Francisci Mauroceni Peloponnesiaci, Venetiarum principis gesta. Scriptore Joanne Gratiano Bergomensi, D

281쪽

1ο81 ximos saxa volvere, pice, ac sulphure mixtast das in confluentium catervas immittere. Nec ii quidem, qui procul aberant, ictus hostium d clinabant. Quippe minoribus tormentis per scio petarios consessi interibant . . se Quatuor ferme horas, instaurato saepe certamine, ea caedes copias utrinq; confecerat; cum ' Maurocenus lassatos milites cernens , paulum differre extremum praelium constituit. Interea' - singulos acuens ad pugnam . ut strenuo animo esse ' sent . omnesque mirium , ac consilii nervos intenderem hortabatur . Satis jam pro salute, ac victoria certi itum; reliquos conatus pro prae la fore . Invaderent er

fesos , ac primo congressu pavitantes obruerent b e et tempus , quo pertinacissimae gentis sanguine imbuerent glidios incohatamque hostium foga gloriam perficerent. Ad haec superiore in pugna meritos publicis largias.,....ia tionibus donat; eosque prςcipuer extollit, in quibbus clariora virtutis specimina adnotaverat. Ἀ-- ' ter caeteros emicuit Sabaudiae Principis virtus , qui, ubi praelium incaluerat, primis nostrorum manipulis immixtus, operae strenue navatae , relatique vulneris gloria studia militum, laudesque Imperatoris evocavit. C rerum, omnibus ad tentandam denuo aggressionem paratis , d ctori ordinum Alceniaco praecipuum mUnus -- committit. Inde multiplici opere tutius obses is subacturus, epibatarum turbam ea parte eXPonit, qua continens in apicem desinens nonnihil ab urbe mare versus porrigitur . Curatis corpinribus,

282쪽

LIS EI TERTIUS. 267ribus , vix duas horas calentes pugna cohortes Iσ8squievere.

Verum longer magis obsessis, qui jam tuendis : si

muris impares erant, actae eo die ceses anxias mentes reliquerant. EXtremum opus, mors restabat; strenuis remedium, rina ignavit. Sed, cum de salute urbis disperatum animadverterent, mutare consilia, frangere audaciam, supque incolumitati prospicere universit c perunt . Itaque tacitis curis primum optata libertas; mox, palam prolatis Votis , impetrandam urbis deditione salutem una Coronaeorum vox secuta est. Ut ergo Venetus exercitus certamini accinctus, ostentatione virium altius obsessorum mentes

permovit, paratos se ad proferendas dedendae urbis conditiones albenti vexillo, ut moris est . significarunt. Non detrectavit consilium Imperator, cui iam satis sanguinis effusum videbatur: immo, cum, cessaretur undique ab armis, edixisset, omnia , veluti obtenta Victoria, compositis a' , .

nimis quievere. Sed, dum caduceatores deligun- ..., tur; toti victoriar exitum, quem datura virtus

fuit, casus dedit . Quippe, cum forte inter Ve- - .netos excitatus ex militis cujusdam incuria bgnis exiguo tumultu quiescentem eXercitum pervertisset, veriti exinde insidias Coronari , vel desperatione immaniter acti, non modicam plumbearum glandium grandinem continuo eX-

onerarunt in Venetos. Tun praeter multos interfectos, nonnulli ex Ducibus sauciati: inter Ll α quos

283쪽

I 8 I quos praecipue Corbonius Marchio vix necem effugit. Horridum pugnae initium. Sponte i citatus in rabiem miles atrox praelium init: mutuoque efferatis mentibus in extremam hostiuio zz. perniciem pugnantes effunduntur. Quis referat truculentae caedis ordinem , tristissimumq; spectaculum, quod de se barbari praebuere . Mubtiplici ex parte Veneti in muros evadunt,c dunt

