장음표시 사용
281쪽
11r INTRODvCTIONI IN NOT ITIAM ministratio non regalis, in non regali regalis. Similiter pollite. in ceteris, quod bene, exemplo familiae, Besoldus ab Eccle-onopsis, sia Cellarius Millustrant.
6. XXXIII. Sexto in statu polyarchico diligenter distinguendi sunt magistratus ab ipsis imperantibus quorum hi plerumque plus iuris, illi plus dignitatis splendoris habent. Quinam autem sint imperantes, quinam magistratus, Optime elucescet ex negotiis reipub maioribus4 dissicilioribus, quae vix unquam solis magistratibus permittun
Ante omnia autem constare debet, ex Iegibus fundamentalibus cuiusque Reipub quibus statibus vere data sint iura maiestatis, quibus solummodo umbrain simulacra, aut communicatio eorum concessa. Tales autem , leges sunt in Germania Capitulationes Imperatoriae, in , Gallia leges Salicae, in Hispania, lusitania, Statuta regni,&c.
Quando diuisa imperii iura censenda adeoque Respub mixta dicenda sit,difflaile diiudicatu est. Id tamen certum est, non statim divisim iura maiestis possidere,qui in polyarchico statu prae ceteris magistratibus potestatem&auctoritatem singularem habet,vtDux Venetus,&Genuensis, qui non tam dominii, quam dignitatis praeeminentiam habent, neque amplius quam Rectores Ixecutores sunt; aut si temporibus periculosi sint cxtraordinaria potestas committatur,ut superiore bello Hispano. Belgico factum Principibus Auriacis in Belgio II, Non ideo diuisa putanda imperii iura, si reges acta quaedam sua, nisi a coetu certo probentur, rata ea se nolint: neque ex comitiorum in ali-
282쪽
RERvMpvBLICARvM C Ap. XXX. assaliquo imperio necessitate kapprobatione sequi maiestatis imminutionem. Nam plurimum interest maiestatis, dare operam,ut volentibus imperetur, certique cognoscendi gradus ponantur. Neque comitia omnia eiusdem
auctoritatis sunt quaedam enim solum consilii caussata. adhibenturi alia ius habent de actibus principis cogno scendi, eique leges praescribendi HI, Non sequi imperantes profitentur, se deuinciri& teneri legibus suis, noluntque rescripta a se contra Ieges valere: ergo non habent plenam maiestat . Neque enim ea ratione a se abdicantius suum, sed firmam toti stantem voluntatem, iustitiaeque&aequitatis amorem declarant. Dixi egi Ims,hoc est, a se vi summae potestatis sancitis: nam si eiusmodi legibus obligatus sit, quibus populus adhuc liber futuro regi aliquid imperat per modum praecepti manentis, aut quibus aliquid sit additum, quo intelisgatur regem cogia ut puniri posse, omnino vis summae potestatis infringitur,4 status Reipub miscetur. Cuiusmodi leges sermo solent obtinere in regnis electitiis haud tantum, inquibus plerumque in singulis interregnis nouae leges fundamentales constringendo futuro Principi cudi solent, sed
etiam in successi uis, variis occasionibus, a populo aut Ordinibus regni constituuntur, ut si contingat, principes,qur antea absoluti erant , in eiusmodi necessitatem incidere, ut subditorum opera exti aordinaria indigeat i exstincta familia regna me ex aliena oriundus regnum ambiat, c. IUNon statim definere absolutam esse potestatem Onarchiam simplicem, ei si is, qui imperaturiis est, iuramento promittat subditis au Deo aliqua se seruaturum etiam talia, quae ad modum imperandi pertinent, quod in pletisque regnis, saltem electatris, fieri solet. Neque enim huiusmodi iuramenta eiusdem omnia sunt generis: quaedata
283쪽
1s IM TRODvCTIONI IN NOTITIAM enim incidunt maiestatem siminuunt; quardam integram relinquunt, solummodo de iustitia administranda retinendisque patriis moribus Imperantes admonent inam diiserentiam valde erudites prorunde persequutus esta in t de. Grasuvinckelius a quae ciam &Grotius bytetigit V Egeo,
es quod aliquis ordo potestate legislatoria gaudet, non re.
