장음표시 사용
181쪽
disserens, Principis animum a priore consilio revocavit . Quamobrem Mahometes, omissa Illyrici expeditione, recenter coactas copias in subsidium exercitus mittens, exitum obsidionis anxia solicitudine opperiebatur. Ita com sitis Mah.,. mentibus imperantium , cuncta bellico strepe- τα bant apparatu. At secus vulgus militum qui -- RQ liberius obloouentes, ac rinis minime eXterriti, re '' hortantis A clametis vocibus haud paruere. E probrantes enim palam longitudinem belli, duritiem operum, ac vulnerum notas, missis ad Regem nuntiis orabant ,succurreret fessis, m aliquem laboribus terminum insignaret. Longa. irrita militia δε- lassatis patriae, quietisque cupidinem esse. Satis jam pugnatum e sepem , victoriamque in incerto; luctus . funera tu ridie obmersari. Igitur annxerit tot copiarum precibus, emerita sipendia concederet ; neu mortem in iisdem angustiis sed navatae operae praemium dilargiretur. Verum hi qum Tr que motus minis conticuere: Etenim Rex, ad-d fatigatis , ostendens, eam tamen intra Crotae muros tantum inventuros , respondit. Illud unum iter a
ocium . . praemia. auod si detrectassent . mox se assuturum in ca ris, regiamque majestatem . . seviora quaeque supplicia oppositurum renuentibus . Gid cunctarentur eas ruinas congcendere, quas pavidi, ac quotidianis precibus opem implorantes custodiebant e Ita ne Otremanici exercitus gloriam contemni, ut tortes , ac tam deformi clade ab iisdem muris resci se paterentur e Meminissent famae , ac fortia iudinis; puderet sibi sanguinis , m ignotae. Culpam in do
182쪽
cus merterent: irritis, in eam diem conatus ignotaniam sub- Is68 actae Cretae gloria κνus expiarent. Utque promptior , α,
his fides, veluti jam iturus, legit milites, arma , I
navesque comparat; & caetera cultui regio dicata congerit. Mox tempestates, ac negotia ca ibsatus, restituta penitus parendi disciplina, militem fefellit. . sis Hic belli ordo non Patres modo, ted unum Ha.-is. quemque Christianorum qgre assecit. Pertinacius enim in Cretae obsidione confirmatis copiis barbarorum, quassatis undiQ; u bis muris, Imminutoque praesidio, haud dubia clades initare videbatur . Quid enim virtuti Maurocent luperesse, ubi Thraces, productis operibus, quς tu bari non poterant, vix telluris modicum rella quissente quidque a paucis copiis, iitque da
cum annorum obsidione lassatis, adverius octoginta millia armatorum tentandum, quo Acin metes a muris summoveretur e Quamobrem eiu praecipua curarum in eo verteretur, Ut VirI , atque arma laboranti Cretae proxime 1ubeunte anno prςsto essent; nihilominus non ab re ullum tentare rursus animos hostium, ut eadem belli crudelitate concussos memoria pacis ad solvem
dum obsidium alliceret . Itaque Aloysio Mollano Equiti ea provincia demandatur; qui illico Larissam , Thessaliae urbem, ubi Rex Turc rum ..,H. L. degebat, profectus, missus deinde ad Acbm . .a ia ..tem, qua pollebat, comitate . solertiaque, Uu
nus seciuio, ac prudenter absolvit . At, frustra π
183쪽
propositς conditiones pacis: Achmetis enim ingenium avidum, atrox, dc societatis impatiens erat, nullo alio munere, quam Cretae clediti ne, demulcendum . Exinde, cum quaedam ab ipso asserrentur, quae quo ampliorem utilitatis imaginem prςtendebant, eo infensiorem exitum erant paritura ; declinandae fraudis gratia, parandis copiis intentius indultum . Interea comperiens Senatus, non modὁ averti a Creta bellum, sed, amissa urbe, exercitum, classemque defendi amplius vix posse, praemonendum Mamrocenum censuit, ut in s vioribus rerum fluctibus classi prospiceret. Veriti in ea publicae l. alutis momentum . Hoses , maritimis Christianorum copiis ademptis . facile in penitiora Adriatici bellum iniecturos. Igitur hanc curam nulli aliae posthabendam: cavendumque , ne ea bellum hauriret, per quae ad eam Hem liber Venetus extitisset .