Obices, momentoque moenia occisorum corporisbus obteguntur . Captis muris, in interiora urbis agmina pervolvunt; inde, seorsim divisis manipulis, passim pugnatur per viarum angustias, . . sine ordine, sine Ducibus; ut quisque obvius , trucidatur . Peracta palantium clade. in domos ζ. .. si irruunt, victos implacabili odio consectantur protrahunt abditos. Fugientium alii intentatis jugulo mucronibus cadunt, nonnulli aguntur a tectis; viae, sera. domus, caedibus plena . Non aetati, non generi, non Hrmae, sexuive militaris licentia hac die indulsit. Cuncta ferrum hausit: enimvero nulli ex iis, quos sers victoribus obtulit, incolumes evaserunt. EXtant quoque eXempla mulierum, quae comprehensis liueris 1 tectorum culmine praecipites se dedere. Ubi ultione exsatiata militis ira deserbuit , distursum ad rapinas; praeter quas ingens quinque captivorum numerus extitisset, ni iuror . dc indignatio immemores praedae Venetos reddidisset. Mille nihilominus, & quingenti Tu carum , quos aetas, sexusque impares laboribus

284쪽

essiciebat, paulo post e tectorum penitioribus I 8 eruti . in potestatem victorum vivi transiere . Ditissima pryterea spolia auxerunt eX oppugnato loco laetitiam ; nullius namque rei inopia urbs laborabat. Ad haec CXXVIII. Tormenta inventa, ac CC. captivi corpore validiores Imperatoris jussu in lupplementum remigum recepti sunt. Caeterum, ubi publicis supplicationibus actae Superis ob prosperae rei eventum grates fuere, laetis ubique sermonibus prolixum devictoriar momento colloquium inter Duces fuit . --... Maurocenus, ut par reliquis in rebus animus

cuique esset, neminem sine praeconio praeteriit, huius sortitudinem, alterius prudentiam extollens . Ubi vero Brunsuvicensi , .ac Sabaudite Principibus, caeterisque sociis gratulatus, degestis optime rebus latius disseruit; copiarum, castrorumque Prςfectos, ac mox primos ordinum ductores viritim extulit : non omisso Bassignano, quem aureo torque decoravit. His perayis, dum consultatur de reparandis urbis detrimentis, ejusdem Praefecturam Georgio Benzonio , Iustinoque Ripae Pat. Venetis committit. Reli-Quis ad egerenda cadavera. ac reficiendos mu-

ros mature dii politis, aliquot dies ibidem ab exercitu insumpti. Interea, cum per expeditissimos nuntios fusi primum exercitus , moX debellatae urbis rumor Venetiis percrebuisset, tanta civium animos laetitia cςpit, ut nemo ab Imperatoris la ibus temperaret. Neque enim a

285쪽

68 I umbrato gaudio Francisci gesta tunc celebrari poterant, cum nobilissimam victoriam, septem millibus hostium c sis. fama passim in omnium aures expanderet. Verum inter populi plausus munificentissima Patrum studia in Franciscum

Maurocenum altius conversa sunt. Siquidem. fratrem elusdem Laurentium, cujus in moribus mira moderationis, ac consilii vis enitebat, D Marci Equitem declaravere: ac moX non ignari quantum unius in urbis expugnatione adepta esset Resp. virtutem Imperatoris publicarum tabularum testimonio ultro commendarunt .

Inde suspensum in triumphi morem vexillum

ris,ia,si barbarorum, Caudaeque Equinae. Et, cum ea-

p . . et dem die , qua D. Caletani festum colitur , victoria contigisset, ex edicto in eiusdem arde, quo Princeps , Patresque convenerant . reposita mnia solemniter fuerunt, inque debellati hostis

memoriam sacrata.