Η - et e colligi,eum de summa potestate participare,&ius sum- ' - mae potestatis imminutum aut diuisum esse Ius enim ferendi leges tam generales, quam speciales summa potestas non quidem abdicare, sed cum altero communicare potest. Itaque huiusmodi potestas non priuatiue, sed cumu- latiue concessa censetur possuntque leges tales, re exi. M E gente , rescindi corrigi : VI, Similiter quod ali-fonm fi V c tibi leges de rebus Ecclesiasticis ferre. sacra constitue -
, ἡ re ac administrare solis episcopis concessum est quod-XL que ipsi Principes sacris canonibus,&episcoporum pote- stati se obnoxios fatentur VII, Non sequi , ab
hoc aut illo magiitratu vel ordine non potest appellari ad summam potestatem; ergo illa imminuta cum illo ordine diuisa est.Nam id interdum ipsius imperantis lege, interdum per modum pactorum conuentorum sit. Deniq; IIX non statim regimen misceri aut communicari putandum, quacunque ratione ex diuersis aliquid temperamenti mutuatur. Cum in omni ferme genere imperii, communis aliqua ratio Musus eiusmodi moderamen inuexerit, ut regnum ple umque Aristo craticis rationibus temperari optimatum iura in commuinionem quandam cum populo ρυ turdescendere videantur, iliae Poecteri obseruatio est. Aliter s. scati de mulcitudinis impello existimandum est, quod, ut etiam supra monitimus ita inuem tur, aut conseruatur sine ad-niistione Aristo cratiae.
284쪽
RERvMpvBLICARUM C Ap. XXX. Is g. LXXIX. Leges fundamentales, e quibus plerumque status Reipub diiudicandus est, sunt, quae circa rationem succedendi aut eligendi, religionem, libertatem populi, priui Iegia ordinum, institutionem magistratuum, administrationem iustitiae, auctoritatem imperantium , alia grauissima Reipub negotia populo aut ordinibus imperii ad conseruandam libertatem &priuilegia subditorum ac libidinem Principum aut ministrorum coercendam, imperaturis,ante imperium susceptum,aut sub initium eius, siue expresse, siue tacite proponuntur, ab iisdem plerumque sollenni iuramento acceptantur. Dicuntur alias leges Regni, Capitulationes, πα
Praeter has leges sunt etiam aliae potiores cuiusqu Imperii leges siue ad priuatorum lites .controuersias iudiciorumque ordinem, siue ad totius Reipub. disciplinam, LReipub.augmentum ac ornatum pertineant, cognoscera dete. Prius genus dicitur leges renses alterum censeria vocari potest. Sed , ut dixi, sufficiet tantum praecipuas,&pra ceteris notabiles, cognouisse.
Ad Imperiorum At Mamri TR ATIO Nam quae secundum caput huius considerationis constituit potissimum Magistratus, Ministri status, Gubernato; es vitium& prouinciarum , aliique curatorio nomine rempub administrantes, pertinent. De quibus omnibus obseruandum est, utrum perpetui sint, an temporari, utrum honores pretio&emtione , an gratis, aut secundum merita qualitates, vel ex nobi l. tale generis adipiscantu virlim e solis indigenis an etia ira e pere granis legantur Vt Um ivnus plura ostidia , an singuli singula occupare soleant
285쪽
beantur, quibus plus curae , quibus plus imperii ac potestatis sit 1 qui singulorum potestati limites praefixi quos habeant reditus falaria ac Pertinent huc comitia ac Iudicia praecipua, totaque utriusque ratio Cordo alia multa, quae cuique lectio mobseruatio subministrabit. Specimen huius obseruationis praebere possunt l.
