장음표시 사용
261쪽
g. XXXVIII. Sed nee illud sequitur ab hoc aut illo magistra.
re,vel ordine, non potest appellari ad summam potesta. tem ;ergo haec imminutavi cum illo magistratu,vel ordine communicata est. Nam id interdum ipsius Imperantis lege, interdum per modum pactorum conuentorum fieri solet. g. XXXIX. Denique non statim ius imperii diuidi aut communicari existimandum est, quod quacunque ratione ex diuersis Imperii formis aliquid temperamenti mutuatur: nam in omni serme genere Imperii communis aliqua ratio&vsus eiusmodi moderamen inuexit, ut regnum plerumque aristocraticis rationibus temperari, optimatum iura incommunionem quandam cum populo descendere videantur. Sicuti vicissim vix inuenitur aut conseruatur Imperium populare , sine temperatura aristocra
g. XL. Itaque nec tum summa potestas a Proceribus popu- Iove communicat existimanda est , cum in polyarchico statu unus aut pauci prae ceteris magistratibus potestatem ac auctoritatem singularem habent aut temporibus periculosis de dissicilibus extraordinaria potestate impertiuntur. Quorum prius in Venetorum Genuensium, Ducibus obseruare est .alterum in Romanorum Dictatoribus4 Magistris equitum, ac superiore bςllo Hispano- Belgico in Principibus Auriacis. Nam illi non tam domini id summae potestatis, quam dignitatia praeeminen . tia gaudent, nec amplius quam rectore, executores haberi debent. Hi quidquid agebant,non suo, sed Senatus, poplatique Romani nomine agebant. g. XLI.
262쪽
9. XLI. Revera autem tum demum summa potestas cum aliis communicata est, cum quaedam iura maiestatis princeps&proceres, vel proceres ac populus iunctim, alia vero, aut saltim eadem, quoad diuersas partes suas, Onam hoc fieri potest ypars alterutra separatim, idque propria auctoritate, non precario & dependenter, exercet, ut olim factum in Republica Laconicad Romana; hodiei regno Poloniaeo iuxta quosdam in Suedico, ac haut pridem in Danico. g. XLII. Rerum publicarum, in quibus diuersa iura maiestatis inter diuersos ita diuiduntur , ut singuli sit hi concessata seorsim usurpent fortasse pauciora, imo vix aliqua exempla reperias Neque enim liue referre licet, quod alicubi distractae Teparatae sunt iurisdictiones, ita ut alia pars hanc, alia aliam illius speciem tenear, v. g. alia criminalem, alia ciuilem. Quod Besoldus confusarum potius,quam rite mixtarum imperii formarum exemplum censet. Quem admodum nec illud huc pertinet, leges de rebus Ecclesiasticis ferre, sacra constituere, acadministrare , solis Episcopis concessum est, ipsique Principes sacris Canonibus4 Episcoporum potestati se obnoxios fatentur. Natri id plenitudinem imperii in principibus, aliisque imperantibus, non tollere, Grotius docet. Si scilicet id concedatur non abdicatiue,sed cumulatiue, ac ea conditione se 'ut Episcopi hac in re pendeant ab auctoritate summae po-TA EI testatis ciuilis,lehesque ab illis latae, si congruunt utili .sacra CVIIttati publicae aut Imperantium , ab his confirmari si re f ρε σε
pugnent,rescindi corrigi queant. Quod factum in Eecla ita subprimis Imperat, cibus,&hodie fit in regnis A
263쪽
n INTRO Duc TIONI IN NOTITIAM gliae Galliae4 Siciliae, Regi Hispaniae subiectae. Idem di-ις--xcendum est de iurisdictione Ecclesiastici, de qua idemGrotius videndus. g. XLIII. Quid vero si potestatem sanciendi leges de rebus sa
eris, sacrarumque iurisdictionem unus pluresve,veri eodem imperio,vel extra illud viventes, sed a summae potestatis ciuilis imperio plane exemti, plened sine ulla dependentia teneant Fateor,hoc casu diuersa iura maiestatis, vel saltem unius eiusdemque iuris diuersas paries diuersis separatim competere. Dubito tamen , an ob hoc unum ius, vel paucas illas partes unius alteriusque iuris,areliquis omnibus separatas,statim misceri dicenda sit Res. publica Nam ad mixtionem Scriptores Politici requirunt, ut non lauis Munius tantum alteriusque iurisci sed insignis ac notabilis pluriumque iurium separatio insti
f. XLIV. Ratione finis imperantium status Reipub. rectus autis, 11. , a. ς0y Vptu dicitur idque accidentaliter, ut prolixe docet
F. . . I Arni laus. Rectus, cum bonum commune siue utilitas to-Πσri ius populi; corruptus,cum priuata siue imperantium intenditur.
