Aristotelous Peri poietikes. Aristotelis de poetica liber, graece et latine, cum notis

101쪽

9 ARISTOTELIS porro, eo modo se halbet Vespera quoad Diem, quo Seneetus ad Vitana. dicet igitur quis Veia perana Senectutein Diei,' & Senectutem Vesperam Vitae aut, sicut Empedocles,

occasum Vitae. quibusdam vero nullum est commune Nomen analogicum, nil1dominus tamen si1n1iliter dicetur: exempli gratia - Senien spargere significat serere clinavem sparsum Solis Lumen exprimere velimus, nullum in promptu Nomen est. lim vero eo

mydo se habet quoad Solem, quo serere rui Semen . quapropter sic dictum fuit -

Hoc genus Μetaphorae potest etiam alio modo adhiberi, cum, inducto alieno Nomine, prOPrium tollatur : exempli-- si dicat Clypeum Poculum Vini,' non MartiS. Factum Nomen est id, quod non a quibus-

quam omnino usiirpatur, sed ab ipso Poeta adhibetur. nonnulla enim videntur talia: sicut Cum appellant Cornua Ερνυτας,' & Sacerdotem Αζητηρα. -Productum est Nomen, & Diminutum: illud quidem si vocali longiore propria usum fuit, aut syllaba inserta : h vero, si quid detrahatur ipso, vel ab eo quod inseritur. exenipluna producti Noininis hoc est

102쪽

pars addatur: sicut vox ' λξιτερο ' adhibetur pro Acιον. - Porro Nominum alia sunt Μascula, alia Meminea, alia Media. ' Mascula sunt, quae desinunt in v & & quae ex Mutis constant, quae sunt duae, ψ & f. - Fceminea quae ex Vocalibus, & in literas semper longas; sicut η & ω : & quae in α producta : adeo ut aequa multitudo sit mastillanina & foemininarum terminationum. ψ enim & ξ sunt eadem. nullum autem Nomen desinit in Mutam, negin brevem Vocalem. tria solum in ι - μέλι,

δόρυ, Mi. Media autem in haec, & ν & r. Na 'κωκὰκωπὰ 2 a 2 2Noria OAaYa,κC A P. XXII. HI C ae I o N I s autem praecipua VirtuS, ut perspicua sit nec humilis. maxime igitur perspicua ea est, quae constat ex propriis 'nominibus; at humilis est. testimonio sit Poe- sis Cleophontis & Stheneli. - Grandis autem& a vulgari ratione remota ea est, quae usa

fuit

103쪽

ς6 AR s TOT EI. Is fuit peregrinis: id est - Ibingua, Μetaphora, Productione, & omni praeter proprium. si quis

autem haec omnia simul faciet aut AEnigma erit, aut Barbarisinus. si quidem ex Metaphoris constat, AEnigma : si vero ex Linguis, Barbarismus. haec enim est AEnigniatis forina.nempe- dicentem quae sunt, impossibilia conjungere. hoc non potest effici sola constitutione Nominum ; potest autem Μetaphora : exempli gratia. -

Uinina victi res super viriana glutinantem: - & quae sint ejusmodi. e Linguis autem efficietur Barbarisimus : quapropter temperatur quodammodo his. - Lingua igitur, &Μetaphora, & Ormatus, & alia supradicta, a vulgari ratione & ab humilitate Dictionem sejungent. ad perspicuitatem Dictionis & ad

novitatem, Productiones, & Diminutiones, &Ιmmutationes Nominum plurimum conferunt: nam quod Nomen tale aliter se habeat quam si proprituri adhibeatur usitato more, idcirco vulgaris ratio tolletur: quod vero aliquid usitati Nominis remaneat, servabitur perspicuitas. adeo ut ii, qui vituperent hoc genus locutionis & Ρoetam perstringant, inique agunt:

exempli gratia - Euclides ille priscus; qui

104쪽

D Ε Ρ Ο Ε T I c A. 97 dicit) facile esse Poenia cotulere si liceat vecta pro libitu producere, & id probare aggreditur) adhibitis in ipsa Dictione his in ludibrium