belli, qui singulis fere annis in Gallia melgio sub titulo
Status Franciae, Epat de France, prodire solent. g. LXXXII. STATU RELIGIONI in singulis imperiis potissimum duas ob caussas politicod huiusNotitiae studio. cognoscendus est quod religio vinculum ac nexus Reipub est, proque eius diuersitate subditi magis minusque obsequentes sunt imperantibus, ut inter alios Boxhor- in Expian nius ostendies II, quod eadem imperantes ut instrumen- υλὴ to regnandi colore, quo ambitionem auaritiam, cetes raque flagitia sua velent, passim uti solent,qua de re egre-aὰι tri gia est annotatio Forstneri Faciet autem ad cognoscen- tu. at dum statum religionis in orbe plurimum Aub Mirati li-ιηέ Der,cui lautus Politica Ecclesiastica ὀ Eduardi Bre revuoodi Scrutinium Religionum, Anglice, Gallices Latine editum tum praesertim utroque longe superior Edoini Sandis, Equitis Angli, Relatio desatu religionis, Anglice ab ipso magno iudicio magnaque diligentia conscripta , in Gallicam, Italicam, Germanicamque linguas translata.
Sunt autem sequentia potissimum circa religionem imperiorum animaduertenda es Quamam in ea religio aut sola, aut praecipue obtineat quae religionis sectaeqquae item potiora eius dogmata, cerimoniae ritu II, si
286쪽
RERvMpvst IcARUM CAP. XXX. et pliares in ea obtineant, an imperii iublica administrationis capaces sint, 'uatenus: an vero solum per connIuentiam quandam tolerentur III, quid circa religionis cura imperantibus concessum, quatenus iis res personae sacra: siabiecta sint λ IV,an personat sacrae,& quatenus ad ciuilia munia functionesque Reipub. adhibeantur λV,Vtrum religio ista tum ratione dogmatum, tum ratione administrationis φ iurium ac pitui legiorum,quae sacris hominibus concessa sunt, statui Reipub.& securitati imperantium aequa aut iniqua sit 8 VI, quinam sint reditus sacrorum , tum hominum, tum templorum4 collegiorum, quantae opes ac thesauri Ecclesiastici λ&e.
g. LXXXV. Quod ad primum caput attinet, notum est, hodie quattuor in uniuersum esse religiones, Christianam, Iudaicam,Mahumetanam,&Gentilem siue Idololatricam. Qua rum singulae rursus invarias laetas scisis sunt. Nam gentilium tot fere sectae sunt, quot regiones. Inter Mahumetanos aliter Persae , aliter Turcae, aliter Tartari sentiunt. Iudaeorum quoque duo genera, Scripturarii siue Karaitae,&Talmudici Christiani denique in innumeras sectas diuisi sunt Harum religionum singulae, quas regiones
oblideant Eduardus Brerevvoo lus docet in specie,sui. bus locis Ethnicismus hodie vigeat, Christ. Rauius recen-Σ. .set. Quae autem in singulis regionibus religiones requententur, seorsum Geographiri scriptores de Rebus pub satis accurate tradiderunt, uno autem intuitu omnium oris
bis prouinciarum religiones exhibet Beria Varenius iis breui informatione de Lues,gentiumrehgionibus, deseri ρ 'U' 'ioni regni Iaponiasubnexa uaenam singularum dogmata caerimoniae, ritus sint, in genere breuiter idem Valenius, sed optime omnium Io Hoornbeeck insumma ιι.
287쪽
1; INTRODUCTION I IN NOTITiAM congrouersiarum ostendit,e quo potissimum discrepantiae potiores singularum sectaruiu, quae in Occidente vigent, petendae sunt. De Orientalibus videndus Bre reo oodus.