f. XLV. Equidem non defuerunt olim pariter ac nostro tempore, qui Respublicas,proprium imperantium bonum re-M in p/ςyςΠxς , in numero Rerum publicarum censeri plantaxo noluerunt. Sane Cicero, cum dixisset Rempubi cam esse remposuis, cum bene aut ivsegeritur,sive ab uno Rege uera saucis optimatibus,sive ab uniuerso populo. Statim subaicat' Cum vero intusus est Rex, quem Tyrannum voco, aut
mus Ostisates Quorumconsensu factus Laut iniustus
264쪽
RERvMpv3LI ARVM C Ap. XXX. ni epopuluso cui nomen Utatum nulli reperio, nisi Neriami um Tyrannum anesiem non iam vitiosa sed omnino nutu Respub. es quoniam non es respopuli, cum Tyrannus eam factione capesseri nee ipse populus iam populus es, sistinis A quoniam non es multitudo iuris consensiti s utilia
g. XLVI. Sed omninonegare Rempublicam esse, quae iniusto
aut ab iniustis, nec ex utilitate populi geritur, cum veritati aduersum , tum iniquum ac publicae tranquillitati inimicum ac periculosum est: veritari aduersum, quod sicuti cunctae res ciuiles sua natura nec bonitatem nec malitiam inuoluunt, sed ad utrumque indifferenter sese habent: ita nomen Reipublicae pariter tam prolapsam quam rectam complectitur, nec tantummodo Regnoin Aristocratiae;
sed Oligarchiae quoque & Tyrannidi tribui debet, quod prolixe Arnisaeus ostendit. Deinde impium; quia sic Le. malis temporibus4 Tyrannis imperium velut adimitur, quod tamenin ipsi a Deo,omnium imperiorum auctor ac moderatore,acceperunt. a quo fluit,non deberi ipsis obsequium quod tamen sacrae litterae etiam prauis cinis iustis potestatibus deberi affirmant. Denique publicae tranquillitati inimicum ae periculosum, quia hoc semel admisso fati se illuc peruenitur, videliciendi censeantur
de imperio, immo interficiendi, quos reuera nulla maiestate praeditos esse homines sibi persuaserunt. Id enim sequitur,si vere Respublica non est, cui praesunt. Quantum autem haee res periculi etiam non pessimis, immo ho nis quandoque Principibus creare, quantum turbarur
excitare in Republica possit, si praesto sint, qui praesentem
rerum statum exosi rebus nouis studeant, nemo non perspicit. Neque enim tam manifesti semperoe communiti Ggo sunt
265쪽
ris INTRODuc Troes Is N NOTITIAM sunt boni malique, iusti uniusti ficies, quin aut haec pro illis obtrudiis acceptari, aut resistendo malis, hiltra quam debeat, procedi poessi.