Haec dum Venetiis agebantur, Imperator sodulo urbe, copiisque resectis, antequam hyems

ingrueret, recenti pavore permotos incolas ar Cium , quae circa Coronem erant, deprehendere statuerat. Verum, cum abscedentibus sociis, imminutoq; ob diuturnam obsidionem exercitu, non satis viribus sideret. statuit opperiri nova praesidia, quae nuper Corcyram appulisse tunc forte nunciabatur. Interim captaturus animOS, P . atque opera Taenariorum, quos societate Vene- --. ta obstrictos alias retulimus, nuntios dimisit , - . qui

286쪽

qui de capta Corone, deletoque Turcarum ex- I sercitu eos admonerent. Ubi collectis viribus arma in barbaros sumpsissent, se mox cum ro- re copiarum ad juvandos ipsorum motus an futurum . Erexerunt haec cupidos excutienda servitutis; continuoque, habitis delectibus. finitimam arcem , quam Larnatam vocant, cir-

cumsederunt . Locus est non procul ab Abara validae structurae G seduloque tunc temporis a Turcis custodiebatur, utpote qui ad coercendos intra limites Taenarios extructus fuerat. Sub idem tempus, quo hi cςptant obsidium, Praefectus Turcicς classis de accepta clade, amis aque urbe certior factus, sentiens imminere sibi defectionem Taenariorum , Naupliam celerrime advolat. Locata intra portum classe. dispositisque custodiis, levis armaturae manum educit , qua primum reliquias fusi exercitus colligere ,

mox , audita Zarnatς obsidione, avertere a con- em amisidio Taenarios adnititur. Ut vero promptius in L ''

se gentis favorem traheret, remittere in triennium tributa, ingentes copias ad reparanda e- xercitus damna ocyus adventuras ostendere, in

blivisci injuriarum, Sc violati foederis; vulgare demum, agi cum Venetis de firmanda pace, qua suas quisque intra Provincias jucunda bonorum possessione tuid seueretur. Non distulit Mauroecenus, ubi haec innotuerunt, opem ferre obsessoribus; cum ut arceret Praesectum Turcarum tum ut coeptae prospere rei, atque exhibitae L aia .

287쪽

a 1 L f. B E T ERT I υ λ.3581 dei Taenarios non poeniteret. Igitur ad Leuctrioras provectus, dum educto milite, auctisque

animis oppugnantium. Omnia extrema in exitium loci molitur, XXII. naves cum expectatis copiis ab Italia convenere . Has Aloysius' Marcellus , Patritius Venetus, notaeque prudentiae vir ducebat, cui Hierς Prefecturam Senatus d mandaverat. Numerus advectar militiae ad tria armatorum millia, ex SaXonia collecta, ascendebat. Sed fama Veneti exercitus adaucti, longe magis defixit formidine animos oppidanorum. A Quippe, ubi omnia ad examen sedulo revocave- ωρ-- re, martim finitimorum defessione, partim rub nis loci, atque hostium multitudine permoti , deditionem arcis , quam eXtremum pervicacia consilium experiri maluerunt. Imperator, coincessa incolis libertate, atque occupato Oppido , annona, armis, ac milite illud communivit: Uertissetque continuo exercitum adversus regionis caput Abaram, ni infringere prius Pr fecti Tu cicae classis audaciam utilius reputasset. Is etsi angeretur quammaxime, quod in comspectu suo arx caperetur; nihilominus aut numero, aut studiis suorum diffisus, nihil adve ,- sus nostrorum vallum intentare ausus est . Ve- runtamen ubi concursu ex finitimis populis fa-

ρrritam ct , repentina exercitus moles eXcrevit, quς nin

t vem millibus peditum , duobus vero equitum constabat; locum deligit pone tergum Abarseu trinque montibus, & sylva clausum, ita ut ni

288쪽

hil nisi a fronte instaret . Tunc expedito agmi- Ισ8 ne sylvam, arctasque collium fauces obsidet, ubique inςqualitate loci tutus; ibidemque a metatoribus poni castra jubet. Franciscus consilia δε hostis, eumque ad conserendas manus paratum intelligens, certaminis fortunam tentare constituit. Itaque, in Abarae fines deducto exercitu , opportunam explicandis copiis planitiem occupat; quae torrente quodam ab hostium vallo dirimebatur. Inde ita cum agmine progreditur , ut vix quingentorum passuum intervallo ab hostium castris distaret. Ut autem ex utilitate situs, prout loci natura ferebat, aptius a suis pugnaretur; Tςnarios pr mittit ad inςqualia montium, qui ubique Turcis praetereuntibus objice- .rentur, &, ubi res posceret, impetum darent in subjectos. Cςterum dexteram exercitus alam Brun1uvicensis miles, larvam Saxonum collo tes obtinuerant. Inter has medius Eques Alce