Caeterum selset ministrandis militibus provinciet Remp. sequenti anno modice adjuvarunt. Inter extranea auxilia, Christianissimus Galliarum Rex Ludovicus XIV. memorabili religionis, pi tatisq; erga Remp. monumento, partem copiarum, qua obsessς urbi subveniretur, lubens comcesiit. Dum vero navalium sociorum subsidiac Veniunt, nulla loci, tempestatisve dissicubrate Thracum motus remittebantur.
Exasperatum est Kal. Ianuarii bellum . E enim milites soliti plerumque damna aestatis in hybernis pensare, cum ςstate, hyemeque nequaquam levius conficerentur , in rabiem effusi
184쪽
L I B E R S E C υ N D U S. 16ssunt; adeoo; crudeliter pugnari cςptum, ut tristis I σσσsimum dele spectaculum Creta praeberet. Intermissa religio, quaslata templa, infidς civibus domus, omnia passim ferro, atq; armis afflicta: so la deniq; castra in squalentibus campis fulgentia. Prςterea S. Andreς propugnaculum ita conciderat, ut vix murorum vestigia deprehenderentur. Intrantes Turcς muri ruinam aliquoties a Melitensibus, qui locum tuebantur , repulsi: de quamvis loricis vimineis tantum, congestaq; tellure aditus obstrueretur, nunquam incruento exitu intra septa barbari redierunt. At, dum nostri summa vi dc muniunt, & pugnant, internos receptus tuendo, minorem in dies urbem faciunt. Simul crescit omnium rerum inopia a imminuta opis fiducia, cum tam procul patrii portus,circa omnia barbarorum essent. Numerus interea defensorum plurimum absumitur. Cornelius, ac Grimaldus Ape sauciantur: Divinitus vero provisiam, ut Mauroceno tota urbe pervaganti, atque ad exposita ictibus hostium loca
Iarpius evadenti, fracta muralis tormenti glans necem non inferret. Haud leviter tamen vulnerata extrema humeri parte, ita astantium ocu- mlos, animosque inopinatus ictus turbavit, ut '' 'una VoX omnium fuerit, non ex re videri, vi summus Dux periculis objectaretur. Necesse esse eum discrim,ribus pugnarum exemptum summis tantum imperiis referamari . Nulla unquam diligentia id satis exacte custodiri posse cui salus urbis innitebatur. Nihilominus tanto
185쪽
i o L I B E SECUNDUS. belli turbine atrocius, quam vulnere conflictatus Franciscus, cuncta providere, ex re consilium capere, nunquam pati militem ad socordiam , pavoremve declinare , abjectos animo coercere, sortes extollere; ne tam strenuae defensionis laus subita hostium eruptione evanesceret. Verum imminentem Urbis ruinam, nonnisi ingenti aliquo conatu sisti posse animadvertens, id demum conlilii amplexus est, ut, tradita Camerino Cornelio propugnandae urbis
provincia, ipse cum universio maritimarum copiarum robore navali certamine barbarorum
classem lacesseret. Nec modicum inde Creten. sibus levamentum. Quippe hac arte cum intercipi hostium subsidia, quibus castra quotidie mugis complebantur, tum expectatς sociorum co-eis,hin;-i piae promptius excipi poterant. Sed hujusmodi spem cito sors abstulit; cumulataque calamctas longe aliis motibus impulit animum Maurocent. Siquidem pridie Kal. Iunii, dum Cornelius
instaurari quoddam portae munimentum curati decidens ollae incendiariae fulmen disjecti ferri molem in ejusdem latus tam alte intulit , ut ictus vis semianimem ducem reliquerit. Versis ex atrocistimo vulnere visceribus, in prox, morum Ducum brachia procumbens, tamdiu vixit, quamdiu superstes vitalium partium spuritus, Fidelibus ad strenuam urbis defensionem hortandis , fortiter effunderetur . Auctus inde Cretensium mςror; de medioque sublata Mam
186쪽
L I S E R SECUNDUS. III roceno consilia in hostilem classem erumpendi. Veruntamen, ne omnis penitus motus re- A. mitteretur, expeditam navim Zacynthum mi- sit, quae certa de subsidiis nuntiaret . Demam s. -.