Haec cum ita sint, plerique scriptores nuperi culm,. Platone in Politico alibi enim aliter Respublicas parti-κι . n. tur Aristotelea Polybi ob Plutarcho inde Monarchia, aeti, mi Ollarchias Democratia , multisque aliis pro diuersitate trim cum numeri imperantium, tum finis,quem respiciunt,sex
formas Rerum pub. constituunt, tres rectas, totidemque corruptas siue deprauatas, quas παρεκβώεις siue aberrationes vocant sic tamen,ut aliqui mistas ex illis admit. tant,plures paucioresve, alii plane reiiciant. Re fas an . tem appellant Regnum, Arsocratiam N Democrariam siue Politiam corruptas Tyrannidem, instarchiam sitas cratiam siue Democratiam specialiter sic dictam. Quanquam in nominibus singularum formarum veteres non vinbique conueniunt.
g. XLVIII. Ex horum igitur Scriptorum sententia sextuplex
fuerit Rerum publicarum status: Regius Ironicus, Arisoreatis obgarchicus Iemocraticus siue Popularis&icho. craticus. Quibus si addas mixtorum genera supra recensi ta facile omnem Rerumpublicarum quae quidem unquam repertae sunt, Iatitudinem emetieris. Sed quoniam inter has speciest tales enim esse, si se inuicem specie dis-T't v ferre, docet Aristoteles Λ Rempublicam, tanquam summum genu S, in hoc genere, quaedam intermedia siue sub alterna intercedunt de quibus in genere quaedam obseruari debent.
g. XLIX. Statum igitur alium Monarchicum dicimus, in quo
266쪽
RERvMpVBLICA RVM CAP. XXX. 3 unus; alium Polyarchicum, in quo plures summo imperio plenaq; maiestate potiuntur plures autem vocamus comis parate, quicunque Unitatem excedunt, exemplo Aristo. telis,qui subinde unos eosdemque optimates penes quos summa imperii ess, nunc pausos, nunc plures uno appellat. Quod solum sussicere potest obtundendae quorundam ni natae subtilitati, qui dubitant, an Oligarchia aut Aristocra. tia recte Polyarchia dici possit, cum contradictionem videatur implicare,eos demin paucos &plures esse. g. L. insonaruleus aut diuinus aut humanus est. Diuinm, 1n quo penes D E V M ipsum summa potestas ciuilis, regimenque Reipub. est, sola administratioue exsecutione consiliorum decretorumque de Republica hominibus re- Iicta. Humanus, in quo omnis rerum ciuilium potestas
Diuinae Monarchia ciuilis nam praeter hane alia est, qua Deus uniuersum mundum regit & rursus alia , qua Ecclesiam suam exemplum illustre,& iuxta plerosque, unicum praebet Respublica Ebraeorum, in qua summam potestatem, usq; ad primum Regem Saulem, inde ab exitu ex Egypto,penes nullum hominem,sed apud solum Deum
fuisse Moysen autem&Iosuam tantummodo Proreges, seu, ut alii loquuntur, DEI Cancellarios fuisse, volunt a e. V .
Scriptoribus de illa Republica Bertramus a Cunaeus, 'gIL: Menochius, ex& prolixe Conringius, Ghe Politicis, Box ix Getis hornius , De Theologis Danhau verus rarisseidos situ εὐ- -- Dramatis sacri Wωμνα ID Io. Conr Durrius, si, p.
Theol .Ruod coram Iudicio Diuino Ethnicissint inexcusabiles. .