ι, .. I Reliquarum religionum res breuiter collegit oetius in
. disputationibus de Iudaismo, Gentilismo Masumet. Dism .
Multa quoque praeclara laabes apud Duretum in Ne Gallico de inguis totius orbis,3 quosdam alios. f. LXXXVI. Qia 'ad secundum caput, sciendum est, I Iudaicarim,
religionem hodie nusquam imperium tenere: nam quod de quibusdam principibus Iudaicis in oriente rerum potientibus narrauit ut inerari oRabbi BeniaminTu delen sis id dudum inter fabulas haberi coepit II, Christianam religionem in praesens ferme in sola Europa rerum potiri neque ea tota cum magnam eius partem Turci S Tartari teneant . in Asia enim, excepta Russi, quae tamen
ipsa magna sui parte ethnica est quibusdam regionibus paludi Maeotidi ac Ponto Euxino adiacentibus, nulla est regio, quam soli Christiani inhabitent: nisi quod in .sulas quasdam Hispani ac Lusitani tenent. In Africae quoque continenti paucissimi sunt Christiani, insula aliquot occidentali eius orae obiacentes Lusitanorum&Castitiano rum opera Christianam fidem susceperunt is versus orientem unica Zoco tora Americae septimam fere partem Hispani ac Lusitani tenent, sed in ea successu temporis inter veteres incolas Christianismus saeuitia aduenarum val de imminutus est rati, itaque extra Europam plerosque Christianos sub iugo Mahumetano, quosdam tu et linicis principibus vivere: V milium etanam religione in sernae, ubicunque viget, imperium tenere. Quanquam interim alicubi, ut in Graecia Mulcinis regionibus,ta ulto
plures Christiani, quam Turci esse dicuntur Inter
288쪽
RERvM VBLICARUM CAP. XXX. is' sectas Christianorum Occidentalium solum tres imperii participes esse , Catholicam siue Pontificiam authera.
nam, Rc formatam, ceteras tam longe abesse ab imperio,
ut etiam in plerisque locis publico religionis exercitio destituti sint. Id enim vix alibi Socinianis, Remonstrantibus, Anabaptistis, eigelianis ceterisque obscurioribus sectariis , quam in Polonia, Belgio Anglia, .in Germania prope amburgum permissum est quamquῖα, interim in Ungaria, Prussia Germaniae aliquot prouinciis,&alibi, sed sine publico exercitio tolerentur: UI, Singulas ex his sectis, alibi solas regnare, alibi reliquarum alterutram aut utramque publice tolerare, vel etiam in imperii societatem admittere. Sic sola Pontificia regnat inditionibus Hispano subiectis, in Lusitania , in Italia tota Minsulis Graeciae, quae iugo Turci coliberae sunt, in Bohemia, inplerisque pagis Helvetiae, in Sabandia, in , principatibus aliquot Germanicis, ut Bauaria, ditionibus Aostri acis,&ci nisi quod alicubi Iudaeos, Graecos Arinenios cultum suum publice exercere patitur,ut in Sta tu Ecclesiastico, in Dominio Veneto, regno Neapolitano, Sicilia, Sardinia , Cypro , Corsica, Polonia, &c. Conistra eadem admittit protestantes in Gallia, Germania, Polonia, Prusia, Lithuania, c. Sola Lutherana viget in Dania, Suedia, Norvvegia, Livonia, Magna parte Germaniae aliis admista toleratur in Ungaria, Transsiluania, Polonia, Prussia, Mosco via , Belgio Federato, aliquot principatibus ac ciuitatibus liberis Germanicis sola Reformata regnat in Anglia, Scotia , Hibernia , Belgio Reformato, quattuor pagis Helveticis, Repub Geneuensi, Greliquis permista est in Gallia , Rhaetia, Vngari , Transsiluania , Polonia , russi a Germania, Batauia &aliis Belgii prouinciis, in uno alteroque Helvetiae pago, c.
