut utraque, fit mutatio. oportet autem haec ex ipsa constitutione Fabulae Crescere, adeo ut ex praecedentibus necessario aut probabiliter provenire videantur. multum enim interest utriana haec fiant per haec, an post haec.
78쪽
mutatio Contraria rebuS ante peractis.
porro fit, ut cliximus, aut probabiliter aut necessano. sicut in OEdipode nuncius qui venit quasi OEdipodeni gaudio impleturiis, & timorem de matre levaturus, imiicio allato de genere ejus Contrarium effecit. in Lynceo etiam: ducitur ille quidem quasi moriturus, illum vero quasi interfecturias sequitur Danaus, - evenit vero ex his ut hic quidem moriatur, ille Vero servetur. - Agnitio est quod & ipsem nomen ' indicat,) mutatio ex Inscitia in Notitiam, quae aut amicitiana aut inimicitiam inter eos procreat quoriam exitus felices aut infelices futuri sint. pulcherrima est Agnitio quando simul sequuntur Peripetiae, quemlul- modum evenit in OEdipode. aliae scilicet lant Agnitiones. fit enim aliquando Agnitio, ut iactum fuit, per inanima & vulgaria. fit etiam per facta, - si quis fecit hoc, aut non fecit: illa autem Agnitio, quam sepra Commemoravimus, maxime propria Fabulae, &Actionis est. talis enim Agnitio, cum Per etia
79쪽
a ARISTOTELIS conjuncta, aut Misericordiam aut Terrorem excitabit; cujusmodi Actionum jam antea statuimus Tragoediam esse imitationem. - porro
autem in talibus Agnitionibus & infelicitas &felicitas inerit; quoniain Agnitio est Agnitio
quorundam.-quinetiam Agnitiones sunt quae- clana unius tantum, quando alter altera notum
se reddit: aliquando autem Agnitio est utriusque 3 exempli gratia - Orestes agnovit Iphigeniana per missionem literae, opus autem fuit ut ille notum se redderet Iphigeniae alio
C A P. XII. I UAE igitur partes Fabulae de his sunt,
nempe-Per1petia & Agnitio. tertia vero pars est Perturbatio. de Ρerapetia & Agnitione jam antea disseruimus. - Pereumatio auteni est Actio exitialis aut luctuosa: exempli gratia - Μortes Coram oculis nostris, - &gravissimi dolores & vulnerationes, - & quae sint ejus odi. - Partes quidem Tragoessiae, quibus quasi speciebus uti debemus, sepra &Ximus. secundum vero quantitatem, & distinctam clivisionem, hae sint: - Prologus, E-
pisodium, Exodus, Choricum ; & litus altera quidem
80쪽
quidem pars Parodus, altera vero Stasimon. hae quidem partes omnibus Communes sunt; propriae vero quae e scena adhibentur, & Coin- mi. - Prologus quidem est pars integra Tragoediae ante ingressionem Chori. - Episodium vero est pars integra Tragoediae inter plenascantiones Choricas. - Exodiis est pars integra Tragoediae post quam nullus Chora est Con- Centus. - Chorici quidem Ρarodus est prima dictio totius Chor1. - Stasimon vero est Μelos Chori quod nec Anapaesto neque Trochaeo utitur. - Conamus est communis deploratio Chori & e Scena. - Ρartes denique Tragoediae, quibus uti debemus, jam antea Comme moravimus: secundun1 vero quantitatem, &
Q T vero sibi proposita habere, & quae
. vitare debent Fabularum artifices, & unde petendum sit Tragoediae munus, - deinceps fiant escenda.-Quoniam igitur Constitutionem optimae Tragoediae non simplicem sed
implexam esse oporteat, & terribilia & miserabilia imitari, hoc enim hujusce imitationis Proprium est) manifestum est, ut homines