niacus cum Venetarum copiarum robore, quas . Corbonii equitatus tuebatur. Utrinque Vero eX-

tremis alis leni equites astabant, prompti ad opem, ova acies labare incςpisset. Rebus hoc ordine ad pugnam instructis, opportunum duxit aliunde etiam prςlium simulare, ut barbarorum

vires ducerentur in contrarios nixus. Quamobrem illam praecipue oram, quae ad exitum syl-Vae patet, longis navibus obsidet: Quinqueremibus haud procul locatis, ut, quo tempore certa men committeretur, a tergo majora discriminaM m osten-

289쪽

1 4 L I I E T E RT IU S I 68ue ostentarent. 'ptum est primo concursibus prς--ἡz . lium, cum etenim expeditius Venetorum equi-- eram agmen trans torrentem incederet, in Tu

carum emissarios. qui e sylvae latere eruperant, ex insperato incidit. Ubi paulum armis certatum fuit,. cessere Christiani instantibus Turcis, d nec suorum cohortibus, quae paulum aberant , jungerentur . Tuncq; pedestri acie irruentibus

objecta. non ante remissa est caedes, quam Tur- .cae ad suorum castra confugerent.

Proxima, quae affulsit, die, totis utrinque δ' ' viribus descensum est in aciem ς cumque siummo mane Veneti torrentem transgressit, Nue per planitiem, atque inaequalia.collium juga progrederentur, Praefectus Turcarum potiorem peditatus partem ad insidendos colles, mille. Scquingentos equites ad inferiora venientibus o . . posuit. Equites primum cum lςva Veneti exer- si zἰ citus ala, mox pedites certavere . Inter primi pilos nostrorum , Princeps Vulielmus sortius stetit, atque ita elusit Thracum impetum, ut nusquam in suorum ordines evaserint . Pr spero magis eventu fusus hostium equitatus . Hic, licet post acrem contentionem disiectus, denuo restitutis ordinibus Venetorum agmen circumvaderet; brevi a Saxonum manu ingenti clade pulsius est . Interea Tmarii collato gradu prominentia montium ulterius occupabant , ut hosti desuper incurrerent. Sed Thraces, ubi completam undique planitiem ,

290쪽

L I S E TERTIUS. 27smontiumq; juga consertis hostium agminibus ob- ssessa cognovere, remissis conatibus, ambigue prς Fui. ialiabantur. Plurimum sanguinis hac die fulum fuisset, dummodo barbari ultra lacessentibus

prςbuissent copiam decertandi. At, vix sexcentis suorum interfectis, etsi peditum multitudine , & turmis equitum longe Venetis praestarent, terga dantes, in turpissimam fugam comversi sunt. Tunc eorum agmina diverse motu agebantur . Quippe, qui sylvam tenuerant, adnitebantur conscendere colles, qui vero inter colles adstiterant , in sylvam turmatim ruebant. Hinc commixtis procursando ordinibus, patebant ictibus Christianorum. Neque tutum' prorsus effugiendi consilium fuisset; si aequali pernicitate a sequi decurrentem equitatum Veneti potuissent . Verum, quia cum impares cur sui erant, tum quia suspicio quaedam insidiarum invaluerat, receptum a pugna militem in ta

Abarae conspectum duxit Imperator , quingen - ων. .iatosque ab urbe passus castra locavit. Speculatus naturam loci, dc qua promptior Obsidendae a cis occasio adesset, Illyriorum , Taenariorumque turmas praeire jussit; ut, quo animo, Virbbusque pugnaturi essent Abaratae , deprehenderet . Verum, cum hi subsidiarii exercitus fiducia primum erecti, ad strenuam defentionem cuncta paravissent, ubi debellatas sociorum copias, auxiliique spem nullam animadverterunt,

obsidionis discrimen subire ausi non iunt. QUM