Ataue hoc ita esst,cum disertis rara litterarum Πρώυ
267쪽
233 INTRO dive TIONI IN NOTITIAMae Iosephi testimoniis, tum ratione ostendi potest. Sacratarum litterarum testimonia haec sunt I. Same VIII, . ubi DEUS ad Samuelem dicit Israelitas Regem, qui ad instir aliarum gentium ipsis imperet, petentes, non Samuelem abiecisse, se e ne regnareisuper eos. Nam ex eo apparet, antea DEVM illorum Regem fuisse &eo quidem modo, quo post Reges Israelitis praefectos , ipse Rex eorum vite. rius non esset II, Samuel XII, a. ubi Samuel expresso dicit Dominum D EVM ante regem ab iis postulatum re .gnasse in istis r simul innuens,eos noluisse,ut hoc in posterum fieret. III, ici III ,υ. quo loco Gedeon Israelitis
poscentibus i conus eius, Alimques tu eius sibi δε-
minarentura respondet nonse necflbumsuum, sed Dominumidis dominaturum significans idem inter eos instaurandum imperii genus, quo ante suppressionem Midia. nitarum, si fuerant IV denique Syracidis XVII, 7 ubi in diuisione gentium uniuerse terra Da VS cuique genti dicitur consiluisse ηγέμενον, id est, qui istipraeesset sibi autem tan- qua uampartem assumsisse praelem. Qua ratione igitur aliis gentibus Principes&Reges, ea DEUS Israeli prae.
f. LIII. Iosipsi testimonia duo sunt. Unum lib. IVAntiquitae. a Par. cap.VII, ubi Moyses ad Israelitas de forma regi minis, quae optime illis congrueret, loquens fatis es, in-
- quit, os DEVM sabere Principem. Alterum multo manifestius lib. II, contra visionem. Nam ibi, postquam dixisset, alias gentes Monarchiis, alias urarum dominatiίus, aliaue aliispopulis commisisse potesatem erumpublicarum rsubiicit Moysen nihilhorum intendisse s squis sermoni
sim inferens ita loqui velit, Theocratiami hoc est, diuinum ,
Imperium declanasse Rempublicam. Quibus addi debet, quod
268쪽
RERUM PUBLICARvM Ap. XXX. ago quod IV A. I. IIIMoyses ait, DEVMbue sque Principem
idem eod. p. praecipit, 2 ebe Nesuri DEOsummo Imperatore Moli1γραυοκρά- utantum; fecundum autem imperatorem υπιπαὶηγον migant unum aliquem minuteprα sientem. Itemque, quod D EI S ipse apud eundem ViA. LIV ad Samuelem it, populum se spreuisse, neso re gnaret raddatur cap. V libri v. g. lv. Ratione idem hinc euincitur, quod earum rerum,in quibus summa potestas ciuilis praecipue vim suam exserit, arbitrium in Republica Ebraeorum, non, ut alibi penes homines, sed penes DEUM ipsum fuit, nec sitne expresso illius mandato quidquam, quod alicuius momenti esset, geri debuit Primo namque solus leges civiles, Reip. Israeliticae conseruandae aptas,condidit, ut passim e Leuitico, Numeris, meuteronomio apparet. Neque tantummodo leges sanxit, sed etiam poenas aliquando singu- Iares dilinquentibus infligendas definiuit ut lapidatio nem blasphemo Iarum XXIV,raes&violatori Sabbati, Num. XV, 3s.suspendium Principibus populi,qui cum Moabitarum seminis fornicati fueram Num.XX a. Et in caussis ciuilibus consultus respondio ut in caussa filiarum Salphabad ad hereditatem & matrimonium spectante, Num. XXVII. . CXXXVI, s. seqq. Immunitates quoque&priuilegia concessit ut vacationem a malitia Leuitia MDNum. I, inmur. XX, s. q. Deinde Magistratus Ipse constituit, maiores quidem immediate, ut Moysen Iosiam minores per Moysen, - XIIX,G.6 Num.XI, 1. Postremo bellum de praesta non nisi iussu DEI geri debeant, ut cognoscere est e Num XIV, as de XXXI. Qui duces
coristituebat Numa . .vide acie instituenda praecipie-
269쪽