dato deinde Thadd o Mauroceno Navium Prς-fecto, cujus sedulitati plurimum fidebat, excipiendorum Gallorum munere, quos jam Tarnarum Peloponnesi promontorium, quod Meta Panum Vocant, praetervectos, haud multum abesse cognitum fuerat; ipsum operosius defendendae urbis negotium excepit. Inter haec obsesti cum hostibus assidua velitatione collati, Variam in dies fortunam ad suos referebant. Talia agentibus copiae Gallorum supervene- Gallinare; haeque non sine aiscrimine intra muros re- 'dactae sunt , cum naves undique paterent inbbus barbarorum. Ingens advenarum cohortium
robur, cum ad sex millia lectorum militum adcenderent: Nec dubium, si filicius cςtera processissent, potuissse earum ope diu Cretam propugnari . At longe tristiores exitus armis Gallorum fata paraverant; & sicuti quotidie urbis
exitium obsidentium ausus ominabantur, ita initium recentis laetitiae saeviorem attulit calamitatem. Ingenti enim animorum ardore laceratam urbem intrantibus Bellisortii, Novaleadi
Que Ducibus. Qui copiis praeerant, maXimum ereum is facinus udum, si unico niXu Hs tantUm mIlitibus , quos in opem perduxerant, terrestris pugnae sortem experirentur . Duplex conatus Y a ratio
187쪽
1 1 L I B E R SECUNDUS. ratio exat. Namque, si hostium furore subacti succubuissent, id non impune Thracibus futurum , cum intendendi vires usque ad extremum anim us esset; indeque magna in barbarorum castris consternatio, atque aditus urbi amplior ad salutem. Si vero victoria, cui nimium sortasse fidebant, ad suos inclinante, fudissent agmina Turcarum, immortalem vindicatae ab orusidione Cretae gloriam Gallorum virtuti integre cessuram. Haec disserentes Duces adversa consilia Imperatoris, infelicem exitum persentientis, minime revocarunt. Non enim is, tantam spem incerto pugnae discrimini committi,M,. iis patiebatur. Nimis intra septa munitos hostis; promptam ubique multitudinem , qua assultantes probiberentur; cuncta obsessoribus pro pera . Fideles nec numero pares , nec obloci dissicultatem aptos ad aggressionem. Igitur feriandum praesidium : eo jam rem perductam . ut ulteriori mora la
Fari Turcae facillim. possent . God si aliquando peragendum facinus . tutius fore expediari nova jubsidia , hostemque magis de atigari; tunc enim malidiori robore agpressionem molientes faciliorem aditum in objectum aggerem in-sia c. m venturos. Sed Galli praelium postere , cuncta virtute expugnabilia jactare : ducesque fortia tudine ingenita elatiores extimulare ardorem copiarum . Praecipue Bellisortius certaminis , glori que avidus certam suis victoriam offerens ferocia Verborum prae propera, ac servida militum ingenia incendebat . Curarent corpora , expedirent arma , animosilue, adesi tempus , quo levi praelio im
188쪽
mortalem gloriam irent comparatum . Nihil ab incondita et shostium turba metuendum . Ipsam sibi multitudinem damno futuram: immo, eruptione , Turcis nihil tale suspicantibus , facta, posse incautos , inermesque in sationibus suis trucidari . Euod si, re cognita, in praelium barbari ruissent , nihil, tumultuarium . Gallis fecundum contingere posese. Hinc, primis repulsis .caeteros loco motos nullo Acis consilio in juctam aciem reda tos non modo turbaturos inibrem obficia, sed in stantes, pugnantesque in fugam pertra diuros. Igitur agnosterent 1e ad tantae lictoriae momentum referiatos ; intenti , paratique expectarent signum: ut primum pugnandi copia patui selie nullam conatui moram Imcturum. Sic , praecipitantibus fatis, decrevere Galli tentare impetum eruptionis. Maurocenus, ubi sociorum mentes si i non posse animadvertit, diem constituit ad pugnam. Duplex acies, intempesta adhuc nocte,quς XXV. mensis Iunii diem praecessit, utrinque e Sabuloenariae propugnaculo clam portis extulit signa . Dexterum Bellisortii dux, iquum Novaleς co nu ductabat, sexcentis cuique additis equitibus. α .LLente exin progredi circum urbis fossas via o ρ-