Et, Οὐκ αν γεινάμενος την ἐκεινου Ε εμπορον. hoc scilicet genus scribetuli sedulo affectare, radiculum est. Mediocritas autem est communis omnibus partibus. etenim ille, qui Μetaphoris, & Linguis, & aliis forinis immodice utatur, idem efiiciet, atque ille qui his de industria utitur ut risum moveat. quantum autem excellentiae asseriint Carminibus, cum apte adhibentur, consideretur, inclusis metro nominibus. & in Lingua sane, & Metaphoris,& in aliis formis, si quis pro iis propria Nomina tu ibeat, nos dicere perspiciat: exempli gratia - cum Iambum condiderint eundem AEschylus & Euripides, hic, uno tantum Nomine immutato, pro proprio & vulgari Linguam effecit: alter quidem eXimius videtur, alter vero vilis. AEschylus enim in Philoctetelia scripsit -

Ulcus, quod Carnem edit pedis mei. Euripides autem pro verbo Uἐσἄμ' apposuit

γνατα . I quod signis. - epulatur.

105쪽

si quis, propriis adhibitis, escat hoc modo -

- Porro autem Ariphrades vituperat Poetas tragicos, quod sis escemli modis utantur, quibus nenio in Sermone: exempli gratia -

μεως -& quaeCunque alia sint Musi modi. Omnia eniin talia emciunt ut Dietio non sit vulgaris, eo quod non in propriis sint. ille autem hoc ignorabat. - Magnum est quidem singulo genere horum, quae. dirimus, apte venusteque uti, & duplicibus Nominilnis &Μetaphoris: maximum vero, Metaphoris uti. hoc enim selum non ab alio accipere possumus, est etiam indicium excellentis ingenii. pulchre enim conficere Metaphoras est similitudinem

106쪽

C A P. XXIII. 3 P si narreativa & in metro linitatrice Constat oportere eam Fabulas constitutas ita re, sicut in Tragoediis, Draniaticas, & de una Actione, integra, & perfecta, quae habet

Principium, Μedium, & Finem,- ut, quemadmodum Animal unum integrumlue, propriam voluptatem excitet : nec debent constitutiones similes esse sis quae in Historia occur-rrunt, la' quibus non necesse est ut nai ratio unius Actionis servetur, sed unum tantum tempus, & ea narrentur quaecunque tum CVeneriant circa unum aut plures, quonam singula, ut fors ferat, inter se Conveniunt. quemadmodum enim pugna navalis apud Salamina

107쪽

Ioo ARISTOTELIS

commissa esset eodem teinpore, quo praelium Cantaginiensium in Sicilia, nec Communem aliquem finem respicerent; sic etiam in eadem serie temporum aliquando aliud cum alio evenit, eX quibus unus omnino Finis non conficitur. proris multi autem Poetariam hoc faciunt. quapropter, ut cliximus, hac quoque eX parte Homerus praeter alios videatur divinus, quoniam neque Bellum, etsi principium haberet & finem, aggressus fuit condere totum : svalde enim magnum futurum esset neque undique perspectu facile : vel si magnitudinis modicae fuisset confusum tamen varietate:) nunc autem, delecta una parte, inde multa Episodia duxit; exempli gratia- Catalogum Navium, & alia Episodia, quibus P sin

suam distinguit variatque. alii vero Componunt Fabulam circa unum Virum, & unum tempus, & unam Actionem habentem multas

partes: sicut ille, qui Cypriaca condidit, &qui parvam Iliaden . ex Iliade & Ο-

dyssea, ex utraque, imiuam, una aut duae tantum Tragoediae efficiuntur. ex Cypriacis vero inultae: & ex parea Diade plures quam octo et

exempli gratia Qudicium Aranorurn, Philoctetes, Neoptolemus, Eu pylus, Μendicatio, Lacaenae, Excidium Trojae, Reditus, Sinon, &Troades. C A P.