24 IuτRonve TIGNI IN NOTITIAM bat Dent xx Vnde &παὶηγώ αυξκ, is vocat Moyses apud Iosephum, A. I. IV, I. g. v. Non ossicere huic sententiae debeta, auctoritas Iosephi, qui libro IV. Antiq. Iudaicar cap. VIR Moysen, Israeliotas sic alloquentem inducit Arpocratia quidem optima ,s optime in ea vivitur, nec vos cupido capiat alterius regi minis, sed istam amplectimini, leges habentes Dominos, criuxta uiassingula cientes. Echb xx,cap. VII ait tem pore primorum XIII Pontificum Israelitarum Rempublicam primam fuisse insocratiam, pos hanc vero Monaris chiam,tertiam autem Regum.Similiter Antiq. VI cap. XIV. ala, Saulem primum post Aristocratiam, rempublicam si iudicibuι τήν - τοῖς κριταις πιλιτειαν0Vu braeos regnas se. Ethb eo .cap. IV, Samuelem scribit valde delecta ne Arpocratia, tanquam diuinosis beatos e ciente. Nam primo de administratione non de ipso statu Reipublicae Ioquitur. Quomodo Gelenius posteriorem locum aecepit. Vertit enim : primo penes optimates admini ratio fuit Republica pose ad Monarchas,po emo ad Reges transiit. Quomodo in uarto loco reddidit valde enim optiamatum garbernatione delectabatur. Aut, si de Statu ipso Iocutus est,minus accurate heic egit. Accuratius auter rem expressisse existimandus est in loco contra A ione
supra laudato, ubi Reipub Israeliticae statum ab aliis omnibus distinxit Deinde De=ter.XVII,unde prior locus desumtus est, nihil huiusmodi habetur; sed Iosephus istae traditionibus Iudaeorum, ut videtur, desumta addidit: pariter ac illud,quod paullo post subiicit, Regem qui eorum
aliquid, quae Deut XVαι LII. vetantur,cumsudio haluerit, prohibendum esse , nepotentior flat, quam Iudaeis expediat.
Postremo Iosephum de summa potestate non loqui apparet
270쪽
'axxv M pvstic Axvu Ap. XXX a iret ex eo, quod priori loco statam subiicit, stis esse, mirasse Princeps. Non igitur aliis opus esse Principibus in Repub. Ebraeorum innuit. Itemque,quod eod. cap. DE UM γεμονευσα Iudaeis hucusq;4 in bellis παἶηγονας ράξω
g. LVI. De vera tamen Aristocratia Iosephum locutum esse, eamque inter Ebraeos ante reges obtinuisses, passim Viri docti& rerum Ebraicarum periti censent quorum ali'. 1 M quos Arnisaeus ain laudat. Quibus addi possunt inter alios m. e. In Caiaubonus by& Montacutius. Qui postremus inter 2ν talia alia hoc argumento utitur, quod uris alias in Saul rege a Barsea. non formam regiminis, sed antum personam mutasnt. VII Quod aduersus illos quidem valet, qui Moysen Iudices mst Παι. monarchas fuisse volunt, non item aduersus alios, qui si- ue ab omnibus formis usitatioribus , ut Iosephus , siue a xxxij a regno saltem dominatu Theocratiam distinguunt. f. LVII. Arnisaeus saltem post Moysen Iosuam Aristoera. tiam obtinuisse, de qui quid infra m ab hominum expeditu uit, quod ad male tem pertineret, a Senioribus seu Suniario expeditum fuissescribit,idque confirmare conature δα xx, a. cap. XXI, LI. m. IV, δ. IIReg. XI, ILParalip. XXIII, sed fatetur paullo post ipse, non omnia iura maiesariae penes homines quaerenda esse in ea R ub cui
DEVS se caput sprincipem se constituit. Et quod principes populi stuprum bello dicarunt,quod Heli iudicium exercuit; non aliam potestatem arguit, quam quae in Moysevi Iosua fuerat. Quod vero Athaliae Pontifex cum ceteris principibus regnum ademitu id eo iure fecerunt, quod omnium regnorum proceribus aduersus tyrannum titulo,siue inuasorem, concessum est.Nec ad eam rem sum-