culta, nec quidquam ante lignum movere Iulli milites ; ne conatus ex incondito copiarum tumultu deprehendi posset ab hostibus. Silentio itaque superatis prioribus munimentis, qua se se modice explicat planities, pene usque ad lucis exordia humi procumbentes delituere . Eodem tamen ordine usq; ad constitutum signum acies non stetit. Quippe, veluti praeeunte cladis omi
189쪽
i L I R E SECUNDUS.ne, casu inter paucos tumultu CXorto, cum reliqui tempus impetum faciendi in hostem arbitrarentur, a primorum ordinum manipulis cς-ptum minoribus tormentis certamen. Admonentibus tamen opportune Ducibus, compositi de- , .h.- nuo silentio fuere . Ut Vero, incerta etiamnum V . . die, signum tubae cecinerunt, Galli subito cla- ι Αιβι. more nituntur in Vallum . Iamque strenue omprestis, qui ad custodias vigilabant, ac deturbatis ab aggere, quos improvisus armorum sonitus a tentoriis exciverat , loricas post circitorum viam occupant. Inde perfingunt stationes, se seque in intimas munitiones inserentes , proste nunt Obices, occursant, circumgrediuntur. Miscetur invadentium , ac pavitantium clamor . Thraces enim repente deprehensi, majorem Vim adesse metuentes, pelluntur undique, ac caeduntur; dubiae lucis errore, atque assultantium
tumultu formidinem augentibus. Sed quot in armis vices sunt, singulitque momentis in quot se fortuna dissimiles formas componiti Iam banbari subitaneo terrori ita concesserant, Ut nostrorum ora nequaquam perferentes, passim conarentur evadere; cum decidens ignis scintilla supra tumulum, quem Galli insederant, modi-
infigam cumque tormentaria pulverIS Incendens, Ita no-
rum orianes cuniculi enim insidias resormidubant) confudit, ut Ducum vocibus, dissipato post leve incendium impetu , in unum redigi amplius haud potuerint. Subito tunc ferox clamor, Unus
190쪽
unusq; in Turcarum castris ad arma convocans fremitus. Immutatur continuo sors certaminis, vertuntur retro signa, auferturque e vincentium
manibus victoria . Thraces, collectis animis, sumptisque passim armis, audacter descendunt inaugnam; ingentique robore pene utramq; Gaborum cohortem obruunt. Triste spectaculum: victores a subactis fundi cerneres, &, quos tanto ingenio superaverant aggeres , deformi caede complere . Vix ullus intentatum jugulo mucronem repellit; cuncti inani cursu terga hostibus praebentes per victum a se vallum turpi pavore diffugiunt. Maurocenus , qui CX arce , cui S. Demetrii nomen , praelii ordinem prospectabat, ubi manare latius terrorem, fundi suos , mox pene usque ad muros igne, ferroque adigi vidit; explosis undique tormentis , jussit propinquantium hostium audaciam cohiberi. Continuo ipse cum levis armaturae manue portis prodiit. Tunc increpitare pavitantium insaniam, dissipatos in unum redigere, hortari
simul, ut terga Verterent, neu vinci ab iis, quibuscum nondum pugnaverant, paterentur. At, omnibus in fugam effusis, cum non auctoritate , non precibus, ne manu quidem cohortes
contineri potuissent, ante formiclinem Galli non posuere, quam se moenibus tutos agnoscerent . AuXit tantae calamitatis merorem Bellisortii Ducis nex; qui, dum pericuIi immemor, scelus exprobrans, passimque occursans fugienti-