108쪽

NYYYYYYYYYYππακ V X XXX c XXXC A P. XXIV. D O R R o autem oportet Epopoeiam habere formas easdem ac Tragoedia. Oportet enim eam vel simplicem esse vel implexam, ethicam vel patheticana; & habere partes easdem, excepta Modidatione & Apparatu . etenim necessariae sunt Peripetiae & Agnitiones & AD fectuum Perturbationes; porro etiam Sententiae & Dictio pulchra: quibus omnibus, Homerus usus fuit, & primus & apte. etenim in utroque genere Poenia condidit. Ilias quia dein, est simplex & patheticum Poema; Ο- dyssea vero, implexum. constat enim prorsus ex Agnitione & Μoribus. quinetiam Dictione & Sententia omnes superavit Homerus. Differt autem Epopoeia a Tragoessia secundum longitudinem constitutionis, & metruna. justos longitudinis terminos antea descripsimuS. opus enim est ut simul perspiciatur Principium & Finis. hoc efficiatur si constitutiones sint breviores priscis illis, & congritant cum multitudine Tragoediarum quae una auditione includuntur.-Multa propna insunt Epopoeiae quibus augetur Μagnitudo ejus, quoniam in

Tragoedia non licet multa simul gesta inritam,

109쪽

eam Vero partem siluin quae est in Scena &Histrionibus sustinetur. in Epopoeia vero, quod Narratio sit, licet multas partes sitnul ad exitum perducere, a quibus, quoniam hujus propriae sint, Poematis amplitudo augetur. adeo ut hoc conducit ad majestatem, &-praebendam varietatem auditori, & ad inducenda Epi-sodia dissimilia. simile enim quid cito satietatem incutiens efiicit ut excidant Tragoediae. Comperium fuit experientia Μetriana heroi-Cum accommodatum esse Epopoeiae. si quis enim esto aliquo metro, aut inultis, Imitationem narrativam institueret, invenusta videretur. metriam enim heroicum gravissimum est& amplissimum. quapropter & Linguas &Μetaphoras maxime accipit. Imitatio enim narrativa aliis antecellit. ' metrum vero Iambicum & tetrametrum, sent mobilia : hoc quidem saltui accommodatum, illud vero rebus gerendis. porro autem magis absirdum siquis misceat metra eo modo quo Chaeremon. quapropter nemo longam constitutionem aliter quam Μetro heroico confecit; sed, ut diximus, ipsa Natura docet hoc quasi aptum clisi tinmere. - Homerus vero multis aliis de Causis dignus laude videtur, & hac praecipue quod non ignorat quid oporteat seipssim facere. ip-

I sc. - eo quod Linguas & Μetaphoras maxime accipit.

110쪽

DE POETICA. O3sum enim Poetam oportet quam paucissima dicere. non enim Imitator est secunduna haec alii igitur ipsi quidem per totum intersunt, pauca vero imitantur, & raro. ille autem, paucis praemissis, statim inducit Virum, aut Mulierem, aut aliam quandam Personam moralem, & nullam Personam sine Moribus. Oportet igitur in Tragoediis quidem efficere Admirabile ' in Epopoeia vero potius valet Analogia. quapropter Adintrabile maxime evenit eo quod non intueamur agentem. quoniam Hectoris insectatio, si in Scenis esset, ridicula appareret, - Mai quidem stantes & non insequentes, ille vero annuens reflexo Capite. in Epicis autena hoc latet. Admirabile vero jucundum est: CRus hoc indicium est: omnes enim, cum velint gratiam sibi conciliare, auunt id quod narrant. - Homeriis praecipue docuit etiam alios quo modo dicenda sunt falsa. haec est deceptio per falsam ratiocinationem. ' putant enina ho nes, Curn, hoc effecto, illud sequitur, si posterius sit, prius etiam necessario esse aut fieri. h autem salsini est. idcirco sane quanquam primum sit falsilai, quoniain illud non ita sit, necessario

esse