289쪽
26 INTROD, CTIONIS IN NOTITIAM VII, Orientales sectas fere nusquam imperium encre, nisi in Mosco uia Malaesita Moldo uia, .apud Coacos,
ubi Graeca religio in usu est in Africa apud Abessi nos, quorum religio ex Iudaica, Christiana Tthnica velutim ista est Reges Congi ante aliquot annos fidem Christianam, Lusitanorum opera,susceperant, sed an eam adhuc teneam, non constat.
Summarum potestatum circa resa personas sacras alibi plena, alibi valde limitata , alibi denique nulla aut perexigua est iurisdictio. Plena apud Luthera nos ringliae cumprimis, minus limitata apud Resormatos sub Regibus .Principibus, adstrictior in Rebus pub. liberis: apud Pontificios exigua in Gallia Germania Mapud Venetos,vix ulla in Hispania, Italia, MLuitiania, Olonia , Malibi. Multum hoc caput illustrabunt, qui de iure sum,
marum potestatum circa sacra scripserunt, inter quos ea- celluntGrotius,Conringius,Tabor,Vedelius, Appollonius in peculiaribus tractatibus,& dissiepiationibus,Meisne rustr. de Regimine Eci co, rasu vinciselius cap. I de Iureis Arat siettis,Hulsemannus in Extens Ione Breusam,Grp.de Magistratu Politico, c. Addendus Arnisaeus in tib.de Subiectione cae Exemptione Clericorum.
Ad ciuilia negotia vix unquam ministri Reformati, Lutherani aliquando, praesertim inmania Iuc dia ibi inter status regni sunt, Pontificii tapisii me adhibentur, praesertim Papa rege Hispaniae, itemque ab Imperatoribus Germanicis, regibusque Galliae .Lumaniae, Waliis Principibus ac Rebus publicis Catholicis, quotiens cui Papa aut Hispano grauiora negotia tractanda sunt. In
plerisque regni Pontificiorum Episcopi, Abbatesvi Cle
290쪽
R ERUMPI BLICA RiM CAP. XXX. ricorum alii imul Principes, aut ministri Status,cuncta qua belli pacis negotia tractant. Apud Turcos , Most hos, asiasque nationes barbaras, magnam esse praecipuorum sacerdotum, etiam in negotiis Politicis, auctoritarem-ν passim obseruatum est.
Nuidam religionem melius conuenire securitati Imperantium tranquilitati Reipub. quam Christianam,bene obseruauit&contra Machiauellum II de Re p. c. I BesCl ιθ dus asseruit. Sed si Christianorum diuersas sectas inta in n. is scompares, non aeque de omnibus id adfirmari potest. Ple raeque enim haereses imperantium maiestati,aut directα, aut oblique, detractum eunt. Sane Ana baptistae, dur negant Christiano licitum esse magistratum gerere, vir onmem ac reuerentiam imperii manifesto dissoluunt. Neque minus Sociniani Vei geliani, cum bella Christianis vetita esse contendunt.ne de aliis eorundem ac ceterorum Fanaticorum seditiosis dogmatis nunc dicam. Pontificia
doctrina multimodis infesta est summis potestatibus, dum ea propugnat dogmata, quae nihil aliud, quam contemtum imperantium, discordias, seditiones bella parere possunt. Qualia sunt Papae competere potestatem mimperium saltem indirectum in res omnes politicas,&Principes Christianos, adeoque relaxare posse iuramenta , subditos obedientia superioribus debita exsolvere, summas potestates exuere imperio, idque in alios transferre . Reges Imperatores nisi ab eo probatos, non esse Princi .cipes legitimos facem, quae fit eo inuito, habendam iiii tam non sieruandam haereticis fidem , sed ferro illi rima que exstirpandos , tales autem esse quicunque iugura Papale detrectanti Reges QPrincipes haeresi aut haereticisia uentes, vel Ro inani Veiovis tyrannidi obsistentes delici